Ο Άγιος Γέροντας Παΐσιος για την Παναγία και το Θεοτοκάριον

Ἡ ἐλπίς μου καί καύχημα, 

ἡ καταφυγή ζωῆς καί ἀντίληψις, 

προστασία καί παράκλησις, 

σύ ὐπάρχεις Κόρη πανσεβάσμιε.

Ο Άγιος Γέροντας Παΐσιος για την Παναγία.

«Σήμερα, ἀδελφοί μου χριστιανοί, 15 Αὐγούστου, ἑορτάζει ἡ Παναγία μας, μέ τήν μεγαλύτερη θεομητορική ἑορτή Της. Δέν εἶναι εὔκολο νά μιλάει κανείς γιά τήν Παναγία, γιατί ὁ λόγος γι' Αὐτήν εἶναι δύσκολος.

Η Θεοτοκολογία εἶναι ὅλη ἡ θεολογία τῆς Ἐκκλησίας μας. Μή μπορώντας λοιπόν, χριστιανοί μου, νά σᾶς μιλήσω γιά τήν Παναγία μας, θά καταφύγω στόν ἁγιασμένο Γέροντα, τόν πατέρα Παΐσιο, ὁ ὁποῖος ἀγαποῦσε πολύ τήν Παναγία μας, καί θά
πάρω ἀπ᾽ αὐτόν ὀλίγα καί ὡραῖα γιά τό σημερινό μου κήρυγμα.

Τόσο πολύ ὁ ἅγιος Γέροντας ἀγαποῦσε τήν Παναγία, ὥστε ἀλλοιωνόταν καί μόνον ἀκούγοντας τό Ὄνομά Της ΜΑΡΙΑ. Ὅταν τό ἔβλεπε κάπου γραμμένο, ἔκανε τό σταυρό του, τό ἀσπαζόταν μέ εὐλάβεια καί σκίρταγε ἡ καρδιά του.

Ἔλεγε μάλιστα, ὅτι μπορεῖ κανείς νά κάνει καί ὁλόκληρη Ἀκολουθία ἀσπαζόμενος συνεχῶς τό Ὄνομα τῆς Παναγίας. Τό ἴδιο λέγεται καί γιά τόν ἅγιο Νεκτάριο, ὁ ὁποῖος εἶχε καί αὐτός θερμή ἀγάπη στή Θεοτόκο.

Ἀκούσαμε ὅτι ὁ μακαριστός ἐπίσκοπος Γερο-Ὕδρας Ἱερόθεος, ὁ ὁποῖος καταγόταν ἀπό τό χωριό Ἐκκλησούλα τῆς Μεγαλοπόλεως, φύλαγε ὡς θησαυρό μιά μικρή Εἰκόνα τῆς Παναγίας, πού εἶχε τά βαθουλώματα τῶν φιλημάτων τοῦ ἁγίου Νεκταρίου σ' Αὐτήν!!!

Ὁ πατήρ Παΐσιος, ὅταν ἤθελε νά πάει νά προσευχηθεῖ στήν Παναγία, ἔκοβε λίγα ἀγριολούλουδα ἔξω ἀπό τήν καλύβη του καί τά πήγαινε στήν Εἰκόνα Της.

• «Πῶς νά πάω μέ ἄδεια χέρια νά Τήν παρακαλέσω;», ἔλεγε.

Ἤθελε, ὁ ἅγιος Γέροντας, νά πηγαίνουμε ἀφιερώματα στήν Παναγία, ὅ,τι ἔχει ὁ καθένας. Ἔλεγε μάλιστα γιά κάποιον πού πῆγε στήν Μονή τῶν Ἰβήρων, γιά νά προσκυνήσει τήν Παναγία τήν Πορταΐτισσα. Ἡ Εἰκόνα αὐτή εἶναι γεμάτη μέ φλουριά. Σκανδαλίσθηκε κάπως ὁ προσκυνητής καί εἶπε, ὅταν ἔφευγε:

• «Παναγία μου, ἐγώ ἤθελα νά σέ δῶ ἁπλή καί ὄχι μέ φλουριά».

Στό δρόμο ὅμως τόν ἔπιασε ἕνας πόνος δυνατός καί ἔμεινε ἐκεῖ, στήν μέση τοῦ δρόμου, ζητῶντας βοήθεια ἀπό τήν Παναγία. «Παναγία μου, ἔλεγε, κάνε με καλά καί θά Σοῦ φέρω δυό φλουριά».

Τότε τοῦ παρουσιάσθηκε ἡ Παναγία, τόν ἔκανε καλά καί τοῦ εἶπε:

• «Ἔτσι μοῦ τά φέραν τά φλουριά, δέν τά ζήτησα ἐγώ»!

Ὁ Γέροντας Παΐσιος ἤθελε νά «συγγενεύουμε» μέ τήν Παναγία. Καί συγγενεύουμε μέ τήν Παναγία – ἔλεγε –, μέ τήν ταπείνωση, γιατί ἡ Παναγία ἦταν ταπεινή. Ἄς σκεφθοῦμε: Ὅταν ὁ ἀρχάγγελος Γαβριήλ Τῆς εἶπε ὅτι θά γεννήσει τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ, τόν Μεσσία, Αὐτή ὀνόμασε τόν Ἑαυτό Της «δούλη Κυρίου».

• «Ἰδού ἡ δούλη Κυρίου – εἶπε στόν ἀρχάγγελο –, γένοιτό μοι κατά τό ρῆμά σου»!

Καί ἡ Ἴδια πάλι ἐμεγάλυνε τόν Κύριο λέγοντας, «ὅτι ἐπέβλεψεν ἐπί τήν ταπείνωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ». Γιά τήν ταπείνωσή Της ἡ Παναγία κατέχει τά δευτερεῖα τῆς Ἁγίας Τριάδος.

Ὁ ἅγιος Ἀνδρέας τῆς Κρήτης, λέγει σέ ἕνα τροπάριό του σ' Αὐτήν: «Χαίροις μετά Θεόν ἡ Θεός, τά δευτερεῖα τῆς Τριάδος ἡ ἔχουσα»!

Πρέπει νά προσευχόμαστε, χριστιανοί μου, στήν Παναγία ἀνοίγοντας τήν καρδιά μας σ᾽ Αὐτήν, μιλώντας Της ἐλεύθερα, γιατί εἶναι ἡ Μάνα μας. Μά, μαζί μέ τήν καρδιακή αὐτή δική μας προσευχή, πρέπει νά λέγουμε στήν Παναγία καί τίς προσευχές καί τά τροπάρια πού θέσπισαν οἱ ἅγιοι Πατέρες γ᾽ Αὐτήν.

Οἱ καλύτερες προσευχές στήν Παναγία εἶναι οἱ Παρακλητικοί Κανόνες σ' Αὐτήν καί οἱ Χαιρετισμοί. Ὁ ἅγιος Γέροντας Παΐσιος συνιστοῦσε πολύ νά διαβάζουν οἱ χριστιανοί κάθε μέρα τό Θεοτοκάριο.

• Τό Θεοτοκάριο* εἶναι μιά μεγάλη Συλλογή 62 Κανόνων πρός τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, πού τούς συγκέντρωσε ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἀπό χειρόγραφα τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

Εἶναι ὑπέροχα, χριστιανοί μου, τά τροπάρια τῶν Κανόνων αὐτῶν καί βοηθάει πολύ τήν ψυχή μας νά διαβάζουμε ἀπό τήν Συλλογή αὐτή, ὅσο μποροῦμε κάθε μέρα.

Ὁ πατήρ Παΐσιος ἔλεγε σέ κάποια Μοναχή:

• «Νά διαβάζεις κάθε μέρα τό Θεοτοκάριο. Αὐτό θά σέ βοηθήσει πολύ νά ἀγαπήσεις τήν Παναγία. Καί νά δεῖς ἡ Παναγία μετά!...Θά σοῦ δώσει μεγάλη παρηγοριά»!

«Καί πότε νά διαβάζω τό Θεοτοκάριο», τόν ρώτησε αὐτή ἡ Μοναχή. «Τό βράδυ ἤ τό πρωί;». «Καλύτερα τίς πρωινές ὧρες – τῆς ἀπήντησε ὁ Γέροντας –, ὥστε αὐτά πού διαβάζεις, νά τά ἔχεις στό νοῦ σου ὅλη τήν ἡμέρα.

Τό Θεοτοκάριο πολύ βοηθάει. Θερμαίνεται ἡ καρδιά καί συγκινεῖται». Καί μνημόνευε ὁ ἅγιος Γέροντας Παΐσιος τόν Ἁγιορείτη παπα-Κύριλλο, τόν Ἡγούμενο τῆς Μονῆς Κουλτουμουσίου, πού δέν μποροῦσε νά συγκρατηθεῖ ἀπό τούς λυγμούς καί τά δάκρυα, ὅταν διάβαζε τό Θεοτοκάριο!

Ἀδελφοί Χριστιανοί! Ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες, ἰδιαίτερα στά τωρινά τά χρόνια, πού βουλιάζει ἡ πατρίδα μας, πρέπει νά προσευχόμαστε στήν Παναγία, γιά νά μᾶς κάνει τό θαῦμα Της. Θά μᾶς σώσουν ὄχι οἱ ἄρχοντες καί οἱ ἐπιστήμονες μέ τά κοσμικά τους συστήματα, ἀλλά θά μᾶς σώσει τό Κομποσχοίνι καί τό Θεοτοκάριο*, ἡ προσευχή στήν Παναγία μας.
– Χρόνια σας πολλά καί ἡ Παναγία βοήθεια σέ ὅλους μας.

Μέ πολλές εὐχές,
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

πηγή:Από το Περιοδικό Παναγία Προυσιώτισσα 12-8-2012 εκδιδόμενο κάθε Κυριακή υπό Επισκόπου Ιερεμίου, Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.

«Εἰς πόλιν ἤ εἰς Ρούμελην, ὅπου περιπατήσεις,

παντοῦ ἀκούεις ὄνομα τό τῆς Προυσιωτίσσης»

(Ἆσμα τοῦ εὐσεβοῦς λαοῦ)

Επεξηγηματικά:

*Θεοτοκάριο: Λειτουργικό βιβλίο που περιέχει 56 ασματικούς κανόνες στους οκτώ ήχους. Αποτελεί μεταγενέστερη προσθήκη στο τυπικό του Αγίου Σάββα. 

Η σημερινή του έκδοση έγινε με την επιμέλεια του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη. Όπως η Παρακλητική, έτσι και το Θεοτοκάριο χωρίζεται εσωτερικά σε οκτώ (8) όμοια μέρη. 

Το κάθε ένα από αυτά περιέχει ένα πλήρη και ανεξάρτητο εβδομαδιαίο λειτουργικό κύκλο, που αποτελείται από επτά (7) οκταώδιους Κανόνες (έναν για κάθε μία από τις επτά ημέρες της εβδομάδας). 

Όλοι οι κανόνες του Θεοτοκαρίου απευθύνονται στη Θεοτόκο και ψάλλονται ή διαβάζονται καθημερινά στο τέλος της ακολουθίας του Εσπερινού (μετά από την Απολυτίκιο ευχή και πριν από την ανάγνωση του Τρισάγιου). 

Έτσι, μέσα στο Θεοτοκάριο κάθε ένας από τους οκτώ ήχους της βυζαντινής μουσικής έχει και το δικό του, θα λέγαμε, εβδομαδιαίο λειτουργικό κύκλο. 

Οι οκτώ (8) εβδομαδιαίοι λειτουργικοί κύκλοι του Θεοτοκαρίου εναλλάσσονται διαδοχικά - ο ένας μετά τον άλλο - κατά την διάρκεια του έτους. 

Οι Κανόνες του είναι έργα διάφορων υμνογράφων και διακρίνονται για το θεολογικό, μουσικό και ποιητικό τους μεγαλείο.

Κατεβάστε το Θεοτοκάριον του 1843, Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, από ΕΔΩ