ΙΧΝΗΛΑΤΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΡΙΖΕΣ ΜΑΣ ΣΤΟ ΚΑΡΣ ΤΟΥ ΚΑΥΚΑΣΟΥ

Αρχοντούλα Κωνσταντινίδου

Μία ανάσα είναι η ζωή του ανθρώπου και με ανάσες μετριούνται τα χρόνια μας. Ό,τι μπορούμε να δούμε στον έξω κόσμο, είναι αυτό που υπάρχει μέσα μας. Είναι ο εσωτερικός ήλιος που κουβαλάμε σε μνήμες και σε αναμνήσεις από τους προγόνους μας.

 Είναι η διαποτισμένη από βιώματα κι αισθήματα συνείδησή μας. Αυτής που μας βοηθά να κατανοήσουμε το «τι» και το «γιατί» της ιστορίας μας, γράφουν οι συγγραφείς στο κλείσιμο του βιβλίου τους.

Το βιβλίο «Ιχνηλατώντας τις Ρίζες μας στο Καρς του Καυκάσου» είναι το νέο βιβλίο της Αρχοντούλας και του Νίκου Κωνσταντινίδη, συνέχεια του προηγούμενου. Είναι ένα ταξίδι και μια ιχνηλασία στα μέρη του προμηθεϊκού Καυκάσου, πάνω σε ξεθωριασμένα χνάρια και σε μισοσβησμένες πατημασιές.

 Ένα ταξίδι στα ελληνικά χωριά του Καρς, μια δέηση και προσευχή συνάμα. Μια ευχή, που με την πνοή του ανέμου σκύβει και φιλά νοερά τη μνήμη που κατοικεί ψηλά, μέσα σε ξεχασμένα μνήματα, στα μακρινά μέρη του Καυκάσου, όπου έζησαν οι Έλληνες του Πόντου για σαράντα χρόνια κι αναμετρήθηκαν με όλα όσα συνεπάγεται η προσφυγιά.

Είναι ένα συναρπαστικό και συγκλονιστικό συνάμα ταξίδι μέσα στη συννεφιά της ομίχλης και στης ξαστεριάς το φως. Ένα συναπάντημα που συνενώνει της ψυχής τη λαλιά με της φωνής την αντιλαλιά, που έρχεται από μακριά, με τους «πέντε ανέμους του Καυκάσου». Μια φωνή κι ένα αντιφώνημα βγαλμένα από τις απέθαντες ψυχές, που έζησαν σ’ αλλοτινές εποχές, κάτω από γερτές σκεπές και σκελετωμένα σπίτια.

Ένα ταξίδι στην προγονική γη –γράφουν οι συγγραφείς- είναι και μια βουτιά στα καθάρια νερά της ψυχής, όταν το φως του ήλιου λιγοστεύει και τ’ άστρα χαμηλώνουν για να τη φωτίσουν. Ένα ταξίδι στη γη του Καυκάσου μας οδηγεί πίσω στο μακρινό μας παρελθόν. Στο ομηρικό «ένδον σκάπτε», καθώς αναζητεί την αιώνια ταυτότητά μας. Αυτής  που δεν χωρά σε βιογραφικά, γιατί είναι όλα όσα ορίζουν την ιστορία, την παράδοση, την ευαισθησία μας.

 Ένα βιβλίο με αναφορά στους πρόσφυγες παππούδες μας δεν είναι ένα ακόμη βιβλίο. Είναι μια κατάθεση ψυχής, κερί και θυμίαμα, στους ξεριζωμένους μας ανθρώπους, τους βγαλμένους μέσα από τα συντρίμμια μιας εποχής, που άντεξαν διωγμούς και κακουχίες, ώσπου εκδιωγμένοι ήρθαν στην Ελλάδα.

Είναι ένα βιβλίο αφιερωμένο στη δική μας προσφυγιά, μια συγκινητική μαρτυρία για τη χαρά, το τραγούδι, τον χορό τους. Δίχως συλλογική ιστορία δεν μπορεί να χτιστεί ατομική και εθνική ταυτότητα.

 Μέσα σε 550 σελ. μεγέθους Α4, σύμπτυξαν οι συγγραφείς χρονικές και γεωγραφικές περιγραφές, μαρτυρικές αναφορές από ιστορίες και γεγονότα για τα ελληνικά χωριά του Καρς. Παράθεσαν διηγήσεις, συνεντεύξεις και εξιστορήσεις παρμένες μέσα από ακούσματα αλλοτινών καιρών και μέσα από χειρόγραφα, αυθεντικά κιτάπια.

 Το βιβλίο αναφέρεται ακόμη στα ήθη, τα έθιμα, την παράδοση και στα μεγάλα ιστορικά γεγονότα, όπως αυτά των Βαλκανικών Πολέμων και του Α΄ Π.Π. που επηρέασαν την ζωή των Ελλήνων του Καρς. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη μάχη του Σαρίκαμις, στη φιλοπατρία των Καρσλήδων, καθώς και στις ιστορικές μορφές των Ελλήνων του Καρς. 

Το βιβλίο κλείνει με τον ξεριζωμό, τη φυγή, τα λοιμοκαθαρτήρια και την εγκατάσταση των Καρσλήδων στην Ελλάδα, στα χωριά και στις πόλεις της. Είναι μια πολύχρονη, πρωτογενής έρευνα χρήσιμων στοιχείων για τους απογόνους των Καρσλήδων, κόσμημα αληθινό σε γνώση και εμφάνιση και μια διαχρονική παρακαταθήκη-δώρο. που δεν πρέπει να λείπει από τα ράφια καμιάς μικρής ή μεγάλης βιβλιοθήκης.