Του Δημήτρη Ζάντζα
Σε πρόσφατη έκθεσή της με τίτλο “The United States of Greece?”, η Bank of America - Merrill Lynch σημειώνει ότι αναμένει επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών σε πολιτειακό επίπεδο στις ΗΠΑ τόσο φέτος, όσο και το 2011. Ταυτόχρονα όμως, υποστηρίζει ότι είναι άστοχη οποιαδήποτε μεμονωμένη σύγκριση των πολιτειακών μεγεθών της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου με την εικόνα που εμφανίζει η ελληνική οικονομία.
Η αμερικανική οικονομία αντιπροσωπεύει περίπου το 1/4 του παγκόσμιου ΑΕΠ, εξηγεί ο οίκος, υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι πρόσφατα αναθεώρησε καθοδικά τις προβλέψεις του για το ρυθμό ανάπτυξης στις ΗΠΑ σε 3,0% φέτος και σε 2,6% το 2011. Την ίδια στιγμή, για την Ευρωζώνη αφήνει αμετάβλητη την πρόβλεψη για ανάπτυξη στο 1,2% φέτος (για το 2011 αναθεωρεί καθοδικά σε 1,8%, από 2,1%), ενώ για την Ελλάδα προβλέπει συρρίκνωση της οικονομίας τόσο το 2010 (-4%) όσο και το 2011 (-1,5%).
Το 2009, σημειώνει η BofA-ML, οι πολιτειακές κυβερνήσεις στις ΗΠΑ χρησιμοποίησαν μία πληθώρα τακτικών για να περιορίσουν τα ελλείμματα των προϋπολογισμών τους. Κάποιες από αυτές μπορούν να επαναληφθούν, κάποιες άλλες όχι, όμως με την προοπτική ότι η συνδρομή της ομοσπονδιακής κυβέρνησης προς τις πολιτειακές θα αρχίσει να φθίνει, ο οίκος εκτιμά ότι τα χειρότερα έπονται για τα οικονομικά των τελευταίων. Συνολικά, η BofA-ML εκτιμά ότι οι δημόσιες δαπάνες των τοπικών κυβερνήσεων θα μειωθούν σε ποσοστό 2% φέτος και επιπλέον 2% το 2011, με συνολικό αρνητικό αντίκτυπο της τάξης του 0,25% στο συνολικό ΑΕΠ της χώρας.
«Σαφώς», αναφέρει η έκθεση, «οι δημοσιονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τόσο η ομοσπονδιακή όσο και οι τοπικές κυβερνήσεις στης ΗΠΑ είναι σημαντικές και ωθούν πολλούς σχολιαστές στο να συγκρίνουν αυτά τα προβλήματα με τα αντίστοιχα της περιφέρειας της Ευρωζώνης.
«Αν και τα προβλήματα του χρέους των πολιτειακών κυβερνήσεων δεν θα πρέπει να αγνοούνται», αναφέρει η BofA-ML, «πιστεύουμε ότι συγκρίσεις μεταξύ των πολιτειών των ΗΠΑ και των χωρών της περιφέρειας της Ευρωζώνης είναι αδικαιολόγητες, για τρεις βασικούς λόγους:
- Οι αμερικανικές πολιτείες είναι υποχρεωμένες εκ του νόμου να ισοσκελίζουν τους προϋπολογισμούς τους, ενώ δεν διαθέτουν ρητή υποστήριξη εκ μέρους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, γεγονός που περιορίζει το μέγεθος των χρεών που η κάθε πολιτεία μπορεί να συσσωρεύσει.
- Αν και τα ελλείμματα των πολιτειακών προϋπολογισμών είναι ανησυχητικά, το μέγεθος του προβλήματος απέχει πολύ από τα προβλήματα των οικονομιών της περιφέρειας της Ευρωζώνης.
- Το εργατικό δυναμικό των ΗΠΑ δεν συνδικαλίζεται έντονα, γεγονός που καθιστά τις περικοπές μισθών στον δημόσιο τομέα πιο ανεκτές από το εκλογικό σώμα, κυρίως μέσα σε ένα εύθραυστο οικονομικό περιβάλλον».
Η Ελλάδα ήταν σε θέση να δημοπρατεί μεγάλα ποσά του χρέους της, διότι η αγορά είχε την πεποίθηση ότι ο δανεισμός προς μια χώρα-μέλος της Ευρωζώνης δεν ενείχε μεγάλο κίνδυνο. Η πεποίθηση αυτή οδήγησε τα κόστη δανεισμού της Ελλάδας πολύ κοντά στα αντίστοιχα της «ασκητικής» Γερμανίας, στη διάρκεια των ετών που προηγήθηκαν της κρίσης.
Όταν όμως το μέγεθος του προβλήματος έγινε εμφανές πρόσφατα, τα ελληνικά spreads αυξήθηκαν δραματικά και οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. «απάντησαν» με ένα «πακέτο» διάσωσης ύψους 750 δισ. ευρώ. Αντίθετα, στην πλειονότητά τους οι επενδυτές δεν πιστεύουν ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ θα κάνει κάτι ανάλογο π.χ. για να διασώσει μία πολιτεία όπως η Καλιφόρνια, με αποτέλεσμα αυτό από μόνο του να περιορίζει τον βαθμό στον οποίο μπορεί να δανειστεί η συγκεκριμένη και κάθε άλλη αμερικανική πολιτεία.
Κάποιοι βέβαια, επισημαίνει η έκθεση, υποστηρίζουν ότι η υποστήριξη από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ είναι εγγενής και γι’ αυτό τα CDS της Καλιφόρνια είναι χαμηλότερα από τα αντίστοιχα ελληνικά. Η Bank of America – Merrill Lynch εκτιμά ότι κάτι τέτοιο θα συνέβαινε ούτως η άλλως, λόγω της εκ του νόμου υποχρέωσης των πολιτειακών κυβερνήσεων να τηρούν ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Επιπλέον, σημειώνει ο οίκος, το ίδιο το μέγεθος του προβλήματος είναι μικρότερο διότι ως ποσοστά επί των επιμέρους ΑΕΠ, τα ελλείμματα των πολιτειακών προϋπολογισμών βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα.
Έτσι, αν και η Καλιφόρνια αντιμετωπίζει δημοσιονομική κρίση, είναι υποχρεωμένη από το νόμο να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της, όπως και οι υπόλοιπες αμερικανικές πολιτείες και υπάρχει ένα όριο χρέους που δεν μπορεί να υπερβεί. «Κατά τη γνώμη μας, αυτό σημαίνει ότι μία δημοσιονομική κρίση στην Καλιφόρνια δεν θα έχει τις αλυσιδωτές επιπτώσεις σε άλλες αμερικανικές πολιτείες, όπως είχε η ελληνική κρίση σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης», σημειώνουν οι αναλυτές του οίκου.
Επιπλέον, οι πολιτείες των ΗΠΑ έχουν πολύ χαμηλότερο χρέος και επιβαρύνσεις στους προϋπολογισμούς στους, σε σχέση με την Ελλάδα ή τις υπόλοιπες περιφερειακές ευρωπαϊκές οικονομίες. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού για την Ελλάδα είναι 13,6% επί του ΑΕΠ, σημαντικά υψηλότερο σε σύγκριση με οποιαδήποτε από τις πολιτείες των ΗΠΑ. Βέβαια, είναι προφανές ότι οι πολιτείες των ΗΠΑ δεν έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις με μια εθνική κυβέρνηση, ειδικά όταν ληφθούν υπόψη και οι αμυντικές δαπάνες. Με αυτά τα δεδομένα, το μέγεθος του προβλήματος είναι πολύ πιο εύκολα διαχειρίσιμο σε πολιτειακό επίπεδο σε σύγκριση με ένας κράτος της περιφέρειας της Ευρωζώνης.
Το σημαντικότερο, είναι ότι οι αντιλήψεις σε όλη την επικράτεια των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν αλλάξει αισθητά. Στην Καλιφόρνια, για παράδειγμα, ο κυβερνήτης έχει ανακοινώσει σαρωτικές περικοπές των αμοιβών για 200.000 δημοσίους υπαλλήλους, με αποτέλεσμα οι μισθοί τους να φτάσουν στο κατώτατο όριο που προβλέπει η αμερικανική νομοθεσία, στα 7,25 δολάρια την ώρα.
Επίσης, το ποσοστό του εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ που συνδικαλίζεται είναι περίπου 12%. Έτσι, μία περικοπή μισθών στο δημόσιο τομέα δεν πρόκειται να ωθήσει σε εθνικής κλίμακας απεργίες όπως αυτές που έχουμε ήδη δει στην Ελλάδα και την Ισπανία, αναφέρει η Bank of America - Merrill Lynch.
«Στις ΗΠΑ, η κεντρική αντίληψη είναι ότι, από τη στιγμή που οι αυξήσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα έχουν παραμείνει ουσιαστικά στάσιμες, το πιο πιθανό είναι ότι όλο και περισσότεροι ψηφοφόροι θα υποστηρίξουν τις σημαντικές περικοπές αμοιβών για τους εργαζομένους σε όλα τα επίπεδα του δημόσιου τομέα, με σκοπό α εκτονωθούν οι πιέσεις που δέχεται ο κρατικός προϋπολογισμός».
ΠΗΓΗ:capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου