Το κρυφό παιχνίδι με τους μουφτήδες

Αναρωτήθηκα αρκετές φορές για τους λόγους που ο σουλτάνος αποφάσισε ξαφνικά να αλλάξει ρότα στο θέμα της διαχείρισης του θέματος των δύο Ελλήνων αξιωματικών. Είναι άραγε οι ιδιαίτερες διπλωματικές ικανότητες του κυβερνητικού επιτελείου; Είναι οι πιέσεις των Αμερικανών;

 Είναι μήπως οι 8;

Φαίνεται, τελικά, πως δεν είναι τίποτα από όλα αυτά. Είναι μόνο αυτή η
μαγική ικανότητα της κυβέρνησης να μας προσγειώνει στην πραγματικότητα της ανικανότητάς της και στην αδιανόητη διπλωματική λογική της των φθηνών ανταλλαγμάτων.

Στα τέλη του προηγούμενου χρόνου, η χώρα μας καταδικάστηκε από τα ευρωπαϊκά Δικαστήρια, για μία ακόμα φορά, για την υποχρεωτικότητα του ιερού μουσουλμανικού νόμου, της λεγόμενης «Σαρία».

Μια μουσουλμάνα της Δυτικής Θράκης απώλεσε μέρος της οικογενειακής περιουσίας, μετά το θάνατο του συζύγου της, λόγω της εφαρμογής του θρησκευτικού νόμου, που επί της ουσίας ακύρωσε την διαθήκη του θανόντος. Προσέφυγε στα ευρωπαϊκά δικαιοδοτικά όργανα κι εκείνα απεφάνθησαν υπέρ της καταδίκης της χώρας μας. 

Έτσι, η κυβέρνηση, τον Ιανουάριο του 2018, τροποποίησε τον Νόμο και εισήγαγε την προαιρετικότητα της εφαρμογής της σαρία. Την περίοδο εκείνη, ελέω της λογικής που εμπεριείχαν οι διατάξεις του νομοσχεδίου, συνηγόρησαν άπασες οι πολιτικές δυνάμεις, με μόνη «διαφοροποίηση» εκείνη των ΑΝΕΛ, που απλά ξιφουλκούσαν για μπαϊράκι αντίστασης, σε περίπτωση που μελλοντικά ετίθετο το θέμα της εκλογής του μουφτή.

Διέρρευσε αρκετός χρόνος. Τον Μάρτιο του ίδιου έτους συνελήφθησαν οι δύο αξιωματικοί μας. Στα μέσα Ιουλίου, ο Ερντογάν συναντήθηκε σε ουδέτερο έδαφος (Βρυξέλλες) με τον Τσίπρα και μόλις βγήκε από τη συνάντηση, δήλωνε περιχαρής στα τουρκικά μέσα πως… «πήρε» την εκλογή του μουφτή, με την κυβέρνηση να διαψεύδει, όχι όμως πολύ πειστικά.

Λίγες μόνο ημέρες μετά από αυτή τη συνάντηση, σε ένα νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας για το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, περνάει μία άσχετη τροπολογία για το θέμα των μουφτήδων. 

Σύμφωνα με αυτήν, η θητεία των μουφτήδων τελειώνει, μόλις εκείνοι κλείσουν τα 67 τους χρόνια.

Η δικαιολογία είναι πως όλοι όσοι ασκούν δικαστικές εξουσίες στην Ελλάδα, ολοκληρώνουν την υπηρεσία τους στα 67. Συνεπώς, το ίδιο πρέπει να ισχύει και για τους μουφτήδες, ασχέτως εάν ο «νόμος» που εφαρμόζουν είχε γίνει προαιρετικός λίγους μόλις μήνες πριν. Αυτός είναι κι ένας λόγος που καθιστά τη δικαιολογία έωλη. Ο άλλος είναι ότι οι τωρινοί μουφτήδες, που είχαν διοριστεί από το ελληνικό κράτος, έχουν ήδη συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους! Δεν πρόλαβε, λοιπόν, να στεγνώσει το μελάνι της τροπολογίας κι έχουν ήδη εκδοθεί οι διαπιστωτικές πράξεις της συνταξιοδότησής τους και της αντικατάστασής τους! 

Ακόμα κι αν δεν υπάρχει ρητή διάταξη για την αλλαγή του τρόπου ανάληψης των καθηκόντων τους (ισχύει ακόμα ο διορισμός), ποιος μπορεί να μας πείσει, πρώτον, ότι οι νέοι μουφτήδες που διόρισε η κυβέρνηση δεν είναι οι εκλεκτοί του σουλτάνου, δεύτερον, ότι, ελέω και της χρονικής εγγύτητας δεν είναι το πολυπόθητο «αντάλλαγμα» για τους στρατιωτικούς μας και, τρίτον και ίσως το σημαντικότερο, ότι δεν άνοιξε διάπλατα ο δρόμος για την εκλογή τους;

Ο μουφτής είναι πράγματι ένας θεσμός, ο οποίος έχει αποτελέσει διαχρονικά έναν σταθεροποιητικό παράγοντα στην περιοχή. Ακόμα και η ύπαρξη του παράλληλου ψευδομουφτή, που εκλέγεται (παρατύπως) με ανάταση χειρός από τη μουσουλμανική κοινότητα, «καταπραϋνόταν» από την ύπαρξη του διορισμένου και αναγνωρισμένου από το ελληνικό κράτος θρησκευτικού λειτουργού.

Για μία ακόμα φορά, αυτή η κυβέρνηση, έρχεται να παίξει εν κρυπτώ διπλωματικά παιχνίδια, χωρίς να αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος που θα δημιουργήσει. Η αντίληψη των διεθνών ισορροπιών ως ένα παιχνίδι ανταλλαγής καταδεικνύει, όχι μονάχα την μικρόνοια των υπηρετούντων αυτήν, αλλά και την επικινδυνότητά τους. 

Σοφία Νικολάου

Πρώτο Θέμα,18/08/2018