Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει μια οικονομία, είναι να παρατηρηθεί το φαινόμενο του πληθωρισμού
Τι σημαίνει πληθωρισμός;
Πληθωρισμός (Inflation) είναι η τάση αύξησης του γενικού επιπέδου των τιμών στην οικονομία, ή αλλιώς, η υποτίμηση του νομίσματος στην οικονομία.
Υπάρχουν πολλά είδη πληθωρισμού (ζήτησης,κόστους,εισαγόμενος κ.α) τα οποία καθορίζονται κυρίως από δύο δείκτες, τον δείκτη τιμών αγαθών και υπηρεσιών και τον δείκτη τιμών καταναλωτή.
Γιατί αποτελεί σοβαρό πρόβλημα; Ο πληθωρισμός έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία γιατί μειώνει την αγοραστική δύναμη των εισοδημάτων (ιδίως εκείνων που έχουν σταθερά ονομαστικά εισοδήματα), ενισχύει την άνιση κατανομή του εισοδήματος, μειώνει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας,ενθαρρύνει τις εισαγωγές και περιορίζει τη ροπή για αποταμίευση.
Τι τον προκαλεί; Ο πληθωρισμός είναι αποτέλεσμα κυρίως της αυξημένης προσφοράς χρήματος. Η προσφορά χρήματος αυξάνεται όταν μια κεντρική τράπεζα τυπώνει χρήματα για να καλύψει κάποιες παροχές.
Απλοποιημένο παράδειγμα πληθωρισμού : Σε μια υποθετική οικονομία με ένα υποθετικό νόμισμα (έστω ευρώ) υπάρχουν 4 μήλα και αντίστοιχα 4 ευρώ συνολικά. Το κάθε μήλο έχει κόστος 1 ευρώ την περίοδο Χ. Τώρα έστω ότι η κεντρική τράπεζα της κυβέρνησης τη περίοδο Χ+1 τυπώνει άλλα 4 ευρώ, οπότε στην οικονομία υπάρχουν συνολικά 8 ευρώ την περίοδο Χ+1 και έτσι η τιμή του ενός μήλου αυξάνεται σε 2 ευρώ.
Δηλαδή, θα πρέπει να πληρώσεις περισσότερα στην Χ+1 για να αποκτήσεις ακριβώς την ίδια ποσότητα του ίδιου προϊόντος που θα αγόραζες την στιγμή Χ, και αυτό είναι ο πληθωρισμός!
Μέτρηση Πληθωρισμού
Όλα τα αγαθά και οι υπηρεσίες που καταναλώνουν τα νοικοκυριά στη διάρκεια ενός έτους αντιπροσωπεύονται από ένα “καλάθι” ειδών. Κάθε προϊόν στο καλάθι αυτό έχει μια τιμή, η οποία μπορεί να μεταβληθεί με την πάροδο του χρόνου. Ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού είναι η τιμή του συνολικού καλαθιού ένα συγκεκριμένο μήνα σε σύγκριση με την τιμή που είχε τον ίδιο μήνα ένα έτος νωρίτερα.
Παράδειγμα μέτρησης:
Παράδειγμα μέτρησης πληθωρισμού από την σελίδα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ECB)
Ο μεγαλύτερος υπερπληθωρισμός στην ιστορία
Ουγγαρία, Αύγουστος 1945 – Ιούλιος 1946
Η Ουγγαρία ήταν οικονομικά κατεστραμμένη από τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 40% των παγίων της Ουγγαρίας καταστράφηκαν στη σύγκρουση.
Πριν από αυτό, είχε εμπλακεί σε μια έντονη παραγωγική διαδικασία για να στηρίξει τον γερμανικό στρατό, αλλά η Γερμανία δεν πλήρωσε ποτέ.
Όταν η Ουγγαρία υπέγραψε το 1945 τη συνθήκη ειρήνης με τους Συμμάχους, υποχρεώθηκε να πληρώσει υπέρογκες αποζημιώσεις στην Σοβιετική Ένωση, οι οποίες αντιπροσώπευαν το 25-50% του προϋπολογισμού της.
Η υπερβολική εκτύπωση χρήματος είχε οδηγήσει σε μία τεράστια καταστροφή, όπου οι τιμές των αγαθών διπλασιάζονταν κάθε 15(!) ώρες και ο καθημερινός πληθωρισμός αυξανόταν 207% !
Αποπληθωρισμός
Η μεταβολή των τιμών σε μια χρονική περίοδο μπορεί να είναι και αρνητική. Στον αποπληθωρισμό το γενικό επίπεδο των τιμών μειώνεται. Ο αποπληθωρισμός, ή αλλιώς αρνητικός πληθωρισμός, αυξάνει την αγοραστική δύναμη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου