Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ένα από τα πλέον δημοφιλή και ιστορικά πανεπιστημιακά ιδρύματα στην Ελλάδα, ιδρύθηκε το 1925 μετά από απόφαση του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, πρωθυπουργού της Ελλάδας, οποίος είχε αναθέσει στον Δημήτρη Γληνό τη
σύνταξη του ιδρυτικού Οργανισμού του νέου πανεπιστημίου.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε επίσης καταβάλει προσπάθειες για την ίδρυση ενός πανεπιστημίου στην Θεσσαλονίκη, σε μία εποχή που η Βόρεια Ελλάδα μόλις είχε απελευθερωθεί.
Μετά το τέλος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου, αποφάσισε να προτάξει την ίδρυση Πανεπιστημίου στην, απελευθερωθείσα τότε από τον ελληνικό στρατό, Σμύρνη. Όμως οι επώδυνες εθνικές ατυχίες στη Μικρά Ασία δεν επέτρεψαν τη λειτουργία του Πανεπιστημίου εκεί, παρόλη τη σοβαρή προσπάθεια που είχε εν τω μεταξύ καταβληθεί.
Η πολιτική απόφαση για την ίδρυση στη Θεσσαλονίκη του Πανεπιστημίου, ως διαδόχου κατά κάποιο τρόπο του άτυχου Πανεπιστημίου της Ιωνίας, καταγράφηκε στις προγραμματικές δηλώσεις της πρώτης κυβερνήσεως Αλέξανδρου Παπαναστασίου, προς τη Δ΄ συντακτική συνέλευση στις 24 Μαρτίου 1924: «... Ιδιαιτέρως δε θα φροντίσωμεν διά την εκπαιδευτικήν οργάνωσιν των βορείων του κράτους επαρχιών, ενισχύοντες παντοιοτρόπως το διδακτικόν προσωπικόν και ιδρύοντες τα κατάλληλα πρακτικά προπάντων σχολεία, έτι δε και δεύτερον πανεπιστήμιον εν Θεσσαλονίκη περιλαμβάνον και τας πρακτικάς επιστήμας και μέλλον να λειτουργήση βαθμιαίως. Του πανεπιστημίου τούτου η καλή οργάνωσις και τας νέας χώρας θα ωφελήση και την επιστημονικήν παρ' ημίν δράσιν θα προαγάγη συντελούσα εμμέσως εις την βελτίωσιν του εν Αθήναις Πανεπιστημίου».
Στη συνέχεια ακολούθησε, στις 5 Ιουνίου 1925, επί κυβερνήσεως Ανδρέα Μιχαλακόπουλου, η ψήφιση και η θέση σε ισχύ, του ιδρυτικού νόμου 3341, που δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ. της 22 Ιουνίου 1925. Η ίδρυση του δεύτερου ελληνικού Πανεπιστημίου συνοδεύτηκε στα πρώτα στάδια όμως με αρκετές δυσκολίες, απότοκες της πολιτικής ρευστότητας της εποχής.
Η ολοκλήρωση της οργάνωσής του, έλαβε χώρα, μερικά χρόνια αργότερα, με τη δημοσίευση του Οργανισμού του Πανεπιστημίου, με τον Α.Ν. 1895/1939. Με το άρθρ. 7 του Ν. 3108/1954 το Πανεπιστήμιό Θεσσαλονίκης μετονομάστηκε τέλος μετά από εισήγηση του τότε Πρύτανη Μαρίνου Σιγάλα και απόφαση της Συγκλήτου, σε «Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης».
Οι πέντε πρώτες Σχολές, που προβλέπονταν από το άρθρ. 3 του ιδρυτικού νόμου, ήταν η Σχολή Νομικών και Οικονομικών Επιστημών, η Φιλοσοφική Σχολή, η Φυσικομαθηματική Σχολή, η Ιατρική και Θεολογική Σχολή (πρώτες λειτούργησαν η Φιλοσοφική, η Σχολή Νομικών και Οικονομικών Επιστημών και η Φυσικομαθηματική).
Ο ιδρυτικός νόμος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Ν. 3341/14-6-25) ψηφίστηκε στην Βουλή των Ελλήνων στις 5 Ιουνίου του 1925 και δημοσιεύτηκε στο φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως την 22α Ιουνίου 1925.
Λόγω της πολιτικής αναταραχής της εποχής εκείνης, ο ιδρυτικός νόμος πέρασε από πολλές δοκιμασίες και εμπόδια, τα οποία όμως ξεπεράστηκαν και το πανεπιστήμιο άρχισε να λειτουργεί το 1926 με πρώτο πρόεδρο τον Γεώργιο Χατζηδάκι και στην συνέχεια τον Χρίστο Τσούντα.
Ο ιδρυτικός νόμος έδινε μεγάλη βαρύτητα στην ανάπτυξη των θεωρητικών επιστημών και όχι τόσο των θετικών επιστημών, λόγω των αντιλήψεων που επικρατούσαν την εποχή εκείνη.
Η Φιλοσοφική Σχολή άνοιξε το 1926 και στεγάστηκε αρχικά στο κτίριο «Aλλατίνι».
Σήμερα το κτίριο αυτό χρησιμοποιείται από την Νομαρχία Θεσσαλονίκης για να στεγάσει τις διάφορες υπηρεσίες της.
Το 1927 άρχισε να λειτουργεί η Σχολή Νομικών και Οικονομικών Επιστημών καθώς και η Φυσικομαθηματική Σχολή.
Το 1942 άρχισαν να λειτουργούν η Ιατρική και η Θεολογική σχολή, πολύ αργότερα απ' ό,τι προβλεπόταν στον ιδρυτικό νόμο.
Μετά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1950 ιδρύθηκε η Κτηνιατρική Σχολή και στην συνέχεια τα Iνστιτούτα Ξένων Γλωσσών (1951), η Πολυτεχνική Σχολή (1955) και η Oδοντιατρική Σχολή, αρχικά (1959) ως τμήμα της Ιατρική σχολής και στην συνέχεια ως ανεξάρτητη σχολή (1971).
Ο νόμος 1268 του 1982 για την δομή και λειτουργία των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων στην Ελλάδα οδήγησε σε γενική αναδιάθρωση των δομών όλων των πανεπιστημίων της χώρας.
Συγκεκριμένα στο Α.Π.Θ. έγινε ανασύσταση σχολών και συμπτυξη διαφόρων τμημάτων με αποτέλεσμα τελικά να επικρατήσουν οι εξής σχολές:
Φιλοσοφική Σχολή, Σχολή Νομικών και Οικονομικών Επιστημών, Πολυτεχνική Σχολή, Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών, Σχολή Επιστημών Υγείας, Σχολή Θετικών Επιστημών και Θεολογική Σχολή.
Στη συνέχεια ιδρύθηκαν και άλλες σχολές: η Παιδαγωγική Σχολή (1983), η Σχολή Kαλών Tεχνών (1984) και τα αυτοδύναμα τμήματα Eπιστήμης Φυσικής Aγωγής και Aθλητισμού (1983) και Δημοσιογραφίας και Mέσων Mαζικής Eπικοινωνίας (1991).
Το 1993 ιδρύθηκε η Παιδαγωγική Σχολή στην Φλώρινα, η οποία σήμερα εντάσσεται στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.
Εκτός από την δημιουργία νέων σχολών υπήρξε και δημιουργία νέων τμημάτων τα οποία προστέθηκαν στις ήδη υπάρχουσες σχολές, όπως για παράδειγμα το Τμήμα Ψυχολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή και το Τμήμα Πληροφορικής στη Σχολή Θετικών Επιστημών.
Πολλά τμήματα που ιδρύθηκαν από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης σε διάφορες πόλεις τις Μακεδονίας έχουν πλέον περιέλθει σε άλλα πανεπιστήμια, όπως για παράδειγμα το τμήμα Μηχανικών Διαχείρισης Ενεργειακών Πόρων στην Κοζάνη (1999) και το Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών (1999) στην Φλώρινα, τα οποία από τον 1η Ιανουαρίου 2004 έχουν παραχωρηθεί στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.
Τέλος, το 2004 δημιουργήθηκαν δύο νέα τμήματα: το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης που εδρεύει στην Βέροια και υπάγεται στην Πολυτεχνική Σχολή και το Τμήμα Κινηματογράφου που υπάγεται στη Σχολή Καλών Τεχνών.
σύνταξη του ιδρυτικού Οργανισμού του νέου πανεπιστημίου.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε επίσης καταβάλει προσπάθειες για την ίδρυση ενός πανεπιστημίου στην Θεσσαλονίκη, σε μία εποχή που η Βόρεια Ελλάδα μόλις είχε απελευθερωθεί.
Ίδρυση
Ο γνωστός διεθνολόγος Γεώργιος Στρέιτ, και ο διάσημος μαθηματικός Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, Καθηγητής γερμανικών πανεπιστημίων, στον οποίον είχε ανατεθεί η οργάνωση του πολυτεχνείου του Μπρεσλάου, ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλον, με προτάσεις και υπομνήματα, επισήμαναν την εθνική ανάγκη ιδρύσεως Πανεπιστημίου στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας, που θα συντελούσε στην εξέλιξή της σε εθνικό και πολιτισμικό κέντρο της Βόρειας Ελλάδας.Μετά το τέλος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου, αποφάσισε να προτάξει την ίδρυση Πανεπιστημίου στην, απελευθερωθείσα τότε από τον ελληνικό στρατό, Σμύρνη. Όμως οι επώδυνες εθνικές ατυχίες στη Μικρά Ασία δεν επέτρεψαν τη λειτουργία του Πανεπιστημίου εκεί, παρόλη τη σοβαρή προσπάθεια που είχε εν τω μεταξύ καταβληθεί.
Η πολιτική απόφαση για την ίδρυση στη Θεσσαλονίκη του Πανεπιστημίου, ως διαδόχου κατά κάποιο τρόπο του άτυχου Πανεπιστημίου της Ιωνίας, καταγράφηκε στις προγραμματικές δηλώσεις της πρώτης κυβερνήσεως Αλέξανδρου Παπαναστασίου, προς τη Δ΄ συντακτική συνέλευση στις 24 Μαρτίου 1924: «... Ιδιαιτέρως δε θα φροντίσωμεν διά την εκπαιδευτικήν οργάνωσιν των βορείων του κράτους επαρχιών, ενισχύοντες παντοιοτρόπως το διδακτικόν προσωπικόν και ιδρύοντες τα κατάλληλα πρακτικά προπάντων σχολεία, έτι δε και δεύτερον πανεπιστήμιον εν Θεσσαλονίκη περιλαμβάνον και τας πρακτικάς επιστήμας και μέλλον να λειτουργήση βαθμιαίως. Του πανεπιστημίου τούτου η καλή οργάνωσις και τας νέας χώρας θα ωφελήση και την επιστημονικήν παρ' ημίν δράσιν θα προαγάγη συντελούσα εμμέσως εις την βελτίωσιν του εν Αθήναις Πανεπιστημίου».
Στη συνέχεια ακολούθησε, στις 5 Ιουνίου 1925, επί κυβερνήσεως Ανδρέα Μιχαλακόπουλου, η ψήφιση και η θέση σε ισχύ, του ιδρυτικού νόμου 3341, που δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ. της 22 Ιουνίου 1925. Η ίδρυση του δεύτερου ελληνικού Πανεπιστημίου συνοδεύτηκε στα πρώτα στάδια όμως με αρκετές δυσκολίες, απότοκες της πολιτικής ρευστότητας της εποχής.
Η ολοκλήρωση της οργάνωσής του, έλαβε χώρα, μερικά χρόνια αργότερα, με τη δημοσίευση του Οργανισμού του Πανεπιστημίου, με τον Α.Ν. 1895/1939. Με το άρθρ. 7 του Ν. 3108/1954 το Πανεπιστήμιό Θεσσαλονίκης μετονομάστηκε τέλος μετά από εισήγηση του τότε Πρύτανη Μαρίνου Σιγάλα και απόφαση της Συγκλήτου, σε «Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης».
Οι πέντε πρώτες Σχολές, που προβλέπονταν από το άρθρ. 3 του ιδρυτικού νόμου, ήταν η Σχολή Νομικών και Οικονομικών Επιστημών, η Φιλοσοφική Σχολή, η Φυσικομαθηματική Σχολή, η Ιατρική και Θεολογική Σχολή (πρώτες λειτούργησαν η Φιλοσοφική, η Σχολή Νομικών και Οικονομικών Επιστημών και η Φυσικομαθηματική).
Ο ιδρυτικός νόμος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Ν. 3341/14-6-25) ψηφίστηκε στην Βουλή των Ελλήνων στις 5 Ιουνίου του 1925 και δημοσιεύτηκε στο φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως την 22α Ιουνίου 1925.
Λόγω της πολιτικής αναταραχής της εποχής εκείνης, ο ιδρυτικός νόμος πέρασε από πολλές δοκιμασίες και εμπόδια, τα οποία όμως ξεπεράστηκαν και το πανεπιστήμιο άρχισε να λειτουργεί το 1926 με πρώτο πρόεδρο τον Γεώργιο Χατζηδάκι και στην συνέχεια τον Χρίστο Τσούντα.
Ο ιδρυτικός νόμος έδινε μεγάλη βαρύτητα στην ανάπτυξη των θεωρητικών επιστημών και όχι τόσο των θετικών επιστημών, λόγω των αντιλήψεων που επικρατούσαν την εποχή εκείνη.
Η Φιλοσοφική Σχολή άνοιξε το 1926 και στεγάστηκε αρχικά στο κτίριο «Aλλατίνι».
Σήμερα το κτίριο αυτό χρησιμοποιείται από την Νομαρχία Θεσσαλονίκης για να στεγάσει τις διάφορες υπηρεσίες της.
Το 1927 άρχισε να λειτουργεί η Σχολή Νομικών και Οικονομικών Επιστημών καθώς και η Φυσικομαθηματική Σχολή.
Μετεστέγαση
Τον Οκτώβριο του 1927 αποφασίστηκε η μετεστέγαση του πανεπιστημίου, μετά από την διαπίστωση ότι η επιλογή που είχε γίνει δεν ήταν η καλύτερη. Έτσι λοιπόν το πανεπιστήμιο μεταφέρθηκε στο κτίριο που χρησιμοποιούσε τότε το B΄ Στρατιωτικό Νοσοκομείο, στην οδό Εθνικής Αμύνης. Σήμερα αποτελεί το ιστορικό κτήριο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και στεγάζει ένα μέρος της Φιλοσοφικής Σχολής.Ίδρυση νέων Σχολών και Τμημάτων
Το 1937 το Τμήμα Δασολογίας αποκόπτεται από την Φυσικομαθηματική Σχολή και μαζί με το τμήμα Γεωπονίας δημιουργεί την Γεωπονοδασολογική Σχολή.Το 1942 άρχισαν να λειτουργούν η Ιατρική και η Θεολογική σχολή, πολύ αργότερα απ' ό,τι προβλεπόταν στον ιδρυτικό νόμο.
Μετά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1950 ιδρύθηκε η Κτηνιατρική Σχολή και στην συνέχεια τα Iνστιτούτα Ξένων Γλωσσών (1951), η Πολυτεχνική Σχολή (1955) και η Oδοντιατρική Σχολή, αρχικά (1959) ως τμήμα της Ιατρική σχολής και στην συνέχεια ως ανεξάρτητη σχολή (1971).
Ο νόμος 1268 του 1982 για την δομή και λειτουργία των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων στην Ελλάδα οδήγησε σε γενική αναδιάθρωση των δομών όλων των πανεπιστημίων της χώρας.
Συγκεκριμένα στο Α.Π.Θ. έγινε ανασύσταση σχολών και συμπτυξη διαφόρων τμημάτων με αποτέλεσμα τελικά να επικρατήσουν οι εξής σχολές:
Φιλοσοφική Σχολή, Σχολή Νομικών και Οικονομικών Επιστημών, Πολυτεχνική Σχολή, Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών, Σχολή Επιστημών Υγείας, Σχολή Θετικών Επιστημών και Θεολογική Σχολή.
Στη συνέχεια ιδρύθηκαν και άλλες σχολές: η Παιδαγωγική Σχολή (1983), η Σχολή Kαλών Tεχνών (1984) και τα αυτοδύναμα τμήματα Eπιστήμης Φυσικής Aγωγής και Aθλητισμού (1983) και Δημοσιογραφίας και Mέσων Mαζικής Eπικοινωνίας (1991).
Το 1993 ιδρύθηκε η Παιδαγωγική Σχολή στην Φλώρινα, η οποία σήμερα εντάσσεται στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.
Εκτός από την δημιουργία νέων σχολών υπήρξε και δημιουργία νέων τμημάτων τα οποία προστέθηκαν στις ήδη υπάρχουσες σχολές, όπως για παράδειγμα το Τμήμα Ψυχολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή και το Τμήμα Πληροφορικής στη Σχολή Θετικών Επιστημών.
Πολλά τμήματα που ιδρύθηκαν από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης σε διάφορες πόλεις τις Μακεδονίας έχουν πλέον περιέλθει σε άλλα πανεπιστήμια, όπως για παράδειγμα το τμήμα Μηχανικών Διαχείρισης Ενεργειακών Πόρων στην Κοζάνη (1999) και το Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών (1999) στην Φλώρινα, τα οποία από τον 1η Ιανουαρίου 2004 έχουν παραχωρηθεί στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.
Τέλος, το 2004 δημιουργήθηκαν δύο νέα τμήματα: το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης που εδρεύει στην Βέροια και υπάγεται στην Πολυτεχνική Σχολή και το Τμήμα Κινηματογράφου που υπάγεται στη Σχολή Καλών Τεχνών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου