Σίγουρα οι νεότεροι θα απορούν, κι όμως, από τη δεκαετία του 1950 ως τη δεκαετία του 1970, ο πλανήτης εκστασιαζόταν με δύο οικονομικά θαύματα: της Ιαπωνίας και της Ελλάδας. Μέσος ρυθμός ανάπτυξης 7% από το 1950 ως το 1973, αύξηση βιομηχανικής παραγωγής 10% κατ’ έτος.
Και σταθερή ισοτιμία 1 δολάριο ΗΠΑ αξίζει 30 δρχ. και μια λίρα Αγγλίας χρυσή 300 δρχ. Ναι καλά διαβάσατε, δεν τρολάρουμε, για μια εικοσαετία μηδενική υποτίμηση της δραχμής ως
προς το δολάριο. Τι έκανε η ανάπτυξη στον υπόλοιπο κόσμο την ίδια περίοδο;Ιδού: Ιαπωνία................ 9,6% Ελλάδα.................. 7,0% Ευρώπη των 12....4,7% ΗΠΑ....................... 3,7%
Οι θεμελιώδεις δυνάμεις που τροφοδότησαν αυτή την ανάπτυξη είναι βεβαίως οι μεταπολεμικές συνθήκες σ΄ όλη την Δυτική Ευρώπη, μια ήπειρο ρημαγμένη, αλλά και με τεράστιο ανθρώπινο κεφάλαιο και δίψα για ένα καλύτερο μέλλον. Σ’ αυτό συνεργούν σημαντικοί πρόσθετοι παράγοντες. Πρώτα-πρώτα, η παγκόσμια οικονομική σταθερότητα που προκύπτει με την ηγεμονία των ΗΠΑ και την δημιουργία της νέας οικονομικής δομής της Δύσης με τις συμφωνίες Bretton Woods. Μετά, τα σοβαρά αμερικανικά επενδυτικά κεφάλαια από το Σχέδιο Μάρσαλ, που, εξ αντικειμένου, λειτούργησαν μια χαρά, παρ’ όλες τις μετέπειτα γκρίνιες.
Ωστόσο, μέγιστη είναι η επίδραση και ενός άλλου, πικρού παράγοντα: Ο πόλεμος αποδεκάτισε τις μεγαλύτερες γενιές με αποτέλεσμα οι οργανισμοί ασφάλισης να έχουν τεράστια έσοδα από τους νέους εργαζόμενους, ενώ είχαν να πληρώσουν ελάχιστες συντάξεις. Για κάθε ένα εργαζόμενο υπήρχαν 3-6 εργαζόμενοι, ενώ σήμερα η αναλογία έχει φτάσει 1 προς 1. Η μετάφραση είναι ότι τα ταμεία έχουν χρήματα, και πολλά, αφού ο κόσμος τους δίνει χρήματα που περιμένει να τα πάρει σε 40-50 χρόνια! Τα οποία, κατά κανόνα, διοχετεύονται σε επενδύσεις - όσα και να χαθούν σε σκοτεινούς δρόμους, αυτά που μένουν είναι πάλι πάρα πολλά!
Είναι μια απλή μαθηματική εξίσωση: Σταθερότητα συν Σχέδιο Μάρσαλ συν Πλούσια Ταμεία ίσον Αλματώδης Ανάπτυξη. Η εξίσωση δούλεψε σ΄ όλη την Ευρώπη και την Ιαπωνία, γι’ αυτό και στην οικονομική ιστορία μιλάνε για την Χρυσή Εποχή της οικονομικής ανάπτυξης της Δύσης 1950-1973.
Πως όμως και η Ελλάδα ανεβαίνει στο βάθρο σ’ αυτή την παγκόσμια κούρσα; Είναι μεγαλύτερη η λαχτάρα της ελληνικής κοινωνίας για προκοπή μετά τον αφανισμό του πολέμου;
Ήταν οι αρχηγοί μας πιο άξιοι; Είμασταν απλά τυχεροί; Όλ’ αυτά μπορεί, ωστόσο υπάρχει κι εδώ μια άλλη πικρή αλήθεια: Στις περισσότερες χώρες ο πόλεμος διήρκεσε πέντε χρόνια, στην Ελλάδα, το κοντέρ έγραψε δέκα, παγκόσμιος συν εμφύλιος, όπου κλασικά ο εμφύλιος ήταν πολύ πιο καταστροφικός, όπως συμβαίνει με τους εμφύλιους…Άρα η κούρσα ξεκινά από πιο χαμηλά και η άνοδος είναι μεγαλύτερη, πράγμα που βεβαίως δεν μειώνει την αξία όσων επιτεύχθηκαν, μια και κάλλιστα θα μπορούσε να είχε χαθεί η ευκαιρία.
Αφετηρία της κούρσας ήταν η 9η Απριλίου 1953, όταν η κυβέρνηση Παπάγου, δια του υπουργού Συντονισμού Σπύρου Μαρκεζίνη, προχώρησε σε υποτίμηση της δραχμής κατά 50%. Η τιμή του δολαρίου αναπροσαρμόσθηκε από τις 15.000 στις 30.000 δραχμές, η ισοτιμία με το δολάριο καθορίστηκε ακλόνητη, ενώ τον Μάιο του 1954, θεσμοθετήθηκε η Νέα Δραχμή, που ισοδυναμούσε με 1.000 παλαιές.
Οι επιλογές αυτές ήταν κρίσιμες διότι επέτρεψαν την διατήρηση νομισματικής σταθερότητας ενώ συνδυάστηκε με την ευρεία απελευθέρωση του ελληνικού διεθνούς εμπορίου και με την αξιόπιστη σύνδεση της δραχμής με το δολάριο στα πλαίσια του συστήματος σταθερών ισοτιμιών του Bretton Woods. Ακολούθησαν πολλές ακόμη θεσμικές αλλαγές, που τελικά δημιούργησαν το ελληνικό οικονομικό θαύμα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου