Σάββατο 16 Δεκεμβρίου 2023

Ηλίας Καλλιώρας : Εσεκίμπο: Ιαχές πολέμου και στη Λατινική Αμερική

Τύμπανα πολέμου χτυπούν και στη Νότια Αμερική.

Οι πολεμικές διενέξεις και συγκρούσεις εξαπλώνονται και σε νέες γεωγραφικές περιοχές πέραν της Ουκρανίας, της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής, κλπ. Υποδαυλισμένη ή μη, η νέα σύγκρουση για την περιοχή του Εσεκίμπο στη Λατινική Αμερική έρχεται ως μια ακόμη καλοδεχούμενη και

ευχάριστη γεωστρατηγική ψηφίδα στα σχέδια των διεθνών σιωνιστών να προχωρήσουν στην μαζικό αποπληθυσμό του πλανήτη.

Ένας νέος πόλεμος παραμονεύει στη ζούγκλα της Εσεκίμπο μετά τις ευθείες απειλές της Βενεζουέλας για εισβολή στη Γουιάνα. Η Γουιάνα έχει έκταση 214.970 τ.χλμ (Ελλάδα: 131.957 τ.χλμ.), πληθυσμό περίπου 750.000 κατοίκους και πρωτεύουσα την Τζώρτζταουν των περίπου 240.000 κατοίκων. Έγινε ανεξάρτητο κράτος στις 26 Μαΐου 1966 και δημοκρατία στις 23 Φεβρουαρίου 1970. Στη Γουιάνα κατοικούν 9 αυτόχθονας φυλές και είναι το μόνο έθνος της Νότιας Αμερικής στο οποίο τα αγγλικά είναι η επίσημη γλώσσα.

Το Εσεκίμπο είναι μια αμφισβητούμενη περιοχή με έκταση 159.500 τ.χλμ. Οι Ολλανδοί ίδρυσαν την αποικία Εσεκίμπο το 1616 την οποία παραχώρησαν επίσημα στην Βρετανία το 1814. Το 1831, οι ενωμένες αποικίες Ντερεράρα και Εσεκίμπο και η ξεχωριστή αποικία Μπερμπίκε έγιναν μια ενιαία βρετανική αποικία γνωστή ως Βρετανική Γουιάνα. 

Το Εσεκίμπο διεκδικείται ιστορικά από τη Βενεζουέλα, αλλά ελέγχεται από τη Γουιάνα, βάσει της Διαιτητικής Αποφάσεως του Παρισιού του 1899. Ο πληθυσμός στο Εσεκίμπο είναι περίπου 125.000 κάτοικοι. Η περιοχή του Εσεκίμπο καλύπτεται στο μεγαλύτερο μέρος της από ζούγκλα. Φυσικό όριο προς τα ανατολικά είναι ο ποταμός Εσεκίμπο.

Στη σύγχρονη και ανανεωμένη μεταξύ τους διένεξή, η Βενεζουέλα υποστηρίζει πως ο ποταμός Εσεκίμπο πρέπει να είναι το φυσικό σύνορο, όπως ήταν το 1777, κατά την εποχή της τότε ισπανικής αυτοκρατορίας. Από την άλλη, η Γουιάνα υποστηρίζει ότι τα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών χρονολογούνται από την εποχή της αγγλικής αποικιοκρατίας και επικυρώθηκαν το 1899 και ότι έτσι θα πρέπει να συνεχίσουν να παρακείμουν.

Η Βενεζουέλα είναι πρώην ισπανική αποικία, από την οποία απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1811, ενώ από το 1830 έγινε ανεξάρτητη από την τότε Μεγάλη Κολομβία. Έχει έκταση 916.445 τ.χλμ και πληθυσμό περίπου 28.3 εκατ. κατοίκους. Η Βενεζουέλα είναι μία από τις πέντε ιδρυτικές χώρες του ΟΠΕΚ. Πρωτεύουσα έχει το Καράκας των 4.7 περίπου εκατ. κατοίκων μαζί με τις μητροπολιτικές ενότητες. Η Βενεζουέλα διαθέτει 235.000 στρατό, ενώ οι ένοπλες δυνάμεις της Γουιάνας αριθμούν μόλις 4.150 άνδρες.

Οι πιέσεις της Βενεζουέλας για την περιοχή του Εσεκίμπο έγιναν πολύ μεγάλες όταν η εταιρεία εξορύξεων ExxonMobil ανακάλυψε τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου το 2015. Το ζήτημα επί της κυριαρχίας στην περιοχή εντάθηκε έτι περαιτέρω από τη Βενεζουέλα, όταν εντοπίστηκαν κοιτάσματα πετρελαίου, σχεδόν 11 δισ. βαρελιών, ανοιχτά των ακτών της Γουιάνας, τα οποία είναι μεγαλύτερα από αυτά των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

Η κατάσταση επί της κυριαρχίας έγινε πολύ ακόμη πιο πιεστική έως και σφοδρή, όταν η παραγωγή πετρελαίου έφτασε τα περίπου 400.000 βαρέλια την ημέρα το 2019. Με τις σχετικές προβλέψεις να αναφέρουν ότι η παραγωγή πετρελαίου θα φτάσει το 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα το έτος 2027, κάνοντας την μικρή χώρα της Γουιάνας τη μεγαλύτερη παραγωγό πετρελαίου κατά κεφαλήν στον κόσμο, η διμερής ένταση γύρω από το Εσεκίμπο έχει χτυπήσει «κόκκινο».

Κάποιοι αναλυτές θεωρούν ότι ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο κινείται με κεντρικό άξονα την συσπείρωση των ψηφοφόρων ενόψει των προεδρικών εκλογών το 2024, ενώ άλλοι ειδικοί θεωρούν ότι πρώτος στόχος του Ν. Μαδούρο είναι η αύξηση του πλούτου και η άνοδος του βιοτικού επιπέδου της χώρας του. Υπάρχουν ακόμη και εκείνοι οι αναλυτές που θεωρούν ότι ο πρόεδρος Μαδούρο θέλει να αναδειχθεί σε έναν ιστορικό εθνικό ηγέτη, καταλαμβάνοντας και προσαρτώντας την περιοχή του Εσεκίμπο.

 

Ξεκινώντας ως οδηγός λεωφορείων, ο Μαδούρο έγινε αρχηγός συνδικάτου προτού εκλεγεί στην Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας το 2000. Το 2006 έγινε υπουργός Εξωτερικών και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου χαρακτηρίστηκε ως ο ικανότερος πολιτικός μέσα στον στενό κύκλο του μακαριστού πλέον προέδρου Ούγκο Τσάβες. Ο 61χρονος Ν. Μαδούρο είναι ο 63ος πρόεδρος της Βενεζουέλας από το 2013.

Πρέπει να σημειώσω ότι οι αλλαγές που έγιναν στη σημαία της Βενεζουέλας το 2006, επί Ούγκο Τσάβες, περιελάμβαναν την προσθήκη ενός όγδοου αστεριού που αντιπροσωπεύει συμβολικά την προηγουμένως υπάρχουσα επαρχία Γουαγιάνα: Πρώην επαρχία της αποικιακής και ανεξάρτητης Βενεζουέλας, που βρίσκεται στην περιοχή της Γουιάνας και θεωρήθηκε τότε ως μια προσπάθεια για τον Τσάβες να εδραιώσει την κληρονομιά του. Επίσης, χάρτες της Βενεζουέλας δείχνουν την περιοχή της Εσεκίμπο ως μέρος της δικής τους γεωγραφικής επικράτειας.

Στις 31 Οκτωβρίου 2023, η κυβέρνηση της Γουιάνας υπέβαλε αίτημα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ζητώντας παρέμβαση κατά ενός προτεινόμενου δημοψηφίσματος που εγκρίθηκε από το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο της Βενεζουέλας στις 23 Οκτωβρίου 2023, ζητώντας να υποστηρίξει τη θέση της στη διαφορά. Το προτεινόμενο δημοψήφισμα της Βενεζουέλας καταδικάστηκε τόσο από την Κοινοπολιτεία των Εθνών όσο ομοίως και την Κοινότητα της Καραϊβικής (CARICOM), η οποία εξέδωσε και οι δύο σχετικές δηλώσεις υπέρ της Γουιάνας.

Παρά όλες τις κινήσεις που έκανε η απειλούμενη Γουιάνα, στις 3 Δεκεμβρίου 2023, έλαβε χώρα στη Βενεζουέλα συμβουλευτικό δημοψήφισμα για την προσάρτηση του Εσεκίμπο και το 95% των πολιτών που ψήφισαν (υπήρχε πολύ μικρή συμμετοχή) ενέκριναν την επιθετική προσάρτηση της πλούσιας σε υδρογονάνθρακες περιοχής Εσεκίμπο. Πια, η κυβέρνηση και ο λαός της Βενεζουέλας βρίσκονται στην ίδια πλευρά της ιστορίας, λύνοντας έτσι και τα χέρια του Μαδούρο.

Ο πρόεδρος Ν. Μαδούρο χαιρέτισε το αποτέλεσμα και την συντριπτική νίκη υπέρ της προσάρτησης του Εσεκίμπο λέγοντας: «Πληροφορούμε τον λαό της Βενεζουέλας ότι το “Ναι” κατήγαγε μία τεράστια νίκη, ενώ προσήλθαν στις κάλπες πάνω από 10,5 εκατ. ψηφοφόροι. Έχουμε κάνει τα πρώτα βήματα μιας νέας ιστορικής φάσης στον αγώνα για αυτό που μας ανήκει, για να ανακτήσουμε την κληρονομιά των απελευθερωτών του έθνους».

Από την άλλη πλευρά, οι αρχές της Βενεζουέλας διέταξαν τη σύλληψη 14 πολιτικών οι οποίοι προσπάθησαν να σαμποτάρουν το δημοψήφισμα. Το γραφείο του γενικού εισαγγελέα Ταρέκ Γ. Σάαμπ κατηγόρησε τους 14 για «συμμετοχή σε συνωμοσία με σκοπό να σαμποτάρουν τον αγώνα του λαού της Βενεζουέλας για το Εσεκίμπο». Εντάλματα σύλληψης εκδόθηκαν για τρία μέλη της ομάδας της  Μαρίας Κ. Ματσάδο, η οποία προσφάτως επιλέχθηκε να είναι η κοινή υποψήφια πρόεδρος της αντιπολίτευσης στις προεδρικές εκλογές του 2024.

Μετά το δημοψήφισμα, ο πρόεδρος Μαδούρο πρότεινε στην Εθνοσυνέλευση να ψηφίσει νομοσχέδιο που καθιστά την περιοχή περιφέρεια της χώρας του με το όνομα «Γουιάνα Εσεκίμπα». Ο Μαδούρο έδωσε επίσης εντολή στην κρατική πετρελαϊκή εταιρεία να εκδώσει άδειες εξόρυξης, ώστε να ξεκινήσουν εργασίες εξόρυξης και εκμετάλλευσης γαιανθράκων, ενώ παραλλήλως ο ίδιος διαμήνυσε στις επιχειρήσεις της Γουιάνας που αυτή τη στιγμή  δραστηριοποιούνται στο Εσεκίμπο ότι θα πρέπει να αποχωρήσουν μέσα σε τρεις μήνες.

Αμέσως μετά το δημοψήφισμα της 3ης Δεκεμβρίου 2023 στη Βενεζουέλα, σε διάγγελμά του ο πρόεδρος της Γουιάνας Ιρφάαν Αλί ανέφερε ότι μίλησε τόσο με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ όσο επίσης και με τους συμμάχους ΗΠΑ, Βραζιλία, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο και κατήγγειλε ότι «πρόκειται για άμεση απειλή για την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την πολιτική ανεξαρτησία της Γουιάνας. Η Γουιάνα το θεωρεί άμεση απειλή και θα εντείνει τα προληπτικά μέτρα για να προστατεύσει το έδαφός της».

Ο πρόεδρος της Γουιάνα έθεσε επίσης σε πλήρη ετοιμότητα τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας και τόνισε ότι θα φέρει το θέμα της κρίσης ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. σε μία κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίαση, μετά από αίτημα της Γουιάνας. Επίσης, ο πρόεδρος Ιρφάαν Αλί επιχείρησε να καθησυχάσει τους απανταχού επενδυτές και κυρίως τις πετρελαϊκές εταιρείες, πως τα χρήματά τους δεν διατρέχουν κίνδυνο στη Γουιάνα.

Την ίδια στιγμή ο αντιπρόεδρος και πρώην πρόεδρος της Γουιάνας Μπάρατ Τζάγκντεο είπε: «Οποιαδήποτε απόπειρα εξόρυξης πετρελαίου από κρατικές πετρελαϊκές εταιρείες στο έδαφός μας θα αντιμετωπιστεί ως εισβολή, ως μία προσπάθεια αναθεώρησης των συνόρων, κατά παράβαση των αποφάσεων του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.. Θα υπερασπιστούμε το έδαφός μας, θα υπερασπιστούμε την κυριαρχία μας. Η παρουσία μας σε αυτά τα εδάφη είναι απολύτως νόμιμη».

Προσέτι, οκτώ χώρες της Λατινικής Αμερικής, με κοινή τους διακήρυξη, απευθύνουν έκκληση να «αποφευχθούν οι μονομερείς ενέργειες» στην περιοχή. Ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα ντα Σίλβα τόνισε: «Ένας πόλεμος είναι το τελευταίο που μας χρειάζεται στη Νότια Αμερική». 

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν υπογράμμισε: «Τα σύνορα αυτά έχουν χαραχθεί από το 1899. Δεν βλέπω κανέναν απολύτως λόγο για μονομερείς ενέργειες της Βενεζουέλας. Είναι λάθος, θα πρέπει να σταματήσει». Και η Βρετανία, επίσης, της οποίας αποικία ήταν παλαιότερα η Γουιάνα και σήμερα εντάσσεται στη βρετανική Κοινοπολιτεία, επιμένει ότι τα σύνορα διευθετήθηκαν το 1899.

Με φόντο την σύγκρουση μεταξύ Τζώρτζταουν και Καράκας και την περιοχή να σιγοβράζει, οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν στρατιωτικές ασκήσεις στη Γουιάνα πριν περίπου μια εβδομάδα με κοινές επιχειρήσεις με την Γουιάνα. Η πρεσβεία των ΗΠΑ εξέδωσε σχετική ανακοίνωση: «Σε συνεργασία με την Αμυντική Δύναμη της Γουιάνας, η Νότια Διοίκηση των ΗΠΑ θα πραγματοποιήσει πτητικές επιχειρήσεις εντός της Γουιάνας», σημειώνοντας ότι οι πτήσεις αποτελούν μέρος «συνήθους δέσμευσης» για την ενίσχυση μιας εταιρικής σχέσης ασφάλειας μεταξύ τις δύο χώρες.

Ο αντιπρόεδρος της Γουιάνας Bharrat Jagdeo σε συνέντευξή του στους Financial Times τόνισε ότι η χώρα του εξετάζει διάφορες επιλογές για την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας με συμμάχους, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, εν μέσω εδαφικής διαμάχης με τη Βενεζουέλα. Ο αντιπρόεδρος της Γουιάνας εξέφρασε φόβους ότι η πρόσφατη χαλάρωση των κυρώσεων των ΗΠΑ κατά της Βενεζουέλας θα μπορούσε να αυξήσει τις απειλές από τον ηγέτη του κράτους της Βενεζουέλας.

Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Μαδούρο φαίνεται αποφασισμένος να προχωρήσει στην προσάρτηση της περιοχής Εσεκίμπο μετά και την λαϊκή ετυμηγορία, χωρίς να βιάζεται, φέρνοντας ανησυχία σε παγκόσμιο επίπεδο. Το ισπανικό περιοδικό El Pais ανέφερε ότι ο Μαδούρο έχει ήδη προχωρήσει στην κινητοποίηση στρατευμάτων για την προσάρτηση του Εσεκίμπο και ότι έχει ήδη διορίσει προσωρινό αρχηγό αυτής της περιοχής, τον στρατηγό και βουλευτή του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος της Βενεζουέλας Alexis R. Cabello.

Ο Μαδούρο έχει δείξει δημοσίως και πριν το δημοψήφισμα γεωγραφικό χάρτη στον οποίο περιλαμβάνεται η επικράτεια του Εσεκίμπο στη Βενεζουέλα, ονοματίζοντας το νέο 24ο κράτος της χώρας ως «Γουιάνα-Εσεκίμπο». Η El Pais έγραψε: «Ο Πρόεδρος Μαδούρο έστειλε ένα στρατιωτικό απόσπασμα στο Puerto Barima, στην πολιτεία Delta Amacuro, στα σύνορα της Βενεζουέλας στον Ατλαντικό, πολύ κοντά στα σύνορα της περιοχής ζούγκλας 160 τετραγωνικών χιλιομέτρων που διεκδικεί και διαχειρίζεται de facto η Γουιάνα».

Χθες, 14 Δεκεμβρίου, έλαβε χώρα συνάντηση του Νικολάς Μαδούρο και του Ιρφάν Αλι στον Άγιο Βικέντιο-Γρεναδίνες και συμμετείχαν ο Πρόεδρος της εν λόγω χώρας, Ραλφ Γκονσάλβες, που έχει και την προσωρινή προεδρία της CELAC και ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα ντα Σίλβα. Σε αυτή την συνάντηση η Βενεζουέλα και η Γουιάνα συμφώνησαν «να μην απειλήσουν ή να χρησιμοποιήσουν βία ο ένας εναντίον του άλλου» και «να απέχουν, με λόγια ή με πράξεις, από την κλιμάκωση οποιασδήποτε σύγκρουσης».

Παρά την συμφωνία, οι δύο ηγέτες δεν μπόρεσαν να σημειώσουν πρόοδο στην επίλυση της μακροχρόνιας διαμάχης για το Εσεκίμπο. Η Γουιάνα συνεχίζει να υποστηρίζει ότι η διακρατική διαμάχη πρέπει να επιλυθεί από το Διεθνές Δικαστήριο, αλλά η Βενεζουέλα διαφωνεί λέγοντας ότι το Δικαστήριο στη Χάγη δεν έχει δικαιοδοσία. Για το εδαφικό συγκροτήθηκε μια κοινή επιτροπή αποτελούμενη από τους δυο υπουργούς των Εξωτερικών και άλλους αξιωματούχους, οι οποίοι θα εξετάσουν το θέμα και να υποβάλουν σχετική έκθεση εντός τριών μηνών.

Εν κατακλείδι, τα διεθνικά πράγματα οδηγούνται χρονιά με τη χρονιά από το χειρότερο στο εκρηκτικό. Είτε λάβει χώρα πολεμική σύγκρουση στην εν λόγω περιοχή της Λατινικής Αμερικής είτε όχι, δυστυχώς, τα παγκόσμια γεωπολεμικά γεγονότα πήραν τον δρόμο τους προς την πυρηνική αποκάλυψη. Και η τρέχουσα σύγκρουση στην Γουιάνα δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας ακόμη κουβάς με νερό στον «μύλο» των διεθνών σιωνιστών  να μας αλέσουν!

https://www.facebook.com/profile.php?id=100000270536476

ΗΛΙΑΣ Δ. ΚΑΛΛΙΩΡΑΣ, PhD
Διεθνολόγος Καθηγητής, Συγγραφέας
Πρώην Βουλευτής Φθιώτιδας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου