Η άνοδος περιορίστηκε ελαφρώς λίγο αργότερα, ενώ αυτήν την ώρα, το West Texas Intermediate των ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 9,66% και διαμορφώθηκε στα 74,64 δολάρια το βαρέλι, ενώ ο παγκόσμιος δείκτης Brent εκτοξεύτηκε κατά 9,27% φτάνοντας τα 75,79 δολάρια το βαρέλι, καταγράφοντας τις μεγαλύτερες ημερήσιες αυξήσεις από το 2020.
Το Ισραήλ χτύπησε το κύριο εργοστάσιο εμπλουτισμού του Ιράν στο Natanz, τους κορυφαίους πυρηνικούς επιστήμονες του και το κέντρο του βαλλιστικού του προγράμματος, δήλωσε ο Netanyahu.
«Αυτή η επιχείρηση θα συνεχιστεί όσο καιρό χρειαστεί για να εξαλειφθεί αυτή η απειλή», δήλωσε ο Netanyahu.
Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Marco Rubio, διευκρίνισε ότι το Ισραήλ έλαβε «μονομερή δράση κατά του Ιράν» χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ.
Επίσης, ο Rubio προειδοποίησε το Ιράν να μην στοχοποιήσει τα αμερικανικά συμφέροντα.
«Δεν είμαστε εμπλεκόμενοι στις επιθέσεις κατά του Ιράν και η κορυφαία προτεραιότητά μας είναι η προστασία των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή», δήλωσε ο Rubio.
«Το Ισραήλ μας ενημέρωσε ότι θεωρεί αυτήν τη δράση αναγκαία για την αυτοάμυνά του».
Ο Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Israel Katz, κήρυξε ειδική κατάσταση έκτακτης ανάγκης στο Ισραήλ, αναμένοντας ότι το Ιράν θα εκτοξεύσει επίθεση με πυραύλους και drones ως αντίποινα.
Τα ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν επίσης ότι ο Hossein Salami, Διοικητής των Επαναστατικών Φρουρών του Ιράν [IRGC], σκοτώθηκε στις επιθέσεις.
Στα όρια ενεργειακής κρίσης
Οι αγορές πετρελαίου ανησυχούν πλέον ότι το Ιράν θα αντιδράσει επιτιθέμενο είτε σε ισραηλινά είτε σε αμερικανικά στόχους, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλη στρατιωτική κλιμάκωση και πιθανή διαταραχή στην παροχή πετρελαίου, δήλωσε ο Andy Lipow, πρόεδρος της Lipow Oil Associates.
«Το Ιράν γνωρίζει πολύ καλά ότι ο Πρόεδρος Donald Trump εστιάζει στη μείωση των τιμών ενέργειας», δήλωσε ο Lipow στο CNBC, προσθέτοντας ότι οι ενέργειες του Ιράν που επηρεάζουν τις προμήθειες πετρελαίου στη Μέση Ανατολή και κατ’ επέκταση αυξάνουν τις τιμές βενζίνης και ντίζελ για τους Αμερικανούς, είναι πολιτικά επιζήμιες για τον Αμερικανό πρόεδρο.
Οι αγορές πετρελαίου σε γενικές γραμμές αγνοούσαν τους γεωπολιτικούς κινδύνους κατά το τελευταίο έτος, οπότε αυτές οι πρόσφατες εξελίξεις αποτελούν ένα «ξύπνημα» ότι αυτοί οι κίνδυνοι είναι πιο «υπαρκτοί και άμεσοι» από ό,τι πολλοί περίμεναν, δήλωσε ο Saul Kavonic, επικεφαλής έρευνας ενέργειας στην MST Marquee.
«Αλλά οι επιθέσεις θα προκαλέσουν κάποια αντίποινα, κάτι που εύκολα – ακόμα και αν δεν είναι σκόπιμο – μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο», δήλωσε ο Kavonic, προειδοποιώντας ότι οι αεροπορικές επιθέσεις μπορεί επίσης να ενθαρρύνουν σκληρές τάσεις στο Ιράν, οι οποίες βλέπουν την περαιτέρω κλιμάκωση να γίνεται πιο πιθανή.
Στο 4% και το φυσικό αέριο
Ράλι σημειώνουν και οι τιμές του φυσικού αερίου, μετά τις επιθέσεις του Ισραήλ κατά του Ιράν, καθώς αυξήθηκαν οι φόβοι για ένα ευρύτερο πόλεμο σε μια περιοχή που είναι ζωτικής σημασίας για τις παγκόσμιες ενεργειακές προμήθειες.
Ειδικότερα, το ολλανδικό προθεσμιακό συμβόλαιο TTF, ο δείκτης αναφοράς του φυσικού αερίου της Ευρώπης, σημειώνει άνοδο κατά 4,3% στα 37,7 ευρώ.
Το πετρέλαιο θα μπορούσε να φτάσει τα 130 δολάρια
Οι επιθέσεις του Ισραήλ στο Ιράν έχουν φέρει παγκόσμια κινητοποίηση, με τις ΗΠΑ να έχει εκκενώσει τις πρεσβείες από το Μπαχρέιν και το Κουβέιτ, ενώ το Βασιλικό Ναυτικό της Βρετανίας εξέδωσε μια σπάνια προειδοποίηση προς τα πλοία στην περιοχή, αναφέροντας ότι «έχει ενημερωθεί για την αύξηση των εντάσεων στην περιοχή που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κλιμάκωση στρατιωτικών δραστηριοτήτων με άμεσο αντίκτυπο στους ναυτικούς».
Η προειδοποίηση επέστησε προσοχή στον Περσικό Κόλπο, τον Κόλπο του Ομάν και το Στενό του Χορμούζ.
Όπως έχει αναφερθεί και προηγουμένως, οι εντάσεις στην περιοχή έχουν αυξηθεί καθώς οι συνομιλίες μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα φαίνεται να έχουν φτάσει σε αδιέξοδο.
Αυτό συμπίπτει με την λήξη της δίμηνης προθεσμίας που είχε θέσει ο Trump για την επίτευξη συμφωνίας, με τον έκτο γύρο των πυρηνικών συνομιλιών να αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο Ομάν την Κυριακή.
Με λίγα λόγια, όλα τα στοιχεία υπάρχουν για μια ξαφνική και πολύ «κινητική» κλιμάκωση, σε ένα χειρότερο σενάριο, σύμφωνα με την JP Morgan.
Αλλά πόσο πιθανό είναι αυτό;
Σύμφωνα με ανάλυση από την επικεφαλής στρατηγική εμπορευμάτων της JPMorgan, Natasha Kaneva, το γεωπολιτικό ασφάλιστρο κινδύνου είναι ήδη εν μέρει αντικατοπτρισμένο στις τρέχουσες τιμές του πετρελαίου.
Για την JPMorgan, αυτό «υποδηλώνει μια αυξημένη πιθανότητα 7% για το χειρότερο σενάριο, όπου η αντίδραση της τιμής είναι εκθετική αντί για γραμμική, με τον αντίκτυπο στην προσφορά να επεκτείνεται πιθανώς πέρα από μείωση 2,1 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως στις εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν».
Παράλληλα, η προσοχή εστιάζει στον κίνδυνο ότι μια διεύρυνση της σύγκρουσης θα μπορούσε να κλείσει το Στενό του Χορμούζ ή ότι μια γενικότερη σύρραξη στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να προκαλέσει αντίποινα από τις μεγάλες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες της περιοχής, οι οποίες ευθύνονται για το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου.
Σε αυτό το σοβαρό σενάριο, η JPMorgan εκτιμά ότι οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να εκτοξευθούν στα 120-130 δολάρια το βαρέλι.
Αυτά είναι τα κακά νέα. Τα καλά νέα, σύμφωνα με την παραδοσιακή σοφία ότι όλα τα κακά είναι προσωρινά εκτός από τον πληθωρισμό από τους δασμούς του Trump (που ακόμα δεν έχει εκδηλωθεί, αλλά θα είναι μόνιμος), είναι ότι σύμφωνα με την JPMorgan, πέρα από την βραχυπρόθεσμη αύξηση που προκαλεί η γεωπολιτική, η βασική εκτίμηση της τράπεζας για το πετρέλαιο παραμένει στο χαμηλό έως μέσο 60 δολαρίων για το υπόλοιπο του 2025 και στα 60 δολάρια το 2026.
Και αυτό είναι υπέροχο, εκτός αν η Μέση Ανατολή ανάψει μια μικρή παγκόσμια σύρραξη, η οποία θα μετατρέψει την εν λόγω «βασική εκτίμηση» σε στάχτες, παρόμοια με ό,τι θα συμβεί στη Μέση Ανατολή αν το Ισραήλ αρχίσει να στοχοποιεί τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.
Ορισμένα ακόμα στοιχεία από το σημείωμα της JPMorgan:
– Ο αποκλεισμός του Στενού του Χορμούζ—του πιο πολυσύχναστου πετρελαϊκού θαλάσσιου διαύλου στον κόσμο—θα οδηγούσε στο κλείσιμο του εμπορίου πετρελαίου στην περιοχή, «ενεργοποιώντας» τις τιμές του πετρελαίου.
– Το στενό νερό—στο στενότερο σημείο του είναι μόλις 21 μίλια (33 χλμ.) πλάτος—που χωρίζει τα ΗΑΕ, το Ομάν και το Ιράν, συνδέει τον Περσικό Κόλπο με τον Ινδικό Ωκεανό, και διευκολύνει την κίνηση περίπου του 30% του παγκόσμιου εμπορίου πετρελαίου και του 20% της παγκόσμιας προμήθειας LNG.
– Σήμερα, όλη η ναυτιλιακή κίνηση από τις ενεργειακά πλούσιες χώρες του Κόλπου περνάει από το Στενό, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγών αργού πετρελαίου, πετρελαϊκών προϊόντων και υγροποιημένου φυσικού αερίου από το Ιράν, το Ιράκ, το Κουβέιτ, το Μπαχρέιν, το Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ. Σημαντικά, για όλη την καταγεγραμμένη ιστορία, παρά τις πολλές απειλές, το Στενό του Χορμούζ δεν έχει κλείσει ποτέ. Το αργό πετρέλαιο συνέχισε να ρέει.
– Τα τελευταία 40 χρόνια, η ηγεσία του Ιράν έχει κάνει πολλές απειλές να κλείσει το στενό όποτε η Τεχεράνη ένιωθε ότι η οικονομική της κυριαρχία αμφισβητούνταν. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Πετρελαιοφόρων στη διάρκεια του Πολέμου Ιράν-Ιράκ τη δεκαετία του 1980, το Ιράν απείλησε με κλείσιμο του Στενού μετά από επιθέσεις του Ιράκ σε πετρελαϊκές υποδομές στο νησί Kharg του Ιράν.
Στη δεκαετία του 1990, οι διαφωνίες μεταξύ Ιράν και ΗΑΕ για τον έλεγχο μικρών νησιών στο Στενό οδήγησαν σε νέες απειλές για μπλοκάρισμα του διαύλου. Το 2007 και το 2008 υπήρξαν μια σειρά ναυτικών αντιπαραθέσεων μεταξύ ιρανικών ταχυπλοίων και αμερικανικών πολεμικών πλοίων στο Στενό του Χορμούζ.
Τον Ιούνιο του 2008, το Ιράν δήλωσε ότι αν δεχόταν επίθεση από τις ΗΠΑ, θα έκλεινε το Στενό, προκαλώντας την αντίδραση των ΗΠΑ ότι οποιοσδήποτε κλείσιμο θα θεωρούνταν πράξη πολέμου. Το 2012, το 2018 και το 2019, το Ιράν απείλησε ξανά να κλείσει το Στενό ως αντίποινα στις κυρώσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ για το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Κρίσιμα, ακόμα και όταν επιβλήθηκαν κυρώσεις, το Ιράν αποφεύγει να κλείσει το πέρασμα, πιθανόν δείχνοντας προτίμηση να αποφύγει την κλιμάκωση της σύγκρουσης από υβριδικό πόλεμο σε πλήρη σύρραξη. Πρώτα και κύρια, το Ιράν θα αντιμετώπιζε σημαντικό κόστος μετά από οποιαδήποτε προσπάθεια κλεισίματος του Στενού.
Εκτός αν κατάφερνε να πείσει το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου ότι μια τέτοια ενέργεια ήταν αναγκαία για την αυτοάμυνά του, το κλείσιμο θα γινόταν αντιληπτό όχι μόνο ως σοβαρή παραβίαση των διεθνών κανόνων αλλά, πιο κρίσιμα, ως άμεση απειλή για τα οικονομικά συμφέροντα των περισσότερων κρατών του Κόλπου.
– Η Σαουδική Αραβία εξάγει το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου της μέσω του Στενού, αν και μπορεί να εκτρέψει κάποια ροή μέσω αγωγού.
– Το 85% του ιρακινού πετρελαίου περνάει από το Στενό, καθιστώντας το εξαιρετικά εξαρτημένο από την ελεύθερη διέλευση.
– Το Κουβέιτ, το Κατάρ και το Μπαχρέιν δεν έχουν άλλη επιλογή από το να στέλνουν το πετρέλαιό τους μέσω του διαύλου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου