Του Mohamed A. El-Erian
Πριν από έναν χρόνο, οι περισσότεροι οικονομολόγοι περίμεναν ότι η πανδημία της Covid-19 θα συνέχιζε να επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό την παγκόσμια αγορά και ότι η διαδικασία ανάκαμψης δεν θα ήταν καθόλου ομαλή.
Ωστόσο, δύο αλλαγές στο τοπίο - η γρήγορη ανάπτυξη υψηλού πληθωρισμού και τα
ερωτήματα σχετικά με τη βιωσιμότητα των επενδύσεων στην Κίνα - έπιασαν σχεδόν τους πάντες απροετοίμαστους.Ακόμη και αν είχαμε καταφέρει να προβλέψουμε αυτές τις εξελίξεις, είναι απίθανο να είχαμε αντιληφθεί ορθά τις ευρύτερες επιπτώσεις τους. Και πιθανότατα δεν θα μπορούσαμε να μαντέψουμε ότι οι αγορές θα έπαιρναν σε μεγάλο βαθμό τα γεγονόταν αυτά αψήφιστα. Αυτό πρέπει να το θυμόμαστε όταν προσπαθούμε να κάνουμε προβλέψεις για το 2022, ενώ εξακολουθούμε να έχουμε απέναντί μας την πανδημία και άλλους παράγοντες αβεβαιότητας.
Η έκπληξη του πληθωρισμού
Δεν γνωρίζω κανέναν αναλυτή ο οποίος, έστω και κατά προσέγγιση, να προέβλεπε πληθωρισμό στις ΗΠΑ σχεδόν 7% στο τέλος του τρέχοντος έτους - και αυτό περιλαμβάνει ακόμη και όσους από εμάς δεν πείθονταν ήδη εδώ και ένα εξήμήνο από την ιδέα ότι περί ενός μεταβατικού πληθωρισμού ο οποίος θα αποκλιμακωνόταν μέσα στο 2021.
Σήμερα, η θεωρία περί ενός ασυνήθιστα υψηλού και επίμονου πληθωρισμού έχει καταστεί κοινό κτήμα. Ωστόσο, ακόμη και τώρα, υπάρχει μια υποεκτίμηση της τρέχουσας δυναμικής του πληθωρισμού, συμπεριλαμβανομένων των διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα και των ελλείψεων εργαζομένων που σχετίζονται με τη νέα μετάλλαξη του Covid, Όμικρον.
Η άνοδος του πληθωρισμού είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή δεδομένου ότι, σε αντίθεση με ό,τι υποδεικνύουν τα εγχειρίδια και η προηγούμενη εμπειρία, ο αντίκτυπός του στις αγορές είναι μειωμένος.
Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων, για παράδειγμα, είναι σχετικά υποτονικές, με τα 10ετή ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου να εξακολουθούν να διαπραγματεύονται γύρω στο 1,50%. Πράγματι, αν μη τι άλλο, οι προσαρμοσμένες στον πληθωρισμό αποδόσεις έχουν πέσει βαθύτερα σε αρνητικό έδαφος. Εν τω μεταξύ, οι μετοχές βαδίζουν από το ένα υψηλό-ρεκόρ στο άλλο, φθάνοντας συνολικά τα 70 ρεκόρ για τον δείκτη S&P 500 φέτος.
Αυτό καθιστά το νέο έτος μια περίοδο αβεβαιότητας για την οικονομία, τις αγορές και τη δημόσια πολιτική.
Θα εκτροχιάσει ο πληθωρισμός την οικονομική ανάπτυξη ενώ θα επιδεινώνει ταυτόχρονα τις ανισότητες; Πόσον χρόνο θα χρειαστεί η ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve) για να ευθυγραμμιστεί με την πραγματικότητα του πληθωρισμού και ποια μέτρα νομισματικής πολιτικής θα εφαρμόσει;
Πόσο γρήγορα θα ακολουθήσει η σύσφιγξη των χρηματοοικονομικών συνθηκών στην αγορά τον άξονα των μειούμενων πολιτικών τόνωσης από τις κεντρικές τράπεζες; Πόσο μεγάλος θα είναι ο οικονομικός και χρηματοοικονομικός αντίκτυπος στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον κόσμο;
Θα αυξηθούν οι αποδόσεις καθώς οι επενδυτές ομολόγων θα προσπαθούν να περιορίσουν τη διάβρωση της πραγματικής αξίας της επένδυσής τους; Και αν ναι, πώς θα αντιδράσουν οι μετοχές;
Ποιες χώρες και κλάδοι θα αποδειχθούν ιδιαίτερα ευαίσθητοι στην υψηλότερη αστάθεια της αγοράς;
Αυτό που κάνει αυτή την κατάσταση ακόμη πιο ενδιαφέρουσα είναι ότι συνοδεύεται από σημαντικά πολιτικά και θεσμικά διακυβεύματα. Από την ικανότητα των Δημοκρατικών να διατηρήσουν τον έλεγχο του Κογκρέσου μέχρι την στραπατσαρισμένη αξιοπιστία της Federal Reserve, η έκπληξη του πληθωρισμού το 2021 θα αντηχεί σε ολόκληρο το 2022.
Η έκπληξη επενδυσιμότητας της Κίνας
Πριν από έναν χρόνο, πολλοί (όχι εγώ) υποστήριζαν ότι οι επενδυτές κάνουν μια σημαντική μετατόπιση χαρτοφυλακίου από τις ΗΠΑ στις αναδυόμενες αγορές, με μεγάλη έμφαση στην Κίνα.
Άλλωστε, οι ξένες μετοχές είχαν και πάλι μείνει πίσω από τις αντίστοιχες των ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, η ελκυστικότητα της Κίνας για τους επενδυτές είχε αυξηθεί. Η οικονομία της χώρας έγινε η πρώτη η οποία ανέκαμψε από την πανδημία, δίνοντας ώθηση την υπόσχεση για συνέχιση μιας εντυπωσιακής αναπτυξιακής ανόδου πολλών δεκαετιών.
Ωστόσο, προς έκπληξη πολλών, οι μετοχές των αναδυόμενων αγορών παρουσίασαν υποαπόδοση για ακόμη μια φορά. Ακόμη πιο απροσδόκητα, οι κινεζικές μετοχές επλήγησαν σκληρά φέτος καθώς, σε μια κίνηση η οποία εξέπληξε πολλούς επενδυτές, η κινεζική κυβέρνηση άρχισε να "χαλιναγωγεί" τις ιδιωτικές επιχειρήσεις στους κλάδους της τεχνολογίας, των ακινήτων και σε άλλους τομείς.
Καθώς το Πεκίνο έσφιγγε τη "λαβή" του, οι συμβατικές εκτιμήσεις των θεμελιωδών οικονομικών και επιχειρηματικών μεγεθών έπρεπε να περάσουν σε δευτερεύοντα ρόλο σε σχέση με τις πολιτικές συζητήσεις σχετικά με την ένταση της καταστολής της κινεζικής κυβέρνησης, στο όνομα της "κοινής ευημερίας".
Αυτό συμβαίνει την ίδια στιγμή που η πολιτική της Κίνας περί "μηδενικού Covid" αμφισβητείται από τους αυξανόμενους αριθμούς κρουσμάτων. Η τάση προς διαφορετική μεταχείριση των εγχώριων και των ξένων επενδυτών περιπλέκει περαιτέρω τις επενδυτικές προοπτικές για τη δεύτερη πιο ισχυρή οικονομία του κόσμου.
Στο πιο θεμελιακό επίπεδο, δεν είναι ακόμη σαφές εάν μια περαιτέρω παρέμβαση του Πεκίνου βρίσκεται εν όψει ή εάν η πρόσφατη χρεοκοπία της εταιρείας ανάπτυξης ακινήτων Evergrande θα ανοίξει τον δρόμο για κερδοφόρες επενδύσεις, όπως η κατάσχεση του πετρελαϊκού γίγαντα Yukos από τη ρωσική κυβέρνηση πριν από δύο δεκαετίες σηματοδότησε τελικά ένα σημείο καμπής για τους επενδυτές στη συγκεκριμένη χώρα.
Το στοιχείο της έκπληξης γύρω από το επενδυτικό κλίμα της Κίνας πολλαπλασιάζεται από την έλλειψη ουσιαστικής εξάπλωσής του σε άλλες αναδυόμενες αγορές. Εκείνο που συνέβη στην Κίνα έχει παραμείνει στην Κίνα και αυτό που συνέβη εκεί απείχε πολύ από τη "στιγμή Lehman Brothers" την οποία κάποιοι προέβλεπαν στα μέσα του έτους.
Είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο ότι, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, δεν έχει σημειωθεί σημαντική απόσυρση ξένων κεφαλαίων από το σύνολο των αναδυόμενων αγορών. Αντίθετα, οι μεγάλοι επενδυτές παρέμειναν εκτεθειμένοι εκεί, ωθούμενοι από την αναζήτηση υψηλότερων αποδόσεων, λόγω των χαμηλών αποδόσεων των ομολόγων και των υψηλών αποτιμήσεων των μετοχών στις εγχώριες αγορές τους, στις προηγμένες χώρες.
Η εξέλιξη του πληθωρισμού και η επενδυσιμότητα της Κίνας αποτέλεσαν μεγάλες εκπλήξεις το 2021, το ίδιο όπως και η έλλειψη διάχυσης αυτών των δύο φαινομένων σε άλλους τομείς. Μένει να δούμε πόσο ευνοϊκές θα παραμείνουν οι εκπλήξεις του απερχόμενου έτους για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου