Όταν οι παππούδες/γιαγιάδες παρεμβαίνουν στην ανατροφή που θέτουν οι νεότεροι γονείς στα παιδιά τους

Η σχέση της νέας μητέρας με την μητέρα της και η οριοθέτηση της γιαγιάς προς το εγγόνι της συνάδουν και πολλές φορές πάνε μαζί. 

Το τι σχέση έχει κάποιος και συνεχίζει να έχει με τον γονιό του θα φανεί και θα βγει και στην σχέση που υπάρχει στην τρίτη γενιά δηλαδή στο εγγόνι. 

Φαίνεται να υπάρχουν αρκετά προσωπικά προβλήματα και θέματα μεταξύ της κόρης και της μητέρας όπου αυτό αρχίζει να είναι περισσότερο εμφανή στην
εξέλιξη, στο μεγάλωμα και κατά πόσο επεμβαίνει ή παρεμβαίνει η γιαγιά στην ανατροφή και στην διαπαιδαγώγηση του εγγονού.

Η θέση του παππούδων

Οι γιαγιάδες και οι παππούδες αποτελούν ανεκτίμητη αξία για την ζωή ενός παιδιού. 

Οι ίδιοι λατρεύουν τα εγγόνια τους, χωρίς να υπάρχει από τα παιδάκια αντάλλαγμα, ή αργότερα να φέρουν καλούς βαθμούς και να είναι τα απόλυτα υπάκουα παιδιά. όταν απομακρυνθούν οι παππούδες από την ζωή των εγγονών στερούμε αρκετά από την ψυχή και των δύο. 

Παππούς και γιαγιά συμβάλλουν σημαντικά στην ευτυχία ενός παιδιού αλλά μπορούν επίσης, να παρεμβάλλονται σοβαρά στην εκπαίδευση του. Δεν χρειάζεται να ζητούν τίποτα, αλλά να προσφέρουν. Ακούγονται ιδανικά όλα αυτά;;;

Και όμως με καλή και συνεχή προσπάθεια τίποτα δεν είναι αναπόφευκτο, αρκεί οι νέοι γονείς να γνωρίζουν καλά τους γονείς τους, τις αδυναμίες τους, τα όρια τους και να υπάρχει μία ήρεμη επικοινωνιακή σχέση.

 Ακούμε πολύ συχνά αυτό στην πράξη να μην επιτυγχάνεται πάντα με επιτυχία και εδώ χρειάζεται ο νέος γονέας να πάρει την απόφαση τι κερδίζει και τι χάνει, εάν δηλαδή μπορεί να συνεργαστεί με τον μεγαλύτερο γονέα του (γιαγιά-παππού) ή όχι. 

Οι αραιές επισκέψεις και η περιστασιακή μακρύτερη παραμονή των παππούδων με τα παιδιά μπορεί αρκετές φορές να είναι περισσότερο εποικοδομητική και ωφέλιμη για την ψυχολογία ενός παιδιού από την συνεχή και καθημερινή επαφή. 

Αυτό κρατάει τα όρια μεταξύ και των τριών γενεών και αποφεύγονται οι συνεχείς καβγάδες και εντάσεις μεταξύ νέων και μεγαλύτερων γονέων.

Σε ορισμένες συνθήκες ορισμένοι παππούδες μπορεί να υποχρεωθούν να αναλάβουν πατρικές ευθύνες και σ’ αυτή την περίπτωση μπορεί να φέρονται σαν ηλικιωμένοι γονείς που απέκτησαν στερνοπαίδια. 

Δυσκολία συνεννόησης μπορεί να δημιουργηθεί ανάμεσα στους νέους γονείς και στους παππούδες όταν οι δεύτεροι επεμβαίνουν στην εκπαίδευση των εγγονιών τους και δυσκολεύονται να κρατήσουν μία κοινή γραμμή, την οποία την έχουν θέσει εξαρχής τα παιδιά τους.

 Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν ζουν όλοι μαζί κάτω από την ίδια στέγη ή σε πάρα πολύ κοντινές αποστάσεις.

 Η παραδοσιακή ελληνική οικογένεια μέχρι και σήμερα τιμά αυτό το μοντέλο συγκατοίκησης για διάφορους και ποικίλους λόγους. 

Γονείς και παιδιά να μένουν φεριπείν όλοι στην ίδια πολυκατοικία, ή σε πολύ κοντινά σπίτια. Σε γενικότερες γραμμές παρατηρείται ότι η γιαγιά είναι εκείνη που παρεμβάλλεται περισσότερο στην ανατροφή του εγγονού απ’ ότι ο παππούς.

 Ο δεύτερος στέκεται πιο διακριτικά και συνεπής στον ρόλο και στην θέση του. Η γυναίκα-γιαγιά έχει ανάγκη και περισσότερο την τάση του ελέγχου και της χειριστικότητας, με κάποιον τρόπο φαίνεται ότι δυσκολεύεται ότι ο νέος γονιός έχει νέα θέση, άποψη, στάση διαπαιδαγώγησης προς το δικό του παιδί. Η γιαγιά ενδόμυχα πιστεύει ότι μόνο εκείνη τα ξέρει όλα καλά και τέλεια και σπεύδει να συμπληρώνει, ή να διορθώνει την κόρη, ή τον γιο της σ’οτιδήποτε έχει να κάνει με το μικρό παιδί.

 Ορισμένες φορές μπορεί κάποιος να συζητήσει με τους παππούδες και γιαγιάδες με περισσότερη επιτυχία απ’ ότι με τους γονείς. Ναι, μπορεί να συμβεί και αυτό. Σε οποιαδήποτε περίπτωση όμως δεν θα πρέπει να αναμιγνύονται καθόλου στην πραγματική εκπαίδευση όπου έχουν θέσει οι νέοι γονείς στο παιδί τους. 

Ας μην ξεχνούν ότι ο πρώτος ρόλος του παιδιού είναι εκείνος του γονιού και οι παππούδες καλύπτουν μία άλλη θέση δευτερεύουσα και χωρίς ευθύνες. 

  Εκείνοι είχαν τον πρώτο ρόλο όταν μεγάλωναν τα δικά τους παιδιά τώρα ήρθε η ‘ώρα να παραδώσουν επάξια και με εμπιστοσύνη την σκυτάλη αυτή στα δικά τους παιδιά για να αναθρέψουν και να μεγαλώσουν τα μικρά τους παιδιά.

Όταν η γιαγιά παρεμβαίνει στην διαπαιδαγώγηση που θέτει η κόρη της στο παιδί της 

Εδώ, όπως αναφέρθηκε και στην εισαγωγή χρειάζεται από την μεριά της νέας μητέρας/γονιού να επιλέξει πως η ίδια θέλει να αναθρέψει και να μεγαλώσει το παιδί της και βέβαια να βρεθούν τρόποι και λύσεις που θα είναι προς όφελος της δικής της νέας οικογένειας. 

Πολλοί νέοι άνθρωποι στις ημέρες μας θεωρούν λόγω των πρακτικών τους καθημερινών δυσκολιών ότι δεν έχουν πολλές επιλογές ώστε να κρατήσει κάποιος το παιδί τους και να τους βοηθά, οπότε επιλέγουν την λύση – γιαγιά!!

 Στην περίπτωση όμως που η νέα μητέρα αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά δικά της θέματα με την μητέρα της και αυτό βγαίνει επάνω στο μικρότερο παιδί/εγγόνι όσο και να μην υπάρχει η κατάλληλη συνεργασία χρειάζεται ο νέος γονιός να εμπιστευτεί τις δικές του δυναμικές, να απελευθερωθεί και να βρει μέσα και τρόπους όπου η ψυχική ηρεμία της ίδιας αλλά και η εξέλιξη του παιδιού θα συμβαδίζουν. 

Οι κόντρες των δύο πρώτων γενεών μπορεί να αποβούν μοιραίες στην τρίτη –γενιά- που συνήθως είναι τα μικρά παιδιά. Όποια διαφωνία ή διαφορά, ή ένταση, ή αρνητικό βίωμα και να υπάρχει με την γιαγιά, η νέα μητέρα χρειάζεται να επικεντρωθεί πλέον στην δική της οικογένεια είτε αυτή είναι μονογονεική είτε όχι.

Πολλές φορές οι άνθρωποι θεωρούν ότι έχουν μόνο μία επιλογή γύρω τους και συνήθως αρπάζονται μόνο από αυτή, η οποία ξέρουν πολύ καλά ότι δεν είναι και ότι καλύτερο τελικά. 

Χρειάζεται οι ορίζοντες να ανοίγουν και να βλέπουμε πιο μακρινές λύσεις και διεξόδους, στην συγκεκριμένη περίπτωση, μπορεί η νέα μητέρα να ζητήσει την βοήθεια της από κάποιον άλλον παππού ή γιαγιά που πιστεύει ότι η επικοινωνία τους να είναι καλύτερη, ή να αποταθεί σ’ ένα κρατικό βρεφονηπιακό σταθμό, ακόμα υπάρχουν κάποιοι χώροι όπου αρκετοί νέοι εθελοντές με όρεξη και μεράκι φιλοξενούν σε ειδικά κατάλληλα εκπαιδευτικούς χώρους και φιλοξενούν τα παιδία για κάποιες ώρες όταν ο γονιός αδυνατεί να είναι μαζί του ορισμένες ώρες μέσα στην ημέρα.

Για να δούμε όμως ότι υπάρχουν και επιπλέον λύσεις χρειάζεται να γίνει ένα ξεκαθάρισμα με αυτά που πονάνε από τα παλιά, δηλαδή τις αιχμηρές σχέσεις μεταξύ νεαρής μητέρας και της μεγαλύτερης μητέρας. 

Πλέον υπάρχει μία άλλη νέα ζωή που δεν χρειάζεται να είναι το αντικείμενο τω λαθών και των αρνητικών βιωμάτων των προηγούμενων γενεών.

Και τον λόγο παίρνουν οι παππούδες/γιαγιάδες 

Οι μεγαλύτεροι γονείς σαφώς έχουν μία περισσότερη πείρα επάνω τους όσον αφορά το μεγάλωμα των παιδιών τους.

 Κανείς δεν το αμφισβητεί αυτό. Οι παππούδες θεωρούν ότι τα παιδιά τους χρειάζονται πάντα την καθοδήγηση τους ακόμα και στην ανατροφή της νεότερης γενιάς δηλαδή των εγγονιών. 

Χρειάζεται εδώ οι μεγαλύτεροι γονείς να συνηδητοποήσουν ότι χρειάζεται να αφήσουν χώρο στα νέα παιδιά τους να μεγαλώσουν εκείνα τα δικά τους παιδιά και εκείνοι να παραμείνουν διακριτικά στον ρόλο του παππού και της γιαγιάς. 

Σήμερα οι νέοι έχουν μία διαφορετική τακτική από τις προηγούμενες γενιές όσον αφορά την διαπαιδαγώγηση των μικρών παιδιών τους. 

Οι σύγχρονοι ηλικιωμένοι φέρνουν μαζί τους την δική τους προσωπική ιστορία, την αγωγή που οι ίδιοι πήραν ή έδωσαν γεγονός που πολλές φορές τους εμποδίζει να εξελίσσονται τόσο γρήγορα ώστε να κατανοήσουν την ψυχολογία των σύγχρονων μητέρων και των παιδιών τους. 

Ορισμένες φορές και άθελα της η γιαγιά μπορεί υποσυνείδητα να αισθάνεται ζήλια για την ελευθερία που εξασφαλίζει στην νεαρή μητέρα ή για την ‘άνεση της, πράγμα που η ίδια είχε στερηθεί στα δικά της νεαρά χρόνια. Τότε είναι πολύ πιθανό, να αναζητήσει, να αναπληρώσει και να «πάρει στα χέρια της» όλη την κατεύθυνση του σπιτιού και το μεγάλωμα του εγγονού της.

Οι εμπειρίες που θα μοιραστείτε μαζί με το εγγόνι είναι πολύ συχνά πιο ουσιαστικές και οι αναμνήσεις του θα κρατήσουν μια ζωή! Οι γιαγιάδες και οι παππούδες μπορούν κάλλιστα να το απολαύσουν και τα υπόλοιπα να τα αφήσουν στην θέση και στον ρόλο των παιδιών τους. Να είστε προσεκτική μην πέσετε στην παγίδα της υπερενθουσιώδης γιαγιάς. Προσπαθήστε να βοηθάτε περισσότερο τους νέους γονείς και όχι λιγότερο.

Τι γίνεται με τις αραιές συναντήσεις των παππούδων με τα εγγόνια τους;; 

Σ΄αυτές τις περιπτώσεις όταν οι παππούδες ζουν πολύ μακριά και δεν έχουν συχνή επαφή με τα εγγόνια, ή οι σχέσεις παππούδων και νέων γονέων είναι αποστασιοποιημένες και διακριτικές ή απόμακρες υπάρχει η περίπτωση οι μεγαλύτεροι γονείς να μην γνωρίζουν βήμα προς βήμα την εξέλιξη των παιδιών αυτών, να αγνοούν τις συνήθειες τους, τον χαρακτήρα τους.  

Δεν γνωρίζουν τι περιθώρια ανοχής ή ανεξαρτησίας έχουν θέσει οι νέοι γονείς ώστε να ξέρουν και εκείνοι ποια τακτική θα ακολουθήσουν, εάν φεριπείν μπορούν να τους δίνουν λιχουδιές, κάθε πότε, σε τι ποσότητα, ή να τους αγοράζουν μικροπράγματα. 

Αρκετές φορές χάνεται η αυθόρμητη στάση προς τα εγγόνια που πολλές φορές φαίνεται να είναι ψεύτική ή επιτηδευμένη. 

Χρειάζεται οι παππούδες να σκέφτονται τρόπους έτσι ώστε να περνούν ποιοτικό χρόνο με τα εγγόνια τους. Τα παιδιά δεν χρειάζονται ποσότητα σε ύλη, αλλά ποιοτικό και ουσιαστικό χρόνο με τους άλλους.

Τα παιδιά είναι πραγματικά έξυπνα. Εάν τα αγαπάτε μόνο όταν είναι ευγενικά, ήσυχα και στην καλύτερη φάση τους, θα το καταλάβουν αμέσως και θα γίνουν επιφυλακτικά. Είναι δική σας δουλειά να μείνετε σε επαφή με το εγγόνι σας. Αν περιμένετε να το κάνει αυτό, θα απογοητευτείτε. Τα μικρά παιδιά δεν σκέφτονται πώς να κρατήσουν αυτή την σχέση. Πρέπει εσείς να είστε πρόθυμοι γι’ αυτό. Είστε μία σημαντική διέξοδος για τα εγγόνια σας, διότι τους προσφέρεται μία εναλλακτική προοπτική από τους γονείς τους. Ακούστε τα με προσοχή και να τα ενθαρρύνετε να σας μιλούν όσο το δυνατόν περισσότερο.

Στην περίπτωση για το εάν είναι θετικό να αλλάζει το παιδί χώρο και να πηγαίνει στο σπίτι της γιαγιάς;; 

Εάν είναι αυτό εφικτό και θεμιτό ειδικά στις μεγαλουπόλεις όπου ο χρόνος είναι πολύ σημαντικός, καλό θα είναι το παιδί να παραμένει στον χώρο του και να το επισκέπτονται ή να έρχονται να μένουν μαζί του κάποιες ώρες οι παππούδες. 

Υπάρχει ένα πλεονέκτημα εδώ ότι το εγγόνι δεν αλλάζει χώρο, συνήθειες, περιβάλλον. 

Το μειονέκτημα βέβαια είναι ότι φέρνει πιο κοντά στην ζωή του νέου ζευγαριού και τις συνήθειες που έχει τον παππού και την γιαγιά, και εδώ χρειάζεται αρκετή προσπάθεια και από τις δύο γενιές να επέλθει ισορροπία και μέτρο. 

Αυτή η συνεχής παρουσία είναι συχνά η μεγαλύτερη πηγή συγκρούσεων που ακούγεται από τους γονείς, γ’ αυτό και οι δεύτεροι επιλέγουν να πηγαίνουν τα παιδιά τους στο σπίτι των παππούδων για να αποφύγουν αυτές τις τυχόν συγκρούσεις, ή εντάσεις με τους παππούδες.

Είναι φυσικό και οι δύο πλευρές να θέλουν και να επιδιώκουν το καλύτερο δυνατό για να θεμελιώσουν όμορφες και υγιής βάσεις στις σχέσεις τους. 

Ορισμένες φορές μπορεί να κρίνεται απαραίτητο για να υπάρχει μία ομαλή και ώριμη εξέλιξη οι σχέσεις μεταξύ των γενεών να παραμένουν διακριτικές και η μία γενιά να σέβεται την άλλη ισάξια. 

Οι μεν νεότεροι να αποδέχονται και να σέβονται τον αγώνα των δικών τους γονέων αλλά και η μεγαλύτερη γενιά να δίνει χώρο και χρόνο στην δημιουργία μιας νέας εξελίξιμης σχέσης ζωής εκείνης των παιδιών τους και των εγγονιών τους.

Δήμητρα Βαίτσου - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Πηγή: http://dimitravaitsou.blogspot.com