Αποτροπή της ύφεσης σε ΗΠΑ, Βρετανία με προσωρινή κατάργηση μισθολογικών εισφορών

Του David G. Blanchflower *

Ο κίνδυνος υποχώρησης τόσο της αμερικανικής όσο και της βρετανικής οικονομίας σε βαθιά ύφεση αυξάνεται ολοένα και περισσότερο, εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα. Η στρατηγική της ποσοτικής χαλάρωσης θα πρέπει να υιοθετηθεί εκ νέου εντός του έτους και στις δύο αυτές χώρες. Οι αποκαλούμενες φοροαπαλλαγές Μπους, καθεστώς το οποίο λήγει στα τέλη του έτους, θα πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ. Στη Βρετανία, οι δρομολογούμενες, δρακόντειες περικοπές των δημοσίων δαπανών σε συνδυασμό με τις φορολογικές αυξήσεις που σχεδιάζονται για τα τέλη του έτους, πρέπει να αναβληθούν. Και όχι μόνον: στην περίπτωση και των δύο αυτών οικονομιών, ενδείκνυται απολύτως η προσωρινή κατάργηση των μισθολογικών εισφορών! Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ανεργία παραμένει στο 9,5% και οι νέες αιτήσεις για επιδόματα ανεργίας ολοένα και αυξάνονται. Τα πρόσφατα στοιχεία για το εμπορικό έλλειμμα της χώρας είναι συνταρακτικά. Μόλις προ εβδομάδος, η κεντρική τράπεζα της χώρας επιβεβαίωσε τις υπόνοιες περί επιβράδυνσης των ρυθμών ανάκαμψης της οικονομίας και υποβάθμισε τις εκτιμήσεις της για την ανάπτυξη.

Στη Βρετανία, η κυβέρνηση δρομολογεί περικοπές, οι οποίες θα φτάσουν και το 40% για ορισμένα κονδύλια. Περί τις 600.000 θέσεις εργασίας αναμένεται να χαθούν από τον δημόσιο τομέα. Το Λονδίνο προσανατολίζεται επίσης σε σημαντικές αυξήσεις φόρων, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ από το 17,5% στο 20% από τον Ιανουάριο. Η μείωση των δημοσίων δαπανών και η αύξηση των φόρων για οποιαδήποτε οικονομία βρισκόταν στην ίδια φάση του οικονομικού κύκλου με τη Βρετανία, οδηγεί σε επιβράδυνση των αναπτυξιακών ρυθμών και σε αύξηση της στρατιάς των ανέργων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της Ελλάδας, όπου υλοποιείται πρόγραμμα λιτότητας. Το ελληνικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 1,5% το δεύτερο τρίμηνο, η ανεργία εκτινάχθηκε στο 12,5% και οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων παραμένουν υψηλές, στο 10,7%.

Τα προγράμματα μείωσης των φόρων έχουν άμεση επίδραση στην οικονομία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ινστιτούτο Επιχειρηματικότητας υποστηρίζει ότι πρέπει να επιβληθεί προσωρινή κατάργηση των μισθολογικών εισφορών, εκ των οποίων το 50% καταβάλλεται άμεσα από τα νοικοκυριά. Μία τέτοια πολιτική θα αυξήσει σημαντικά το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και θα ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να διατηρήσουν το εργατικό δυναμικό τους. Από το Ινστιτούτο υπολογίζεται ότι εάν καταργηθούν οι μισθολογικές εισφορές για ένα διάστημα 12 έως και 18 μηνών, το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών θα αυξανόταν άμεσα κατά 3,5%. Οι πόροι αυτοί θα διετίθεντο για την τόνωση της κατανάλωσης ή τη μείωση των δανειακών βαρών. Την ίδια ώρα, οι επιχειρήσεις θα είχαν κίνητρο να προβούν σε προσλήψεις. Υπολογίζεται ότι η εφαρμογή αυτής της πολιτικής θα είχε ως αποτέλεσμα τη διοχέτευση 625 δισ. δολαρίων στην οικονομία.

Στη Βρετανία, αντιστοίχως, η κυβέρνηση συνασπισμού πρέπει να καταστήσει παρελθόν τον προϋπολογισμό λιτότητας και τις δρομολογούμενες φορολογικές αυξήσεις, αρχίζοντας, αντιθέτως, τις μειώσεις φόρων. Οι μισθολογικές εισφορές θα πρέπει να περικοπούν στο 5% για όλες τις μισθολογικές κλίμακες και για τουλάχιστον μία διετία. Το μέτρο αυτό θα τονώσει την οικονομία, ενώ μακροπρόθεσμα ενδέχεται να επιτρέψει και τη μείωση των ελλειμμάτων λόγω της αύξησης των δημοσίων εσόδων. Η φάση του οικονομικού κύκλου στην οποία βρίσκεται η Βρετανία απαιτεί περικοπές φόρων και όχι αυξήσεις.

* Πρώην αξιωματούχος της Τράπεζας της Αγγλίας και νυν καθηγητής των Dartmouth College και University of Stirling.
ΠΗΓΗ:kathimerini.gr