Συριακή κρίση κι πυρηνική στρατηγική

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Οι σχέσεις μας είναι σήμερα σε χειρότερη κατάσταση απ’ ότι στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, οπότε υπήρχαν τουλάχιστο κανάλια επικοινωνίας, είπε στο BBC ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρώφ.

Εικοσιπέντε χρόνια μετά το υποτιθέμενο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, με τις υπογραφές των μεγάλων συμφωνιών ελέγχου των εξοπλισμών όπως η INF και οι START, η διεθνής κατάσταση μοιάζει πιο επικίνδυνη από ποτέ άλλοτε.

Θα χρειαστεί ίσως να περάσουν καμιά πενηνταριά χρόνια για να
μάθει ενδεχομένως η ανθρωπότητα, αν υπάρχει τότε ανθρωπότητα, τι ακριβώς έγινε την περασμένη εβδομάδα αναφορικά με τη Συρία. Ήδη όμως, με τα υπάρχοντα στοιχεία, το κυριότερο και το βασικότερης σημασίας συμπέρασμα από την κρίση ήταν ότι, τελικά, η πυρηνική αποτροπή δούλεψε.

Βεβαίως, όλα αυτά στηρίζονται στην υπόθεση εργασίας ότι, τουλάχιστον αυτό το επεισόδιο της συριακής κρίσης έληξε και ότι ισχύουν οι διαβεβαιώσεις Ματτίς ότι πρόκειται για ένα μεμονωμένο χτύπημα και δεν θα υπάρξει συνέχεια. Με την πλήρη όμως αβεβαιότητα που επικρατεί παγκοσμίως επί ημερών Ντόναλντ Τραμπ, είναι φυσικά αδύνατο κανείς να είναι βέβαιος για οτιδήποτε.

Λέγοντας ότι η αποτροπή δούλεψε, εννοούμε ότι προσέφερε στον Αμερικανό Υπουργό ‘Αμυνας στρατηγό Ματτίς και στην στρατιωτική ηγεσία των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, το επιχείρημα που χρειάζονταν για να αντιμετωπίσουν το «Κόμμα του Πολέμου» στην Ουάσιγκτων.

Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, ο Ματτίς ήταν ο μόνος που αντιτάχθηκε, στην υπό τον Τραμπ σύσκεψη στον Λευκό Οίκο, σε σχέδια πολύ ευρύτερης επίθεσης κατά της Συρίας, που θα οδηγούσαν με μεγάλες πιθανότητες στην κλιμάκωση, πιθανότατα και σε παγκόσμιο πυρηνικό πόλεμο και, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, αν μπορούσε θα ακύρωνε και την όλη επιχείρηση. Χάρη όμως στην αντίστασή του, η επιχείρηση περιορίστηκε τελικά σε μια επίθεση για την «τιμή των όπλων», προορισμένη να μη γελοιοποιηθεί ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, αν δεν έκανε τίποτα μετά τις φοβερές απειλές που εκτόξευσε.

Σημειωτέον ότι ο αμερικανός Υπουργός Άμυνας στρατηγός Ματτίς εξακολουθεί, σχεδόν μόνος στον δυτικό κόσμο, να υποστηρίζει ότι δεν έχει αποδείξεις ότι ο Άσαντ έκανε επίθεση με χημικά. Όσο για τον αμερικανό Αρχηγό ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Ντάμφορντ, υποστηρίζει από το 2016 ότι τυχόν αμερικανική επέμβαση στη Συρία σημαίνει κίνδυνο τρίτου παγκοσμίου πολέμου.

Μοιάζει, τηρουμένων των αναλογιών, ο Ματτίς και ο Αρχηγός του αμερικανικού ΓΕΕΘΑ Ντάμφορντ, να έπαιξαν τον ρόλο που έπαιξε ο Πρόεδρος Κέννεντι και ο αδελφός του στην κρίση των πυραύλων της Κούβας. Ελπίζει κανείς ότι θα έχουν αμφότεροι καλύτερη τύχη από τους αδελφούς Κέννεντι και δεν θα απολυθούν στη συνέχεια, όπως συνέβη με τόσους και τόσους συνεργάτες του Αμερικανού Προέδρου.

Είχε προηγηθεί ένα μπαράζ προειδοποιήσεων τόσο από τον Πρόεδρο Πούτιν, όσο και από την ηγεσία του ρωσικού στρατού, προορισμένες να μην αφήσουν την παραμικρή αμφιβολία στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι η Μόσχα είναι αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει όλο το πυρηνικό πυρ εάν η ίδια ή δυνάμεις της στο εξωτερικό δεχθούν επίθεση. Ο Ρώσος Πρόεδρος φρόντισε να εξηγήσει δημοσίως ακόμα και τις προσωπικές σκέψεις που έκανε για το θέμα, προφανώς για να πείσει για τις προθέσεις του, λέγοντας χαρακτηριστικά: “Ως πολίτης της Ρωσικής Ομοσπονδίας και ως Πρόεδρος έχω την υποχρέωση να θέσω στον εαυτό μου το ερώτημα: Γιατί να θέλω έναν κόσμο χωρίς τη Ρωσία;». Στην τελευταία δε φάση της κρίσης, μετά την ισραηλινή επίθεση κατά της βάσης Τ4 στη Συρία, την περασμένη Δευτέρα, η ρωσική αποτροπή περιέλαβε, εμμέσως πλην σαφώς, και το Ισραήλ, σύμφωνα με όσα έγραψαν ισραηλινά ΜΜΕ.

Γιατί η ανάλυση της Μόσχας είναι ότι δεν μπορεί να υποχωρήσει. Για το Κρεμλίνο σήμερα, η Συρία τείνει να γίνει ότι ήταν το Στάλινγκραντ στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Έστω και αν διάφοροι λόγοι το εμποδίζουν να το πει έτσι. Και παρά το γεγονός ότι τα κυρίαρχα δυτικά ΜΜΕ, σκιά αυτού που κάποτε υπήρξαν, έχουν κάνει τα πάντα για να αποκρύψουν και να διαστρεβλώσουν το τι πραγματικά γίνεται και τη σημασία του.

Παρήγορο ασφαλώς το αποτέλεσμα αυτό, γιατί αλλιώτικα δεν θα ‘μαστε εδώ να συζητάμε, αλλά και ανησυχητικό ταυτόχρονα, στο μέτρο που η ανθρωπότητα, 25 χρόνια μετά το πανηγυρικό (υποτιθέμενο) τέλος του Ψυχρού Πολέμου, χρειάζεται τη διατύπωση τέτοιων απειλών για να μην καταστραφεί. 

Τρομερά ανησυχητικό είναι επίσης και το γεγονός ότι όσο πάει, η λειτουργία της αποτροπής περιορίζεται. Για πολύ λιγότερο σημαντικές εξελίξεις, είχαμε στο παρελθόν τεράστιες μαζικές κινητοποιήσεις, αλλά και διαφοροποιήσεις δυτικών πολιτικών προσωπικοτήτων που σφράγισαν τη μεταπολεμική Ευρώπη, όπως αίφνης οι Ντε Γκωλ, Σιράκ, Βιλπέν, Σρέντερ, Μπραντ, Πάλμε, Α. Παπανδρέου κλπ. Σήμερα δεν μοιάζει μόνο να «πειθαρχεί» στα πιο εξτρεμιστικά σχέδια η ευρωπαϊκή πολιτική τάξη, δεν φαίνεται καλά καλά καν να υπάρχει τέτοια τάξη, με ελαχιστότατες εξαιρέσεις όπως ο αρχηγός του Βρετανικού Εργατικού Κόμματος Τζέρεμι Κόρμπιν. Κυβερνώμεθα από υπαλλήλους, όχι από πολιτικούς.

Τώρα, φαίνεται ότι μόνο ο πυρήνας του αμερικανικού κράτους, ο στρατός και οι μυστικές υπηρεσίες, εξακολουθούν να είναι φορείς Ορθολογισμού στο σύστημα.

Είναι η τρίτη (γνωστή) φορά που χρειάστηκε να κινητοποιηθεί η πυρηνική αποτροπή μέσα σε ένα χρόνο έστω και αν οι δύο άλλες ήταν πολύ πιο ήπιες από αυτήν.

Τον Απρίλιο του 2017, όταν ο Τραμπ βομβάρδισε τη Συρία, το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Σπούτνικ μετέδωσε δηλώσεις του Ρώσου Υπουργού Άμυνας, που υποστήριζε ότι η πλειοψηφία των ρωσικών στρατηγικών πυρηνικών όπλων (αυτών δηλαδή που προορίζονται να πλήξουν την Αμερική) έχει εκσυγχρονισθεί και ότι το 98% των διηπειρωτικών πυραύλων είναι σε κατάσταση άμεσης εκτόξευσης. Το καλοκαίρι, η εφημερίδα Global Times,  που είναι ιδιοκτησία της εφημερίδας Λαϊκή Ημερησία, που είναι όργανο του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, δημοσίευσε ένα άρθρο που εξηγούσε ότι αν οι ΗΠΑ επιτεθούν πρώτες στη Βόρειο Κορέα, η Κίνα θα σπεύσει προς υπεράσπισή της.

Η διαρκής επανεμφάνιση, όλο και συχνότερα, όλο και πιο έντονα, της πυρηνικής απειλής δεν μπορεί ασφαλώς να θεωρηθεί συμπτωματική. Υποδηλώνει το βάθος της κρίσης που αντιμετωπίζει ο κόσμος, αλλά και την πιθανή ύπαρξη δυνάμεων που είναι διατεθειμένες να ρισκάρουν το τέλος της ανθρωπότητας για να επικρατήσουν.

konstantakopoulos.gr/