Κούρδοι: Αρχαίος λαός, δίχως Πατρίδα, που καταπιέζεται από την Τουρκία

Γράφει ο Ι. Φωτιάδης*

Οι Κούρδοι είναι αρχαία πολεμική φυλή και ζούνε σε μία τεράστια έκταση της Δυτικής Ασίας, εδώ και 7.000 χρόνια. Ο χώρος που βρίσκονται σήμερα είναι ένα Οροπέδιο που περικλείει μεγάλο μέρος της Ανατολικής Τουρκίας, του Βόρειου Ιράκ, ΒΔ του Ιράν, καθώς μικρότερα τμήματα της Βόρειας Συρίας και Αρμενίας.

Ο πληθυσμός τους ανέρχεται σε 26-28 εκατομμύρια κατοίκους. Υπάρχουν σκοπιμότητες ως προς τον ακριβή αριθμό τους, ανάλογα με τα συμφέροντα διαφόρων χωρών. Κάποιοι τους υπολογίζουν σε 40.000.000, με αυτούς που εκδιώχθηκαν και βρίσκονται σε χώρες της Ευρώπης και αλλού. Από τους

παραπάνω το 40-50% ζει στην Τουρκία [Τιγιάρ-Μπακίρ], Κωνσταντινούπολη το 25% στο Ιράν, το 20% στο Ιράκ και τα υπόλοιπα σε Συρία, Αρμενία.

Θρησκεία: Το μεγαλύτερο μέρος τους είναι Σουνίτες μουσουλμάνοι, σε αντίθεση με τους Ιρανούς που είναι σιίτες. Στο Ισλάμ τον 7ο αιώνα. Ιστορικά: Η λέξη Κούρδος συμπίπτει με την Περσική λέξη Κιούρτ που σημαίνει ήρωας. Ο Ξενοφών στην ”Κύρου Ανάβαση” τους ονομάζει Καρδούχους. Και τότε ζούσαν στην ίδια περιοχή, στα απόκρημνα βουνά, την οποία ονομάζουν Κουρδιστάν. Κατά τον Ηρόδοτο οι πρόγονοί τους οι Σαγκάρτιοι είχαν την ίδια καταγωγή και γλώσσα με τους Πέρσες. Από Ασσυριακές επιγραφές προκύπτει ότι Κούρδοι ζούσαν στην Οροσειρά Ζαγρός-Ταύρος. Είναι Ινδοευρωπαϊκά φύλα και δεν έχουν σχέση με Άραβες αλλά ούτε με τους Τούρκους.

Οι Κούρδοι στην πολυετή Ιστορία τους, πολέμησαν εναντίον των Ελλήνων, τρεις φορές. Τις δύο κατά την αρχαιότητα.

Την μία προσπάθησαν να παρενοχλήσουν την κάθοδο των Μυρίων του Ξενοφώντα στα απόκρημνα βουνά του Ιράν το 401 π.χ.

Την δεύτερη όταν παρενόχλησαν τα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όταν ο μεγάλος Στρατηλάτης είχε εκστρατεύσει προς Μεσοποταμία και Ινδία [328-327 Π.Χ.].

Την τρίτη φορά κατά το χρονικό διάστημα [1914-1922], ορισμένες κουρδικές φατρίες, χρησιμοποιήθηκαν από το οθωμανικό κράτος κυρίως εναντίον των Αρμενίων και σε ορισμένες περιπτώσεις εναντίον των Ελλήνων.

Μετά τον Α’.Π. Πόλεμο, απέκτησαν ευρεία διεθνή δημοσιότητα κατά την Συνθήκη των Σεβρών το 1920. Τότε η Ελλάδα αποκτούσε μεγάλες εδαφικές εκτάσεις και γινόταν κατά την ρήση του Ελευθερίου Βενιζέλου ”Η χώρα των δύο Ηπείρων και των πέντε θαλασσών”.

Με την συνθήκη αυτή θα δημιουργείτο το πρώτο κράτος του Κουρδιστάν. Κατά την σχεδίαση και επιθυμία των Αγγλο-γάλλων, τα δύο νέα κράτη [Κουρδιστάν-Αρμενία], θα αποτελούσαν το ανάχωμα εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης, προς τα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής. Αν και τελικά η Συνθήκη των Σεβρών δεν εφαρμόσθηκε ποτέ, αποτελεί για τους Κούρδους και την Ιστορία τους σημείο αναφοράς.

Το 1923 ακολούθησε η συνθήκη της Λωζάνης. Σε αυτήν οι Κούρδοι αγνοήθηκαν παντελώς από τις Μεγάλες Δυνάμεις. 

Το Κουρδιστάν της Συνθήκης των Σεβρών μοιράσθηκε στην Τουρκία, Ιράν, Ιράκ και Συρία. Η συνθήκη της Λωζάνης έχει ένα ενδιαφέρον σημείο που λέει: ”Κανένας Τούρκος πολίτης δεν θα στερηθεί επισήμως το δικαίωμα να χρησιμοποιεί οποιαδήποτε γλώσσα”. Όμως ο Μουσταφά Κεμάλ, ως πρόεδρος της νεοσύστατης Δημοκρατίας, είπε ”Στην Τουρκία υπάρχει μία οντότητα, η Τουρκική. Οι Κούρδοι είναι ορεσίβιοι Τούρκοι που ξέχασαν την μητρική τους τους γλώσσα [δηλαδή την Τουρκική]. Αμέσως άρχισε την προσφιλή του αλλά και εύκολη μέθοδο της γενοκτονίας [εκτοπίσεις, πιεστικά μέτρα κ.λ.π.].

Οι Κούρδοι τελούν υπό Τουρκική κατοχή από το 1527μ.χ. Μετά τον Β΄Π’ Πόλεμο μη έχοντας στήριγμα πουθενά, στράφηκαν προς την τότε Σοβιετική Ένωση. Και αυτή όμως μετά από 1,5 χρόνο τους εγκατέλειψε. Κατά τον πόλεμο του Κόλπου [1991],το Ιράκ εισέβαλε και κατέλαβε το Κουβέιτ [με την συγκατάθεση των Η.Π.Α]. Αμέσως σχηματίσθηκε δύναμις 35 Κρατών με πρωτοβουλία των Η.Π.Α] και η Ελλάς υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε, κατά του Σαντάμ Χουσεΐν. Αφορμή το πετρέλαιο.

Η Τουρκία στο θέμα της εισβολής στον κόλπο ήταν αρνητική. Στον Πόλεμο του Ιράν-Ιράκ διατήρησε αυστηρά ουδετερότητα. Η μόνη διαφορά Τουρκίας-Ιράκ, ήταν η διαχείριση των υδάτων του Ευφράτη. Υπήρξε συνεργασία Τουρκίας-Ιράκ εναντίον των Κούρδων.

Εις τον πόλεμο του Κόλπου [1991], περιορίσθηκε μόνο στο να επιτρέψει την χρησιμοποίηση των κοινών αεροπορικών βάσεων. Η κρίση του Κόλπου υπήρξε για την Τουρκία μία χαμένη ευκαιρία. Ήταν όμως ευεργετική στο οικονομικό και διπλωματικό επίπεδο. Αναβαθμίσθηκε η σχέση της με την Ε.Ε. Το 1995 έγινε συμφωνία για πλήρη τελωνειακή σύμβαση.

Η στάση της Τουρκίας στον πόλεμο του Ιράκ [2003] είχε συνέπειες. Στην προσπάθειά της να κρατήσει μακριά από τα σύνορά τις Ιρακινές δυνάμεις [προστατεύοντας έτσι τους Κούρδους του Ιράκ],μέσω της επιβολής μίας ζώνης στην οποία απαγορευόταν οι πτήσεις βόρεια του 36ου παραλλήλου. Τελικά οδήγησε τους Ιρακινούς Κούρδους, σε μία de fato κυριαρχία του Βόρειου Ιράκ. Την 1η Μαρτίου του 2003 το Τουρκικό κοινοβούλιο απαγόρευσε την διπλωματική σύμπραξη Αγκύρας-Η.Π.Α. Δεν δέχθηκε ισχυρή οικονομική βοήθεια 6 δισ.

Πως έχουν σήμερα τα πράγματα:

Α. Τουρκία:

[1] Παρακολουθεί στενά το θέμα και αντιτίθεται σφόδρα στην ιδέα δημιουργίας Κουρδικού Κράτους.

[2] Διατηρεί καλές σχέσεις με τους Κούρδους του Ιράκ. Διαθέτει άφθονο χρήμα. Οι παραπάνω εξαρτώνται οικονομικά από την Τουρκία. Μέσω αυτής πωλούν το πετρέλαιό τους. τρέμει όμως τους Κούρδους της Συρίας. Τους αποκαλεί τρομοκράτες, γιατί θεωρεί ότι συνεργάζονται με το Ρ.Κ.Κ. Αυτό θα ανοίξει την όρεξη για ανάλογη ενέργεια και στους ίδιους και διότι στηρίζονται από τις Η.Π.Α. Αν και το Ιρακινό Κουρδιστάν απειλεί περισσότερο το Ιράν. Ένα Συριακό Κουρδιστάν αποτελεί ταφόπλακα για την Τουρκία. Μία τέτοια εξέλιξη θα προκαλέσει και τους Κούρδους της Τουρκίας. Θα τους κάνει να προσβλέπουν πλέον προς τους ομογενείς τους στη Συρία και όχι στο Φιλοτουρκικό καθεστώς του Μπαρζανί στο Ιρακινό Κουρδιστάν. Οι Κούρδοι της Τουρκίας αποτελούν το 20% της χώρας. Η σχέση των Κούρδων στη Μ. Ανατολή είναι πολύπλοκη. Η πόλης Ντιγιάρ Μπακίρ [στα Κουρδικά Άμεντ, από το Ελληνικό Άμιδα]. Ο δρόμος από το Ντιγιάρ Μπακίρ μέχρι το Ερμπίλ [τα αρχαία Άρβηλα] σήμερα πρωτεύουσα του Ιρακινού Κουρδιστάν οδηγεί στις πόλεις Μουσούλη-Κιρκούκ [από 1.000.000 κατοίκους περίπου]. Αποτελούν για αυτούς άστρα φωτεινά και το όραμά τους.

Β. Συρία:

Οι Κούρδοι της Συρίας ελέγχουν εδάφη στα βόρεια της χώρας με την ονομασία Ροτσάδα [Δυτ. Κουρδιστάν] και αγωνίζονται εκεί για την ίδρυση αυτονομίας. Ανέρχονται σε 2-3.5 εκατομμύρια.

Γ. Ισραήλ:

[1] Η συνεργασία με τους Κούρδους αρχίζει από την δεκαετία του 1960.Παρείχε στους Κούρδους χρήματα, εξοπλισμούς, εκπαίδευση. Στήριξη τότε στους Κούρδους παρείχαν και οι Η.Π.Α. και το Ιράν [Σάχης] σύμμαχος τότε του Ισραήλ.

[2] Το 2003 με την δεύτερη Αμερικανική επέμβαση κατά του Σαντάμ Χουσεΐν, εγκαθιδρύθηκε η Αυτόνομη Περιφερειακή Κυβέρνηση του Π.Κ.Κ, στο Ιρανικό Κουρδιστάν. Το Ισραήλ χρησιμοποιεί τους Κούρδους ως μέσο ανάσχεσης της Ιρανικής διεισδύσεως στο Ιράκ. Οι Ισραηλινοί (έχουν δημιουργήσει στον χώρο με την κάλυψη εταιρειών) βάσεις εκπαιδεύσεως. ειδικά στρατόπεδα και βάσεις κατασκοπίας.

[3] Το 2017, όταν οι ψηφοφόροι στο Ιρακινό Κουρδιστάν ψήφισαν υπέρ της ανεξαρτησίας, το Ισραήλ κάλεσε ανοιχτά για δημιουργία Κουρδικού Κράτους. Στο Ισραήλ υπάρχουν πολλοί Κούρδοι επιχειρηματίες.

[4] Έχει καλές σχέσεις με την περιφέρεια του Ιρακινού Κουρδιστάν διότι εξασφαλίζει τα βόρεια σύνορά του και διότι έχει οικονομικά οφέλη.

Δ. Ρωσία:

[1] Δεν θέλει την συντριβή των Κούρδων. Θεωρεί ότι θα μπορούσαν να είναι χρήσιμοι στο μέλλον, σαν αντίβαρο σε μία παρασπονδία της Τουρκίας. [Ο Ερντογάν δεν φημίζεται ως αξιόπιστος].

[2] Από την άλλη πλευρά έχει εξασφαλίσει την επιβίωση του καθεστώτος Άσσαντ στην Συρία η’ ακόμη μίας φιλικής προς την Μόσχα καταστάσεως. Μπορεί να αδιαφορεί για τους Κούρδους όσο η Συρία θα παραμένει υπό την επιρροή της. Θα την συνδέει με το φιλικό της Ιράν και την φιλοϊραϊνή Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Έχει καλέσει τους Κούρδους να ενταχθούν στον Ρωσικό Στρατό.

[3] Από την δεκαετία του 1970 έχει δημιουργήσει Ναυτική βάση στην Ταρτούς [παλαιά Ταρσώ]. Αυτή δύναται να δεχθεί 11 πολεμικά πλοία, ορισμένα ακόμη και πετρελαιοκίνητα.

[4]. Έχει αναπτύξει πλήρη αντιαεροπορική βάση στη Λατάκεια [παλαιά Λαοδίκια], για επιχειρήσεις κατά τζιχανιστών από την Συρία[διάδρομος 3.000μ].

[5] Ομοίως Μεγάλη Ρωσική βάση ακροάσεων [sigint] και Ηλεκτρονική Μυστική Παρακολούθηση.

[6].Η Ρωσία με πολύ προσεγμένες κινήσεις όπως συνήθως, έχει βγει πολλαπλά κερδισμένη. 

Ε. Ιράν:

[1] Ιρανικό Κουρδιστάν η’ Ανατολικό Κουρδιστάν.[Ανεπίσημο όνομα].που κατοικείται από Κούρδους. Συνορεύει με την Τουρκία.

[2] Στην περιοχή αυτή ζούνε 8,2-12 εκατομμύρια Κούρδων. Αποτελούν το 7-10% του πληθυσμού της χώρας. Η πλειοψηφία τους είναι σιίτες.

[3] Όταν έγινε το Δημοψήφισμα του 2017 το Ιράν είπε: Άνοιξε η πόρτα προς απόσχιση Κουρδικών εδαφών από Ιράν-Συρία-Τουρκία και δημιουργίας μιάς νέας χώρας στην περιοχή.

ΣΤ. Ιράκ:

[1] Ο Σαντάμ Χουσεΐν. Κατά την δεκαετία του 1980προσπάθησε να τους εξαραβίσει. Με αποτέλεσμα χιλιάδες από αυτούς να διασκορπισθούν σε διάφορες της Ευρώπης [Γερμανία,800.000,και άλλες, καθώς και στην Τουρκία].

[2] Κατά τον πόλεμο του Κόλπου [1991] χρησιμοποίησε εναντίον των Κούρδων Χημικά και Βιολογικά όπλα με πολλά θύματα. Στο Ιράκ υπάρχουν 5,6-8,5 εκατομμύρια Κούρδοι.

Ζ. Η.Π.Α.

[1] Έχουν πολλά προβλήματα στην περιοχή. Συνεργάζονται πολύ καλά με τους Κούρδους. Επιθυμούν την απόσυρση των στρατευμάτων τους από την περιοχή, αλλά θέλουν και τον έλεγχό της. Στηρίχθηκαν πιστά από τους Κούρδους σε όλες τους τις επιλογές. Χρησιμοποιήθηκαν στους πολέμους του Κόλπου [1991] αλλά και του 2003 κατά του Σαντάμ Χουσεΐν.

[2] Οι Κούρδοι έχουν επαφές με Η.Π.Α-Ε.Ε-Σαουδική Αραβία-Τουρκία.

[3] Θέλουν τη βοήθεια της Τουρκίας αλλά δεν επιθυμούν να απογοητεύσουν τους Κούρδους.

[4] Το 2003 Ο Τζο Μπάιντεν είχε διαβεβαιώσει στους Κούρδους του Ιράκ ότι ”Τα βουνά δεν είναι οι μοναδικοί τους Φίλοι.

[5].Τελευταία ο νέος Πρόεδρος των Η.Π.Α. έχει εκφράσει έντονη ανησυχία δια τις παράνομες φυλακίσεις, αλλά και για τον ηγέτη του φιλοκουρδικού κόμματος Ντεμίρτας. Ήδη οι οι Η.Π.Α. επιστρέφουν στην Ανατολικά Μεσόγειο.

Ζ. Ελλάς:

[1] Στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν περίπου 40.000 Κούρδοι. Οι περισσότεροι έχουν έλθει λόγω του πολέμου και διώξεών τους από τις πατρίδες τους από τη δεκαετία του 1990. Είναι Ιρακινοί και σε μικρότερο βαθμό από την Τουρκία [περίπου 9.000]. Ζήτησαν άσυλο στην Ελλάδα. Κατοικούν σε περιοχές Αθηνών [Λαύριο, Ν. Σμύρνη, Πάτρα, Θεσσαλονίκη ]. Θρησκεία: [Σουνίτες, σιίτες, Αλεβίτες]. Γλώσσα, Κουρδικά, Ελληνικά.

[2] Προ 3ετίας η Ελλάς άνοιξε Γενικό Προξενείο στο Ερμπίλ. Έχει αναβαθμίσει την παρουσία της και τις σχέσεις της με την Περιφέρεια του Κουρδιστάν, σεβομένη και την ακεραιότητα του Ιράκ.

[3].Η παρουσία της Ελλάδος στην περιοχή και η επαφή με έναν λαό που γνωρίζει από την αρχαιότητα ήταν επιβεβλημένη.

[4] Η σημασία της περιφέρειας του Κουρδιστάν φάνηκε στην καταπολέμηση των Τζιχανιστών. Η Ελλάς βοήθησε στην περίθαλψη των τραυματιών στρατιωτών [Περμεγκά].

[5] Έχομε σταδιακή οικονομική ανάπτυξη των δύο πλευρών. Ελληνικές επιχειρήσεις ήδη δραστηριοποιούνται σε τομείς όπως ενέργειας, κατασκευών, πετρελαιοειδών, τροφίμων κ.λ.π.

[6] Δίδεται η ευκαιρία στην Ελλάδα να συμπαρασταθεί στις Χριστιανικές Κοινότητες των γύρω Χωρών, οι οποίες (λόγω του πολέμου) βρήκαν καταφύγιο στο Ιράκ. Πρόσφατα επισκεύθηκε την περιοχή και ο Πάπας της Ρώμης [Δεν χάνει ευκαιρίες]. Με την εκεί Ελληνική παρουσία η φωνή της ακούγεται πιο μακριά, πιο καθαρά.

[7] Στο πανεπιστήμιο του Κουρδιστάν συμμετέχει και το πανεπιστήμιο Πατρών [επί θεμάτων οργανώσεως. λειτουργία ψηφιακής πολιτικής, κ.λ.π. 

Επίλογος:

[1] Οι Κούρδοι πανάρχαιος λαός, λιτοδίαιτος, ορεσίβιος, ανθεκτικός, αποφασιστικός. Έχουν πολύ μεγάλη εμμονή στις παραδόσεις, την ταυτότητα και τους στόχους τους.

[2] Η στρατηγική τους διαπνέεται από το όραμα δημιουργίας δικής τους πατρίδας. Οι μέχρι τώρα ενδείξεις δείχνουν ότι προοδευτικά θα το πετύχουν. Το δικαιούνται. 

*Αντιστράτηγος ε.α. Φωτιάδης Ιωάννης 

π. Υπαρχηγός Ε.Φ Κύπρου

infognomonpolitics.gr