Γιώργος Κοντογιώργης: «Το ήθος της κοινωνίας είναι το ήθος της πολιτικής» συνέντευξη στην Τέσυ Μπάιλα

Τ.Μ.Μπορεί η σημερινή παιδεία στη χώρα μας να ελευθερώσει τον άνθρωπο ή παραμένει μια στείρα παιδεία που εξυπηρετεί συγκεκριμένες ιδεολογικές προσεγγίσεις;

 

Γ.Κ. Η παιδεία στη χώρα μας είναι βαθιά εγκιβωτισμένη σε μια αυστηρά καθεστωτική λειτουργία. Τόσο ως προς το περιεχόμενό της όσο και ως προς τις χρήσεις της. 

Ως περιεχόμενο είναι προσανατολισμένη σε μια αρχαΐζουσα διδασκαλία που δεν παρακολουθεί τις εξελίξεις, ενώ ιδεολογικά είναι αφιερωμένη ολοκληρωτικά στην υπηρεσία της
εκφυλισμένης εκδοχής της αιρετής μοναρχίας. 
Καταγίνεται εξαντλητικά στην αγιολόγηση της κομματοκρατίας και, στο πλαίσιο αυτό, με προτεραιότητα στην αποδόμηση του ελληνισμού και της προοδευτικής του σημειολογίας. 
Ως προς τις χρήσεις της, αποτελεί κοινό μυστικό ότι η εκπαίδευση στην Ελλάδα λειτουργεί ως το μακρύ χέρι της κομματοκρατίας για την χειραγώγηση των νέων, για την αναπαραγωγή των στελεχών της και για τον ιδεολογικό εγκλεισμό της ελληνικής κοινωνίας στο αξιακό οπλοστάσιο του καθεστώτος. 
Σε όλες τις βαθμίδες του ελληνικού σχολείου επικρατεί η αρχή της ενιαίας σκέψης. 
Δεσπόζει ένας αγώνας χαρακωμάτων για να μην ανοίξει καμία χαραμάδα ελευθερίας της σκέψης και γνώσης που θα επιτρέψει την παραμικρή αμφισβήτηση της καθεστωτικής πραγματικότητας, που θα διδάξει το μέλλον με πρόσημο την πρόοδο. 

Αρκεί να αναφέρω μόνο ένα παράδειγμα. Οι νέοι μας διδάσκονται με επιτακτικό τρόπο ότι το σημερινό σύστημα της αιρετής μοναρχίας αποτελεί την ενσάρκωση της πιο ολοκληρωμένης εκδοχής της δημοκρατίας. 

Συγχρόνως, όταν παρουσιάζεται η ελληνική εκδοχή της, η ύλη περιορίζεται αυστηρά στην καταγραφή των συνταγματικών αρχών της. Ουδαμού απαντά η διερώτηση ως προς τις εφαρμογές των ενλόγω αρχών, δηλαδή ως προς το γεγονός ότι δεν υπάρχει ούτε ένα άρθρο του Συντάγματος που να μην παραβιάζεται από τους φύλακές του, το κομματικό σύστημα. Μεγάλοι πρωτεργάτες γι’ αυτό είναι οι θεράποντες των κοινωνικών επιστημών, από τους φιλοσόφους, τους συνταγματολόγους και τους πολιτικούς επιστήμονες έως τους κοινωνιολόγους και τους ιστορικούς.

Τ.Μ. Λογοτεχνία και πολιτική. Υπάρχει σχέση ανάμεσα στη λογοτεχνία και στην πολιτική;

 

Γ.Κ. Προφανώς ναι. Η λογοτεχνία μιλάει για τον άνθρωπο, για τις ανθρώπινες σχέσεις και σκέψεις. Επομένως για τη θέση που επιφυλάσσεται στον άνθρωπο στην κοινωνική σφαίρα ή ακόμη για τις σχέσεις και τις εσωτερικές αναπαραστάσεις του κοινωνικού βίου. Όλα αυτά είναι απόρροια της κοινωνικής στίχωσης του ανθρώπου. Δεν έχουμε ακόμη συνειδητοποιήσει ότι το ήθος της κοινωνίας είναι το ήθος της πολιτικής. Ανεξαρτήτως του ότι κοινωνία και πολιτική αποτελούν παράγωγο της ίδιας φάσης την οποία διατρέχει ο κοσμοσυστημικός άνθρωπος, η συμπόρευσή τους εν ισορροπία παραμένει διαρκώς ζητούμενο. Το ζητούμενο ακριβώς αυτό, καλείται να λειάνει ή να αναδείξει η λογοτεχνία, εάν αντίστοιχα δημιουργεί ή όχι ιδεολογικές ή άλλες υποχρεώσεις.

 Είναι ενδιαφέρον να προσεχθεί ότι σε στιγμές κρίσης και περισυλλογής ο κοινωνικός άνθρωπος στρέφεται περισσότερο στη λογοτεχνία ή στην φιλοσοφία και πολύ λιγότερο στις κοινωνικές επιστήμες, οι οποίες αργούν πολύ να συλλάβουν τις εξελίξεις. 

Γιώργος Κοντογιώργης:Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, µε μεταπτυχιακές σπουδές πολιτικής επιστήμης, κοινωνιολογίας και ιστορίας στο Παρίσι. Το 1975 ανακηρύχθηκε Docteur d’Etat πολιτικής επιστήμης από το Β΄ Πανεπιστήμιο του Παρισιού. Από το 1976 διδάσκει στην Πάντειο ΑΣΠΕ, ενώ το 1980 έγινε υφηγητής πολιτικής επιστήμης στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 1983 έγινε αναπληρωτής καθηγητής και το 1985 εκλέχθηκε καθηγητής πολιτικής επιστήμης στην Πάντειο ΑΣΠΕ. Από το 1984 µμέχρι το 1990 υπήρξε Πρύτανης της Παντείου ΑΣΠΕ. Σύνδεσε το όνομά του µε τη μεταρρύθμιση του πανεπιστημιακού συστήματος και τη μετεξέλιξη της Παντείου ΑΣΠΕ σε Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Υπήρξε από τους πρώτους που εισήγαγε τα ευρωπαϊκά προγράμματα (Erasmus, επιμορφωτικά κ.λπ.) στο ελληνικό πανεπιστήμιο, ενώ επί σειρά ετών ήταν υπεύθυνος γι’ αυτά στο I.E.P. του Παρισιού. Συµµετείχε ως µέλος της Διοίκησης (1996-2002) στη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πολιτικής Επιστήµης (EPSNET). Έχει διδάξει στα σημαντικότερα ξένα Πανεπιστήμια.

https://www.literature.gr/