”Δικαιώματα των παιδιών: Ποιος προστατεύει τα παιδιά;”

της Αντωνίας Σκόκου – Ανθρωπολόγος

Ένα θέμα τόσο δεδομένο, που δεν το γνωρίζουμε σχεδόν καθόλου.

Ποιος προστατεύει τα παιδιά;

Υπάρχουν οργανώσεις… κι έπειτα έχουν τους γονείς τους και τους συγγενείς τους… Αυτό ακούγεται συχνά ως απάντηση. Γρήγορα κι αγόγγυστα.

Και ο καιρός περνά και όλοι απαιτούν ή διεκδικούν δικαιώματά, πλην των

παιδιών. Ποιός θα βρεθεί, και που; Και πότε θα μιλήσουν… Τραγικές οι συνέπειες.

Διαβάζω ιστορίες ανθρώπων στον Ελληνικό και Διεθνή τύπο:

Ο 27 χρονος Ράφαελ Σάμιουελ από τη Βομβάη της Ινδίας, μηνύει τους γονείς του γιατί, όπως υποστηρίζει, τον δημιούργησαν χωρίς να τον ρωτήσουν ή να πάρουν τη συγκατάθεση του. Προσθέτει δε, πως τους αγαπάει πολύ και έχει άψογη σχέση μαζί τους, δεν παύει όμως ο σκοπός της δημιουργίας να ήταν η προσωπική τους ευχαρίστηση και αυτό δε μπορεί να το δεχτεί.

Εξτρεμιστικό σκέφτομαι, όμως πιθανότατα πολλοί να έχουν σκεφτεί το γεγονός ότι δεν επιλέξαμε να έρθουμε στη ζωή …από την άλλη θα μπορούσε κανείς να πει ότι ούτε οι γονείς μας, μας επέλεξαν ακριβώς… έτσι όπως είμαστε!

Διαβάζω σε άρθρο του Χρήστου Μελίδη στο Off the Record με τίτλο «Δεν θέλω να σε συναντήσω όταν μεγαλώσεις»: «Πώς να σου εξηγήσω, εσένα, ένα μικρό παιδί, ότι απέτυχα να είμαι εκεί για να σε προστατεύσω; Πώς να το εξηγήσω στον εαυτό μου; Πώς να σου εξηγήσω ότι θα έπρεπε να παίζεις ξένοιαστο κι ελεύθερο με άλλα παιδιά, ότι θα έπρεπε να είσαι καλυμμένο με ασφάλεια, όχι με αίμα; Πώς, όταν το μόνο που έχεις νιώσει στην μικρή σου ζωή μέχρι τώρα είναι πόνος;»

Μιλά για τα παιδιά στη Συρία.

Από τον πόλεμο και τα θύματά του, γιατί τα χρήματα υπερτερούν της ανθρώπινης ζωής… πόσο σκληρό.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, αν ρίχναμε μια ματιά στις κακοποιήσεις παιδιών τι θα βλέπαμε;: «Το 95% των περιστατικών κακοποίησης ή βιασμών ανηλίκων γίνεται από κάποιο οικείο πρόσωπο, ενώ γύρω στο 50% είναι κάποιο πρόσωπο της οικογένειάς του» λέει χαρακτηριστικά στον «Ελεύθερο Τύπο» η Κωνσταντίνα Κωστάκου, ψυχολόγος του Τμήματος Ανηλίκων της ΕΛ.ΑΣ.

Η «σιωπή» είναι ο «σύμμαχος» των δραστών, όπως λένε χαρακτηριστικά ψυχολόγοι του Τμήματος Ανηλίκων, τονίζοντας πως οποιαδήποτε τέτοια στάση οδηγεί σε περιστατικά όπως αυτό της Λέρου, όπου ανήλικα παιδιά κακοποιούνται από τους ίδιους τους γονείς τους για αρκετά χρόνια. 

«Έχουμε περίπου 150 υποθέσεις το χρόνο. Αν πηγαίναμε ακόμη πιο πίσω θα βλέπαμε ότι τα περιστατικά αυτά έχουν αυξηθεί. Καταγγέλλονται περισσότερο και υπάρχουν πιο ενημερωμένα παιδιά».

Πατέρας ή μάνα να βιάζει το παιδί του/της; Μα πώς μπορεί να το καταδικάζει σ’ έναν αρρωστημένο τρόπο ζωής… Πότε θα επουλωθούν τα τραύματα; Ποτέ!

Ας ρίξουμε και μια ματιά στην Αμερική. 

Η Brandi Walton μέχρι την ηλικία του ενός έτους ζούσε με τον πατέρα της και τη μητέρα της. Η μητέρα της άφησε το σύζυγό της για έναν άλλο άντρα και στη συνέχεια για μία γυναίκα. Έτσι η Walton μεγάλωσε με δύο μαμάδες.

 Αποφάσισε να μιλήσει και να αντιταχθεί στην LGBT κοινότητα λέγοντας πως το να φιμώνεις ανθρώπους για την ομοφυλοφιλία δεν θα αλλάξει αυτό που βλέπουν τα παιδιά. «Το μόνο που ήθελα από την εποχή που ήμουν μικρό κορίτσι ήταν μια φυσιολογική οικογένεια».

Ψάχνω λίγο περισσότερο μήπως οι καταγγελίες είναι από αβάσιμες έως υποκινούμενες κι αφού έχω ολοκληρώσει τη μελέτη μου, μοιράζομαι και τη μαρτυρία ενός ακόμα προσώπου, που υπήρξε παιδί των λεγόμενων οικογενειών του ουράνιου τόξου. Σειρά έχει ο Robert Oscar Lopez όπου στη δική του προσωπική ιστορία εξιστορεί πώς ο ίδιος και άλλα πέντε παιδιά ομοφυλοφίλων πήγαν στην Ουάσιγκτον να παραδώσουν τις εκθέσεις τους στο Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών. 

Ήθελα όμως να δω ποιο ήταν το πρόβλημα: «Όταν δεν έχεις σημασία, δε μπορείς να εμπιστευτείς κανέναν. Και δεν το κάνω. Η μοναχική ζωή είναι μοναχική και σπαρακτική όταν δεν έχεις σημασία».

Γιατί δεν είχε σημασία… πώς νοιώθει ένα παιδί που «δεν έχει σημασία»… αναρωτιέμαι.

«Μπορείτε να προβάλετε διαφημίσεις δημητριακών για ομοφυλόφιλους άνδρες που υιοθετούν παιδιά μόνο για τόσο καιρό ώσπου η νόθευση και η ρηχότητα γίνουν οδυνηρά εμφανείς. Δεν είναι μόνο παράλογο , αλλά τέτοιες νευρικές προσδοκίες της κοινωνίας αντανακλούν σοβαρές ελλείψεις χαρακτήρα… Νευρικοί, εγωιστές, απερίσκεπτοι, αλαζονικοί, κακομαθημένοι. 

Αυτά είναι τα επίθετα που περιγράφουν άτομα και μπορεί επίσης να περιγράφουν τάσεις ολόκληρων κοινωνικών ομάδων. Αυτά είναι τα επίθετα που θα χρησιμοποιούσα για να περιγράψω τη στάση της ακτιβιστικής ομοφυλοφιλικής κοινότητας για τα παιδιά» δήλωσε ο Robert Oscar Lopez.

Μα σκοπός δεν είναι να μεγαλώσουμε σε υγιές περιβάλλον τα παιδιά μας; Με αγάπη και αλληλοκατανόηση; Χωρίς εντάσεις; Χωρίς εξάρσεις; Η δύναμη άλλωστε της ενήλικης ζωής μας αντλείται από την παιδική μας ηλικία.

Έλαβα ενδεικτικά κάποιες ιστορίες ανθρώπων χωρίς καμία διάθεση για κριτική αλλά κυρίως για να προβληματιστούμε απέναντι στον τρόπο που μεγαλώνουν τα παιδιά μαζί μας. Και ήταν και παραμένει τόσο έντονα ο προβληματισμός μέσα μου και το κρίσιμο ερώτημα γιγαντώνεται.

Ποιός θα προστατεύσει τα παιδιά; 

Το ερώτημα βέβαια αφορά τα παιδιά σε κίνδυνο. Γιατί ευτυχώς υπάρχουν κι αυτά που απολαμβάνουν την αγάπη των γονιών από όποια οικογένεια κι αν προέρχονται, ανεξάρτητα από οικονομικές, κοινωνικές κλπ διακρίσεις.

Όπου υπάρχουν παιδιά, οι γονείς οφείλουν να εγκύψουν στην ύπαρξή τους και να τα βοηθήσουν να είναι ένα, μόνο ένα: ευτυχισμένα.

Θα συμφωνήσουμε όλοι πως η Οικογενειακή Πολιτική είναι μια «δευτερεύουσα» υπόθεση στις περισσότερες χώρες παγκοσμίως. Στην Ελλάδα μάλιστα επηρεαζόμενοι από την οικονομική κρίση και τις δημογραφικές εξελίξεις, τους χαμηλούς δείκτες γονιμότητας, την αύξηση των διαζυγίων, οι στόχοι των οικογενειακών πολιτικών σχετίζονται με την ανακατανομή του οικονομικού πλούτου έτσι ώστε να μειωθούν οι διαφορές στο βιοτικό επίπεδο των νοικοκυριών με ή χωρίς παιδιά (Γιάννης Βλασσόπουλος, Οικογενειακή Πολιτική: Μια «παραμελημένη» πτυχή της Κοινωνικής Πολιτικής στην Ελλάδα», 2017).

Ως μια κάποια λύση προτείνεται ο εμπλουτισμός των παραδοσιακών κοινωνικών υπηρεσιών με σύγχρονα μοντέλα κοινωνικής ανάπτυξης και η θεσμοθέτηση ενός ισχυρού θεσμικού πλαισίου για την προστασία των παιδιών. 

Οι μέχρι σήμερα παρεμβάσεις των κοινωνικών υπηρεσιών δε μπορούν να χαρακτηριστούν απόλυτα προληπτικές για την προστασία όλων των υποθέσεων που αφορούν παιδιά.  

Απαιτείται επαγρύπνηση και στελέχωση με το κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό. Όπως επίσης, οργανωμένες κοινωνικές δομές και δημιουργία δικτύων για την προστασία των παιδιών.

Αν δε μπορούμε να προστατέψουμε τα παιδιά μας, ποιός θα το κάνει;

Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του παιδιού του ΟΗΕ συνιστά το επίσημο και σπουδαιότερο κείμενο προστασίας του παιδιού. 

Ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Πολωνικής κυβέρνησης και της Unicef. Υπογράφηκε το 1989 από τα κράτη- μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ρυθμίζει τις υποχρεώσεις των κρατών για την προστασία και την προαγωγή των δικαιωμάτων του. Αποτελείται από 54 άρθρα και περιλαμβάνει τρεις μεγάλες κατηγορίες δικαιωμάτων:

1η Αφορά την προστασία από κάθε μορφή κακοποίησης.

2η Αναφέρεται σε παροχές δικαιωμάτων στην εκπαίδευση , στην υγεία, στην πρόνοια και στην ψυχαγωγία.

3η Σχετίζεται με την συμμετοχή των παιδιών στην έκφραση γνώμης , στην πληροφόρηση και στον ελεύθερο χρόνο.

Όμως, με όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας δικαίως ίσως νοιώθουμε ότι η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού κινδυνεύει να μετατραπεί σε ένα από τα πολλά που γράφηκαν αλλά δεν έγιναν πότε πράξη.

Οφείλουμε να δώσουμε ζωή στη Διεθνή αυτή Σύμβαση. Η φωνή μας μπορεί να φτάσει παντού: σε φίλους, σε κοινωνικές δομές, σε φυλακές, σε ιδρύματα, σε παιδικούς σταθμούς, σε σχολεία της α’ βάθμιας και β’ βάθμιας εκπαίδευσης… Παντού!

Δεν μας επιτρέπεται να δούμε άλλους εφήβους να αυτοκτονούν.

Δεν μας επιτρέπεται να βιασθούν άλλα μωρά.

Δεν μας επιτρέπεται ακόμα ένα παιδί να μας απειλήσει ότι θα τα πει όλα στο Θεό.

Πηγή: Offtherecord