Δημογραφικό: Δραματική μείωση του πληθυσμού κάτω των 65 μέχρι το 2050 στην Ελλάδα

Δραματικά είναι τα στοιχεία για τη μείωση του ελληνικού πληθυσμού έως το 2050, όπως αυτά παρουσιάστηκαν στην 3η Σύνοδο Κορυφής του «Economist» για το Δημογραφικό που διεξάγεται στο Καβούρι.

Ειδικότερα, προβλέπεται συρρίκνωση του πληθυσμού, ο οποίος -σύμφωνα με τις

πιο ζοφερές εκτιμήσεις- αναμένεται να μειωθεί την επόμενη 25ετία -δηλαδή έως το 2050- έως και 1.500.000. 

Η μείωση του πληθυσμού στους κάτω των 65 ετών θα είναι 1.800.000 άτομα.

Προβληματισμό για το μέλλον της Ελλάδας προκαλεί και ο αριθμός των γεννήσεων που καταγράφηκαν το 2023, καθώς υπολογίζεται ότι θα είναι ο μικρότερος που καταγράφηκε ποτέ.

Μάλιστα για τα τελευταία 91 χρόνια, από το 1932, οι γεννήσεις το 2023 έχουν μειωθεί κατά 23.000. Για την ακρίβεια ανέρχονται σε 72.244, με τα στοιχεία να αναμένεται να οριστικοποιηθούν από τα ληξιαρχεία και την ΕΛΣΤΑΤ το επόμενο διάστημα.

Ο δείκτης γονιμότητας έχει πέσει κάτω από το 1,5% από το ’87 και μετά. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε 1,5 παιδί ανά γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας, κάτι ιδιαίτερα ανησυχητικό, αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ της ΕΡΤ.

Σοφία Ζαχαράκη: «Το action plan θα παραδοθεί στις αρχές Μαΐου»

Το επείγον των δημογραφικών πιέσεων προσπάθησε να αναδείξει στο συνέδριο η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη, μιλώντας για μια πρόκληση η οποία έχει αρχίσει από τη δεκαετία του ’80: «Η Ελλάδα έχει μια ταχεία αύξηση στους θανάτους και δραματική μείωση στις γεννήσεις… Σε αυτό το πλαίσιο, εδώ και ένα εξάμηνο έχει ξεκινήσει η δημόσια διαβούλευση για τη συλλογή προτάσεων αντιμετώπισης του δημογραφικού, με πραγματισμό. Μιλάμε, σε πρώτη φάση, για σταθεροποίηση στο κομμάτι των γεννήσεων».

Μίλησε για action plan το οποίο θα παραδοθεί στον πρωθυπουργό στις αρχές Μαΐου και παράλληλα αναφέρθηκε στην εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, στην ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στην εργασία, αλλά και στην ένταξη μεταναστών με νομιμότητα.

«Μετά τη μεταναστευτική κρίση του 2015, έπρεπε να πετύχουμε μια ισορροπία» σχολίασε, κάνοντας λόγο για ένα δίκαιο σύστημα μετανάστευσης με ένταξη των μεταναστών και επιλογές απασχόλησης σε κλάδους, όπως η φιλοξενία και η αγροτική παραγωγή, όπου υπάρχει έλλειψη χιλιάδων εργατικών χεριών.

Ταυτόχρονα, υπενθύμισε την αύξηση του προϋπολογισμού για τα voucher, τα οποία αφορούν τους βρεφονηπιακούς σταθμούς και τα κέντρα δημιουργικής απασχόλησης, ενώ αναφέρθηκε και στο εγχείρημα της επιστροφής των νέων που έχουν φύγει στο εξωτερικό.

Η υπουργός στάθηκε επίσης στη διαχείριση της γήρανσης, εστιάζοντας στο ζήτημα της μακροχρόνιας φροντίδας, ενώ αναφέρθηκε και στις προσπάθειες αντιμετώπισης του στεγαστικού προβλήματος.

Το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας αποτελεί μία πολιτική καινοτομία, που η αρμόδια αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Δημοκρατία και τη Δημογραφία Ντουμπράβκα Σούιτσα θα ζητήσει να δημιουργηθεί και από άλλες χώρες- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέφερε η γγ Δημογραφίας και Στεγαστικής Πολιτικής του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Μαρίνα Στέφου
Η κ. Στέφου τόνισε ότι η γήρανση του πληθυσμού στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, διευρύνει τις ανισότητες και επιβαρύνει τα θεμέλια της κοινωνίας καθώς και τα συνταξιοδοτικά συστήματα. Σημείωσε δε ότι η εργαλειοθήκη της ΕΕ μπορεί να φανεί χρήσιμη, ενώ ανέφερε τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση (οικογενειακά επιδόματα, επίδομα παιδιού, διεύρυνση της γονικής άδειας, κοινωνική στέγαση κλπ) και τις πρωτοβουλίες που αναμένεται να ληφθούν.

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό

Στάθηκε δε στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το δημογραφικό, το οποίο περιλαμβάνει πέντε πυλώνες: Τη στήριξη της οικογένειας, την ενίσχυση του εργατικού δυναμικού, της διαχείριση της γήρανσης, τη νόμιμη μετανάστευση και την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας.
Συμπλήρωσε ότι οι επιδοματικές πρακτικές πρέπει να συνδεθούν με την καταπολέμηση των ανισοτήτων και την ισότητα των φύλων, ενώ πρότεινε την καλλιέργεια συνεργασίας με κράτη-μέλη που αντιμετωπίζουν αντίστοιχο πρόβλημα στο δημογραφικό.

 Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Έλενα Ακρίτα, παρατήρησε ότι υπάρχει διευρυμένο χάσμα μεταξύ κέντρου και περιφέρειας, όπως και της Αθήνας με τη Θεσσαλονίκη, ενώ σημείωσε ότι η ανασφάλεια είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα των οικογενειών που θέλουν να κάνουν παιδιά και εν τέλει το βάρος πέφτει πάνω στη γυναίκα.
Η κ. Ακρίτα υποστήριξε ότι το δημογραφικό είναι ένα πρόβλημα με πολλές και δύσκολες πτυχές και επισήμανε ότι δύο είναι οι βασικοί άξονες αντιμετώπισής του. Ο πρώτος, αφορά την ένταξη περισσότερων μεταναστών στη χώρα και ο δεύτερος να δοθούν κίνητρα και οι κοινωνικές παροχές για να κάνουν οι Έλληνες περισσότερα παιδιά. Διευκρίνισε δε ότι οι μετανάστες είναι προνόμιο για την οικονομία και την κοινωνία, ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη από μετανάστες και πως οι δημαγωγίες της Ακροδεξιάς και της Δεξιάς μπαίνουν εμπόδιο προς αυτή την κατεύθυνση. Αναγνώρισε, ωστόσο, ότι υπάρχουν και τα δικαιολογημένα παράπονα από πολίτες που ζουν σε άθλιες συνθήκες και οικονομική ασφυξία. Όσον αφορά την αύξηση των γεννήσεων, είπε ότι πρέπει να σταματήσουν οι πολιτικές λιτότητας που σκοτώνουν κάθε σχέδιο καταπολέμησης της υπογεννητικότητας και πρόσθεσε ότι πρέπει να πείσουμε το γρηγορότερο δυνατό τους πολίτες ότι μπορεί να υπάρξει ένα καλύτερο αύριο.

Ο Λόης Λαμπριανίδης, πρώην καθηγητής στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, συμφώνησε προς το γενικότερο συμπέρασμα της οικονομικής αβεβαιότητας, που επηρεάζει καθοριστικά το δημογραφικό και τόνισε ότι η μοναδική επιλογή είναι μία μεταναστευτική πολιτική, με κριτήρια και όχι στην τύχη, όπως γίνεται μέχρι τώρα. Κριτήρια, για την αγορά εργασίας, όχι του τώρα, αλλά του οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης που θα επιλέξει η χώρα, ένταξη των μεταναστών σε περιοχές που ερημώνουν, με κίνητρα καθώς και η εκπαίδευσή τους.
Επίσης, σημείωσε την αλλαγή στάσης της ΕΕ στο θέμα, καθώς, όπως είπε, η Κομισιόν θεωρούσε πριν μερικά χρόνια, ως βασικό μοχλό ανάπτυξης τη μετανάστευση και ότι χρειάζεται 56 εκατομμύρια μεταναστών, κάτι που πλέον έχει «παγώσει» μετά τη αντιμεταναστευτική ρητορική που έχει αναπτυχθεί στην Ευρώπη.

Στη σημασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας των φύλων για την αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης αναφέρθηκε η γγ Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Ζέφη Δημαδάμα. Χαρακτήρισε στοίχημα την εξισορρόπηση επαγγελματικής ζωής και οικογένειας, αλλά και την επιδίωξη να δοθούν κίνητρα και επιλογές στις γυναίκες να βγουν στην αγορά εργασίας, που θα προσφέρει σημαντικά στην οικονομία της χώρας, αλλά και στην καλυτέρευση των οικονομικών των γυναικών, των συνταξιοδοτικών τους απολαβών, την υγειονομική τους περίθαλψη και της ζωής τους.
Επίσης, αναφέρθηκε σε προγράμματα που βοηθούν τις νέες οικογένειες και ειδικά τις γυναίκες, όπως το «Νταντάδες της γειτονιάς», αλλά και την αύξηση των θέσεων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, τη διεύρυνση του ολοήμερου σχολείου κλπ.
Η κ. Δημαδάμα μίλησε για τα στερεότυπα κατά των γυναικών που πρέπει να εκλείψουν και τη δυσχερή θέση που βρίσκονται και πως η ισότητα των φύλων αποτελεί πράξη δικαιοσύνης.

Η Γκαμπριέλα Αλβάρεζ Μίντε, περιφερειακή σύμβουλος για θέματα φύλου του Ταμείου Ηνωμένων Εθνών, συμφώνησε με την κ. Δημαδάμα ότι η ισότητα των φύλων διασφαλίζει τη δικαιοσύνη και ότι πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής για το δημογραφικό. Συμπλήρωσε ότι η ισότητα των φύλων, εν αντιθέσει με τη γενικότερη πεποίθηση, δεν έχει επιτευχθεί ούτε στις χώρες με πολύ αναπτυγμένες οικονομίες, καθώς παραμένει το μισθολογικό χάσμα, αλλά και η αντιμετώπιση των γυναικών ως εργαζόμενες κατώτερης κατηγορίας.

Τέλος, η Βάλια Αρανίτου, αναπληρώτρια καθηγήτρια, τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστήμιο Κρήτης, αναφέρθηκε στη γυναικεία επιχειρηματικότητα, που υπολείπεται κατά πολύ εκείνης της αντρικής. Χαρακτηριστικά είπε ότι μόλις το 6% των γυναικών έχουν επιχείρηση δική τους, ενώ εργοδότες είναι τα 3/4 των ανδρών.
Τόνισε δε ότι τα επιδόματα δεν αποδίδουν, αλλά αντιθέτως αποδίδουν η άρση αποκλεισμών από την εργασία και η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, που θα έφερνε παράλληλα τεράστια αύξηση στην απασχόληση και κρατικά έσοδα.

 

Η διαχείριση του δημογραφικού προβλήματος στην Ελλάδα απαιτεί άμεσες απαντήσεις στα προβλήματα που δημιουργούνται στην αγορά εργασίας αλλά και στην γήρανση του ελληνικού πληθυσμού, που με τη σειρά του θα έχει επιπτώσεις στην συνταξιοδότηση των μελλοντικών γενεών αλλά και στον κλάδο της υγείας. Στην παρέμβαση της σε συνέδριο του Economist, η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Δόμνα Μιχαηλίδου, σημείωσε ότι χρειάζονται πολιτικές που θα εντάξουν στην αγορά εργασίας, δημογραφικές ομάδες πέραν των ηλικιών 25-45, όπου η Ελλάδα στην συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα έχει την χαμηλότερη ανεργία στην Ευρώπη.

Εστιάζοντας στις πολιτικές για το δημογραφικό, η κυρία Μιχαηλίδου στάθηκε στην θέση της γυναίκας στην αγορά εργασίας, όπου, όπως είπε, χρειάζονται πολιτικές που θα τις κάνουν να νοιώσουν ασφαλείς στον επαγγελματικό στίβο, προκειμένου να μεγαλώσουν με οικονομική ασφάλεια τα παιδιά τους. Στο σημείο αυτό υπενθύμισε την μέριμνα που έχει ήδη ληφθεί στον άξονα των επιδομάτων, τους παιδικούς σταθμούς, τις ευέλικτες μορφές εργασίας, την ηλεκτρονική κάρτα εργασίας και τόνισε ότι είναι πολλά ακόμα που πρέπει να γίνουν. Με το βλέμμα στραμμένο στις μελλοντικές συνταξιοδοτικές ανάγκες της χώρας η κυρία υπουργός επεσήμανε ότι υπάρχουν εργαλεία για να εισέλθουν στην αγορά εργασίας ηλικίες άνω των 55, οι συνταξιούχοι, τα άτομα με αναπηρία, αλλά και άτομα κάτω των 25 ετών.

Από την πλευρά του ο Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδας, εστίασε στο συνταξιοδοτικό σύστημα της Ελλάδας, εκθειάζοντας τη συνδρομή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος που πλέον τρέχει χέρι χέρι με το διανεμητικό. Όπως είπε, το δημογραφικό πρόβλημα γεννάει ήδη ζητήματα στις μελλοντικές συντάξεις των Ελλήνων αλλά και στον κλάδο της υγείας, αφού ο πληθυσμός της χώρας γερνάει. Σε κάθε περίπτωση εξήγησε ότι το κράτος, από μόνο του, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτά τα ζητήματα.

Στο μεταξύ ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας έκανε λόγο για την ανάγκη ενός μακρόπνοου σχεδίου που θα ξεφεύγει από τα όρια του χρόνου μιας κυβέρνησης, ώστε να αντιμετωπιστεί το δημογραφικό. Μεταξύ άλλων επεσήμανε ότι χρειάζεται να μεταφερθούν πόροι στην προσχολική ανάπτυξη, να υπάρξει μέριμνα για την μακροχρόνια φροντίδα των ηλικιωμένων, όπως και πολιτικές ενσωμάτωσης των μεταναστών με ταυτόχρονα κίνητρα για επιστροφή των Ελλήνων από το εξωτερικό.

Τέλος ο δικηγόρος Γιάννης Καρούζος στάθηκε στη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, που όπως είπε, στις γυναίκες η ανεργία στην Ελλάδα αγγίζει το 11,7%. Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα ο μισθός τους είναι 13,7% χαμηλότερος σε σχέση με τους άνδρες, ενώ 1 στις 10 ελληνικές επιχειρήσεις δεν εμπιστεύεται τις γυναίκες για επικεφαλείς στην διοίκηση τους. Μάλιστα πρόσθεσε ότι παρά τις συστάδες μέτρων που έχουν υιοθετηθεί (πλαίσιο προστασίας από την απόλυση τους, τις άδειες μητρότητας, τα επιδόματα κλπ) αυτά δεν έχουν αποδώσει με αποτέλεσμα την άρνηση των νέων ζευγαριών να κάνουν παιδιά.

 bankwars.gr