Όπως πολλές εταιρείες τεχνολογίας, η εταιρεία μου και μερικές από τις νεοφυείς επιχειρήσεις που δημιουργήσαμε πέρασαν το Σαββατοκύριακο ανησυχώντας καθώς η μοίρα της Silicon Valley Bank και των καταθετών της κρέμονταν από την ισορροπία.
Μέχρι την Κυριακή, η Federal Deposit Insurance Corp. ανακοίνωσε ότι όλα ήταν εντάξει — κανένας πελάτης δεν θα έχανε χρήματα.
Αλλά την ίδια μέρα, οι ρυθμιστικές αρχές της Νέας Υόρκης έκλεισαν την Signature Bank για ζητήματα ρευστότητας παρόμοια με εκείνα που διέλυσαν την SVB. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι
αντεγκλήσεις έχουν ήδη ξεκινήσει.By Nathan Myhrvold*/Τhe Wall Street Journal
Είμαι εδώ για να σας προειδοποιήσω ότι μια άλλη τράπεζα μπορεί να εκραγεί στη συνέχεια.
Πράγματι, σχεδόν όποιος διαβάζει αυτό μπορεί να κινδυνεύει να χάσει τα πάντα πέρα από το όριο ασφάλισης καταθέσεων των 250.000 δολαρίων του FDIC.
Για ποια τράπεζα μιλάω; Για όλες τους, φυσικά.
Το θεμελιώδες επιχειρηματικό μοντέλο της τραπεζικής είναι ότι η τράπεζα δέχεται χρήματα από τους καταθέτες και στη συνέχεια επενδύει σχεδόν όλα.
Οι τραπεζικοί νόμοι ορίζουν ότι ένα ορισμένο ποσό χρημάτων των καταθετών, που ονομάζονται υποχρεωτικά αποθεματικά – συνήθως περίπου το 15% του συνόλου – πρέπει να φυλάσσεται για την εξαγορά λογαριασμών πελατών.
Το υπόλοιπο 85% δανείζεται, συχνά σε μακροπρόθεσμα μη ρευστοποιήσιμα δάνεια. Εάν οι πελάτες θέλουν να αποσύρουν περισσότερα από όσα έχει σε αποθεματικά η τράπεζα σε σύντομο χρονικό διάστημα, μπορεί να ακολουθήσει ένα σπιράλ θανάτου.
Σε αυτό το σημείο, η τράπεζα έχει ουσιαστικά δύο επιλογές.
Η πρώτη επιλογή είναι να συγκεντρώσει χρήματα πουλώντας επενδύσεις. Η πώληση επενδύσεων με ζημία, ωστόσο, θα μπορούσε να ωθήσει την τράπεζα πιο κοντά στο σημείο όπου δεν μπορεί να τιμήσει τις αναλήψεις των πελατών. Άλλοι πελάτες που το πιάνουν αυτό θα αρχίσουν να ανησυχούν.
Η δεύτερη επιλογή είναι να προσπαθήσει να συγκεντρώσει αρκετά χρήματα για να γεφυρώσει τις ανάγκες της σε μετρητά πουλώντας μετοχές στην ίδια την τράπεζα. Αλλά για να γίνει αυτό απαιτεί να πούμε στους υποψήφιους επενδυτές λεπτομέρειες σχετικά με την κατάσταση της τράπεζας, κάτι που μπορεί να δώσει μια εικόνα ενός ιδρύματος που αντιμετωπίζει προβλήματα.
Η Silicon Valley Bank έκανε και τα δύο.
Πώλησε 21 δισεκατομμύρια δολάρια σε μακροπρόθεσμα ομόλογα, με ζημία 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό ακούγεται σαν πολλά χρήματα, αλλά ήταν λίγο λιγότερο από το 1% των περίπου 209 δισεκατομμυρίων δολαρίων που είχε σε περιουσιακά στοιχεία. Η SVB προσπάθησε επίσης να συγκεντρώσει 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε μετοχικές επενδύσεις για να βοηθήσει στην κάλυψη αυτής της ζημίας – και τα στελέχη της απηύθυναν έκκληση στην κοινότητα των επιχειρηματικών κεφαλαίων, που αντιπροσωπεύουν ένα τεράστιο κομμάτι της πελατειακής της βάσης, για υποστήριξη. Αυτό το τελευταίο μοιάζει σαν μια τραυματισμένη ζέβρα που έκανε έκκληση στην καλοσύνη της τοπικής φυλής ύαινας.
Το αποτέλεσμα ήταν ένα κραχ στην τράπεζα.
Η τραπεζική βασίζεται στη θεωρία πιθανοτήτων.
Εάν έχετε μεγάλο αριθμό κατόχων λογαριασμών και καθένας από αυτούς λαμβάνει ανεξάρτητες αποφάσεις, τότε είναι απίθανο να έχετε ποτέ πρόβλημα. Ένας κάτοχος λογαριασμού μπορεί να χρειαστεί να βγάλει τα χρήματά του για να καλύψει τις οικονομικές του υποχρεώσεις, αλλά ενώ συμβαίνει αυτό, η επιχείρηση ενός άλλου ανθεί.
Ο δεύτερος κρατά χρήματα στην τράπεζα και μπορεί ακόμη και να καταθέσει περισσότερα. Κατά μέσο όρο, χιλιάδες ανεξάρτητες αποφάσεις των καταθετών αφήνουν μια σχετικά ομαλή και προβλέψιμη τάση στη ζήτηση για τα περιουσιακά στοιχεία της τράπεζας.
Όμως η στατιστική ανεξαρτησία σπάνια υπάρχει στον πραγματικό κόσμο.
Η κατάσταση της συνολικής οικονομίας τείνει να επηρεάζει όλους τους πελάτες της τράπεζας με παρόμοιους τρόπους.
Ακόμη χειρότερα, οι φήμες για χρεοκοπία τράπεζας και αυξημένος κίνδυνος απώλειας χρημάτων μπορεί να διατρέχουν την κοινότητα των πελατών σαν πυρκαγιά. Αντί για μια σταθερή, προβλέψιμη αύξηση των αναλήψεων, υπάρχει μια τρομακτική άνοδος.
Καθένας από αυτούς τους παράγοντες συνέβη την περασμένη εβδομάδα με τη Silicon Valley Bank, αλλά δεν είναι κάτι καινούργιο.
Μια τράπεζα στην πόλη του Bedford Falls βρίσκεται στο επίκεντρο στο κλασικό «It’s a Wonderful Life» του 1946 του Frank Capra, αποσπάσματα του οποίου εστάλησαν μέσω email σε εταιρείες τεχνολογίας την περασμένη εβδομάδα.
Στην ταινία, ο θείος Billy πυροδοτεί το κραχ χάνοντας 8.000 $, τα οποία απαλλοτριώθηκαν από τον άπληστο βαρόνο ληστή Henry Potter. Ο αριθμός των μηδενικών έχει αυξηθεί με τις δεκαετίες, αλλά η δυναμική είναι η ίδια, συμπεριλαμβανομένης της φυσικής τάσης να κατηγορούμε έναν μόνο κακό τύπο όπως ο κύριος Potter.
Οι πολιτικοί και τα μέσα ενημέρωσης ξεκινούν ήδη μια αναζήτηση για έναν κακό στην ιστορία της Silicon Valley Bank. Μπορεί να βρουν ένα, αλλά φαίνεται πιο πιθανό ότι κάποιες βίδες στο σύστημα έχουν λασκάρει απροσδόκητα.
Η FDIC (Federal Deposit Insurance Corporation) και η αυστηρή κρατική ρύθμιση για τις τραπεζικές εργασίες δημιουργήθηκαν εν μέρει για να αποτρέψουν τις τραπεζικές εκκρεμότητες καθησυχάζοντας τους καταθέτες με κρατικές εγγυήσεις.
Αλλά αυτό είναι ένα ανόητο έργο στον πολύ συνδεδεμένο κόσμο μας.
Οποιαδήποτε τράπεζα θα μπορούσε να καταρρεύσει εάν ένα αρκετά μεγάλο μέρος των πελατών της πανικοβληθεί—ακόμη και η Signature Bank, της οποίας το διοικητικό συμβούλιο περιλαμβάνει τον πρώην βουλευτή Barney Frank, κύριο συντάκτη του κύριου τραπεζικού μας νόμου.
Στην καλύτερη περίπτωση, το FDIC μπορεί να βοηθήσει να ξεκαθαρίσει το χάος εκ των υστέρων και, όπου είναι απαραίτητο, οι ομοσπονδίες μπορούν να παρέμβουν για να εγγυηθούν όλες τις καταθέσεις, όπως έκαναν αυτό το Σαββατοκύριακο για τους καταθέτες SVB και Signature. Αυτό είναι σημαντικό, δεδομένου ότι το συνολικό τραπεζικό σύστημα -και μαζί με αυτό, η οικονομία- είναι ένα παιχνίδι πιθανοτήτων.
Εάν οι χρεοκοπίες τραπεζών είναι ανεξάρτητες – ας πούμε, το Κτίριο & Δάνειο καταρρέει λόγω του θείου Billy – αυτό είναι ανησυχητικό αλλά περιορισμένο σε εύρος.
Αλλά η οικονομία είναι αλληλένδετη και οι χρεοκοπίες τραπεζών, ή ακόμα και η υπόνοιά τους, σε έναν τομέα μπορεί να καταρρίψουν άλλους.
Ένα κραχ σε μία και μόνο τράπεζα είναι ανεκτό, αλλά ένα τρέξιμο στο σύστημα μπορεί να απορροφήσει όλο το οξυγόνο από την οικονομία, όπως συνέβη στη Μεγάλη Ύφεση.
Παραλίγο να είχε συμβεί ξανά το 2008, όταν μια κρίση εμπιστοσύνης σχεδόν προκάλεσε παγκόσμια οικονομική κατάρρευση.
Οι τραπεζικές συναλλαγές είναι ένα παιχνίδι εμπιστοσύνης—είναι πραγματικά το μόνο πράγμα που κρατά το μοντέλο να λειτουργεί.
Αλλά το πρόβλημα της διατήρησης της πίστης γίνεται όλο και πιο δύσκολο.
Ο πανικός εξαπλώνεται πολύ πιο γρήγορα σήμερα από ό,τι στους καταρράκτες του Μπέντφορντ της δεκαετίας του 1940. (Το Bedford Falls είναι η φανταστική πόλη στην οποία διαδραματίζονται το σύντομο φυλλάδιο του Philip Van Doren Stern του 1943, The Greatest Gift, και η προσαρμογή ταινιών της RKO Pictures του 1946, It’s a Wonderful Life)
Μπορώ να μιλήσω ειλικρινά για κάθε τράπεζα που κινδυνεύει κυρίως επειδή δεν είμαι το αφεντικό. Αν ο Jamie Dimon ή ο Jerome Powell έλεγαν το ίδιο τη λάθος στιγμή, θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια οικονομική κρίση εν μία νυκτί.
Μακάρι να υπήρχε μια προφανής λύση σε αυτό το πρόβλημα, αλλά δεν υπάρχει.
Η αυστηροποίηση των υποχρεωτικών αποθεματικών, όπως κάνει κατά καιρούς η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, δυσκολεύει τις επιχειρήσεις να λαμβάνουν δάνεια. Αυτό βλάπτει την οικονομία και μειώνει τους τόκους που κερδίζουν οι κάτοχοι καταθέσεων στα χρήματά τους. Η αύξηση των ρυθμίσεων γενικότερα θα τείνει να κάνει τις τράπεζες πιο γραφειοκρατικές και λιγότερο ανταποκρινόμενες στους πελάτες τους.
Ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο η Silicon Valley Bank είχε τόσο μεγάλη επικράτηση στον κλάδο της τεχνολογίας είναι ότι κατανοούσε καλύτερα τις ανάγκες των νέων εταιρειών τεχνολογίας και ειδικότερα των startups. Θα το έκανε αυτό μια τράπεζα πιο ελεγχόμενη από την κυβέρνηση; Πιθανώς όχι.
Ακόμη και αν δεν υπάρχει λύση, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου τη βασική αστάθεια των τραπεζών. Διαφορετικά, κινδυνεύουμε οι καλοπροαίρετες παρεμβάσεις να είναι χειρότερες από το πρόβλημα.
Οι τραπεζικοί εμπειρογνώμονες και οι ρυθμιστικές αρχές είναι σαν τους μετεωρολόγους της τηλεόρασης. Παρ’ όλες τις ικανότητές τους να προβλέπουν τι θα συμβεί βραχυπρόθεσμα, εξακολουθούν να εκπλήσσονται.
Και στην πραγματικότητα δεν ελέγχουν τον ίδιο τον καιρό. Μερικές φορές, απροσδόκητα, έρχεται μια τέλεια καταιγίδα.
*Ο κ. Myhrvold είναι ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της Intellectual Ventures, ενός κόμβου εφευρέσεων στο Bellevue της Ουάσινγκτον, που έχει δημιουργήσει περισσότερες από 15 startup εταιρείες, και πρώην επικεφαλής τεχνολογίας της Microsoft.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου