Τέλος τα μετρητά στη Σουηδία: Πείραμα για όλη την Ευρώπη το ψηφιακό νόμισμα e-Krona

Αντίστροφα μετράει πλέον ο χρόνος για την κατάργηση των μετρητών ως μέσου συναλλαγών, στη Σουηδία, καθώς από 1η Ιανουαρίου 2021, η Κεντρική Τράπεζα της Σουηδίας δοκιμάζει το δικό της ψηφιακό νόμισμα, το e-Krona το οποίο αναμένεται να επιταχύνει τη μετάβαση της χώρας σε μια κοινωνία χωρίς μετρητά.

Το πρόγραμμα e-Krona άρχισε να σχεδιάζεται το 2017, ξεκίνησε ως πιλοτικό από το 2019 και από

σήμερα θα εφαρμόζεται σε όλη τη χώρα.

Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί από τις 24 Μαρτίου 2023, τα μετρητά δεν θα είναι αποδεκτά ως μέσο πληρωμής στη Σουηδία. Εκτιμάται ότι τα κέρματα και τα χαρτονομίσματα δεν θα εξαφανιστούν άμεσα, αλλά αφού κανείς δεν θα μπορεί να τα χρησιμοποιήσει θα καταλήξουν ως συλλεκτικά κομμάτια σε συλλογές νομισματικών μουσείων.

“Πιλότος”, για όλη την Ευρώπη, η σουηδική πρωτοπορία

Η Σουηδία ήταν ανέκαθεν μια από τις χώρες που πρωτοπορούσε στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών. Πριν από σχεδόν τέσσερις αιώνες το 1661, ήταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που εισήγαγε τα χαρτονομίσματα. Πριν από 54 χρόνια τον Ιούλιο του 1967 εγκαταστάθηκε στη χώρα το πρώτο αυτόματο μηχάνημα τραπεζικών συναλλαγών (ΑΤΜ). Τα τελευταία χρόνια η σκανδιναβική χώρα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της τραπεζικής καινοτομίας.

Σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής Τράπεζας της Σουηδίας (Riksbanken) στα τέλη φθινοπώρου του 2020  περίπου το 80% των Σουηδών χρησιμοποιούσαν χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες. Το 58% των πληρωμών γίνονται με κάρτα και μόνο το 6% με μετρητά. Οι ηλεκτρονικές πληρωμές έχουν αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια.

Η συντριπτική πλειοψηφία στα εστιατόρια και καταστήματα λιανικού εμπορίου δεν δέχονται πληρωμές σε μετρητά. Παράλληλα στα περισσότερα υποκαταστήματα των σουηδικών τραπεζών δεν επιτρέπεται στους πελάτες να πραγματοποιούν συναλλαγές σε μετρητά στα ταμεία. Πολλές τράπεζες έχουν κλείσει υποκαταστήματα σε όλη τη χώρα ενώ και η διαχείριση μετρητών έχει υψηλό κόστος λόγω των συστημάτων υψηλής ασφάλειας.

Ήδη μόλιςτο 13% του πληθυσμού κάνει συναλλαγές μετρητοίς, στη Σουηδία

Οι έξι μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας για να διευκολύνουν τους πελάτες τους έχουν σχεδιάσει την εφαρμογή Swish, η οποία σήμερα χρησιμοποιείται από το 50% του πληθυσμού. Ταυτόχρονα το σύνολο του πληθυσμού της Σουηδίας έχει κινητή κάλυψη και τα τελευταία χρόνια, σχεδόν όλες οι αγορές γίνονται ηλεκτρονικά: μέσω χρεωστικής / πιστωτικής κάρτας χρησιμοποιώντας chip και Pin, μέσω της τεχνολογίας ανέπαφων συναλλαγών. Τα στοιχεία δείχνουν ότι μόνο το 13% του πληθυσμού κάνει τις συναλλαγές του σε μετρητά.

Σήμερα στη Σουηδία το 97% του πληθυσμού διαθέτει χρεωστική κάρτα αφού οι σουηδικές τράπεζες εκδίδουν χρεωστικές κάρτες σε πολίτες άνω των  επτά ετών, εφόσον υπάρχει η γονική συναίνεση. Με αυτόν τον τρόπο, οι νέοι πολίτες εξοικειώνονται με την ιδέα μιας κοινωνίας χωρίς μετρητά που θα είναι και το μέλλον.

 Τα μετρητά χρησιμοποιούνται σε λιγότερο από το 1% των συνολικών συναλλαγών στη Σουηδία. Το σύνολο σχεδόν των καταστημάτων λιανικής-99%- δέχεται χρεωστικές κάρτες και οι πληρωμές με μετρητά έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο.

Λιγότερα μετρητά, σημαίνει και λιγότερες… ληστείες

Το παράδειγμα της Σουηδίας ακολουθούν τα τελευτά χρόνια και οι υπόλοιπες   σκανδιναβικές χώρες, όπως η Φινλανδία, η Νορβηγία, η Δανία και η Ισλανδία. Τόσο οι τράπεζες όσο και οι κυβερνήσεις ενθαρρύνουν τους πολίτες να υιοθετήσουν την οικονομία χωρίς μετρητά.

Ένας ακόμη λόγος που η Σουηδία προχωρά στην κατάργηση των μετρητών είναι η διαπίστωση ότι μειώνονται σημαντικά οι τραπεζικές ληστείες, η αγοραπωλησία  ναρκωτικών ουσιών και όπλων καθώς και άλλες παράνομες συναλλαγές.

Οι τραπεζικές ληστείες έχουν μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, καθώς τα περισσότερα υποκαταστήματα τραπεζών στη Σουηδία δεν έχουν στα χρηματοκιβώτια τους μεγάλες ποσότητες νομισμάτων και χαρτονομισμάτων.