Οι 10 μεγάλες πληγές του πληθωρισμού - Ο αντίκτυπος της ακρίβειας

Η επίδραση σε κατανάλωση, ΑΕΠ, αγορά εργασίας, επενδύσεις, καταθέσεις, δάνεια και εισοδήματα

Μεγάλες απώλειες στα εισοδήματα και «νάρκες» στην αγορά και την οικονομία προκαλεί το εκρηκτικό κύμα ανατιμήσεων με τις προβλέψεις να προδιαγράφονται ζοφερές καθώς νέα κύματα ακρίβειας ετοιμάζονται να χτυπήσουν τα νοικοκυριά τους επόμενους μήνες.

Αναλυτικότερα, ο χάρτης με τις παρενέργειες σε όλους τους τομείς έχει ως εξής:

1. ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ: Το κύμα ανατιμήσεων πλήττει τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα με τις μεγαλύτερες απώλειες να υφίστανται τα αδύναμα νοικοκυριά που δεν μπορούν να καλύψουν βασικές καταναλωτικές ανάγκες. Από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς προκύπτει ότι τα νοικοκυριά με μηνιαίο εισόδημα έως 750 ευρώ είναι υποχρεωμένα να κόψουν δαπάνες καθώς το κόστος διαβίωσης ανέρχεται στα 918 ευρώ. Την ίδια ώρα η πληθωριστική κούρσα εξανεμίζει τα οφέλη στα πραγματικά εισοδήματα από τις φορολογικές ελαφρύνσεις με την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών καθώς και την σχεδιαζόμενη αύξηση πάνω από 7% στις συντάξεις. Σημειώνεται ότι ο λογαριασμός του δημοσίου για τις συντάξεις αυξάνεται κατά 2,3 δις. ευρώ το 2023 καθώς ανεβαίνει στα 32,7 δις. ευρώ για το 2023 έναντι αρχικής πρόβλεψης για 31,6 δις. ευρώ.
2. ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Η πληθωριστική έξαρση που διογκώνει το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων λόγω των αυξημένων δαπανών για την ενέργεια και ταυτόχρονα πλήττει το τζίρο με τη συρρίκνωση των καταναλωτικών δαπανών από τα νοικοκυριά φρενάρει τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης και διατηρεί σε υψηλά επίπεδα την ανεργία. Είναι χαρακτηριστικό ότι το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού προβλέπει οριακό ρυθμό αύξησης της απασχόλησης το 2023 μόλις 0,2% από 4,6% φέτος.
3. ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ : Ο υψηλός πληθωρισμός είναι νάρκη ταυτόχρονα και για το ασφαλιστικό, καθώς χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες κινδυνεύουν να πληρώσουν αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές από το 2023. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, από 1/1/2023 έως 31/12/2024 όλες οι ασφαλιστικές κατηγορίες που είναι πλέον σταθερού ποσού για κύρια και επικουρική ασφάλιση προσαυξάνονται κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη. Η ίδια πρόβλεψη υπάρχει τόσο για τις εισφορές κύριας όσο και επικουρικής ασφάλισης, για ασφαλισμένους σε πρώην ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΟΓΑ, αλλά και για τις εισφορές υπέρ υγείας κυρίως των αγροτών.
4. ΔΑΝΕΙΑ: Η άνοδος των επιτοκίων από την ΕΚΤ αυξάνει τη μηνιαία δόση για την αποπληρωμή στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων για περισσότερα από 480.000 νοικοκυριά που έχουν δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο συνδεδεμένο με το euribor ενώ η επιθετική πολιτική από την ΕΚΤ σπρώχνει τους νέους δανειολήπτες σε δανεισμό με σταθερό επιτόκιο που είναι υψηλότερο από το κυμαινόμενο.
5. ΑΚΙΝΗΤΑ: Εκρηκτική αύξηση έως 40% στο κατασκευαστικό κόστος τον τελευταίο χρόνο έχει προκαλέσει το πληθωριστικό κύμα ενώ έχει εκτινάξει και τις τιμές σε επαγγελματικά και οικιστικά μισθώματα. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με έκθεση του πανελλαδικού κτηματομεσιτικού δικτύου E-Real Estates οι ιδιοκτήτες ακινήτων ζητούν αύξηση έως και 25% στην ανανέωση της μίσθωσης.
6. ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ: Ο πληθωρισμός «τρώει» τις καταθέσεις καθώς οι απώλειες συνδέονται ευθέως με τη μείωση της αγοραστικής δύναμης. Οι καταθέτες βιώνουν τη μεγαλύτερη απώλεια κεφαλαίου καθώς ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρξε τέτοια διαφορά ανάμεσα στο επιτόκιο καταθέσεων και τον πληθωρισμό.
7. ΑΕΠ: Η πρόβλεψη για 2,1% ανάπτυξη το 2023 από 5,3% φέτος θεωρείται παρακινδυνευμένη καθώς στηρίζεται στην υπόθεση για εξασθένιση των πληθωριστικών πιέσεων αλλά και των κραδασμών στην οικονομία. Διαφορετικά, η ανάφλεξη του πληθωρισμού θα βάλει σε τροχιά επιβράδυνσης μια σειρά από δείκτες που θεωρούνται βασικοί για τα μοτέρ της οικονομίας.
8. ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ: Εντείνονται οι φόβοι για απότομο φρενάρισμα της ιδιωτικής κατανάλωσης ως φυσικό επακόλουθο των κυμάτων της ακρίβειας που με πυρήνα την ενέργεια εξαπλώνεται σε είδη πρώτης ανάγκης χτυπώντας την αγοραστική δύναμη των εισοδημάτων. Ο ρυθμός αύξησης της πραγματικής ιδιωτικής κατανάλωσης εκτιμάται σε 1,3% όταν το τρέχον έτος θα τρέξει με 7,2% και το 2021 αυξήθηκε κατά 7,8%.
9. ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ: Αν υπάρξει αναπτυξιακό αποτύπωμα τον επόμενο χρόνο, αυτό θα έρθει μέσα από την αύξηση του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, υπό την προϋπόθεση ότι θα επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για νέο άλμα στο 16% από 10% φέτος, που θα... κινητοποιήσει χιλιάδες νέες θέσεις εργασίες. Ωστόσο κίνδυνος υπερεκτίμησης της ιδιωτικής επενδυτικής δυναμικής υφίστανται λόγω και της συνεχιζόμενης αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ.
10. ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ: Θολώνει ο καθρέφτης της οικονομίας μετά την αύξηση κατά 3,5 δισ. ευρώ στο έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο πρώτο εξάμηνο. Η επιδείνωση οφείλεται στη μεγαλύτερη αύξηση των εισαγωγών από εκείνη των εξαγωγών.

Μάριος Χριστοδούλου  

bankingnews.gr