ΝΟΜΟΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ

Τό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα προέρχεται ἀπό τήν πρός Γαλάτας Ἐπιστολή τοῦ ἀποστόλου Παύλου καί σέ αὐτό γίνεται λόγος γιά τόν νόμο καί τήν πίστη.

 Τί ἦταν ὁ νόμος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γιά τούς ἀνθρώπους πρίν ἀπό τόν Χριστό καί τί εἶναι ἡ πίστη τώρα πού ἦλθε ὁ Χριστός. Νόμος, στόν ὁποῖο πολύ συχνά ἀναφέρεται ὁ Παῦλος, εἶναι, κυρίως, τό πλῆθος τῶν νομικῶν καί

λατρευτικῶν κανόνων, οἱ τυπικές διατάξεις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὅπως οἱ ἐξωτερικοί ἐξαγνισμοί, οἱ θυσίες, ἡ τήρηση τῶν ἀργιῶν, μέ πρώτη αὐτή τοῦ Σαββάτου.

Εἶναι ἡ διδασκαλία πού δόθηκε ἀπό τόν Θεό στόν ἄνθρωπο γιά νά κανονίζει τήν διαγωγή του καί νά διαμορφώνει τό ἦθος του. Δηλαδή ἕνας ἅγιος τρόπος τοῦ Θεοῦ γιά νά φυλαχθοῦν, νά προστατευθοῦν οἱ ἄνθρωποι καί νά προετοιμασθοῦν γιά νά δεχθοῦν τήν πίστη καί τήν χάρη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἑπομένως, ὅπως ἐπισημαίνει σέ ἄλλο κεφάλαιο τῆς πρός Γαλάτας ὁ Παῦλος, «ὁ νόμος παιδαγωγός ἡμῶν γέγονεν εἰς Χριστόν, ἵνα ἐκ πίστεως δικαιωθῶμεν· ἐλθούσης δέ τῆς πίστεως οὐκέτι ὑπό παιδαγωγόν ἐσμεν» (Γαλ. 3,24-25).

Ἡ χάρις καί ἡ ἀλήθεια

Ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης ἐπισημαίνει ὅτι «ὁ νόμος διά Μωυσέως ἐδόθη, ἡ χάρις καί ἡ ἀλήθεια διά Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο» (Ἰωάν. 1,17).

Ἡ χάρις καί ἡ ἀλήθεια ἦλθε σέ ἐμᾶς διά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ νόμος παραχωρεῖ τήν θέση του στήν νέα πραγματικότητα πού ἔφερε ὁ Χριστός στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων. Μέ αὐτήν μᾶς προσφέρεται ἡ δυνατότητα μέσῳ τῆς πίστεως, τοῦ βαπτίσματος, τῆς θείας Εὐχαριστίας καί τῆς μετοχῆς μας στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας νά ὑπάρχουμε ὡς μέλη τοῦ Σώματός Του μέ κεφαλή Ἐκεῖνον· νά γινόμαστε «θείας κοινωνοί φύσεως» (Β΄ Πέτρ. 1,4)· νά μετέχουμε στόν Σταυρό καί τήν Ἀνάστασή Του. Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ὑποστασιοποιημένη Ἀλήθεια, ἡ ὁποία παρέχεται στόν ἄνθρωπο ὡς Χάρις μέ σκοπό τήν ἐν Θεῷ ἀναγέννησή του. Πολύ εὔστοχα ὁ ἱερός Χρυσόστομος ὑπογραμμίζει ὅτι ἔργο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἦταν νά δημιουργήσει τόν ἄνθρωπο, ἐνῶ τῆς Καινῆς νά τόν μεταμορφώσει σέ ἄγγελο. 

Ἡ ἐκ πίστεως δικαίωση

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος μέ ἀπόλυτη σαφήνεια καταθέτει τήν ἐν Χριστῷ ἐμπειρία του, ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν δικαιώνεται ἀπό τήν ἐφαρμογή τοῦ νόμου, τήν τήρηση τῶν διατάξεών του, ἀλλά ἀπό τήν πίστη στόν Ἰησοῦ Χριστό, ἡ ὁποία βιώνεται ὡς ἀληθινή καί οὐσιαστική σχέση μέ τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Ἐάν γιά τήν δικαίωση, τήν ἀπολύτρωση, τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἀρκοῦσε ἡ ἐφαρμογή τοῦ νόμου, τότε θά ἦταν περιττή ἡ ἐνανθρώπηση καί ἡ ἐπί γῆς παρουσία τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.

Γι’ αὐτό καί ἐπισημαίνει πρός ὅσους ὑποστήριζαν πώς ἡ σωτηρία προέρχεται ἀπό τήν τήρηση τοῦ νόμου, ὅτι ἡ σταυρική θυσία τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία προσφέρθηκε γιά τήν δικαίωση τοῦ ἀνθρώπου, κατήργησε τήν σημασία τῶν νομικῶν διατάξεων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καί ἐπέφερε τήν καταλλαγή, τήν συμφιλίωση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό.

Πίστη στόν Ἰησοῦ Χριστό

Πίστη στόν Ἰησοῦ Χριστό σημαίνει ὅτι ἀναγνωρίζω πραγματικά στό πρόσωπό Του Αὐτόν πού ἀπέστειλε ὁ Πατέρας· σημαίνει ὅτι ἀποδέχομαι τά λόγια καί τίς ἐντολές Του, ὅτι διακινδυνεύω τό πᾶν γιά τήν Βασιλεία Του, ὅτι δέχομαι νά χάσω τά πάντα γιά νά κερδίσω Ἐκεῖνον. Ἡ πίστη αὐτή ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο στήν συσταύρωση μέ τόν Χριστό, ὅπως τονίζει ὁ Ἀπόστολος. Ὁ Παῦλος ἔχει σταυρωθεῖ καί ὅμως ζεῖ. Σταυρώθηκε καί νεκρώθηκε ὁ παλαιός ἄνθρωπος (Ρωμ. 6,6), ἀλλά ζεῖ ὁ νέος.

Πέθανε ὡς πρός τήν ἁμαρτία γιά νά ζωοποιηθεῖ μέσα του ἡ χάρις καί ἡ ἀλήθεια καί γιά νά ζήσει τόν χριστιανικό τρόπο ὑπάρξεως. Αὐτός ὁ καινούργιος τρόπος ζωῆς δέν εἶναι μόνον ἀνθρώπινο κατόρθωμα, ἀλλά καρπός μετοχῆς στήν ζωή τοῦ Χριστοῦ καί τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ ὡς ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ καλεῖ τόν ἄνθρωπο σέ ἀπόλυτη αὐταπάρνηση καί ἐπανατοποθέτηση ἐνώπιόν του. Δηλαδή τόν καλεῖ νά ἐξέλθει ὄχι μόνο ἀπό τά πάθη καί τίς κακίες του, ἀλλά καί ἀπό τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του.

Γι’ αὐτό ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ δέν χωράει στόν κοσμικά σκεπτόμενο ἄνθρωπο (Ἰωάν. 8,37), καθότι εἶναι πυρκαγιά πού καίει τά πάντα, γιά νά φανερωθεῖ ἡ ζωή τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Βεβαίως, ὁ πιστός ἐξακολουθεῖ νά δέχεται τήν δυσμενῆ ἐπίδραση τῆς ἁμαρτίας. Ὅμως, ἐφόσον ἡ ζωή του εἶναι ἤδη ζωή κοινωνίας μέ τόν Ἐσταυρωμένο, Ἀναστημένο καί Δεδοξασμένο Χριστό, ὑπερβαίνει διά τῆς πίστεως, τῆς μετανοίας καί τῆς ὑπακοῆς στίς θεῖες ἐντολές τόν παλαιό ἄνθρωπο «σύν τοῖς παθήμασι καί ταῖς ἐπιθυμίαις» (Γαλ. 5,24)· ἀποκτᾶ τό σταυρικό καί ἀναστάσιμο ἦθος καί δέν παύει νά στηρίζεται καί νά ἐλπίζει στό ἔλεος καί τήν ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.

Ἀρχιμ. Ν. Κ.

 apostoliki-diakonia.gr