Τετάρτη 27 Απριλίου 2022

Η ανεστραμμένη καμπύλη αποδόσεων και η κατάρρευση των αγορών



Του Δημοσθένη Τρίγγα

Σε όλες τις υφέσεις έχει προηγηθεί αντιστροφή της καμπύλης απόδοσης. 
Όλες οι αντιστροφές καμπύλης απόδοσης, όμως, δεν ακολουθούνται από υφέσεις! 
Πραγματικά, εάν άνθρωποι σαν κι εμένα εξακολουθούν να χρησιμοποιούν μελάνι αντί για pixel για να γράψουν, θα ήταν σίγουρο ότι θα λέγαμε πως έχει χυθεί πολύ μελάνι για την αντιστροφή της καμπύλης των αποδόσεων στις ΗΠΑ. 
Τι είναι, όμως, η καμπύλη επιτοκίων, σε ποια επιτόκια αναφέρεται και πόσο μπορεί να μας βοηθήσει στην πρόβλεψη για πιθανή ύφεση στην οικονομία τούς επόμενους 12-18 μήνες;

Όταν αναφερόμαστε στον όρο "καμπύλη των αποδόσεων", εννοούμε τη διαφορά μεταξύ των αποδόσεων ομολόγων μεγαλύτερης σε σχέση με μικρότερης διάρκειας. 
Ο κανόνας λέει ότι, εφόσον γνωρίζουμε λιγότερα για το μέλλον από ό,τι για το τι θα συμβεί αύριο, τα ομόλογα μεγαλύτερης διάρκειας θα τείνουν να έχουν υψηλότερες αποδόσεις για να αντισταθμίσουν τους υψηλότερους κινδύνους που συνεπάγεται η αγορά τους. 
Έτσι, όταν η διαφορά μεταξύ βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων αποδόσεων συρρικνώνεται, ο όρος αναφέρει ότι η καμπύλη τείνει στο να γίνει μια ευθεία γραμμή (flattens). 
Στις σπάνιες περιπτώσεις όπου οι μακροπρόθεσμες αποδόσεις γίνονται μικρότερες από τις βραχυπρόθεσμες, αυτό είναι γνωστό ως ανεστραμμένη καμπύλη απόδοσης (inverted yield curve).


Όμως γιατί έχει τόσο μεγάλη σημασία για τις χρηματιστηριακές αγορές αυτό; 

Κατ’ αρχάς, οι αντιστροφές της καμπύλης απόδοσης έχουν την τάση να μας προειδοποιούν για ενδεχόμενη ύφεση τους επόμενους 12-18 μήνες. 
Επιπλέον, μια ανεστραμμένη καμπύλη ενδέχεται να περιορίζει την κερδοφορία των τραπεζών. 
Όπως είναι γνωστό, οι τράπεζες "δανείζονται" τα χρήματα των καταθετών πληρώνοντας ένα επιτόκιο (βραχυπρόθεσμο) και στη συνέχεια τα δανείζουν σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα εισπράττοντας ένα επιτόκιο (μακροπρόθεσμο).
 Έτσι, στην περίπτωση της αντεστραμμένης καμπύλης επιτοκίων, θα πληρώνουν περισσότερο για τις καταθέσεις και θα εισπράττουν λιγότερο από τους δανειζόμενους, συρρικνώνοντας το περιθώριο κέρδους τους.
 Ουσιαστικά, η αγορά ομολόγων σε αυτήν τη φάση βρίσκεται σε αδιέξοδο, αφού οι εμπλεκόμενοι γνωρίζουν ότι αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ, αφού δεν είναι ορθολογικό
Σαφώς και η διάρκεια στο παρελθόν ποικίλλει, πράγμα το οποίο δυσκολεύει το έργο των κεντρικών τραπεζών.

Πού οφείλονται οι αντιστροφές στην καμπύλη των αποδόσεων; 
Ουσιαστικά προκαλείται και από τις δύο πλευρές. 
Δηλαδή τόσο από την άνοδο των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων λόγω της πολιτικής της Fed για γρήγορη αύξηση των επιτοκίων και καταπολέμηση του πληθωρισμού όσο και από τη μείωση των μακροπρόθεσμων αποδόσεων που συρρικνώνονται λόγω του γεγονότος ότι οι αγορές αναμένουν περιορισμό στην οικονομική ανάπτυξη, αφού βρισκόμαστε στην πιο ώριμη φάση του οικονομικού κύκλου.
 Άρα, με την επιστροφή στην κανονικότητα και την επαναφορά της καμπύλης στην ορθολογική της φορά θα πρέπει είτε να αλλάξουν οι προσδοκίες για την ανάπτυξη, είτε να μεταβληθούν οι προσδοκίες για τις αυξήσεις επιτοκίων της Fed, είτε και τα δύο σε μικρότερη κλίμακα.

Όπως είναι γνωστό, η οικονομική επιστήμη βασίζεται σε παραδοχές για να μπορέσει να καταλήξει σε εκτιμήσεις. 
Έτσι, λοιπόν, στην παρούσα κατάσταση ίσως πρέπει να έχουμε στον νου μας ότι όλα όσα αναφέρουμε για τις επικείμενες αυξήσεις επιτοκίων βασίζονται στην υπόθεση ότι δεν έχει συμβεί κανένα άλλο γεγονός που θα είναι σε θέση να ανατρέψει την προδιαγεγραμμένη πορεία των επιτοκίων. 
Όπως είναι γνωστό, η Fed έχει στόχο πληθωρισμό 2% και, όπως είχε αναφέρει ο πρόεδρός της, θα ανεχτούμε και λίγο υψηλότερες τιμές για σχετικά μικρό χρονικό διάστημα.







Καταλήγοντας, σε όλες τις υφέσεις έχει προηγηθεί αντιστροφή της καμπύλης απόδοσης, όμως όλες οι αντιστροφές καμπύλης απόδοσης δεν ακολουθούνται από υφέσεις.

 Μόλις διαβάσετε την παραπάνω πρόταση, θα αναλογιστείτε το απόφθεγμα: η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα; 
Όμως δεν είναι έτσι. 
Από τη μία πλευρά, οι αντιστροφές της καμπύλης αποδόσεων θα μπορούσαν να οδηγήσουν μελλοντικά σε ύφεση, επειδή τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια είναι αυξημένα και η αυστηρή νομισματική πολιτική επιβραδύνει την οικονομία. 
Στον αντίποδα, οι προσδοκίες των επενδυτών για μελλοντική οικονομική ύφεση θα μπορούσαν να προκαλέσουν ισχυρή ζήτηση για μακροπρόθεσμα ομόλογα του Δημοσίου, πιέζοντας τα μακροπρόθεσμα επιτόκια, προκαλώντας, έτσι, αντιστροφή της καμπύλης αποδόσεων. 
Άρα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο κατά πόσο η αντιστροφή της καμπύλης απόδοσης μπορεί να προβλέψει μια ενδεχόμενη κατάρρευση των αγορών!

Αγοραστές οι ημεδαποί στο Χ.Α. και τον Μάρτιο

Η συμμετοχή των ξένων επενδυτών στη συνολική κεφαλαιοποίηση της ελληνικής αγοράς τον Μάρτιο ανήλθε στο 63,07%, έναντι 63,86% στις 28 Φεβρουαρίου 2022, καταγράφοντας μείωση 79 μ.β. Μη συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής του ΤΧΣ (2,14 δισ. ευρώ ή 3,69%) στη συνολική κεφαλαιοποίηση της ελληνικής αγοράς, η συμμετοχή των ξένων επενδυτών ανήλθε σε 65,49%. Η κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. στις 31/3/2022 υπολογίστηκε στα 58,1 δισ. ευρώ, έναντι 58,6 δισ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα, ήτοι συρρίκνωση 0,9%.

Σε επίπεδο ροών κεφαλαίου, οι αλλοδαποί επενδυτές συνέχισαν να είναι πωλητές στο Χ.Α. με 74 εκατ. ευρώ τον Μάρτιο. Ειδικότερα, οι αλλοδαποί επενδυτές συνέχισαν τις ρευστοποιήσεις που άρχισαν τον Φεβρουάριο (-32,7 εκατ. ευρώ), με το συνολικό ισοζύγιο να είναι αρνητικό 81 εκατ. ευρώ από την αρχή του χρόνου. Η αλήθεια είναι ότι οι εισροές είναι ελάχιστες σε σχέση με τις εκροές, καθώς η συντριπτική πλειονότητα των ξένων ήταν πωλητές. Οι τρεις μεγαλύτερες καθαρές εκροές των ξένων επενδυτών για τον Μάρτιο προήλθαν από τη Γερμανία με 52 εκατ. ευρώ, την Ιρλανδία με 7,6 εκατ. ευρώ και το Ηνωμένο Βασίλειο με 7,2 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, οι τρεις μεγαλύτερες εισροές προήλθαν από την Κύπρο με 6,7 εκατ. ευρώ, την Ελβετία με 1,7 εκατ. ευρώ και τα Νησιά Mάρσαλ με μόλις 0,2 εκατ. ευρώ.

Οι αλλοδαποί δικαιούχοι μερίδων πραγματοποίησαν το 52% των συνολικών συναλλαγών (αγορές και πωλήσεις) τον Μάρτιο 2022 (σε σχέση με το 50,2% τον προηγούμενο μήνα). Οι χώρες με τη μεγαλύτερη αξία χαρτοφυλακίου για τον Ιανουάριο παραμένουν οι ΗΠΑ με αξία συνολικού χαρτοφυλακίου 6,7 δισ. ευρώ, η Κύπρος με αξία χαρτοφυλακίου 5,2 δισ. ευρώ και η Ολλανδία με 4,5 δισ. ευρώ.



Με "φειδώ" οι ανακοινώσεις οικονομικών αποτελεσμάτων α’ τριμήνου 2022

Οι ανακοινώσεις οικονομικών αποτελεσμάτων δ’ τριμήνου/12μήνου 2021 ολοκληρώνονται στο τέλος του Απριλίου, με αρκετές εταιρείες να ανακοινώνουν ακόμα και την τελευταία ημέρα, τέσσερις ολόκληρους μήνες μετά το κλείσιμο της περιόδου. Ωστόσο υπάρχουν εξαιρέσεις, σεβόμενοι τους μετόχους τους, που ανακοινώνουν οικονομικά αποτελέσματα α’ τριμήνου 2022 στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου.

Ειδικότερα, την αυλαία από τις εταιρείες μεγάλης κεφαλαιοποίησης ανοίγει η Μυτιληναίος, που αναμένεται να ανακοινώσει στις 4 Μαΐου τα οικονομικά αποτελέσματα του α’ τριμήνου. Στη συνέχεια με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένονται οι ανακοινώσεις από Coca-Cola HBC και ΟΤΕ στις 12 Μαΐου, ημέρα Πέμπτη, και πριν από την έναρξη της συνεδρίασης, καθώς τουλάχιστον για την πρώτη αναμένεται να φανεί η επίδραση του πολέμου στα νούμερά της αλλά και οι εκτιμήσεις (αν είναι σε θέση η διοίκηση να δώσει) για το υπόλοιπο της χρονιάς. Την επόμενη ημέρα ανακοινώνει και η Deutsche Telekom, βασικός μέτοχος του ΟΤΕ.

Την ίδια ημέρα, 12 Μαΐου, μετά το κλείσιμο της συνεδρίασης του Χ.Α. είναι η σειρά των Τράπεζας Πειραιώς, Τιτάν και Ελληνικών Πετρελαίων να ανακοινώσουν τα οικονομικά τους αποτελέσματα.

Στις 25 Μαΐου, ημέρα Τετάρτη, ανακοινώνει οικονομικά αποτελέσματα α’ τριμήνου 2022 η Quest Συμμετοχών, στις 30 Μαΐου ημέρα Δευτέρα τα ΕΧΑΕ και στις 31 Μαΐου ημέρα Τρίτη η ΟΠΑΠ.

Σε λίγες ημέρες ολοκληρώνεται ο Απρίλιος και μόλις 9 από τις 25 εταιρίες του δείκτη υψηλής κεφαλαιοποίησης έχουν προγραμματίσει τις ανακοινώσεις των οικονομικών αποτελεσμάτων α’ τριμήνου 2022, σε ένα περιβάλλον που κάθε άλλο παρά σταθερό είναι, έπειτα από μία πανδημία και έναν πόλεμο!

Ατζέντα (26/4/2022 - 1/5/2022)

Προς ολοκλήρωση οι ανακοινώσεις αποτελεσμάτων 2021

Σήμερα Τρίτη η Briq Properties (0,075 ευρώ μέρισμα χρήση 2021 - μερισματική απόδοση 3,6%) έχει ορίσει ως ημερομηνία αποκοπής μερίσματος χρήσης 2021. 
Την Τετάρτη οι ΟΛΘ (1,50 ευρώ/μετοχή - μερισματική απόδοση 5,5%) και Τιτάν (0,50 ευρώ/μετοχή - μερισματική απόδοση 4,2%) έχουν ορίσει ως ημερομηνία αποκοπής μερίσματος. 
Την Πέμπτη αναμένεται να ανακοινώσουν τα οικονομικά αποτελέσματα 12μήνου οι Coral, Mevaco, το Κτήμα Λαζαρίδη (πριν από την έναρξη της συνεδρίασης), Φιερατέξ Αφοί Ανεζουλάκη, Ευρωσύμβουλοι, Εριουργία Τρία Άλφα, Logismos, Έλαστρον και Alpha Trust-Ανδρομέδα ΑΕΕΧ, ενώ η Byte Computer έχει συγκαλέσει τακτική γ.σ. 
Την Παρασκευή έχουν συγκαλέσει τακτική γ.σ. οι Entersoft και Μπήτρος, ενώ Ιατρικό Αθηνών, Interlife, Παΐρης (ετήσια οικονομική έκθεση), Σαράντης, ΓΕΚ Τέρνα, ΕΥΔΑΠ, SATO, Δάιος Πλαστικά, Εβροφάρμα και Βιοκαρπέτ αναμένεται να ανακοινώσουν τα ετήσια οικονομικά αποτελέσματα. 
Τέλος, η Τράπεζα της Ελλάδος αναμένεται να ανακοινώσει την τραπεζική χρηματοδότηση και την πορεία των καταθέσεων για τον Μάρτιο, ενώ η ΕΛΣΤΑΤ ανακοινώνει τον δείκτη λιανικού εμπορίου για τον Φεβρουάριο και τον δείκτη τιμών παραγωγού στη βιομηχανία για τον Μάρτιο.

Η πιο γεμάτη εβδομάδα από οικονομικά αποτελέσματα α’ τριμήνου και ΑΕΠ σε ΗΠΑ και Γερμανία

Στο εξωτερικό σήμερα Τρίτη ανακοινώνεται στις ΗΠΑ ο δείκτης διαρκών καταναλωτικών αγαθών για τον Μάρτιο, καθώς και η καταναλωτική εμπιστοσύνη για τον Απρίλιο. 
Την ίδια ημέρα οικονομικά αποτελέσματα ανακοινώνουν οι 3M Company (Dow Jones), UPS, AMD (ΜΤΚ), GOOG (ΜΤΚ), Microsoft (Dow Jones) και Visa (Dow Jones). 
Την Τετάρτη είναι η σειρά των εκκρεμών πωλήσεων κατοικιών για τον Μάρτιο στις ΗΠΑ, ενώ οικονομικά αποτελέσματα ανακοινώνουν οι Boeing (Dow Jones), CME, Kraft Heinz, Amgen (Dow Jones - MτΚ), eBay (MTK), Meta Platforms (MTK) και PayPal (MTK). 
Την Πέμπτη ανακοινώνεται ο πληθωρισμός στη Γερμανία για τον Απρίλιο, ενώ νωρίς το απόγευμα έχουμε την είδηση της εβδομάδας, που είναι το ΑΕΠ των ΗΠΑ για το α’ τρίμηνο του 2022. 
Από πλευράς οικονομικών αποτελεσμάτων, είναι η σειρά των Caterpillar (Dow Jones), Domino's Pizza, McDonald's (Dow Jones), Merck & Co. (Dow Jones), Twitter, Amazon.com (ΜτΚ), Apple (Dow Jones-ΜτΚ) και Intel (Dow Jones-ΜτΚ). 
Την Παρασκευή είναι η σειρά της Γερμανίας να ανακοινώσει τα στοιχεία για το ΑΕΠ α’ τριμήνου, στη συνέχεια ανακοινώνεται ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη για τον Απρίλιο, ενώ νωρίς το απόγευμα το φως της δημοσιότητας θα δει η μεταβολή των τιμών για την εγχώρια προσωπική κατανάλωση (PCE deflator) για τον Μάρτιο. 
Η εβδομάδα κλείνει με τις οικονομικές ανακοινώσεις των AbbVie, Bristol-Myers Squibb, Cboe, Chevron (Dow Jones), Colgate-Palmolive και Exxon Mobil. 
Τέλος, την Παρασκευή η αγορά της Ιαπωνίας θα παραμείνει κλειστή λόγω επίσημης αργίας.

* Ο κ. Δημοσθένης Τρίγγας είναι Πιστοποιημένος Αναλυτής Μετοχών & Αγοράς BETA Χρηματιστηριακή - dtrigas@beta.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου