«Η Αγία Άννα, η γιαγιά κατά σάρκα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ήταν από τη φυλή του Λευί, κόρη του ιερέα Ματθάν και της γυναίκας του Μαρίας.
Ο Ματθάν ιεράτευε επί της βασιλείας Κλεοπάτρας και Σαπώρου ή Σαβωρίου, βασιλιά των Περσών, και της βασιλείας Ηρώδου του Αντιπάτρου.
Ο Ματθάν είχε τρεις κόρες, τη Μαρία, τη Σοβή και την Άννα.
Παντρεύτηκε η πρώτη στη Βηθλεέμ και γέννησε τη Σαλώμη, τη μαία.
Παντρεύτηκε η δεύτερη, κι αυτή στη Βηθλεέμ, και γέννησε την Ελισάβετ (τη μητέρα του Ιωάννη του Προδρόμου).
Παντρεύτηκε δε και η Τρίτη, η Άννα, στη γη της Γαλιλαίας, και γέννησε Μαρία τη Θεοτόκο, που σημαίνει ότι η Σαλώμη, η Ελισάβετ και η αγία Μαρία η Θεοτόκος, ήσαν κόρες τριών αδελφών και μεταξύ τους πρωτεξαδέλφες.
Αυτή λοιπόν η Άννα, αφού γέννησε τη σωτηρία όλου του κόσμου, την Παναγία, και την απογαλάκτισε, την ανάθεσε στον Ναό, ως άμωμο δώρο στον παντοκράτορα Θεό, και έζησε το υπόλοιπο της ζωής της, μέχρις ότου εξεδήμησε εν ειρήνη προς τον Κύριο, με νηστείες και ευεργεσίες προς αυτούς που είχαν ανάγκη.
Τελείται δε η αυτής Σύναξις εν τω Δευτέρω».
Όλη η ακολουθία της ημέρας, εσπερινού και όρθρου, υπέρλαμπρη και φωτοφόρος, είναι γεμάτη από ωραιότατα εγκώμια προς την Αγία Άννα, στα οποία καλείται να μετάσχει «εν κυμβάλοις ψαλμικοίς», κατά το δοξαστικό των αποστίχων του εσπερινού, «πάσα η κτίσις». «Μετ’ εγκωμίων εκτελείται η ένδοξος μνήμη σου…Άννα θεόκλητε».
Ο εγκωμιασμός όμως δεν είναι μόνον για την αγία Άννα.
Μετέχει σ’ αυτόν και ο σύζυγός της, ο δίκαιος Ιωακείμ, γιατί αυτός είναι, κατά κάποιο τρόπο, ο ήλιος, που ενώθηκε με τη σελήνη, την αγία Άννα, για να προέλθει η ακτίνα της Παρθενίας, η Παναγία Μαριάμ, η κόρη τους. «Ήλιος ώσπερ τη σελήνη τη Άννη ενούμενος, ο κλεινός Ιωακείμ, της παρθενίας ακτίνα γεννά». «Ω, μακαρία δυάς, υμείς πάντων γεννητόρων υπερήρθητε…»
Μακάρια δυάδα, που ξεπεράσατε όλους τους γονείς.
Αιτία βεβαίως για τον πλούτο των εγκωμίων είναι αυτό που ο καθένας κατανοεί: από τον Ιωακείμ και την Άννα, γεννήθηκε η Παναγία, η οποία έφερε στον κόσμο, μέσα στο βάθος του σχεδίου του Θεού για τη σωτηρία αυτού, τον ίδιο τον Θεό εν σαρκί, τον Κύριο Ιησού Χριστό. «Δια της Παναγίας, της Θεότητος αυγή επέλαμψε». Με την Παναγία έλαμψε στον κόσμο το φως της Θεότητος. Και βεβαίως έτσι τιμώνται ο παππούς και η γιαγιά κατά σάρκα του Κυρίου μας. «Μνήμην τελούντες Δικαίων, των Προπατόρων Χριστού…».
Η αιτιολόγηση αυτή της φωτοφόρου εορτής της Κοιμήσεως της αγίας Άννης δεν συνιστά μία απλή αναφορά της όλης εορτής. Αποτελεί το κέντρο, την αδιάκοπα ανακυκλούμενη έννοια, τόσο που θα έλεγε κανείς ότι όλη η ακολουθία δεν κάνει τίποτε άλλο, από το να προβάλλει τον ερχομό του Χριστού διά της Παναγίας Μητέρας Του, και αυτό να το παρουσιάζει με διαφορετικές λέξεις και πολλαπλά λογοτεχνικά σχήματα, με εικόνες και με προτυπώσεις ακόμη από την Παλαιά Διαθήκη.
Σαν να έχουμε το πολυτιμότερο διαμάντι στον κόσμο, και να το προβάλλουμε με όλων των ειδών τα φώτα και τους χρωματισμούς. «Οι εξ ακάρπων λαγόνων, ράβδον αγίαν την Θεοτόκον βλαστήσαντες, εξ ης η σωτηρία τω κόσμω ανέτειλε, Χριστός ο Θεός». «Της μητρός του Δεσπότου και Ποιητού, μήτηρ γέγονας Άννα πανευκλεής…»
Έτσι η κοίμηση της αγίας Άννης, και μαζί με αυτήν του αγίου Ιωακείμ, λειτουργεί παραπεμπτικά και αναγωγικά: δι’ αυτών τιμάται και εγκωμιάζεται ο Κύριος Ιησούς Χριστός. «Μνήμην Δικαίων τελούντες, σε ανυμνούμεν, Χριστέ».
Κι είναι φυσικό: αν ένας άνθρωπος έχει κάποια αξία είναι γιατί ο ίδιος ο Θεός τον έχει χαριτώσει και τον έχει υπερυψώσει. Κι αν αυτό ισχύει για όλους τους αγίους, πόσο μάλλον για τους κατά σάρκα προπάτορές Του, τον παππού Του και τη γιαγιά Του;
Η τιμή ασφαλώς για την αγία Άννα και τον άγιο Ιωακείμ δεν είναι μία εύνοια του Θεού χωρίς λόγο. Για να χαριτωθούν με αυτόν τον τρόπο – να γεννήσουν το καλύτερο άνθος της ανθρωπότητας, την Παναγία Θεοτόκο – συνήργησαν και οι ίδιοι, με την αγιασμένη ζωή τους, γεγονός που προβάλλει εξίσου πολλαπλώς η ακολουθία της ημέρας. «…Η νοητή χελιδών (η Αννα)…αμέμπτως εν σωφροσύνη βιωσαμένη καλώς».
Με σωφροσύνη και με άμεμπτο τρόπο έζησε η αγία Άννα. «Τας νόμου εντολάς, θεαρέστως τηρούσα, μητέρας Ισραήλ, υπερήρας απάσας…αγιόλεκτε Άννα, προμήτορ Κυρίου». Τήρησες τις εντολές του νόμου του Θεού, με θεάρεστο τρόπο, αγιόλεκτε Άννα, και ξεπέρασες όλες τις μητέρες του Ισραήλ. Με την προϋπόθεση αυτή, να τηρεί δηλαδή πάντοτε το θέλημα του Θεού, αναδείχτηκε η Άννα σ’ αυτό το υψηλό σημείο, να γίνει Μητέρα της Μητέρας του Θεού, γι’ αυτό και οι ύμνοι στη συνέχεια δεν παύουν να μιλούν για το τελικό αποτέλεσμα: να μετατεθεί στους κόλπους του Θεού και να είναι συνόμιλος των αγγέλων. Ο Χριστός «σε μεταθέμενος προς τα επουράνια, μετά δόξης, Άννα ένδοξε». «Σήμερον εκ της προσκαίρου μεταστάσα ζωής, εν τοις επουρανίοις μετά χαράς την πορείαν ποιουμένη αγάλλεται». Το ένδοξο τέλος της αγίας Άννης, τηρουμένων των αναλογιών, περιμένει βεβαίως και εμάς, εφόσον αγωνιζόμαστε στη ζωή αυτή να τηρούμε τις άγιες εντολές του Χριστού. Ο Θεός μας, μη ξεχνάμε, δεν είναι προσωπολήπτης.
Ο ΠΟΝΟΣ ΤΩΝ ΘΕΟΠΑΤΟΡΩΝ
Γιορτάζουµε την κοίµηση της αγίας Άννης, της µητέρας της Θεοτόκου. Όταν γιορτάζουµε την κοίµηση ενός αγίου, πάντοτε θυµόµαστε όλη τη ζωή του και το µέγεθος της προσφοράς του στην Εκκλησία.
Έτσι σήµερα που γιορτάζουµε την κοίµηση της αγίας Άννας θα ήθελα να τονίσω το ότι έχουµε την Υπεραγία Θεοτόκο, που ένωσε τον ουρανό και τη γη, προσφέροντας τον εαυτό της στο µυστήριο της ενσαρκώσεως του Χριστού, οφείλεται στο σεβαστό ζεύγος των Θεοπατόρων Ιωακείµ και Άννης.
Οφείλεται στην βιοτή και την αγιότητα αυτών. Ζήσανε σωφρόνως και ευσεβώς.
Ο π. Παΐσιος σε κάποιο του λόγο λέγει ότι, αν είχαµε νωρίτερα ένα ζευγάρι σαν τον Ιωακείµ και την Άννα, θα ερχόταν νωρίτερα η Θεοτόκος και φυσικά ο Χριστός.
Πόση η προσφορά αυτού του ζεύγους.
Πόση χαρά έδωσαν στον κόσµο.
Στο απολυτίκιο της γιορτής της γεννήσεως της Θεοτόκου, που την γιορτάζει η Εκκλησία µας στην αρχή του εκκλησιαστικού έτους, στις 8 Σεπτεµβρίου ψαλλουµε· «Η γέννησίς σου, Θεοτόκε, χαράν εµήνυσε πάση τη οικουµένη». Με τη γέννηση σου Παναγία µας γέµισες τον κόσµο χαρά. Η γέννηση σου είναι το πρώτο ευαγγέλιο θα λέγαµε, που µας προετοιµάζει για το µέγα ευαγγέλιο της γεννήσεως του Χριστού.
Η χαρά λοιπόν αυτή η παγκόσµια προήλθε µέσα από το πόνο των Θεοπατόρων Ιωακείµ και Άννης. Πενήντα χρόνια κατά την παράδοση της Εκκλησίας µας περίµεναν οι Θεοπάτορες να αποκτήσουν µωρό. Πενήντα χρόνια ζήσανε µε το όνειδος της ατεκνίας. Κάποτε, όταν πήγαν να προσφέρουν τα δώρα τους στη γιορτή της σκηνοπηγίας, ο ιερεύς του ναού του Σολοµώντος τους έδιωξε, επειδή δεν είχαν παιδιά. Πενήντα χρόνια βλέπανε τις ελπίδες τους να µαραίνονται και τη πίστη τους να δοκιµάζεται. Και µετά από τόση δοκιµασία πέτυχαν κάτι αδιανόητο· να γίνουν Θεοπάτορες. Παππούδες του Θεού! Πόση η ευλογία των δοκιµασιών!
Το ίδιο δοκιµάστηκαν και άλλοι Θεοπάτορες.
Ο Αβραάµ περίµενε 25 χρόνια ν’ αποκτήσει τον Ισαάκ και ο Ισαάκ 20 χρόνια ν’ αποκτήσει τους δίδυµους υιούς του Ησαύ και Ισαάκ. Πόση υποµονή χρειάστηκαν και πόση αναµονή για να δουν τις επαγγελίες του Θεού να πραγµατοποιούνται. Ο Αβραάµ µάλιστα κλήθηκε να θυσιάσει το παιδί που τόσα χρόνια ανέµενε.
Οι γονείς του Προδρόµου, για να φύγουµε από τους Θεοπάτορες και να πάµε σε άλλο παράδειγµα, ο Ζαχαρίας και η Ελισάβετ, ενώ ήταν δίκαιοι και εκτελούσαν όλες τις εντολές του Θεού και εξεπλήρωναν όλα τα δικαιώµατά του, εν τούτοις δεν είχαν την ευλογία να τεκνοποιήσουν. Τεκνοποίησαν µετά από µακριά και επώδυνη αναµονή. Και δηµιούργησαν τον Πρόδροµο!
Πόσο µεγάλη λοιπόν η ευλογία των δοκιµασιών. Η ιστορία, τόσο η κοσµική όσο και η ιερά, αποδεικνύει ότι τα µειονεκτήµατα και τα προβλήµατα και οι δυσχέρειες της ζωής δηµιουργούν τους ήρωες, τους αγίους, τους επιτυχηµένους ανθρώπους. «Καµµία σηµαία δεν κυµατίζει, εάν δεν φυσάει άνεµος»· λέγει ένα γνωµικό. Και οι µεγάλοι πειρασµοί δηµιουργούν τους µεγάλους αγίους.
Αντίθετα τα πλεονεκτήµατα και τα χαρίσµατα και η ανέφελος και ανώδυνος ζωή µας αποµακρύνουν συνήθως από το Θεό και µας οδηγούν στην καταστροφή.
Ας θυµηθούµε από την ιερά ιστορία τον Σαούλ και τον Αβεσσαλώµ. Δεν υπήρχαν πιο όµορφοι και υψηλοί άνδρες στο Ισραήλ.
Συνεπαίρνανε τα πλήθη και ο λαός µαγεµένος έτρεχε ξοπίσω τους. Κι όµως το τέλος υπήρξε τραγικό και τα προβλήµατα που δηµιουργήσανε στο Ισραήλ τεράστια και οδυνηρά.
Ο άγιος Χρυσόστοµος λέγει σε δύο οµιλίες που εξεφώνησε, όταν επέστρεψε από την πρώτη εξορία, το σκανδαλώδες για την ανθρώπινη λογική «γένοιτο υµάς αεί θλίβεσθαι»=µακάρι να είστε συνεχώς θλιµµένοι. Και το εξηγεί παρουσιάζοντας την αγάπη που του έδειξε ο λαός, ακόµη και ετερόδοξοι, τις συνεχείς προσευχές και αγρυπνίες που κάνανε οι πιστοί για να επανέλθει, την σύµπνοια και οµόνοια και το δέσιµο που υπήρχε µεταξύ ποιµένος και ποιµνίου.
Ας αφήσουµε τον άγιο Χρυσόστοµο να µας µιλήσει για την ωφέλεια των θλίψεων µε το δικό του, χαριτωµένο, παραστατικό και πρωτότυπό του λόγο. «Και τα θλιβερά και τα χαρούµενα γεγονότα είναι αφορµές για να δοξολογούµε και να ευχαριστούµε τον Θεό και είναι αµφότερα ωφέλιµα για µας.
Το καλοκαίρι και ο χειµώνας είναι διαφορετικές εποχές, όµως συγκλίνουν στον ίδιο σκοπό· να παράγει η γη άφθονο καρπό.
Έτσι τα καλά και τα κακά της ζωής µας έχουν τον ίδιο σκοπό· να δοξολογούµε το Θεό και να προαγόµαστε στην αρετή.
Συνέβησαν καλά; Ευλόγησε το Θεό και παραµένουν τα καλά. Συνέβησαν κακά; Ευλόγησε το Θεό και σταµατούν τα κακά. Διαφορετικές περιστάσεις το φρόνηµά µας όµως ίδιο. Τη γενναιότητα του πλοιάρχου ούτε η γαλήνη τη διαλύει, ούτε η τρικυµία την βυθίζει.
Αν κάποιος αντέξει τον πειρασµό µε γενναιότητα τρυγάει απ’ αυτόν και µεγάλο καρπό.
Μη φοβηθείς ποτέ τον πειρασµό, αν έχεις γενναία ψυχή. Όλοι οι άγιοι έτσι στεφανώθηκαν. Είναι µεγάλη η θλίψη των σωµάτων, αλλά µεγαλύτερη η άνεση των ψυχών. Είθε πάντοτε να θλίβεστε» (Ε.Π.Ε. 33,416).
Και στην άλλη οµιλία (Ε.Π.Ε. 33,421) τονίζει ότι αν δεν συµβούν οι δοκιµασίες στους αγίους δεν αποκαλύπτεται ο πλούτος της ψυχής τους και µένει κρυφός µε αποτέλεσµα να µη δοξάζονται. Στις δοκιµασίες αποκαλύπτονται νέοι φίλοι και δηµιουργούνται νέες σχέσεις.
«Έτσι έγινε και µε τον Χριστό. Ο Καϊάφας τον σταύρωσε και ο ληστής τον οµολόγησε (κι αργότερα ο εκατόνταρχος).
Ιερείς τον φόνευσαν και µάγοι τον προσκύνησαν.
Ας µη παραξενεύουν αυτά την Εκκλησία. Αν δε γινόταν αυτά, δε θα φαινόταν ο πλούτος µας· υπήρχε βέβαια αλλά δε θα φαινόταν.
Όπως δηλαδή ο Ιώβ, ήταν βέβαια δίκαιος, δε θα φαινόταν όµως αν δεν υπήρχαν οι πληγές και τα σκουλήκια. Και ο Θεός όταν απολογούνταν στον Ιώβ το είπε· ‘σε µεταχειρίστηκα έτσι όχι για κανένα άλλο λόγο αλλά για ν’ αναδειχθείς δίκαιος’ (Ιώβ 40,8)».
Ας τελειώσουµε µε το απόφθεγµα του πρωταθλητού στο αγώνισµα του πόνου, του αποστόλου Παύλου· «Πάντοτε χαίρετε, αδιαλείπτως προσεύχεσθε, εν παντί ευχαριστείτε» (Α´Θεσ. 5,18).
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου