Του Γιώργου Παλαιτσάκη
georgepalaitsakis@egmail.com
Κινδύνους επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης της χώρας εγκυμονεί ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση επιδιώκει να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα. Οι υπέρμετρες αυξήσεις εμμέσων φόρων σε συνδυασμό με τις πρωτοφανείς μειώσεις μισθών και συντάξεων, τις σκόπιμες καθυστερήσεις πληρωμών από το δημόσιο και τη δραστική περικοπή των δαπανών για δημόσιες επενδύσεις αποτελούν δείγματα ερασιτεχνισμού στην άσκηση δημοσιονομικής και οικονομικής πολιτικής, αλλά παράλληλα συνιστούν εκρηκτικό μείγμα για την κοινωνική συνοχή και την ανάπτυξη της οικονομίας.
Τα στοιχεία για την πορεία υλοποίησης του κρατικού προϋπολογισμού κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα από το υπουργείο Οικονομικών κάθε άλλο παρά με αισιοδοξία πρέπει να γεμίζουν το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Τα στοιχεία προοιωνίζονται σημαντική υστέρηση στα έσοδα του κράτους και υπερβάσεις μη παραγωγικών δαπανών του κράτους που θα εξουδετερώσουν τα προσωρινά οφέλη από τις αλλεπάλληλες αυξήσεις φόρων και τις περικοπές μισθών και συντάξεων. Εκπέμπουν πλέον μήνυμα στην κυβέρνηση για αλλαγή πλεύσης στη δημοσιονομική πολιτική μέσω της αντικατάστασης των σκληρών μέτρων, που αυξάνουν την ύφεση, την παραοικονομία, τη φοροδιαφυγή, την ανεργία και τον πληθωρισμό και τελικά μειώνουν το εθνικό εισόδημα, με άλλα μέτρα, αναπτυξιακής πνοής και ισοδύναμου ή και καλύτερου δημοσιονομικού αποτελέσματος.
Αν η κυβέρνηση δεν αποκρυπτογραφήσει εγκαίρως αυτό το μήνυμα, τότε είναι βέβαιο ότι το αργότερο μέχρι τον Σεπτέμβριο θα αναγκαστεί να προσφύγει σε νέα, ακόμη σκληρότερα δημοσιονομικά μέτρα, παρά τους τωρινούς ισχυρισμούς της ότι δεν χρειάζονται!
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, το πρώτο εξάμηνο του 2010 το έλλειμμα του γενικού κρατικού προϋπολογισμού μειώθηκε κατά 46% σε σύγκριση με το έλλειμμα του αντιστοίχου διαστήματος του 2009 με τους εξής τρόπους:
1) Με την εφαρμογή πακέτου φορολογικών μέτρων πρωτοφανούς σκληρότητας, όπως οι αυξήσεις έμμεσων φόρων και οι περικοπές φοροαπαλλαγών κοινωνικού χαρακτήρα. Κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2010:
- Αυξήθηκαν τρεις φορές οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης σε καύσιμα, αλκοολούχα ποτά και προϊόντα καπνού και μία φορά οι συντελεστές του ΦΠΑ.
- Επιβλήθηκαν ειδικός φόρος κατανάλωσης στο ηλεκτρικό ρεύμα και φόροι πολυτελείας σε δεκάδες προϊόντα μεγάλης αξίας.
- Καταργήθηκαν δεκάδες φοροαπαλλαγές στην ακίνητη περιουσία, καθώς και δεκάδες περιπτώσεις αυτοτελούς φορολόγησης εισοδημάτων και άλλων φοροαπαλλαγών. Η απαλλαγή της απόκτησης πρώτης κατοικίας από το “πόθεν έσχες” καταργήθηκε πλήρως.
2) Με λογιστικά τρικ, που αποσκοπούσαν στην πρώιμη είσπραξη εσόδων και την ταυτόχρονη επιβράδυνση των πληρωμών των επιστροφών φόρου. Εντός του πρώτου εξαμήνου του τρέχοντος έτους:
- Εισπράχθηκαν σχεδόν στο σύνολό τους τα έσοδα, συνολικού ποσού 900 εκατ. ευρώ περίπου, από την επιβολή έκτακτης εισφοράς στα κέρδη τού έτους 2008 των μεγαλύτερων και πιο κερδοφόρων επιχειρήσεων της χώρας.
- Εμποδίστηκε από το υπουργείο Οικονομικών η ομαλή και έγκαιρη καταβολή των επιστροφών ΦΠΑ σε χιλιάδες επιχειρήσεις με την προσθήκη γραφειοκρατικών προσκομμάτων.
3) Με πρωτοφανείς περικοπές επιδομάτων, αποδοχών και συντάξεων. Κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2010:
- Περικόπηκαν κατά 19% (σε δύο δόσεις) τα περισσότερα από τα επιδόματα των 500.000 υπαλλήλων και λειτουργών του δημοσίου.
- Μειώθηκαν κατά 10% οι συνολικές αποδοχές 200.000 εργαζομένων στις ΔΕΚΟ.
- Καταργήθηκαν τα επιδόματα εορτών και αδείας (ο 13ος και ο 14ος μισθός) για τους εν ενεργεία υπαλλήλους και λειτουργούς του δημοσίου με μηνιαίες αποδοχές άνω των 3.000 ευρώ και όλους τους συνταξιούχους που λαμβάνουν μηνιαίες συντάξεις άνω των 2.500 ευρώ ή είναι κάτω των 60 ετών.
- Μειώθηκαν σημαντικά τα επιδόματα εορτών και αδείας, στο συνολικό ποσό των 1.000 ευρώ ετησίως.
- Μειώθηκαν σημαντικά τα επιδόματα εορτών και αδείας στο συνολικό ποσό των 800 ευρώ ετησίως για τους συνταξιούχους του δημοσίου με μηνιαίες αποδοχές μέχρι 2.500 ευρώ.
4) Με τη μη έγκαιρη πληρωμή δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού. Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού μειώθηκαν κατά ποσοστό σημαντικά μεγαλύτερο του προβλεφθέντος, όχι μόνο λόγω των περικοπών σε μισθούς και συντάξεις δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών αλλά και εξαιτίας μιας σκόπιμης καθυστέρησης στην πραγματοποίηση μεγάλου ύψους πληρωμών του δημοσίου προς φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις με εντολή του υπουργείου Οικονομικών.
5) Με την πρωτοφανή καθήλωση της υλοποίησης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Το πρώτο εξάμηνο του 2010 οι δαπάνες του ΠΔΕ μειώθηκαν κατά 39,8%, ενώ τα έσοδά του μειώθηκαν κατά 40,2%. Τα έσοδα του ΠΔΕ υστερούν έναντι των προβλεφθέντων κατά 642 εκατ. ευρώ, ενώ οι δαπάνες του ΠΔΕ που είναι απαραίτητες για να κινηθεί η ανάπτυξη της χώρας συγκρατήθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών σε επίπεδα χαμηλότερα κατά 2,26 δισ. ευρώ από τα προβλεφθέντα.
Λογιστικά τρικ και... φέσια
Αν η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών δεν κατέφευγε στα λογιστικά τρικ και τις καθυστερήσεις πληρωμών, είναι βέβαιο ότι, παρά τα εξοντωτικά δημοσιονομικά μέτρα που έλαβε το πρώτο εξάμηνο, η μείωση του ελλείμματος θα ήταν μικρότερη από την προβλεπόμενη και θα αποκαλυπτόταν ήδη από το πρώτο εξάμηνο η αναμενόμενη υπέρβαση του ελλείμματος. Η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι τα συγκεκριμένα δημοσιονομικά μέτρα αποδεικνύονται από μόνα τους ανεπαρκή για την επίτευξη του στόχου της μείωσης του ελλείμματος κατά 39,5%, όπως προβλέπει πλέον ο προϋπολογισμός. Και είναι ανεπαρκή όχι γιατί δεν είναι σκληρά (ίσα ίσα που θεωρούνται τα σκληρότερα των τελευταίων δεκαετιών), αλλά γιατί προκαλούν σημαντική συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα, καθώς περιορίζουν δραματικά τα διαθέσιμα εισοδήματα του συνόλου των πολιτών, την ιδιωτική και τη δημόσια κατανάλωση, προκαλώντας συνθήκες πρωτοφανούς ύφεσης στην ελληνική οικονομία, που θα έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του ΑΕΠ και την επιδείνωση των ποσοστών του ελλείμματος και του δημοσίου χρέος προς το ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, η μείωση των εισοδημάτων και της κατανάλωσης που προκαλούν τα συγκεκριμένα μέτρα περιορίζουν σημαντικά -αντί να επιταχύνουν- τους ρυθμούς αύξησης των φορολογικών εσόδων, αφενός επειδή οδηγούν σε μείωση των φορολογητέων εισοδημάτων, αφετέρου επειδή ενισχύουν τα κίνητρα για τη διάπραξη αδικημάτων φοροδιαφυγής και λαθρεμπορίου.
ΠΗΓΗ:makthes.gr
georgepalaitsakis@egmail.com
Κινδύνους επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης της χώρας εγκυμονεί ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση επιδιώκει να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα. Οι υπέρμετρες αυξήσεις εμμέσων φόρων σε συνδυασμό με τις πρωτοφανείς μειώσεις μισθών και συντάξεων, τις σκόπιμες καθυστερήσεις πληρωμών από το δημόσιο και τη δραστική περικοπή των δαπανών για δημόσιες επενδύσεις αποτελούν δείγματα ερασιτεχνισμού στην άσκηση δημοσιονομικής και οικονομικής πολιτικής, αλλά παράλληλα συνιστούν εκρηκτικό μείγμα για την κοινωνική συνοχή και την ανάπτυξη της οικονομίας.
Τα στοιχεία για την πορεία υλοποίησης του κρατικού προϋπολογισμού κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα από το υπουργείο Οικονομικών κάθε άλλο παρά με αισιοδοξία πρέπει να γεμίζουν το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Τα στοιχεία προοιωνίζονται σημαντική υστέρηση στα έσοδα του κράτους και υπερβάσεις μη παραγωγικών δαπανών του κράτους που θα εξουδετερώσουν τα προσωρινά οφέλη από τις αλλεπάλληλες αυξήσεις φόρων και τις περικοπές μισθών και συντάξεων. Εκπέμπουν πλέον μήνυμα στην κυβέρνηση για αλλαγή πλεύσης στη δημοσιονομική πολιτική μέσω της αντικατάστασης των σκληρών μέτρων, που αυξάνουν την ύφεση, την παραοικονομία, τη φοροδιαφυγή, την ανεργία και τον πληθωρισμό και τελικά μειώνουν το εθνικό εισόδημα, με άλλα μέτρα, αναπτυξιακής πνοής και ισοδύναμου ή και καλύτερου δημοσιονομικού αποτελέσματος.
Αν η κυβέρνηση δεν αποκρυπτογραφήσει εγκαίρως αυτό το μήνυμα, τότε είναι βέβαιο ότι το αργότερο μέχρι τον Σεπτέμβριο θα αναγκαστεί να προσφύγει σε νέα, ακόμη σκληρότερα δημοσιονομικά μέτρα, παρά τους τωρινούς ισχυρισμούς της ότι δεν χρειάζονται!
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, το πρώτο εξάμηνο του 2010 το έλλειμμα του γενικού κρατικού προϋπολογισμού μειώθηκε κατά 46% σε σύγκριση με το έλλειμμα του αντιστοίχου διαστήματος του 2009 με τους εξής τρόπους:
1) Με την εφαρμογή πακέτου φορολογικών μέτρων πρωτοφανούς σκληρότητας, όπως οι αυξήσεις έμμεσων φόρων και οι περικοπές φοροαπαλλαγών κοινωνικού χαρακτήρα. Κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2010:
- Αυξήθηκαν τρεις φορές οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης σε καύσιμα, αλκοολούχα ποτά και προϊόντα καπνού και μία φορά οι συντελεστές του ΦΠΑ.
- Επιβλήθηκαν ειδικός φόρος κατανάλωσης στο ηλεκτρικό ρεύμα και φόροι πολυτελείας σε δεκάδες προϊόντα μεγάλης αξίας.
- Καταργήθηκαν δεκάδες φοροαπαλλαγές στην ακίνητη περιουσία, καθώς και δεκάδες περιπτώσεις αυτοτελούς φορολόγησης εισοδημάτων και άλλων φοροαπαλλαγών. Η απαλλαγή της απόκτησης πρώτης κατοικίας από το “πόθεν έσχες” καταργήθηκε πλήρως.
2) Με λογιστικά τρικ, που αποσκοπούσαν στην πρώιμη είσπραξη εσόδων και την ταυτόχρονη επιβράδυνση των πληρωμών των επιστροφών φόρου. Εντός του πρώτου εξαμήνου του τρέχοντος έτους:
- Εισπράχθηκαν σχεδόν στο σύνολό τους τα έσοδα, συνολικού ποσού 900 εκατ. ευρώ περίπου, από την επιβολή έκτακτης εισφοράς στα κέρδη τού έτους 2008 των μεγαλύτερων και πιο κερδοφόρων επιχειρήσεων της χώρας.
- Εμποδίστηκε από το υπουργείο Οικονομικών η ομαλή και έγκαιρη καταβολή των επιστροφών ΦΠΑ σε χιλιάδες επιχειρήσεις με την προσθήκη γραφειοκρατικών προσκομμάτων.
3) Με πρωτοφανείς περικοπές επιδομάτων, αποδοχών και συντάξεων. Κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2010:
- Περικόπηκαν κατά 19% (σε δύο δόσεις) τα περισσότερα από τα επιδόματα των 500.000 υπαλλήλων και λειτουργών του δημοσίου.
- Μειώθηκαν κατά 10% οι συνολικές αποδοχές 200.000 εργαζομένων στις ΔΕΚΟ.
- Καταργήθηκαν τα επιδόματα εορτών και αδείας (ο 13ος και ο 14ος μισθός) για τους εν ενεργεία υπαλλήλους και λειτουργούς του δημοσίου με μηνιαίες αποδοχές άνω των 3.000 ευρώ και όλους τους συνταξιούχους που λαμβάνουν μηνιαίες συντάξεις άνω των 2.500 ευρώ ή είναι κάτω των 60 ετών.
- Μειώθηκαν σημαντικά τα επιδόματα εορτών και αδείας, στο συνολικό ποσό των 1.000 ευρώ ετησίως.
- Μειώθηκαν σημαντικά τα επιδόματα εορτών και αδείας στο συνολικό ποσό των 800 ευρώ ετησίως για τους συνταξιούχους του δημοσίου με μηνιαίες αποδοχές μέχρι 2.500 ευρώ.
4) Με τη μη έγκαιρη πληρωμή δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού. Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού μειώθηκαν κατά ποσοστό σημαντικά μεγαλύτερο του προβλεφθέντος, όχι μόνο λόγω των περικοπών σε μισθούς και συντάξεις δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών αλλά και εξαιτίας μιας σκόπιμης καθυστέρησης στην πραγματοποίηση μεγάλου ύψους πληρωμών του δημοσίου προς φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις με εντολή του υπουργείου Οικονομικών.
5) Με την πρωτοφανή καθήλωση της υλοποίησης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Το πρώτο εξάμηνο του 2010 οι δαπάνες του ΠΔΕ μειώθηκαν κατά 39,8%, ενώ τα έσοδά του μειώθηκαν κατά 40,2%. Τα έσοδα του ΠΔΕ υστερούν έναντι των προβλεφθέντων κατά 642 εκατ. ευρώ, ενώ οι δαπάνες του ΠΔΕ που είναι απαραίτητες για να κινηθεί η ανάπτυξη της χώρας συγκρατήθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών σε επίπεδα χαμηλότερα κατά 2,26 δισ. ευρώ από τα προβλεφθέντα.
Λογιστικά τρικ και... φέσια
Αν η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών δεν κατέφευγε στα λογιστικά τρικ και τις καθυστερήσεις πληρωμών, είναι βέβαιο ότι, παρά τα εξοντωτικά δημοσιονομικά μέτρα που έλαβε το πρώτο εξάμηνο, η μείωση του ελλείμματος θα ήταν μικρότερη από την προβλεπόμενη και θα αποκαλυπτόταν ήδη από το πρώτο εξάμηνο η αναμενόμενη υπέρβαση του ελλείμματος. Η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι τα συγκεκριμένα δημοσιονομικά μέτρα αποδεικνύονται από μόνα τους ανεπαρκή για την επίτευξη του στόχου της μείωσης του ελλείμματος κατά 39,5%, όπως προβλέπει πλέον ο προϋπολογισμός. Και είναι ανεπαρκή όχι γιατί δεν είναι σκληρά (ίσα ίσα που θεωρούνται τα σκληρότερα των τελευταίων δεκαετιών), αλλά γιατί προκαλούν σημαντική συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα, καθώς περιορίζουν δραματικά τα διαθέσιμα εισοδήματα του συνόλου των πολιτών, την ιδιωτική και τη δημόσια κατανάλωση, προκαλώντας συνθήκες πρωτοφανούς ύφεσης στην ελληνική οικονομία, που θα έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του ΑΕΠ και την επιδείνωση των ποσοστών του ελλείμματος και του δημοσίου χρέος προς το ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, η μείωση των εισοδημάτων και της κατανάλωσης που προκαλούν τα συγκεκριμένα μέτρα περιορίζουν σημαντικά -αντί να επιταχύνουν- τους ρυθμούς αύξησης των φορολογικών εσόδων, αφενός επειδή οδηγούν σε μείωση των φορολογητέων εισοδημάτων, αφετέρου επειδή ενισχύουν τα κίνητρα για τη διάπραξη αδικημάτων φοροδιαφυγής και λαθρεμπορίου.
ΠΗΓΗ:makthes.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου