Το 2019 έρχεται το τέλος της πολυετούς bull market στα διεθνή χρηματιστήρια;

Η χρονιά που ολοκληρώθηκε πρίν λίγο αφήνει πίσω της μικτά συναισθήματα για τα διεθνή χρηματιστήρια. 

Οι γεωπολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, αποτέλεσαν την αιτία αύξησης της μεταβλητότητας για μετοχές, ομόλογα, εμπορεύματα, και
συνάλλαγμα, ενισχύοντας την αβεβαιότητα για το νέο έτος.

Παρά τα νέα ιστορικά υψηλά των αμερικανικών δεικτών, το επενδυτικό μονοπάτι εξελίσσεται σε δύσβατο, έπειτα και από το φλερτ του S&P 500 με την bear market.  

Ποια όμως είναι τα συναισθήματα τα οποία θα κυριαρχήσουν το 2019 στα διεθνή χρηματιστήρια; 

Η αισιοδοξία θα δώσει την θέση της στην απαισιοδοξία ή θα επικρατήσει για ακόμη μία χρονιά;

Η κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας

Το δεύτερο εξάμηνο του 2018, αρκετές ήταν οι φωνές οι οποίες έκαναν λόγο για μείωση της παγκόσμιας ανάπτυξης το 2019.

 Εξάλλου αυτό προκύπτει και από τις αναθεωρημένες εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σύμφωνα με τις οποίες (βλ. γράφημα παρακάτω) υποβάθμισε τον Οκτώβριο την παγκόσμια ανάπτυξη για το σύνολο του τρέχοντος έτους στο 3,7% από 3,9% τον Ιούλιο. Για τις ΗΠΑ οι εκτιμήσεις παρέμειναν αμετάβλητες στο 2,9%, για την Ευρωπαϊκή Ένωση στο 2% από 2,2%, για την Κίνα αμετάβλητη στο 6,6%, και για τις αναδυόμενες οικονομίες στο 4,7% από 4,9%. 

Πηγή γραφήματος:Bloomberg

Ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, αλλά και το τέλος της ποσοτικής χαλάρωσης από την FED, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ακολουθεί, οδηγεί σε νέα μονοπάτια οικονομίες και χρηματιστήρια. 

Σύμφωνα με τον οικονομικό κύκλο της Fidelity (βλ. γράφημα παρακάτω), Κίνα και Μεγάλη Βρετανία βρίσκονται στο στάδιο λίγο πριν την ύφεση, με αυτές των Αυστραλίας, Νότιας Κορέας, και Καναδά να ακολουθούν.

 Ακόμη πιο πίσω βρίσκονται οι οικονομίες της Ιαπωνίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Γαλλίας, της Βραζιλίας και του Μεξικού, καθώς και αυτές των ΗΠΑ, Ινδίας, και Ισπανίας. 

Ο εν λόγω κύκλος χαρακτηρίζεται από σταθεροποίηση της ανάπτυξης, πιστωτική σύσφιξη, κέρδη υπό πίεση, αύξηση αποθεμάτων, και μείωση πωλήσεων. 

Πηγή γραφήματος:fidelity.com

Η FED το «κλειδί» για αγορές και οικονομία

Η δεκαετής σχεδόν bull market στα διεθνή χρηματιστήρια συνοδεύτηκε από το φθηνό κι άφθονο χρήμα των κεντρικών τραπεζών, προκειμένου αυτές να αντιμετωπίσουν την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Το τέλος της ποσοτικής χαλάρωσης και η αύξηση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί αναταράξεις στα διεθνή χρηματιστήρια.

Πλέον το στοίχημα «παίζεται» στο εάν η FED το επόμενο έτος προχωρήσει σε περισσότερες από δύο αυξήσεις επιτοκίων, κι αυτό διότι θα υπερβεί το λεγόμενο «ουδέτερο» επιτόκιο, το οποίο από αρκετούς τοποθετείται στο 2,75%. Για ποιο λόγο όμως η προσοχή των επενδυτών στρέφεται στην νομισματική πολιτική της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας; 

Οι λόγοι είναι απλοί:  

Πρώτον, διότι αυξάνεται το κόστος του carry trade, δηλαδή η δυνατότητα να δανειστεί κάποιος σε χαμηλό επιτόκιο και να τοποθετήσει τα χρήματα του δανείου σε υψηλότοκα προϊόντα κάποιας άλλης χώρας.

 Δεύτερον, διότι αυξάνεται το κόστος δανεισμού για κράτη, επιχειρήσεις και καταναλωτές, καθώς η αύξηση των επιτοκίων επιδρά αρνητικά στις αποδόσεις των ομολόγων, και το κόστος δανεισμού των νοικοκυριών.

 Και τρίτον, το ήδη υψηλό παγκόσμιο χρέος αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω με την αύξηση των επιτοκίων, δημιουργώντας μεγαλύτερη «ασφυξία» σε οικονομικά ασθενής χώρες σε συνδυασμό με την υποχώρηση της παγκόσμιας ανάπτυξης.

Αξίζει να αναφερθούμε στην αύξηση χρέους των αναδυόμενων οικονομιών που δημιουργείται από την αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων, καθώς μέσα στο 2018 προκλήθηκαν αναταράξεις στις αγορές τόσο από την κατάσταση της τουρκικής οικονομίας, όσο και από αυτή της Βενεζουέλας.

Όπως παρατηρούμε στο παρακάτω γράφημα, το χρέος των περισσότερων αναδυόμενων οικονομιών σε ξένο νόμισμα (κυρίως δολάριο) βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με το συνολικό τους χρέος, κάτι το οποίο δημιουργεί έναν μικρό εφησυχασμό σε μελλοντικές αυξήσεις επιτοκίων από τη FED, και περαιτέρω ενίσχυση του δολαρίου. 

Διακρίνουμε ότι οι εκδόσεις ομολόγων από αναδυόμενες οικονομίες σε ξένο νόμισμα το 2018 ήταν χαμηλότερες των 200 δισ. δολαρίων, ενώ σημαντική αύξηση κατέγραψε έναντι του 2017 το χρέος σε τοπικό νόμισμα, το οποίο ξεπέρασε το ένα τρισ. δολάρια έναντι περίπου 400 δισ. δολαρίων το 2017. 

Πηγή γραφήματος:Bloomberg

Ποιοι κλάδοι αναμένεται να ευνοηθούν από την αύξηση των επιτοκίων και την επιβράδυνση της ανάπτυξης;

Μπορεί το 2018 να ολοκληρώνεται με την πλειοψηφία των κλάδων σε αρνητικό πρόσημο, αυτό όμως δεν συνεπάγεται ότι το επόμενο έτος δεν θα υπάρξουν κάποιοι που θα ξεχωρίσουν σε αποδόσεις.

Δεδομένου των νέων αυξήσεων επιτοκίων από τη FED, οι κλάδοι οι οποίοι αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος, είναι ο χρηματοοικονομικός, των αγαθών πρώτης ανάγκης, και της υγείας, καθώς και ο χρυσός, η τιμή του οποίου υποχωρεί από τις αρχές του έτους κατά 1,76% (κλείσιμο 28/12), λόγο κυρίως της θετικής επιρροής που άσκησε η αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων στο δολάριο, ο δείκτης του οποίου καταγράφει απόδοση 4,63% από τις αρχές του έτους (κλείσιμο 28/12).

Εάν λάβουμε υπόψιν την επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης, οι κλάδοι οι οποίοι αναμένεται να υπεραποδόσουν είναι αυτοί της ενέργειας, της υγείας, των υλικών, των αγαθών πρώτης ανάγκης, και της κοινής ωφελείας, ενώ αρνητική απόδοση εκτιμάται να καταγράψουν οι κλάδοι των διαρκών καταναλωτικών αγαθών και της τεχνολογίας.

Το χάσμα μεταξύ αμερικανικών και ευρωπαϊκών μετοχών

Όσοι επενδυτές εμπιστεύτηκαν το 2018 τις αμερικανικές μετοχές, θα μπορούσαμε να πούμε ότι βρίσκονται σε καλύτερη μοίρα από αυτούς οι οποίοι τοποθετήθηκαν σε ευρωπαϊκές. Κι αυτό διότι, οι αμερικανικοί δείκτες κατέγραψαν νέα ιστορικά υψηλά, παρά το γεγονός ότι ο δείκτης Dow Jones καταγράφει απώλειες από τις αρχές του έτους 6,70%, ο S&P 500 -7,03%, και ο Nasdaq –4,62%, έναντι -14,77% του δείκτη Eurostoxx 50, και -13,34% του δείκτη Eurostoxx 600 (κλεισίματα 28/12).

Αυτό όμως που έδωσε το έναυσμα για ρευστοποιήσεις στα χρηματιστήρια ανά τον κόσμο, είναι οι εκτιμήσεις των επενδυτικών οίκων σχετικά με την εταιρική κερδοφορία. Όπως παρατηρούμε στο παρακάτω γράφημα, ο δείκτης για τις εκτιμήσεις της εταιρικής κερδοφορίας στην Ευρώπη (πλην Μεγάλης Βρετανίας) κατέγραψε το χαμηλότερο επίπεδο σε διάστημα δύο ετών τον Σεπτέμβριο, υποχωρώντας στο -0,4, ενώ διεθνώς κυμαίνεται κοντά στο -0,2. 

Πηγή γραφήματος:Bloomberg

Τέλος, αισθητά μειωμένος είναι και ο δείκτης P/E για τους επόμενους δώδεκα μήνες για τον S&P 500, καθώς για τους προηγούμενους δώδεκα μηνών διαμορφώνεται στο 19,6 έναντι 21,81 έναν χρόνο πριν, με το εκτιμώμενο P/E των επόμενων δώδεκα μηνών να διαμορφώνεται στο 15,25, αντικατοπτρίζοντας τις εκτιμήσεις των αναλυτών για την μείωση της εταιρικής κερδοφορίας.

Συμπέρασμα

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, το 2019 μπορεί να μην έρχεται με τους καλύτερους οιωνούς για την παγκόσμια οικονομία και τα χρηματιστήρια, αναμένεται όμως να είναι το έτος το οποίο θα δοκιμάσει έπειτα από αρκετό καιρό τις ικανότητες και την απληστία των επενδυτών.

Θεόδωρος Σεμερτζίδης, CEFA

http://new-economy.gr