"Όπως σχεδόν κανένας άλλος συγγραφέας, ο Φιόντορ Ντοστογέφσκυ αντιλήφθηκε τις αντιθέσεις της εποχής του, τις εντάσεις μεταξύ συντηρητικών και προοδευτικών, ευγενών, αστών και διανοουμένων, θρησκείας και νεοτερισμού, εκβιομηχάνισης και αγροτικών παραδόσεων. Αντίστοιχα, είχε μια μεγάλη αίσθηση για τα πολιτισμικά και ιδεολογικά ρεύματα της εποχής του και των τρομερών συνεπειών τους".
(περιοδικό «CICERO», 11-11-2021)
28 Ιανουαρίου 1881: πέρασε στην αιωνιότητα ο Φ.Μ.Ντοστογιέφσκι…
μικρό αφιέρωμα στον μεγάλο και πολυαγαπημένο συγγραφέα Φ.Μ.Ντοστογιέφσκι…
Στις 28 Γενάρη του 1881, ώρα 8.36 το βράδυ, ο Φιοντόρ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέφσκι άφησε την τελευταία του πνοή στην Πετρούπολη. ‘Οπως γράφει στο “Ημερολόγιό” της η ‘Αννα Γρηγόριεβνα Ντοστογιέφσκι, όταν διαβεβαίωνε τον Ντοστογιέφσκι ότι θα ζούσε ακόμη για πολλά χρόνια, εκείνος της απάντησε: “‘Οχι, το ξέρω, θα πεθάνω σήμερα! ‘Αναψε μια λαμπάδα, ‘Αννια, και δος μου το Ευαγγέλιο”. Σύντομη βιογραφία με αξιόλογες φωτο Ο ρωσικής καταγωγής, Φιόντορ Μιχάηλοβιτς Ντοστογιέφσκι (ρωσ. Фёдор Михайлович Достоевский) (1821-1881), υπήρξε κορυφαία μορφή της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Γεννήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 1821 στη Μόσχα.Ο πατέρας του ήταν γιος κληρικού, και δεν ήταν αριστοκράτης. Σύμφωνα με την παράδοση της εποχής θα έπρεπε να γίνει και αυτός κληρικός, κατόρθωσε όμως να σπουδάσει ιατρική, έγινε στρατιωτικός γιατρός και με τη σταδιοδρομία του αυτή μπήκε στην κληρονομική αριστοκρατία. Ο πατέρας του ήταν «ευγενής πρώτης γενιάς κι από νομική άποψη ανήκε στα προνομιούχα ανώτερα στρώματα, χωρίς όμως κοινωνικό status.»Ο πατέρας του Ντοστογιέφσκι θα αγοράσει το 1831 ένα μεγάλο αγρόκτημα με τρία χωριά και για να εξασφαλίσει την οικογένειά του και για να έχει πρόσβαση στην αριστοκρατία. Έτσι ο νεαρός Φιοντόρ «δεν μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια και στη στέρηση» αλλά μέσα σε συνεχείς οικονομικούς υπολογισμούς και παρατηρώντας την πραγματική φτώχεια στους ασθενείς του πτωχοκομείου. Ο πατέρας του θα δολοφονηθεί το 1839 επειδή ήταν ιδιαίτερα μισητός από τους χωρικούς λόγω του σκληροτράχηλου και αυταρχικού του χαρακτήρα. Ο Ντοστογιέφσκι ύστερα από μία αρχική κατ΄οίκον διδασκαλία πήγε οικότροφος σε δύο σχολεία στη Μόσχα, ένα από τα οποία γαλλικό. Όταν τέλειωσε το σχολείο συνέχισε τις σπουδές του στην Πετρούπολη σε κρατική στρατιωτική σχολή μηχανικών και για σύντομο χρονικό διάστημα άσκησε αυτό το επάγγελμα. Το 1843 αποχωρώντας οριστικά από αυτό το επάγγελμα έλαβε την απόφαση να ασχολήθεί αποκλειστικά με τη λογοτεχνία. Αυτό δεν ήταν παρά το αποτέλεσμα μίας μακράς πορείας, η οποία ξεκινούσε από τα χρόνια της σχολικής εκπαίδευσής του: σταθερός ήταν ο προσανατολισμός του στη λογοτεχνία.
Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Πορτραίτο από τον Βασίλι Περόφ, 1872 Τον Απρίλιο του 1849 ο Ντοστογιέφσκι συνελήφθη και πέρασε από έκτακτο στρατοδικείο. Η κατηγορία ήταν για συμμετοχή σε προδοτική συνωμοσία. Την άνοιξη του 1849 είχε προσχωρήσει σε μια πολιτικοφιλοσοφική λέσχη που έγινε γνωστή ως κίνηση Πετρασέφσκι ή οι Πετρασέφσκηδες.Η ποινή που επιβλήθηκε στον Ντοστογιέφσκι ήταν τέσσερα χρόνια καταναγκαστικά έργα και στρατιωτική υπηρεσία ως απλός στρατιώτης για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα.Στο δικαστήριο δεν αρνήθηκε ούτε τις φιλελεύθερες πεποιθήσεις του ούτε το ενδιαφέρον του για τον ουτοπικό σοσιαλισμό, ιδιαίτερα για τις ιδέες του Σαρλ Φουριέ ή τη διαμαρτυρία του για πολλά φαινόμενα της ρωσικής πραγματικότητας. Παρουσίασε τον εαυτό του ως έναν «αφελή-έντιμο ανθρωπιστή και λόγιο ο οποίος απέβλεπε στο γενικό καλό της ανθρωπότητας», κυρίως όμως ήθελε μέσα από την πλούσια βιβλιοθήκη των Πετρασέφσκι «να γνωρίσει τα νεότατα λογοτεχνικά ρεύματα της Ευρώπης»Το δικαστήριο δεν δέχθηκε αυτή του την εξήγηση και «ίσως είχε τους λόγους του να είναι δύσπιστο»Έτσι από μεταγενέστερες μαρτυρίες είναι λ.χ. γνωστό ότι συμμετείχε ενεργά στην προσπάθεια λειτουργίας παράνομου τυπογραφείου, ενώ «ευκαιριακά είχε δηλώσει πως ήταν διατεθειμένος να πάρει μέρος εν ανάγκη και σε μια ένοπλη εξέγερση».
Στις 16 Νοεμβρίου 1849 ο Ντοστογιέφσκι και οι σύντροφοί του δικάστηκαν και καταδικάσθηκαν σε θάνατο. Ακολούθησε ένας πόλεμος νεύρων με εικονικές εκτελέσεις και ατέλειωτες ώρες παραμονής σε μια πλατεία της Πετρούπολης, στις 22 Δεκεμβρίου του 1849, σε αναμονή του εκτελεστικού αποσπάσματος. Η ποινή του μετατράπηκε τελικά σε τετραετή εξορία και καταναγκαστικά έργα στο Ομσκ της Σιβηρίας. Το φθινόπωρο του 1855 έγινε υπαξιωματικός και τον επόμενο χρόνο προήχθη σε αξιωματικό. Τον Μάρτιο του 1859 του επιτράπηκε να επιστρέψει στην Ευρωπαϊκή Ρωσία, όχι όμως ακόμα στις μεγάλες πόλεις. Αυτό θα γίνει τον Δεκέμβριο του 1859.
Η πρώτη σύζυγος του, Μαρία Ισάγιεβα Την περίοδο της στρατιωτικής του θητείας θα κάνει τον πρώτο του γάμο: γνωρίζει και παντρεύεται τον Φεβρουάριο του 1857 την Μαρία Ισάγιεβα που λίγο πριν είχε χηρέψει. Ήταν «μία πραγματικά μορφωμένη και με τον τρόπο της γοητευτική γυναίκα, συνάμα όμως έπασχε από ανίατο πνευμονικό νόσημα, νευρική και ευερέθιστη, προφανώς υστερική, αν όχι ψυχοπαθής.»
Το 1859 επέστρεψε στην Πετρούπολη και εξέδωσε μαζί με τον αδελφό του δύο περιοδικά τα οποία, όμως, δεν σημείωσαν επιτυχία με αποτέλεσμα ο Ντοστογιέφσκι να βρεθεί καταχρεωμένος. Ο μόνος τρόπος γιά να συγκεντρώσει χρήματα και να ξεπληρώσει τα χρέη του ήταν η συγγραφή. Την ίδια περίοδο εκδηλώθηκε το σχεδόν νοσηρό του πάθος για τα τυχερά παιχνίδια-ακριβώς ως αποτέλεσμα αυτής της οικονομικής δυσχέρειας- που τον έφερε στο χείλος της υλικής και της σωματικής καταστροφής. Σε αυτό το διάστημα έγραψε τα καλύτερα του έργα:
Ο παίκτης, Οι αδερφοί Καραμαζώφ, Έγκλημα και Τιμωρία, Ο Ηλίθιος, Οι δαιμονισμένοι. Όταν κατάφερε πλέον να ανασάνει από το βάρος των χρεών ανέλαβε τη διεύθυνση του περιοδικού “Πολίτης” και λίγα χρόνια αργότερα εξέδωσε το δικό του περιοδικό, Το Ημερολόγιο Ενός Συγγραφέα, που σε αντίθεση με τις προηγούμενες εκδοτικές εμπειρίες σημείωσε τεράστια επιτυχία.
Στις αρχές Οκτώβρη του 1878, ο Ντοστογιέφσκι με την οικογένειά του μετακόμισε σ’ ένα διαμέρισμα στην Οδό Κουζνέτσνυ αριθ. 5. Σ’ αυτό το σπίτι με την ταπεινή επίπλωση, ο Ντοστογιέφσκι έγραψε το τελευταίο μυθιστόρημά του Οι αδελφοί Καραμαζώφ.
Η δεύτερη σύζυγός του Άννια, με τα παιδιά του Fyodor Fyodorovich and Lyubov Fyodorovna. Η απόφαση να πάει σ’ ένα νέο σπίτι συνδέεται με τον τραγικό θάνατο του μικρότερου γιου του στις 16 Μαίου 1878 από επιληψία, αρρώστια που είχε κληρονομήσει από τον ίδιο τον πατέρα του.
Ο Ντοστογιέφσκι, πέρα από επιληπτικός, υπέφερε σ’ όλη του τη ζωή και από ασθένεια των πνευμόνων. Στις 26 Γενάρη του 1881, είχε μια σοβαρή πνευμονική αιμορραγία. Το βράδυ της ίδιας ημέρας κάλεσαν τον ιερέα της γειτονικής Εκκλησίας του Αγίου Βλαντίμιρ κι ο Ντοστογιέφσκι εξομολογήθηκε και δέχτηκε τη Θεία Κοινωνία. ‘Οπως γράφει στο “Ημερολόγιό” της η ‘Αννα Γρηγόριεβνα Ντοστογιέφσκι, όταν διαβεβαίωνε τον Ντοστογιέφσκι ότι θα ζούσε ακόμη για πολλά χρόνια, εκείνος της απάντησε: “‘Οχι, το ξέρω, θα πεθάνω σήμερα! ‘Αναψε μια λαμπάδα, ‘Αννια, και δος μου το Ευαγγέλιο”. Στις 28 Γενάρη του 1881, ώρα 8.36 το βράδυ, ο Φιοντόρ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέφσκι άφησε την τελευταία του πνοή. Τα νέα για το θάνατο του Ντοστογιέφσκι τάραξαν αφάνταστα τους Ρώσους της Αγίας Πετρούπολης.
Για δυο συνεχείς ημέρες, 29-30 του Γενάρη, το διαμέρισμα της Οδού Κουζνέτσνυ αριθ. 5 κατακλυζόταν από κόσμο, που συνέρρεε για το τελευταίο αντίο – μπροστά στο ξεσκέπαστο φέρετρο στη μέση του γραφείου του – στον πολυαγαπημένο του συγγραφέα. ‘Ολα τα δωμάτια του σπιτιού ήταν κατάμεστα με κόσμο. Μεγάλες μορφές της ρωσικής λογοτεχνίας συνωστίζονταν γύρω από το φέρετρό του. Το διαμέρισμα αυτό της Κουζνέτσνυ αριθ. 5, όπου ο Ντοστογιέφσκι έζησε για 2 1/2 χρόνια μέχρι το θάνατό του, ήταν στο δεύτερο όροφο με έξι δωμάτια και παράθυρα με θέα στην Εκκλησία του Αγίου Βλαντίμιρ, όπου ο Ντοστογιέφσκι εκκλησιαζόταν στα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Το σπίτι που έζησε και πέθανε ο Ντοστογιέφσκι στην Αγία Πετρούπολη, Οδός Κουζνέτσκυ αριθ. 5 Το Νοέμβριο του 1991, με τη συμπλήρωση 150 χρόνων από τη γέννηση του συγγραφέα, το Μουσείο Ντοστογιέφσκι της Αγίας Πετρούπολης άνοιξε στο κοινό τις πύλες του. πηγή:αποσπάσματα από ανάρτηση στο eirinika.gr. Ήρθε και έδωσε φως. Μας ταξιδεύει ακόμα…σχόλιο Γ.Θ : Ένα όνειρο η ζώη… λέει σε ένα από τα αποφθέγματά του ο Μέγας Ντοστογιέφσκι. Ένα όνειρο λοιπόν πριν ξυπνήσουμε στην Αλήθεια της Αιωνιότητος! Ο Θησαυρός ρητών & αποφθεγμάτων παρακάτω ως ένα ελάχιστο μνημόσυνο στην σημερινή επέτειο κοίμησής του. Ο πολιτισμός μιας χώρας φαίνεται από το επίπεδο διαβίωσης των φυλακισμένων της. Η ζωή μιας γυναίκας είναι η διαρκής αναζήτηση ενός αφέντη. Τίποτα πιο δύσκολο από την ευθύτητα και τίποτα πιο εύκολο από την κολακεία. Χωρίς Θεό, όλα επιτρέπονται. Πολλές δυστυχίες έχουν έρθει στον κόσμο από παρεξηγήσεις και από πράγματα που δεν ειπώθηκαν. Η εξουσία δίνεται μόνο σε αυτούς που τολμούν και σκύβουν για να την πάρουν. Μόνο ένα πράγμα έχει σημασία: να είσαι ικανός για να τολμήσεις. Εκατό υποψίες δεν κάνουν μία απόδειξη. Και μήπως είναι τίποτα άλλο από ένα όνειρο η ζωή μας; Ο διάβολος χρησιμοποιεί το κάλλος σαν αγκίστρι και όπλο ισχυρό για τους σκοπούς του. Κανένας πόνος της ζωής δεν είναι τόσο βαθύς που να μπορεί να συγκριθεί με το θάνατο, αυτόν τον αιώνιο ανταγωνιστή της. Οι γυναίκες είναι ικανές απ’ το μηδέν να κάμουν το παν. Το έγκλημα δεν πρέπει να κρίνεται με τις καθιερωμένες θεωρίες. Η φιλοσοφία του είναι κάπως περισσότερο πολύπλοκη απ’ ό,τι νομίζεται. Έχει αναγνωριστεί πως ούτε η φυλακή, ούτε η απειλή της κρεμάλας, ούτε οποιοσδήποτε άλλος τρόπος εξαναγκασμού μπορούν να θεραπεύσουν τον εγκληματία. Γίνε πλούσιος και το παν είναι δικό σου. Δεν υπάρχει πιο διεφθαρμένη σκέψη απ’ αυτήν. Εγώ αγαπάω τους ανθρώπους. Ακόμα και η σκέψη να μοιραστώ το δωμάτιο με κάποιον απ’ αυτούς μου είναι ανυπόφορη. Μπορούμε να καταλάβουμε το χαρακτήρα κάποιου πολύ καλύτερα από το γέλιο του, παρά μέσω μιας βαρετής ψυχολογικής εξέτασης. Όλες οι ουτοπίες θα ξεπεραστούν, μόνο αν οι άνθρωποι αποκτήσουν φτερά και γίνουν άγγελοι. Ο άνθρωπος είναι δυστυχισμένος γιατί δεν ξέρει ότι είναι ευτυχισμένος. Πονώ, άρα υπάρχω Φίλε μου! Ν’ αγαπάς τους ανθρώπους έτσι όπως έγιναν, είναι αδύνατον. Και όμως πρέπει. Γι’ αυτό να είσαι καλός μαζί τους, συγκρατώντας την οργή σου, σφίγγοντας τη μύτη σου και κλείνοντας τα μάτια σου. ΕΚΤΑΚΤΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου