Πρωταθλήτρια στους «περιβαλλοντικούς» φόρους η Ελλάδα!

Το “πράσινο” τέλος των 3 λεπτών το λίτρο- που φτάνουν γύρω στα 4 λεπτά με την προσθήκη του ΦΠΑ- στο πετρέλαιο κίνησης, μοιάζει με σταγόνα στον ωκεανό των φόρων που επιβαρύνουν την Ενέργεια και τις Μεταφορές στη χώρα μας.

Η συγκριτική μελέτη της Eurostat αποκαλύπτει δύο πράγματα. Το πρώτο, είναι ότι σε όλη την Ευρώπη οι αποκαλούμενοι “περιβαλλοντικοί” φόροι, μόνο τέτοιοι δεν είναι, καθώς τέτοιου είδους επιβαρύνσεις π.χ. στα λύματα ή στη ρύπανση του νερού αποτελούν μόνο ένα μικρό ποσοστό, ενώ αντιθέτως οι

ενεργειακοί φόροι αποδίδουν τα περισσότερα έσοδα. Το δεύτερο, είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση, ως προς την αναλογία των “περιβαλλοντικών” φόρων επί του ΑΕΠ και στη δεύτερη θέση ως προς την αναλογία επί των φόρων και των εισφορών όντας πίσω από τη Βουλγαρία.

Το 2019, οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη μάζεψαν έσοδα 330,6 δισ ευρώ από τους “περιβαλλοντικούς” φόρους, τα οποία αντιστοιχούν στο 2,4% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο 5,9% των εισπράξεων από φόρους και εισφορές. Φυσικά, οι διαφορές είναι τεράστιες από χώρα σε χώρα αλλά αν ανατρέξει κανείς στο συγκριτικό πίνακα, θα διαπιστώσει ότι η Ελλάδα έχει τα πρωτεία, με εισπράξεις που διαμορφώθηκαν στο 3,86% του ΑΕΠ. Από την είσοδο, μάλιστα, στη “μαύρη” περίοδο των Μνημονίων η χειρότερη χρονιά για τις τσέπες των φορολογούμενων ήταν το 2017, όταν τα σχετικά έσοδα έφτασαν στο απίστευτο 4,02% του ΑΕΠ!

Περιβαλλοντικοί φόροι (% ΑΕΠ)
TIME	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019
GEO (Labels)
Greece	2,67		2,96		3,33		3,67		3,74		3,83		3,82		4,02		3,8		3,86
Croatia	3,03		2,67		2,56		2,85		3,18		3,37		3,49		3,51		3,57		3,54
Netherlands	3,49		3,41		3,24		3,26		3,31		3,32		3,35		3,34		3,34		3,39
Slovenia	3,61		3,45		3,83		3,92		3,86		3,88		3,88		3,69		3,42		3,32
Italy	2,78		3,03		3,46		3,43		3,57		3,39		3,51		3,34		3,31		3,28
Denmark	4,02		4,02		3,97		4,14		4		3,97		3,91		3,67		3,62		3,27
Estonia	2,9		2,7		2,71		2,55		2,64		2,71		2,94		2,85		2,73		3,16
Bulgaria	2,76		2,68		2,7		2,93		2,82		3,15		2,92		2,89		2,94		3,11
Latvia	2,97		2,98		2,97		3,15		3,35		3,5		3,58		3,49		3,37		2,96
Finland	2,67		3		2,96		2,91		2,88		2,89		3,08		2,96		2,93		2,8
Belgium	2,45		2,57		2,52		2,52		2,54		2,55		2,67		2,69		2,7		2,64
Poland	2,71		2,63		2,59		2,42		2,58		2,65		2,71		2,68		2,71		2,64
Cyprus	2,75		2,75		2,58		2,72		3,06		3,04		2,93		3,01		2,93		2,6
Malta	2,8		3,05		2,79		2,59		2,74		2,7		2,62		2,6		2,57		2,57
Portugal	2,43		2,32		2,19		2,2		2,27		2,42		2,58		2,58		2,57		2,54
Slovakia	2,08		2,42		2,37		2,52		2,53		2,5		2,49		2,54		2,46		2,39
European Union - 27 countries (from 2020)	2,36		2,41		2,45		2,47		2,47		2,45		2,47		2,42		2,4		2,37
European Union - 28 countries (2013-2020)	2,38		2,41		2,44		2,46		2,46		2,44		2,46		2,41		2,39		2,36
Euro area - 19 countries  (from 2015)	2,29		2,36		2,41		2,44		2,44		2,41		2,44		2,4		2,38		2,35
United Kingdom	2,46		2,43		2,42		2,43		2,41		2,41		2,4		2,37		2,34		2,33
France	1,89		1,92		1,96		2,03		2,03		2,16		2,24		2,31		2,37		2,32
Austria	2,34		2,42		2,41		2,38		2,39		2,38		2,34		2,39		2,3		2,3
Hungary	2,64		2,55		2,53		2,44		2,41		2,47		2,53		2,44		2,28		2,26
Turkey	3,77		3,51		3,33		3,56		3,32		3,37		3,34		3,16		2,36		2,17
Romania	2,11		1,95		2,01		2,06		2,38		2,47		2,4		1,94		1,97		2,12
Norway	2,65		2,49		2,34		2,33		2,32		2,35		2,41		2,3		2,2		2,11
Sweden	2,66		2,44		2,4		2,32		2,17		2,15		2,22		2,11		2,09		2,06
Czechia	2,27		2,33		2,22		2,09		2,12		2,05		2,1		2,01		1,96		2,05
Lithuania	1,83		1,68		1,64		1,68		1,73		1,85		1,92		1,91		1,98		1,89
Germany (until 1990 former territory of the FRG)	2,15		2,18		2,12		2,06		1,99		1,92		1,86		1,82		1,78		1,77
Spain	1,65		1,59		1,58		1,92		1,87		1,93		1,87		1,84		1,83		1,77
Luxembourg	2,38		2,36		2,35		2,17		1,97		1,83		1,7		1,68		1,71		1,72
Ireland	2,45		2,46		2,39		2,48		2,4		1,9		1,89		1,74		1,57		1,41
Switzerland	1,38		1,33		1,34		1,31		1,31		1,34		1,36		1,37		1,38		1,38
Iceland	1,45		1,44		1,47		1,38		1,35		1,31		1,22		1,29		1,28		1,19
Liechtenstein	:		:		:		0,76		0,82		0,82		0,81		0,8		:		:
Serbia	2,81		2,8		2,71		2,92		3,36		3,63		3,85		3,81		3,89		:
πηγή: Eurostat

Σε όλη την Ευρώπη, οι φόροι στην Ενέργεια είναι αυτοί που ουσιαστικά συνθέτουν το “πακέτο” των περιβαλλοντικών φόρων, καθώς αντιστοιχούν στο 77,9%, ενώ άλλο 18,9% προέρχεται από τους φόρους στις Μεταφορές. Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι τα νοικοκυριά είναι αυτά που επωμίζονται τα περισσότερα βάρη- σχεδόν τα 2/3 των φόρων στις Μεταφορές- ενώ το crash test για την αναλυτική σύνθεση των “περιβαλλοντικών” φόρων ανά χώρα, αναδεικνύει πάλι την Ελλάδα ως “υπερφορολογούσα” την Ενέργεια

.

Δυστυχώς η μελέτη αναδεικνύει μια ακόμα πτυχή, που αφορά στην Ελλάδα. Κάνοντας σύγκριση μεταξύ του 2018 και του 2019, η Eurostat κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι “περιβαλλοντικοί” φόροι ως ποσοστό του ΑΕΠ παρουσίασαν μια μικρή μείωση, όχι όμως σε όλες τις χώρες. Για παράδειγμα, οι Κύπριοι, οι Λετονοί, οι Δανοί είδαν τις σχετικές μειώσεις να φτάνουν ως και 1,4 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ οι πολίτες σε μια ομάδα χωρών είδαν αυτό το βάρος να αυξάνεται. Μια από αυτές τις χώρες είναι η Ελλάδα.

Σε μια συγκυρία όπου οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου “τσιμπάνε” κι άρχισαν να επηρεάζουν τις λιανικές τιμές, το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν υπάρχει πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών να χαμηλώσει τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης στα ενεργειακά προϊόντα. Η πεποίθηση των φορέων του κλάδου είναι ότι μια τέτοια κίνηση θα τονώσει την κατανάλωση- άρα θα απορροφήσει τις απώλειες εσόδων- και θα περιορίσει το κόστος παραγωγής και μεταφορών σε μια περίοδο όπου αναζητούνται επιταχυντές της ανάκαμψης.

Γιώργος Παππούς

 economistas.gr