Βόμβα από Ray Dalio (Bridgewater): «Έτσι χρεοκοπούν τα κράτη» – Η Ελλάδα κινδυνεύει ξανά από νέο θανάσιμο σπιράλ χρέους

Ο Dalio προειδοποιεί για χρεοκοπία τύπου 2010 – Στο στόχαστρο ξανά η Ελλάδα…

Ο παγκοσμίως γνωστός επενδυτής και ιδρυτής του μεγαλύτερου hedge fund του κόσμου, της Bridgewater Associates, Ray Dalio, έχει αφιερώσει δεκαετίες στη μελέτη των οικονομικών κύκλων, και ειδικά των λεγόμενων Μεγάλων Κύκλων Χρέους.

Στο εκτενές του δοκίμιο «How Countries Go Broke», ο Dalio επιχειρεί να απαντήσει σε ένα ερώτημα που καίει τόσο τις κυβερνήσεις όσο και τους πολίτες: πώς φτάνουν τα κράτη στη χρεοκοπία, ακόμη κι αν έχουν τη δυνατότητα να τυπώνουν το δικό τους νόμισμα.

Σύμφωνα με τον Dalio, τα κράτη δεν καταρρέουν μόνο όταν δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν το χρέος τους, αλλά και όταν η αξία των ομολόγων και του νομίσματός τους καταρρέει, δηλαδή όταν το χρέος τους παύει να αποτελεί απόθεμα πλούτου.

Εδώ έγκειται και το μεγάλο δίλημμα για χώρες όπως η Ελλάδα: η χρεοκοπία δεν έρχεται πάντα με «κούρεμα» ή επίσημη στάση πληρωμών• μπορεί να εκδηλωθεί μέσω συνεχούς υποτίμησης και απώλειας εμπιστοσύνης.

Ο Dalio αναλύει τον Μεγάλο Κύκλο Χρέους σε φάσεις, από την αρχική περίοδο «σκληρού χρήματος», όπου τα χρέη είναι χαμηλά και βιώσιμα, μέχρι το τελικό στάδιο του «deleveraging», δηλαδή της αναγκαστικής απομόχλευσης μέσω αθετήσεων πληρωμών, αναδιαρθρώσεων ή νομισματικής υποτίμησης.

Το τελικό στάδιο, που περιγράφει ως «θανάσιμο σπιράλ», συνοδεύεται από ραγδαία άνοδο επιτοκίων, απόσυρση επενδυτών, υποτίμηση νομίσματος και τελικά κατάρρευση εμπιστοσύνης.

Η Ελλάδα βρίσκεται σε ιδιαίτερη θέση σε αυτή την ανάλυση. Παρότι η χώρα έχει υποστεί μια οξεία κρίση χρέους την προηγούμενη δεκαετία και στηρίχθηκε σε εξωτερική χρηματοδότηση μέσω των Μνημονίων, εξακολουθεί να φέρει υψηλό λόγο χρέους προς ΑΕΠ.

Και παρότι τώρα δανείζεται με σχετικά χαμηλά επιτόκια λόγω Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και σταθερότητας στην Ευρωζώνη, οι παγκόσμιες συνθήκες αλλάζουν.

Η κρίσιμη διαφορά, σύμφωνα με τον Dalio, είναι αν το χρέος είναι εκφρασμένο σε νόμισμα που μπορεί να «τυπωθεί» από το ίδιο το κράτος.

Η Ελλάδα δεν έχει αυτή τη δυνατότητα, καθώς χρησιμοποιεί κοινό νόμισμα (το ευρώ), χωρίς έλεγχο στην εκδοτική αρχή.

Αυτό την καθιστά πιο ευάλωτη σε ένα ενδεχόμενο νέο σοκ, καθώς δεν έχει τα «εργαλεία» που έχει, π.χ., η Ιαπωνία ή οι ΗΠΑ, για να τυπώσει χρήμα ώστε να εξυπηρετήσει το χρέος της.

Αυξάνονται οι υποχρεώσεις

Ο Dalio επισημαίνει ότι όσο αυξάνονται οι υποχρεώσεις (είτε είναι δάνεια, είτε κρατικά ομόλογα), τόσο μειώνεται η πραγματική αγοραστική δύναμη του νομίσματος, εν προκειμένω του ευρώ.

Αυτό αφορά άμεσα και την Ελλάδα, αφού ένα νέο σοκ εμπιστοσύνης ή μια παγκόσμια άνοδος επιτοκίων μπορεί να καταστήσει το χρέος και πάλι μη βιώσιμο.

Δεν είναι τυχαίο ότι, όπως υπογραμμίζει, χώρες όπως η Ελλάδα (μαζί με την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ιταλία και την Ισπανία) έχουν ήδη ζήσει μια τέτοια κρίση τη δεκαετία του 2010, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να επαναληφθεί.

Συμπερασματικά, ο Ray Dalio μας υπενθυμίζει ότι οι οικονομικές κρίσεις έχουν κυκλικό χαρακτήρα και συχνά οι κοινωνίες ξεχνούν το παρελθόν τους, μέχρι αυτό να επιστρέψει.

Η Ελλάδα, που πέρασε μία από τις σκληρότερες κρίσεις της πρόσφατης ιστορίας, δεν πρέπει να επαναπαύεται στη σχετική δημοσιονομική σταθερότητα του σήμερα.

Αντιθέτως, οφείλει να διατηρεί τα δημόσια οικονομικά της υπό αυστηρή εποπτεία και να ενισχύει τη θεσμική της αξιοπιστία, ώστε να μην ξαναβρεθεί στη δίνη μιας νέας μεγάλης κρίσης χρέους.

bankingnews.gr