Του Κώστα Στούπα
Το τρέχον έτος προδιαγράφεται ιδιαίτερα δύσκολο. Το ίδιο και το επόμενο (τουλάχιστον). Μετά θα αρχίσει να ισχύει το γεγονός πως θα έχουμε προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
Για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων βλέπουμε τίτλους που αναφέρονται στον κίνδυνο επισιτιστικής κρίσης.
Είναι αφελής όποιος νομίζει πως στις χώρες της Βόρειας, της Κεντρικής Αφρικής και της Μέσης Ανατολής θα πεινάνε και εμείς θα διάγουμε βίον επάρκειας και ηρεμίας...
Η στήλη δεν πιστεύει πως τα πλαφόν στις τιμές και οι επιδοτήσεις μπορούν να λύσουν κάποιο πρόβλημα. Αντιθέτως το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να διαιωνίζουν τα προβλήματα και δημιουργούν τις προϋποθέσεις να ανθεί η "μαύρη αγορά" και η εξαθλίωση.
Η διαμόρφωση των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων (όπως όλων των τιμών) υπόκειται στους χαλύβδινους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης.
Για να πέσουν οι τιμές θα πρέπει είτε να αυξηθεί η προσφορά από άλλες πηγές είτε να μειωθεί η ζήτηση. Κανένας κρατικός προϋπολογισμός δεν μπορεί να καλύψει την απώλεια εισοδήματος που προκαλούν οι ανατιμήσεις.
Η Ε.Ε. εισάγει από τη Ρωσία το 40% του φυσικού αερίου που καταναλώνει που αντιστοιχεί με 150-170 δισ. κυβικά μέτρα τον χρόνο. Οι ΗΠΑ υποσχέθηκαν να μας συνδράμουν με επιπλέον 15 δισ. κ.μ φέτος. Η συμβολή αυτή θα μπορούσε να φτάσει τα 50 δισ. κ.μ. μετά από μερικά χρόνια αν υπάρξουν μακροχρόνιες δεσμεύσεις απορρόφησης.
Για να επενδύσει μια εταιρεία σε νέα κοιτάσματα που ήδη έχουν εντοπιστεί χρειάζεται ένα συμβόλαιο πως τα επόμενα 10-20 χρόνια κάποιος θα απορροφήσει την παραγωγή. Αλλιώς κινδυνεύει να χρεοκοπήσει.
Προκειμένου να αντιληφθούμε τα μεγέθη θα πρέπει να υπενθυμίσουμε πως ο αγωγός EastMed, του οποίου οι μελέτες ενδέχεται να ανασυρθούν από τον κάλαθο των αχρήστων, προέβλεπε τη μεταφορά 10 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως.
Η Ε.Ε. σχεδιάζει να μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού αερίου κατά τα 2/3 φέτος. Ο στόχος μοιάζει ανέφικτος. Οι πιθανές εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας δεσμεύονται από μακροχρόνια συμβόλαια.
Το χειρότερο σενάριο είναι η Ρωσία να προσπαθήσει να εκβιάσει την κατάσταση παραβιάζοντας τις συμφωνίες που υπάρχουν και να μειώσει φέτος την τροφοδοσία της Ευρώπης.
Τούτο γιατί μετά από 4-5 χρόνια θα έχουν αποδυναμωθεί πλήρως τα "χαρτιά" που αυτή τη στιγμή κρατάει στα χέρια της.
Η Ελλάδα έχει καθυστερήσει τραγικά στη δημιουργία χώρων υποδοχής και αποθήκευσης LNG. Για πολλά χρόνια βαυκαλιζόμαστε πως αναδεικνύουμε τη χώρα σε ενεργειακό κόμβο και η Ρεβυθούσα μπορεί να αποθηκεύσει 200 χιλ. κυβικά μέτρα που επαρκούν για την κάλυψη των εγχώριων αναγκών για μερικές εβδομάδες
Υπό το πρίσμα αυτό τους επόμενους μήνες οι διαφημίσεις για μέτρα αποτροπής της πανδημίας θα αντικατασταθούν από διαφημίσεις μιας μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας και των τροφίμων που καταλήγουν στα σκουπίδια.
Η στήλη ρισκάρει την πρόβλεψη πως το ερχόμενο Φθινόπωρο θα πλημμυρίσουμε από δημοσιεύματα με συμβουλές μείωσης της κατανάλωσης.
Ιδού μερικές προτάσεις που αλίευσα από τον Economist και άλλα διεθνή μέσα ενημέρωσης:
"Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ), ο οποίος συμβουλεύει κυβερνήσεις πλούσιων χωρών, ανέφερε ότι οι Ευρωπαίοι ενδέχεται να εξετάσουν το ενδεχόμενο να κατεβάσουν τους θερμοστάτες μόλις κατά έναν βαθμό Κελσίου".
Τούτο θα μείωνε την κατανάλωση φυσικού αερίου κατά 10 δισ. κυβικά μέτρα στο χρονικό διάστημα ενός έτους. Αυτό αντιστοιχεί με ένα μήνα περίπου ρωσικές εισαγωγές και με τα 2/3 της αμερικάνικης βοήθειας ή τη μελλοντική συνεισφορά του EastMed.
Κατά την ίδια έρευνα η μείωση των ορίων ταχύτητας των αυτοκινητοδρόμων κατά 10 χλμ/ώρα θα περιόριζε τη χρήση καυσίμων στον πλούσιο κόσμο κατά περίπου 15%.
Αν πρέπει κάτι να επιδοτηθεί είναι η χρήση δημόσιων συγκοινωνιών. Τα κίνητρα για εργασία από το σπίτι και ο περιορισμός της χρήσης αυτοκινήτων τις Κυριακές θα μπορούσε να μειώσει κατά 20% την κατανάλωση πετρελαίου.
Μην διανοηθεί κανένα λαϊκιστής υπουργός να εξαιρέσει τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Η ηλεκτρική ενέργεια χρειάζεται εξ ίσου υδρογονάνθρακες για να παραχθεί έστω και αν συμβάλλουν οι ανανεώσιμες πηγές.
Καθώς βρισκόμαστε στην πρώτη φάση του διαφαινόμενου στερητικού σοκ, ως "πρεζάκια" ψάχνουμε να υποκαταστήσουμε τις απώλειες αλλάζοντας τις πηγές προμήθειας.
Όπως αναφέρει η στήλη Καρλομάγνος στον Economist: "Κατά την ενεργειακή κρίση της δεκαετίας του ’70 υπήρχαν όρια ταχύτητας στους δρόμους ταχείας κυκλοφορίας.
Οι ολλανδικές και γερμανικές πόλεις είχαν καθιερώσει μια μέρα την εβδομάδα τη μετάβαση στην εργασία με τα πόδια ή ποδήλατο.
Η Γαλλία είχε αποφάσισε η θερμοκρασία στα δημόσια κτίρια να μην υπερβαίνει τους 20°C, δύο βαθμούς χαμηλότερα από τον σημερινό ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Οι τηλεοπτικές μεταδόσεις τελείωναν στις 23:00.
Τα προγράμματα θερινής ώρας που είχαν εφαρμοστεί κατά τη διάρκεια των παγκοσμίων πολέμων αναβίωσαν σε ολόκληρη την ήπειρο και έκτοτε έμειναν...".
Η κρίση που ξεκίνησε με την εισβολή στην Ουκρανία πρόκειται να αλλάξει εντελώς τη ζωή μας.
Εν αντιθέσει με την πανδημία στην περίπτωση αυτή δεν διαφαίνεται επιστροφή σε κάποια κανονικότητα. Αντιθέτως μετά από 4-5 χρόνια θα αρχίσουν να διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις για μια νέα κανονικότητα.
Αυτό που έχει σημασία σε αυτή τη συγκυρία είναι οι δημοκρατίες να αντέξουν τη μεγαλύτερη πρόκληση μετά τον "Άξονα" και να επανακαθορίσουν τη νέα τάξη πραγμάτων όπως την καθόρισαν μετά την ήττα του Χίτλερ, του Μουσολίνι και της Ιαπωνίας στο β’ Π.Π. χωρίς έναν μεγάλο νέο πόλεμο.
Αυτό που έχει σημασία σε αυτή τη συγκυρία είναι οι δημοκρατίες να αντέξουν τη μεγαλύτερη πρόκληση μετά τον "Άξονα" και να επανακαθορίσουν τη νέα τάξη πραγμάτων όπως την καθόρισαν μετά την ήττα του Χίτλερ, του Μουσολίνι και της Ιαπωνίας στο β’ Π.Π. χωρίς έναν μεγάλο νέο πόλεμο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου