Πειραιά εσείς; Σύρο και Ελευσίνα εμείς.
Εμπορευματοκιβώτια εσείς; Ναυπηγεία εμείς. Ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας για
τις επενδύσεις στην Ελλάδα καλά κρατεί.
Ιανουάριος του 2006 και ο Κώστας Καραμανλής πραγματοποιεί ως
πρωθυπουργός επίσημη επίσκεψη στην Κίνα.
Άλλες εποχές τότε, ανέφελες, με
τις εικόνες των Ολυμπιακών της Αθήνας ακόμη λαμπερές στη μνήμη και τους
Ολυμπιακούς του Πεκίνου να αναμένονται.
Εποχές προ κρίσης αλλά και προ
Lehman Brothers. Πριν από την Αραβική Άνοιξη αλλά και
πριν από την εμφάνιση του ISIS. Με τον Ντόναλντ Τραμπ τότε να ιδιωτεύει παρουσιάζοντας τo τηλεοπτικό παιχνίδι The ApprenticeThe Apprentice: Best of Season 6 | YouTube και τον Σι Τζινπίνγκ να προετοιμάζεται να αναλάβει την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων του ΠεκίνουBeijing 2008 Summer Olympics – results & video highlights ως ανερχόμενο μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας.
Αθήνα και Πεκίνο αποφασίζουν τότε να προχωρήσουν από κοινού στη θέσπιση μιας σινοελληνικής Συνολικής Στρατηγικής Εταιρικής ΣχέσηςΚοινή Δήλωση Συνολικής Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης Μεταξύ της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και της Ελληνικής Δημοκρατίας 22 σημείων. Ενδεικτικό ως προς όσα επρόκειτο να ακολουθήσουν είναι το σημείο υπ’ αριθμόν 15, σύμφωνα με το οποίο «οι δύο χώρες, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τον ιδιαίτερο ρόλο που ο ναυτιλιακός τομέας διαδραματίζει στις οικονομικές και εμπορικές τους σχέσεις, τόσο στο χώρο των ναυπηγήσεων, όσο και στις εμπορευματικές μεταφορές, αναλαμβάνουν την υποχρέωση να διευκολύνουν τη συνεργασία […] αναφορικά με τις μεταφορές, την ασφάλεια και τις λιμενικές υποδομές. Η Κίνα και η Ελλάδα θα προαγάγουν τη συνεργασία μεταξύ των λιμένων και ναυτιλιακών επιχειρήσεων και θα υποστηρίξουν την απ’ ευθείας μεταφορά εμπορευμάτων ανάμεσα σε ελληνικούς και κινεζικούς λιμένες, καθώς και την αξιοποίηση λιμένων κάθε μίας χώρας ως διαμετακομιστικών κέντρων προώθησης προϊόντων της άλλης, σε γειτονικές χώρες και περιοχές».
Δεκατέσσερα χρόνια μετά, με τον κόσμο να έχει εν τω μεταξύ έρθει τα πάνω-κάτω όχι μόνο στα καθ’ ημάς αλλά και διεθνώς, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας βρίσκεται πια να έχει «ρίξει άγκυρα» στη ΝΑΤΟϊκή Ελλάδα με εφαλτήριο του λιμάνι του Πειραιά και να επεκτείνεται ενισχύοντας την επιρροή της – ενώ η Ουάσιγκτον παρακολουθεί.
Αρχής γενομένης από τον Απρίλιο του 2016, ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ), «το μόνο ευρωπαϊκό λιμάνι στην Ανατολική Μεσόγειο με τις απαραίτητες υποδομές για την εξυπηρέτηση του διαμετακομιστικού εμπορίουΣτρατηγική – Όραμα: Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς Α.Ε.» όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, περνά υπό την ιδιοκτησία της China COSCO Shipping Corporation Limited. «Με την εξέλιξη αυτή επιτυγχάνεται, με απόλυτη επιτυχία, ένα ιδιαίτερα σημαντικό ορόσημο του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, σύμφωνα και με τις δεσμεύσεις της Ελληνικής Δημοκρατίας», σημειώνει σε ανακοίνωσήΔελτίο Τύπου για την υπογραφή της συμφωνίας πώλησης του ΟΛΠ μεταξύ ΤΑΙΠΕΔ και China COSCO Shipping Corporation Limited, 08/04/2016 του τον Απρίλιο του 2016 το ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου), πανηγυρίζοντας την πώληση του 67% του ΟΛΠ στην COSCO έναντι συνολικού τιμήματος 368,5 εκατ. ευρώ. «Όταν η Ελλάδα αντιμετώπιζε το οικονομικό πρόβλημα του χρέους, η Κίνα βοηθούσε ολόψυχα», θα μας υπενθυμίσειΑρθρο Σι Τζινπίνγκ στην «Κ»: Είθε η σοφία των αρχαίων πολιτισμών να φωτίσει το μέλλον | Η Καθημερινή μερικά χρόνια αργότερα ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, μέσα από τις σελίδες της Καθημερινής.
Εν έτει 2020 πια, έπειτα από τέσσερα συναπτά έτη αυξανόμενης κερδοφορίας στον Πειραιά (έναν δήμο που εν τω μεταξύ έχει αδελφοποιηθείΔήμος Πειραιά και Δήμος Σαγκάης ισχυροποιούν τους δεσμούς τους | Το Βήμα και με τον δήμο Σαγκάης), η COSCO προφανώς και έχει λόγους να πανηγυρίζει.
«Το 2019 ήταν η πιο επιτυχής χρονιά από άποψη κερδοφορίας», με τα κέρδη προ φόρων να ανέρχονται «σε €47,6 εκατ. έναντι €42,3 εκατ. της χρήσης 2018 παρουσιάζοντας αύξηση 12,5%», και τις τρεις προβλήτες (σ.σ.: την Ι του ΟΛΠ και τις ΙΙ και ΙΙΙ της ΣΕΠPCT, θυγατρικής της COSCO) να πετυχαίνουν «νέο ρεκόρ διακίνησης containers […] φέρνοντας τον Πειραιά στην πρώτη θέση στη Μεσόγειο», όπως σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωσηΤα αποτελέσματα χρήσης 2019 της ΟΛΠ Α.Ε. παρουσιάστηκαν στην Ένωση Θεσμικών Επενδυτών | Ανακοίνωση Τύπου, 19.05.2020. Ακόμη και μέσω πανδημίας πια, εν έτει 2020, η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων (που αποτελεί και τη βασική πηγή εσόδων της COSCO) μπορεί να έχει υποστεί μείωση αλλά «αντέχειΤα φορτία της Cosco στήριξαν τον Πειραιά στο επτάμηνο | Η Καθημερινή», σε αντίθεση για παράδειγμα με την αγορά της κρουαζιέρας που έχει καταρρεύσει.
Εν τω μεταξύ τα τελευταία χρόνια έχουν συμβεί και άλλα πολλά στον άξονα Αθήνας-Πεκίνου, πάντα υπό το άγρυπνο βλέμμα της Ουάσιγκτον.
Στο επίκεντρο των εξελίξεων, ως οδοδείκτης, βρίσκεται φυσικά η μεγαλεπήβολη κινεζική πρωτοβουλία «Μια Ζώνη Ένας Δρόμος», ή γνωστή και ως «Belt and Road Initiative» (BRIBelt and Road Initiative): η αναπτυξιακή στρατηγική που παρουσίασε δηλαδή το 2013 ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ για τη δημιουργία ενός διευρυμένου/εκσυγχρονισμένου δικτύου υποδομών που ως «Δρόμος του Μεταξιού του 21ου αιώνα» θα συνδέει την Κίνα με άλλες περίπου 70 χώρες, τόσο από ξηράς (Οικονομική Ζώνη του Δρόμου του Μεταξιού – Silk Road Economic Belt) όσο και από θαλάσσης (Θαλάσσιος Δρόμος του Μεταξιού του 21ου αιώνα – 21st Century Maritime Silk Road), με το λιμάνι του Πειραιά συγκεκριμένα να «διαθέτει μοναδικά πλεονεκτήματα» στα μάτια του Πεκίνου «λόγω της στρατηγικής του θέσης […] στο σταυροδρόμι Ασίας-Αφρικής-ΕυρώπηςΣτρατηγική – Όραμα: Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς Α.Ε.».
«Σημαντικό έργο στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας BRI αποτελεί ο Λιμένας Πειραιά, ο οποίος έχει αναδειχθεί ως το μεγαλύτερο λιμάνι της Μεσογείου βάσει όγκου διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων και εντός διετίας εκτιμάται ότι θα είναι το τρίτο σημαντικότερο λιμάνι της Ευρώπης», σημείωναν μόλις τον περασμένο Ιούνιο ελληνικές διπλωματικές πηγές, με αφορμή τότε τη συμμετοχή της Ελλάδας (του Κώστα Φραγκογιάννη εν προκειμένω, υφυπουργού Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία) σε τηλεδιάσκεψηΣυμμετοχή του Υφυπουργού Εξωτερικών, Κώστα Φραγκογιάννη σε τηλεδιάσκεψη των χωρών της πρωτοβουλίας «Belt and Road» (Αθήνα, 18.06.2020) | Υπουργείο Εξωτερικών συνολικά 23 χωρών της πρωτοβουλίας «Belt and Road» (BRI) για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού COVID-19 και των επιπτώσεών της.
Αξίζει –ίσως– να σημειωθεί ότι οι μόνες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που πήραν μέρος σε εκείνη την τηλεδιάσκεψη ήταν η Ελλάδα και η Ουγγαρία.
Η Ελλάδα ήταν, άλλωστε, και η πρώτη χώρα της Δύσης που υπέγραψε διμερές Μνημόνιο Κατανόησης με την Κίνα στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας BRI τον Αύγουστο του 2018, κατά τη διάρκεια επίσκεψης του τότε υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά στο Πεκίνο, προς μεγάλη απογοήτευση τότε της γερμανικής Frankfurter Allgemeine Zeitung που είχε επιτεθείHarmonie nach Pekinger Art | Frankfurter Allgemeine στην ελληνική κυβέρνηση με την κατηγορία ότι αποκλίνει της ευρωπαϊκής/γερμανικής γραμμής όταν αναπτύσσει τόσο στενή συνεργασία με το Πεκίνο.
Η Ελλάδα αποτελεί πια μέλοςMembers and Prospective Members of the Bank | AIIB και της αναπτυξιακής Asian Infrastructure Investment BankAIIB (AIIB), που ιδρύθηκε στο Πεκίνο το 2016, ενώ από την άνοιξη του 2019 έχει ενταχθεί και στον Μηχανισμό Συνεργασίας των «17+1Cooperation Between China and Central and Eastern European Countries», όπως ονομάζεται η πρωτοβουλία που έχει αναλάβει το Πεκίνο για την ενίσχυση των κινεζικών δεσμών με συνολικά 17 χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Υπενθυμίζεται πως το 2017 η Κίνα ήταν και η τιμώμενη χώρα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Παρουσία έχουν αποκτήσει όμως στην Ελλάδα, ξεκινώντας από το 2019, για πρώτη φορά και κινεζικές τράπεζες όπως η Bank of China και η Industrial and Commercial Bank of China, με την Τράπεζα της Ελλάδος να προχωρά σε σχετική ανακοίνωσηΕγκατάσταση στην Ελλάδα της Bank of China και της Industrial and Commercial Bank of China | Τράπεζα της Ελλάδας τον Νοέμβριο του 2019.
Αλλά και στον χώρο των τηλεπικοινωνιών και των δικτύων νέας γενιάς 5G, εταιρείες όπως η Vodafone και η WIND έχουν επί παραδείγματι συνεργαστεί σε πιλοτικά προγράµµατα 5G (στα Τρίκαλα, στην Καλαµάτα) µε την κινεζική Huawei.
Παράλληλα, στην Ελλάδα δραστηριοποιείται και η State Grid Europe Limited, θυγατρική της State Grid Corporation of China, που έχει μπει ως στρατηγικός επενδυτήςΗ εταιρεία – Μέτοχοι – State Grid | ΑΔΜΗΕ στον ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) ήδη από το 2017, με ποσοστό 24%, αναλαμβάνοντας στην πορεία και το μεγαλεπήβολο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης με την Αττική (ΑΡΙΑΔΝΗ INTERCONNECTIONAriadne Interconnection). H State Grid ξεχωρίζει, μεταξύ άλλων, και για τη δωρεά οκτώ τόνων ιατρικού υλικού στο ελληνικό υπουργείο Υγείας στην οποία προχώρησε μέσω του ΑΔΜΗΕ, ως κινεζική βοήθεια προς την Ελλάδα για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Το εν Ελλάδι κινεζικό ενδιαφέρον έχει επεκταθεί, ωστόσο, και στους χώρους της ηλιακής ενέργειαςΕπενδύσεις στην Κρήτη έφερε ο Κινέζος πρόεδρος – Ενδιαφέρον για καλώδιο και ηλιοθερμικό! | neakriti καθώς και της διαχείρισης απορριμμάτωνΣημαντικό ενδιαφέρον κινέζικων εταιρειών για επενδύσεις στην Ελλάδα | Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, με τους Κινέζους «επενδυτές» να πρωταγωνιστούν παράλληλα κατά πλειοψηφία (σε ποσοστό περίπου 75%) και στο Golden Visa ProgramΆδειες διαμονής | Enterprise Greece, αγοράζοντας δηλαδή ακίνητα στην Ελλάδα (η αξία των οποίων θα πρέπει όμως να ξεπερνάει τα 250.000 ευρώ) με αντάλλαγμα άδειες παραμονής.
Και επειδή η κερδοφορία ανοίγει την όρεξη, η COSCO προωθεί εδώ και καιρό την ανάπτυξη/κατασκευή ενός τέταρτου προβλήτα στον Πειραιά, στην προσπάθειά της να αυξήσει τη δυναμικότητα αποθήκευσης και διαχείρισης εμπορευματοκιβωτίων.
Αρχής γενομένης από το 2018, ο κινεζικός κολοσσός έχει υποβάλει και αίτημα για την εγκατάσταση ναυπηγείου στην περιοχή της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης του Περάματος, το οποίο μάλιστα εγκρίθηκεΣτΕ 766/2020 Τμ.Ε΄: Δυνατότητα μετατροπής σε ναυπηγείο της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης Περάματος από τον ΟΛΠ | Sakkoulas-Online προ μηνών από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) που ακύρωσε προηγούμενη απορριπτική απόφαση της Περιφέρειας Αττικής, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι το ναυπηγείο πρόκειται να υλοποιηθεί.
Τοπικοί φορείς και ενώσεις εργαζομένων αντιδρούν σε κάποιες από τις
κινήσεις της COSCO στον Πειραιά (μεταξύ άλλων και στην εγκατάσταση
ναυπηγείου), καταγγέλλοντας μονοπωλιακές πρακτικές, μιλώντας για
«περιβαλλοντικά εγκλήματα» (απόρριψη βυθοκορημάτων στην θάλασσα),
βλέποντας αποκλίσεις από τις αρχικές συμβάσεις και/ή εκφράζοντας
αμφιβολίες ως προς τα οφέλη (τα αντισταθμιστικά κ.ά.) που έχει τελικώς
στην πράξη η κινέζικη επένδυση για τις τοπικές κοινωνίες, τις λοιπές
επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον Πειραιά, τους εργαζόμενους στο
Πέραμα κ.ά.
Οι φορείς του Πειραιά, ωστόσο, δεν είναι οι μόνοι που αντιδρούνΝαυπηγοεπισκευαστές εναντίον Cosco | efsyn. Αντιδράσεις έχουν εκφραστεί και από την πλευρά της αμερικανικής κυβέρνησης, στη σκιά της ευρύτερης, πολυμέτωπης σινοαμερικανικής κόντρας που ούτως ή άλλως οξύνεται με πεδίο αντιπαράθεσης πλέον και την πανδημία του κορονοϊού.
Η Ουάσιγκτον δεν το κρύβει πως αντιμετωπίζει πια το «κομμουνιστικό» Πεκίνο ως «τη μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη απειλήThe Threat Posed by the Chinese Government and the Chinese Communist Party to the Economic and National Security of the United States | FBI». Τόσο ο διευθυντής του FBI, Κρίστοφερ Ρέι, όσο και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του προέδρου Τραμπ, Ρόμπερτ Ο’ Μπράιεν, έχουν υπογραμμίσει τη σχετική «απειλή» μέσα από δημόσιες τοποθετήσειςTrump Aide O’Brien Says China Is Biggest Threat to U.S. Election | Bloomberg τους τελευταίους μήνες, ενώ μόλις στα τέλη του 2019 ακόμη και το ΝΑΤΟ θα αναγνώριζεLondon Declaration | North Atlantic Treaty Organization για πρώτη φορά στα χρονικά ως «πρόκληση» την «αυξανόμενη επιρροή» της Κίνας.
Για πολλούς Ρεπουμπλικάνους πια εντός των ΗΠΑ, η σινοαμερικανική κόντρα αποκτά χαρακτήρα προεκλογικού «όπλου» εν όψει των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου, ικανού να συσπειρώσει ψηφοφόρους γύρω από τον Ντόναλντ Τραμπ ενεργοποιώντας δεξιά αντανακλαστικά ενάντια στο «κομμουνιστικό» Πεκίνο, με την παράλληλη ελπίδα να πληγεί ο Τζο ΜπάιντενTrump blows past the intelligence to accuse China of backing Biden | Politico (ως «πολύ φιλικός» προς την Κίνα) και να μετακυλιστούν όσο πιο μακριά γίνεται από την Ουάσιγκτον (ει δυνατόν προς την κατεύθυνση «κομμουνιστικών απειλώνCommunist China and the Free World’s Future | U.S. Department of State») οι βαριές ευθύνες της αμερικανικής πολιτικής ηγεσίας στο μέτωπο της αντιμετώπισης της πανδημίας.
Ο σινο-αμερικανικός ανταγωνισμός, ωστόσο, επί της ουσίας ξεπερνά κατά πολύ τις όποιες αμερικανικές προεκλογικές μεθοδεύσεις.
Είναι βαθύτερος, ουσιαστικότερος και στην πραγματικότητα υπερκομματικός.
Σηματοδοτεί την επιστροφή σε έναν νέου τύπου διπολισμόThe United States and China: The Return of a Bipolar World | Carnegie Europe (πλην όμως όχι τόσο μονοδιάστατο), με την Κίνα να έχει πλέον λάβει τη θέση που είχε άλλοτε η Σοβιετική Ένωση μέσα σε έναν κόσμο που αλλάζει αφήνοντας πίσω του τη «μονοπολική στιγμήThe Unipolar Moment | Foreign Affairs» της αδιαφιλονίκητης δυτικής ηγεμονίας, όπως εκείνη είχε διαμορφωθεί στη μεταψυχροπολεμική εποχή.
Ο σινο-αμερικανικός ανταγωνισμός δοκιμάζεται στο Χονγκ Κονγκ, στην Ταϊβάν, στη Νότια Σινική Θάλασσα αλλά και στην Ελλάδα, με πεδίο αντιπαράθεσης τις τηλεπικοινωνίες (δίκτυα 5G, Huawei), τη βιομηχανία (πνευματική ιδιοκτησία, δίκτυα εφοδιασμού), το εμπόριο (δασμοί) και την παγκόσμια υγεία (πανδημία κορονοϊού COVID-19, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κ.ά.).
Το επονομαζόμενο «πίβοτ προς την ΑσίαAmerica’s Pacific Century | Foreign Policy», όπως έχει καθιερωθεί πλέον να ονομάζεται η προσπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών να αναχαιτίσουν την κινεζική γιγάντωση στρέφοντας το κέντρο βάρους του αμερικανικού ενδιαφέροντος προς ανατολάς, δεν ξεκίνησε άλλωστε επί Τραμπ αλλά αρκετά χρόνια νωρίτερα, επί Ομπάμα.
Και εάν ο πραγματικός στόχος του Πεκίνου είναι να προχωρήσει σε μια «ολιστική αναβάθμιση του στρατηγικού επιπέδου των σινοελληνικών σχέσεων […] με το έργο στο λιμάνι του Πειραιά να αποτελεί το “κεφάλι του Δράκου”», όπως είχε διαμηνύσει ο ίδιος ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ τον Νοέμβριο του 2019 μέσα από άρθροΑρθρο Σι Τζινπίνγκ στην «Κ»: Είθε η σοφία των αρχαίων πολιτισμών να φωτίσει το μέλλον | Η Καθημερινή του στην Καθημερινή, τότε η Ουάσιγκτον προφανώς και εξακολουθεί να έχει κάθε λόγο να ανησυχεί.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, πολλά από όσα εμείς εδώ στην Ελλάδα έχουμε τα τελευταία χρόνια επιλέξει να ερμηνεύσουμε ως μηνύματα των ΗΠΑ προς την Τουρκία, θα μπορούσαν ίσως –από αμερικανική σκοπιά– να ερμηνευτούν παράλληλα και ως μηνύματα προς την Κίνα.
Ο Στρατηγικός Διάλογος ΗΠΑ-Ελλάδας, για παράδειγμα, την έναρξη του οποίου εγκαινίασαν Αθήνα και Ουάσιγκτον τον Δεκέμβριο του 2018, θα μπορούσε να ιδωθεί και ως κρούση προς το Πεκίνο.
Οι αιχμές προς την πλευρά της Κίνας δεν λείπουν άλλωστε και από τα Κοινά Ανακοινωθέντα που έχουν δώσει στη δημοσιότητα οι δύο χώρες στο πλαίσιο του εν λόγω διαλόγου (τον Δεκέμβριο του 2018Κοινό Ανακοινωθέν του εναρκτήριου Στρατηγικού Διάλογου ΗΠΑ-Ελλάδας | Ελληνική Δημοκρατία και τον Οκτώβριο του 2019Κοινό Ανακοινωθέν σχετικά με τον Δεύτερο Στρατηγικό Διάλογο ΗΠΑ-Ελλάδας 2019 | Υπουργείο Εξωτερικών).
Τα σχετικά σημεία στα συγκεκριμένα κείμενα, πολλά: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών (σ.σ.: πρωτοβουλία σαφώς ανταγωνιστική του μηχανισμού 17+1 στην Ανατολική Ευρώπη) καθώς και τις σχετικές προσπάθειες για την ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας μεταξύ του ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου […]
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα ανέλαβαν την υποχρέωση να εργαστούν από κοινού προκειμένου να ενισχύσουν την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα […] Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεργαστούν με την Ελλάδα καθώς η τελευταία αναπτύσσει μια διαδικασία ελέγχου επενδύσεων […]».
Όταν βρέθηκε στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 2019 για να υπογράψει τότε μαζί με τον Έλληνα ομόλογό του, Νίκο Δένδια, το Πρωτόκολλο Τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, εξέφρασε δημόσιαSecretary Michael R. Pompeo and Greek Foreign Minister Nikolaos Dendias | U.S. Embassy and Consulate in Greece τις ανησυχίες των ΗΠΑ για τις κινεζικές επενδύσεις σε τεχνολογία και υποδομές.
Κάτι ανάλογο θα έκανε δημόσια και ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Γουίλμπουρ Ρος, τον Νοέμβριο του 2019Southeast Europe & East Med: New strategies, New perspectives, καλώντας την Ελλάδα «να μην πέσει στην παγίδα της Κίνας».
Κι όταν τον περασμένο Μάρτιο η Cosmote ανακοίνωσε πως επρόκειτο να συνεργαστείCOSMOTE Greece selects Ericsson 5G | Ericsson με τη σουηδική Ericsson (κι όχι με την κινεζική Huawei) για την ανάπτυξη του 5G δικτύου της στην Ελλάδα, ο Αµερικανός πρέσβης στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ πανηγύρισε καλωσορίζοντας, μέσω Twitter, την κίνηση της Cosmote ως «µοντέλο για τις τηλεπικοινωνίες παγκοσµίως», το οποίο μάλιστα «διαφυλάσσει και την εθνική ασφάλεια της Ελλάδας».
Αλλά και πέρα από τις όποιες δηλώσεις, η αμερικανική πλευρά εμφανίζεται πλέον να ενισχύει και σε πρακτικό επίπεδο την παρουσία της στην Ελλάδα, υψώνοντας έτσι άμεσα ή έμμεσα αναχώματα στην κινεζική επέκταση, ειδικά σε κλάδους όπως είναι για παράδειγμα αυτός των ναυπηγείων.
Η αμερικανική ONEX Shipyards δραστηριοποιείται, ξεκινώντας από το 2018, στη Σύρο, έχοντας αναλάβει την αναγέννηση-λειτουργία των εκεί ναυπηγείων (Νεώριο). Ως ONEXGreek Shipyards in Syros: Shipbuilding, Repairing and Upgrading | ONEX Neorion Shipyards πια, προχώρησε μάλιστα και στη σύναψη συμφωνίας με την ισραηλινή Israel Shipyards για τη συμπαραγωγή και συνανάπτυξη πλοίων, μεταξύ αυτών και κορβέτας με το όνομα «ΘεμιστοκλήςThemistocles Corvette». Η ONEX ωστόσο πλέον έχει βάλει πλώρη και για τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, τα οποία και διεκδικεί με την υποστήριξη μάλιστα του ιδίου του αμερικανικού κράτους: εν προκειμένω της κρατικής αμερικανικής Εταιρείας Διεθνούς Αναπτυξιακής Χρηματοδότησης (United States International Development Finance Corporation – DFCDFC | Investing in Development). Παράλληλα, η αμερικανική πλευρά
φέρεται να ενδιαφέρεται και για την ιδιωτικοποίηση των Ναυπηγείων ΣκαραμαγκάΕλληνικά Ναυπηγεία Α.Ε. – Υπό Ειδική Διαχείριση (ΕΝΑΕ), η προκήρυξη του διαγωνισμού για την πώληση των οποίων αναμένεταιTέσσερα μεγάλα στοιχήματα της ελληνικής βιομηχανίας και το αβέβαιο μέλλον τους μέσα στο φθινόπωρο του 2020.
«Το όραμα της ΟΝΕΧ, το οποίο μοιράζεται η κυβέρνηση των ΗΠΑ, είναι να καταστήσει την Ελευσίνα το κύριο σημείο υποστήριξης Ελλήνων, Αμερικανών και διεθνών πλοιοκτητών στην Ανατολική Μεσόγειο. Με την επένδυση της ΟΝΕΧ, η Ελευσίνα μπορεί να γίνει πάλι μια εγκατάσταση παγκόσμιας κλάσης, για την υποστήριξη της αυξανόμενης μερίδας πλοίων LNG, του 6ου Αμερικανικού Στόλου, πλωτών δεξαμενών επανυγροποίησης φυσικού αερίου, αμυντικών και εμπορικών πλοίων και πλωτών κατασκευών», θα δήλωνεΔηλώσεις του Αμερικανού Πρέσβη Πάιατ στα Ναυπηγεία Ελευσίνας | Η Αμερικανική Πρεσβεία και το Προξενείο στην Ελλάδα ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ τον Ιούλιο του 2020 σε εκδήλωση στην Ελευσίνα. Περίπου τρεις εβδομάδες αργότερα, ο ίδιος Αμερικανός διπλωμάτης θα επισκεπτόταν και το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, υπογραμμίζοντας ότι για την αμερικανική κυβέρνηση οι ιδιωτικοποιήσεις των λιμένων σε Αλεξανδρούπολη και Καβάλα αποτελούν «στρατηγικές προτεραιότητεςΔηλώσεις του Αμερικανού Πρέσβη Πάιατ στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης | Η Αμερικανική Πρεσβεία και το Προξενείο στην Ελλάδα», με το αμερικανικό επενδυτικό ταμείο Black Summit Financial να εμφανίζεται μάλιστα έτοιμο να υποβάλει προσφορές και για τα δύο προαναφερθέντα λιμάνια.
«Η Αλεξανδρούπολη παίζει στρατηγικό ρόλο στον κοινό στόχο των χωρών μας για την οικοδόμηση ευρωπαϊκής ενέργειακής και περιφερειακής ασφάλειας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Πάιατ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσεγγίζουν πια την Ελλάδα ως κόμβο, προωθώντας έργα που –από τη σκοπιά των αμερικανικών συμφερόντων– θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διαφοροποίηση των ενεργειακών οδών και στη μεγαλύτερη «ασφάλεια» δια της περιφερειακής συνδεσιμότητας, όπως είναι ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου (TAP), ο Διασυνδετήριος Αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB), η πλωτή μονάδα υγροποιημένου φυσικού αερίου της Αλεξανδρούπολης, η υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου της Καβάλας, ο αγωγός φυσικού αερίου Θεσσαλονίκης-Σκοπίων, οι αμερικανικές επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κ.ά.
Παράλληλα ωστόσο, με τις ευλογίες της αμερικανικής πρεσβείας προχωρούν πλέον και οι επενδύσεις (σε κέντρα έρευνας και καινοτομίας) που υλοποιούν στη Θεσσαλονίκη επιχειρηματικοί κολοσσοί των ΗΠΑ όπως είναι η CiscoΈτσι θα Είναι το Κέντρο Καινοτομίας της Cisco στη Θεσσαλονίκη | Voria και η PfizerΔήλωση σχετικά με τη δημιουργία ψηφιακού εργαστηριακού κέντρου στη Θεσσαλονίκη | Pfizer, ενώ με μεγαλύτερο ενδιαφέρον φαίνεται να προσεγγίζουν πλέον την Ελλάδα και άλλες αμερικανικές εταιρείες όπως για παράδειγμα η MicrosoftMicrosoft : Ιδρύει κέντρο ανάπτυξης στην Ελλάδα – Τηλεδιάσκεψη Μητσοτάκη με ιδρυτές επιχειρήσεων τεχνολογίας | Τα Νέα και η Applied MaterialsCompany – Think Silicon S.A..
Από το κάδρο της αμερικανικής παρουσίας δεν θα μπορούσε, φυσικά, να λείπει και η ανάμειξηΣε Total – ExxonMobil – EΛΠΕ τα δύο οικόπεδα νοτίως της Κρήτης | Η Καθημερινή της ExxonMobil στα ενεργειακά κοιτάσματα της Κρήτης, ούτε και οι αμυντικοί εξοπλισμοί που εξακολουθούν «παραδοσιακά», ειδικά σε περιόδους ελληνοτουρκικής έντασης όπως είναι η τρέχουσα, να λειτουργούν ως μέσο πίεσης-leverage υπέρ των ΗΠΑ στις σχέσεις τους με την Ελλάδα, όπως άλλωστε και η διευρυμένη αμερικανική παρουσία (Σούδα, Στεφανοβίκιο, Λάρισα, Αλεξανδρούπολη κ.ά.) εντός των ελληνικών συνόρων, στον απόηχο της υπογραφής του Πρωτοκόλλου ΤροποποίησηςΚύρωση του Πρωτοκόλλου Τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ.
«Το τελευταίο διάστημα το εύρος και ο όγκος, αλλά και η ορατότητα (visibility) των αμερικανικών επενδύσεων έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά, πχ στα ναυπηγεία της Σύρου και της Ελευσίνας, στον τομέα των υψηλών τεχνολογιών κλπ», δηλώνει στο inside story ο Πλάμεν Τόντσεφ, επικεφαλής του Τμήματος Ασιατικών Σπουδών του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΙΔΟΣΙνστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων), και συνεχίζει:
«Η Ελλάδα ασφαλώς λαμβάνει υπόψη της το σημαντικό πολιτικό βάρος του Πεκίνου στην διεθνή σκηνή (πχ ως μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ), αλλά και τις σχετικά περιορισμένες δυνατότητες της Κίνας ως προς την παροχή ασφάλειας στον ταραχώδη περίγυρο της Ελλάδας – ιδίως εν μέσω της σημερινής κρίσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Αντίθετα, οι ΗΠΑ και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, πχ η Γαλλία, είναι ασύγκριτα πιο χρήσιμες στην Ελλάδα ως πάροχοι/εγγυητές ασφάλειας».
Όσο για το μέλλον, ο κ. Τόντσεφ εκτιμά πως «από δω και στο εξής οι κινεζικές επενδύσεις σε υποδομές και στρατηγικής σημασίας δίκτυα θα υφίστανται πολύ αυστηρότερο έλεγχο απ’ ό,τι στο παρελθόν, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει αποκτήσει μηχανισμό αξιολόγησης ξένων επενδύσεων (FDI screening mechanism), τον οποίον διαθέτουν οι περισσότερες χώρες-μέλη της ΕΕ». «Μεγάλες κινεζικές επενδύσεις της κλίμακας του Πειραιά είναι μάλλον απίθανο να επαναληφθούν», καταλήγει ο επικεφαλής του Τμήματος Ασιατικών Σπουδών του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΙΔΟΣ), αναγνωρίζοντας ωστόσο πως «ενδέχεται να αυξηθεί η κινεζική παρουσία στους τομείς της ενέργειας (δίκτυα μεταφοράς, ΑΠΕ) και της διαχείρισης απορριμμάτων, όπως και στην ακίνητη περιουσία και στον τραπεζικό τομέα».
Εν τω μεταξύ βέβαια, οι εξελίξεις στο μέτωπο του σινοαμερικανικού ανταγωνισμού τρέχουν, με τον Διευθυντή της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, Γιανγκ Τσίτσι, να επισκέπτεταιΣυνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Yang Jiechi, μέλος του Πολιτικού Γραφείου και Διευθυντή της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας | Ελληνική Δημοκρατία – Πρωθυπουργός τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην Αθήνα στις 4 Σεπτεμβρίου, λίγο πριν από το τρίτο γύρο του Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ, στέλνοντας δικά του μηνύματα ακόμη στενότερης σινοελληνικής συνεργασίας, κόντρα στις αμερικανικές πιέσεις.
πριν από την εμφάνιση του ISIS. Με τον Ντόναλντ Τραμπ τότε να ιδιωτεύει παρουσιάζοντας τo τηλεοπτικό παιχνίδι The ApprenticeThe Apprentice: Best of Season 6 | YouTube και τον Σι Τζινπίνγκ να προετοιμάζεται να αναλάβει την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων του ΠεκίνουBeijing 2008 Summer Olympics – results & video highlights ως ανερχόμενο μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας.
Αθήνα και Πεκίνο αποφασίζουν τότε να προχωρήσουν από κοινού στη θέσπιση μιας σινοελληνικής Συνολικής Στρατηγικής Εταιρικής ΣχέσηςΚοινή Δήλωση Συνολικής Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης Μεταξύ της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και της Ελληνικής Δημοκρατίας 22 σημείων. Ενδεικτικό ως προς όσα επρόκειτο να ακολουθήσουν είναι το σημείο υπ’ αριθμόν 15, σύμφωνα με το οποίο «οι δύο χώρες, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τον ιδιαίτερο ρόλο που ο ναυτιλιακός τομέας διαδραματίζει στις οικονομικές και εμπορικές τους σχέσεις, τόσο στο χώρο των ναυπηγήσεων, όσο και στις εμπορευματικές μεταφορές, αναλαμβάνουν την υποχρέωση να διευκολύνουν τη συνεργασία […] αναφορικά με τις μεταφορές, την ασφάλεια και τις λιμενικές υποδομές. Η Κίνα και η Ελλάδα θα προαγάγουν τη συνεργασία μεταξύ των λιμένων και ναυτιλιακών επιχειρήσεων και θα υποστηρίξουν την απ’ ευθείας μεταφορά εμπορευμάτων ανάμεσα σε ελληνικούς και κινεζικούς λιμένες, καθώς και την αξιοποίηση λιμένων κάθε μίας χώρας ως διαμετακομιστικών κέντρων προώθησης προϊόντων της άλλης, σε γειτονικές χώρες και περιοχές».
Δεκατέσσερα χρόνια μετά, με τον κόσμο να έχει εν τω μεταξύ έρθει τα πάνω-κάτω όχι μόνο στα καθ’ ημάς αλλά και διεθνώς, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας βρίσκεται πια να έχει «ρίξει άγκυρα» στη ΝΑΤΟϊκή Ελλάδα με εφαλτήριο του λιμάνι του Πειραιά και να επεκτείνεται ενισχύοντας την επιρροή της – ενώ η Ουάσιγκτον παρακολουθεί.
Η πώληση του ΟΛΠ
Αρχής γενομένης από τον Απρίλιο του 2016, ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ), «το μόνο ευρωπαϊκό λιμάνι στην Ανατολική Μεσόγειο με τις απαραίτητες υποδομές για την εξυπηρέτηση του διαμετακομιστικού εμπορίουΣτρατηγική – Όραμα: Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς Α.Ε.» όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, περνά υπό την ιδιοκτησία της China COSCO Shipping Corporation Limited. «Με την εξέλιξη αυτή επιτυγχάνεται, με απόλυτη επιτυχία, ένα ιδιαίτερα σημαντικό ορόσημο του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, σύμφωνα και με τις δεσμεύσεις της Ελληνικής Δημοκρατίας», σημειώνει σε ανακοίνωσήΔελτίο Τύπου για την υπογραφή της συμφωνίας πώλησης του ΟΛΠ μεταξύ ΤΑΙΠΕΔ και China COSCO Shipping Corporation Limited, 08/04/2016 του τον Απρίλιο του 2016 το ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου), πανηγυρίζοντας την πώληση του 67% του ΟΛΠ στην COSCO έναντι συνολικού τιμήματος 368,5 εκατ. ευρώ. «Όταν η Ελλάδα αντιμετώπιζε το οικονομικό πρόβλημα του χρέους, η Κίνα βοηθούσε ολόψυχα», θα μας υπενθυμίσειΑρθρο Σι Τζινπίνγκ στην «Κ»: Είθε η σοφία των αρχαίων πολιτισμών να φωτίσει το μέλλον | Η Καθημερινή μερικά χρόνια αργότερα ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, μέσα από τις σελίδες της Καθημερινής.
Εν έτει 2020 πια, έπειτα από τέσσερα συναπτά έτη αυξανόμενης κερδοφορίας στον Πειραιά (έναν δήμο που εν τω μεταξύ έχει αδελφοποιηθείΔήμος Πειραιά και Δήμος Σαγκάης ισχυροποιούν τους δεσμούς τους | Το Βήμα και με τον δήμο Σαγκάης), η COSCO προφανώς και έχει λόγους να πανηγυρίζει.
«Το 2019 ήταν η πιο επιτυχής χρονιά από άποψη κερδοφορίας», με τα κέρδη προ φόρων να ανέρχονται «σε €47,6 εκατ. έναντι €42,3 εκατ. της χρήσης 2018 παρουσιάζοντας αύξηση 12,5%», και τις τρεις προβλήτες (σ.σ.: την Ι του ΟΛΠ και τις ΙΙ και ΙΙΙ της ΣΕΠPCT, θυγατρικής της COSCO) να πετυχαίνουν «νέο ρεκόρ διακίνησης containers […] φέρνοντας τον Πειραιά στην πρώτη θέση στη Μεσόγειο», όπως σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωσηΤα αποτελέσματα χρήσης 2019 της ΟΛΠ Α.Ε. παρουσιάστηκαν στην Ένωση Θεσμικών Επενδυτών | Ανακοίνωση Τύπου, 19.05.2020. Ακόμη και μέσω πανδημίας πια, εν έτει 2020, η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων (που αποτελεί και τη βασική πηγή εσόδων της COSCO) μπορεί να έχει υποστεί μείωση αλλά «αντέχειΤα φορτία της Cosco στήριξαν τον Πειραιά στο επτάμηνο | Η Καθημερινή», σε αντίθεση για παράδειγμα με την αγορά της κρουαζιέρας που έχει καταρρεύσει.
Ο Δρόμος του Μεταξιού και άλλες πρωτοβουλίες
Εν τω μεταξύ τα τελευταία χρόνια έχουν συμβεί και άλλα πολλά στον άξονα Αθήνας-Πεκίνου, πάντα υπό το άγρυπνο βλέμμα της Ουάσιγκτον.
Στο επίκεντρο των εξελίξεων, ως οδοδείκτης, βρίσκεται φυσικά η μεγαλεπήβολη κινεζική πρωτοβουλία «Μια Ζώνη Ένας Δρόμος», ή γνωστή και ως «Belt and Road Initiative» (BRIBelt and Road Initiative): η αναπτυξιακή στρατηγική που παρουσίασε δηλαδή το 2013 ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ για τη δημιουργία ενός διευρυμένου/εκσυγχρονισμένου δικτύου υποδομών που ως «Δρόμος του Μεταξιού του 21ου αιώνα» θα συνδέει την Κίνα με άλλες περίπου 70 χώρες, τόσο από ξηράς (Οικονομική Ζώνη του Δρόμου του Μεταξιού – Silk Road Economic Belt) όσο και από θαλάσσης (Θαλάσσιος Δρόμος του Μεταξιού του 21ου αιώνα – 21st Century Maritime Silk Road), με το λιμάνι του Πειραιά συγκεκριμένα να «διαθέτει μοναδικά πλεονεκτήματα» στα μάτια του Πεκίνου «λόγω της στρατηγικής του θέσης […] στο σταυροδρόμι Ασίας-Αφρικής-ΕυρώπηςΣτρατηγική – Όραμα: Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς Α.Ε.».
«Σημαντικό έργο στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας BRI αποτελεί ο Λιμένας Πειραιά, ο οποίος έχει αναδειχθεί ως το μεγαλύτερο λιμάνι της Μεσογείου βάσει όγκου διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων και εντός διετίας εκτιμάται ότι θα είναι το τρίτο σημαντικότερο λιμάνι της Ευρώπης», σημείωναν μόλις τον περασμένο Ιούνιο ελληνικές διπλωματικές πηγές, με αφορμή τότε τη συμμετοχή της Ελλάδας (του Κώστα Φραγκογιάννη εν προκειμένω, υφυπουργού Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία) σε τηλεδιάσκεψηΣυμμετοχή του Υφυπουργού Εξωτερικών, Κώστα Φραγκογιάννη σε τηλεδιάσκεψη των χωρών της πρωτοβουλίας «Belt and Road» (Αθήνα, 18.06.2020) | Υπουργείο Εξωτερικών συνολικά 23 χωρών της πρωτοβουλίας «Belt and Road» (BRI) για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού COVID-19 και των επιπτώσεών της.
Αξίζει –ίσως– να σημειωθεί ότι οι μόνες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που πήραν μέρος σε εκείνη την τηλεδιάσκεψη ήταν η Ελλάδα και η Ουγγαρία.
Η Ελλάδα ήταν, άλλωστε, και η πρώτη χώρα της Δύσης που υπέγραψε διμερές Μνημόνιο Κατανόησης με την Κίνα στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας BRI τον Αύγουστο του 2018, κατά τη διάρκεια επίσκεψης του τότε υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά στο Πεκίνο, προς μεγάλη απογοήτευση τότε της γερμανικής Frankfurter Allgemeine Zeitung που είχε επιτεθείHarmonie nach Pekinger Art | Frankfurter Allgemeine στην ελληνική κυβέρνηση με την κατηγορία ότι αποκλίνει της ευρωπαϊκής/γερμανικής γραμμής όταν αναπτύσσει τόσο στενή συνεργασία με το Πεκίνο.
Η Ελλάδα αποτελεί πια μέλοςMembers and Prospective Members of the Bank | AIIB και της αναπτυξιακής Asian Infrastructure Investment BankAIIB (AIIB), που ιδρύθηκε στο Πεκίνο το 2016, ενώ από την άνοιξη του 2019 έχει ενταχθεί και στον Μηχανισμό Συνεργασίας των «17+1Cooperation Between China and Central and Eastern European Countries», όπως ονομάζεται η πρωτοβουλία που έχει αναλάβει το Πεκίνο για την ενίσχυση των κινεζικών δεσμών με συνολικά 17 χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Υπενθυμίζεται πως το 2017 η Κίνα ήταν και η τιμώμενη χώρα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Παρουσία έχουν αποκτήσει όμως στην Ελλάδα, ξεκινώντας από το 2019, για πρώτη φορά και κινεζικές τράπεζες όπως η Bank of China και η Industrial and Commercial Bank of China, με την Τράπεζα της Ελλάδος να προχωρά σε σχετική ανακοίνωσηΕγκατάσταση στην Ελλάδα της Bank of China και της Industrial and Commercial Bank of China | Τράπεζα της Ελλάδας τον Νοέμβριο του 2019.
Αλλά και στον χώρο των τηλεπικοινωνιών και των δικτύων νέας γενιάς 5G, εταιρείες όπως η Vodafone και η WIND έχουν επί παραδείγματι συνεργαστεί σε πιλοτικά προγράµµατα 5G (στα Τρίκαλα, στην Καλαµάτα) µε την κινεζική Huawei.
Παράλληλα, στην Ελλάδα δραστηριοποιείται και η State Grid Europe Limited, θυγατρική της State Grid Corporation of China, που έχει μπει ως στρατηγικός επενδυτήςΗ εταιρεία – Μέτοχοι – State Grid | ΑΔΜΗΕ στον ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) ήδη από το 2017, με ποσοστό 24%, αναλαμβάνοντας στην πορεία και το μεγαλεπήβολο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης με την Αττική (ΑΡΙΑΔΝΗ INTERCONNECTIONAriadne Interconnection). H State Grid ξεχωρίζει, μεταξύ άλλων, και για τη δωρεά οκτώ τόνων ιατρικού υλικού στο ελληνικό υπουργείο Υγείας στην οποία προχώρησε μέσω του ΑΔΜΗΕ, ως κινεζική βοήθεια προς την Ελλάδα για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Το εν Ελλάδι κινεζικό ενδιαφέρον έχει επεκταθεί, ωστόσο, και στους χώρους της ηλιακής ενέργειαςΕπενδύσεις στην Κρήτη έφερε ο Κινέζος πρόεδρος – Ενδιαφέρον για καλώδιο και ηλιοθερμικό! | neakriti καθώς και της διαχείρισης απορριμμάτωνΣημαντικό ενδιαφέρον κινέζικων εταιρειών για επενδύσεις στην Ελλάδα | Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, με τους Κινέζους «επενδυτές» να πρωταγωνιστούν παράλληλα κατά πλειοψηφία (σε ποσοστό περίπου 75%) και στο Golden Visa ProgramΆδειες διαμονής | Enterprise Greece, αγοράζοντας δηλαδή ακίνητα στην Ελλάδα (η αξία των οποίων θα πρέπει όμως να ξεπερνάει τα 250.000 ευρώ) με αντάλλαγμα άδειες παραμονής.
Και επειδή η κερδοφορία ανοίγει την όρεξη, η COSCO προωθεί εδώ και καιρό την ανάπτυξη/κατασκευή ενός τέταρτου προβλήτα στον Πειραιά, στην προσπάθειά της να αυξήσει τη δυναμικότητα αποθήκευσης και διαχείρισης εμπορευματοκιβωτίων.
Αρχής γενομένης από το 2018, ο κινεζικός κολοσσός έχει υποβάλει και αίτημα για την εγκατάσταση ναυπηγείου στην περιοχή της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης του Περάματος, το οποίο μάλιστα εγκρίθηκεΣτΕ 766/2020 Τμ.Ε΄: Δυνατότητα μετατροπής σε ναυπηγείο της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης Περάματος από τον ΟΛΠ | Sakkoulas-Online προ μηνών από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) που ακύρωσε προηγούμενη απορριπτική απόφαση της Περιφέρειας Αττικής, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι το ναυπηγείο πρόκειται να υλοποιηθεί.
Οι δυσαρεστημένοι
Οι φορείς του Πειραιά, ωστόσο, δεν είναι οι μόνοι που αντιδρούνΝαυπηγοεπισκευαστές εναντίον Cosco | efsyn. Αντιδράσεις έχουν εκφραστεί και από την πλευρά της αμερικανικής κυβέρνησης, στη σκιά της ευρύτερης, πολυμέτωπης σινοαμερικανικής κόντρας που ούτως ή άλλως οξύνεται με πεδίο αντιπαράθεσης πλέον και την πανδημία του κορονοϊού.
Η Ουάσιγκτον δεν το κρύβει πως αντιμετωπίζει πια το «κομμουνιστικό» Πεκίνο ως «τη μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη απειλήThe Threat Posed by the Chinese Government and the Chinese Communist Party to the Economic and National Security of the United States | FBI». Τόσο ο διευθυντής του FBI, Κρίστοφερ Ρέι, όσο και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του προέδρου Τραμπ, Ρόμπερτ Ο’ Μπράιεν, έχουν υπογραμμίσει τη σχετική «απειλή» μέσα από δημόσιες τοποθετήσειςTrump Aide O’Brien Says China Is Biggest Threat to U.S. Election | Bloomberg τους τελευταίους μήνες, ενώ μόλις στα τέλη του 2019 ακόμη και το ΝΑΤΟ θα αναγνώριζεLondon Declaration | North Atlantic Treaty Organization για πρώτη φορά στα χρονικά ως «πρόκληση» την «αυξανόμενη επιρροή» της Κίνας.
Για πολλούς Ρεπουμπλικάνους πια εντός των ΗΠΑ, η σινοαμερικανική κόντρα αποκτά χαρακτήρα προεκλογικού «όπλου» εν όψει των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου, ικανού να συσπειρώσει ψηφοφόρους γύρω από τον Ντόναλντ Τραμπ ενεργοποιώντας δεξιά αντανακλαστικά ενάντια στο «κομμουνιστικό» Πεκίνο, με την παράλληλη ελπίδα να πληγεί ο Τζο ΜπάιντενTrump blows past the intelligence to accuse China of backing Biden | Politico (ως «πολύ φιλικός» προς την Κίνα) και να μετακυλιστούν όσο πιο μακριά γίνεται από την Ουάσιγκτον (ει δυνατόν προς την κατεύθυνση «κομμουνιστικών απειλώνCommunist China and the Free World’s Future | U.S. Department of State») οι βαριές ευθύνες της αμερικανικής πολιτικής ηγεσίας στο μέτωπο της αντιμετώπισης της πανδημίας.
Ο σινο-αμερικανικός ανταγωνισμός, ωστόσο, επί της ουσίας ξεπερνά κατά πολύ τις όποιες αμερικανικές προεκλογικές μεθοδεύσεις.
Είναι βαθύτερος, ουσιαστικότερος και στην πραγματικότητα υπερκομματικός.
Σηματοδοτεί την επιστροφή σε έναν νέου τύπου διπολισμόThe United States and China: The Return of a Bipolar World | Carnegie Europe (πλην όμως όχι τόσο μονοδιάστατο), με την Κίνα να έχει πλέον λάβει τη θέση που είχε άλλοτε η Σοβιετική Ένωση μέσα σε έναν κόσμο που αλλάζει αφήνοντας πίσω του τη «μονοπολική στιγμήThe Unipolar Moment | Foreign Affairs» της αδιαφιλονίκητης δυτικής ηγεμονίας, όπως εκείνη είχε διαμορφωθεί στη μεταψυχροπολεμική εποχή.
Ο σινο-αμερικανικός ανταγωνισμός δοκιμάζεται στο Χονγκ Κονγκ, στην Ταϊβάν, στη Νότια Σινική Θάλασσα αλλά και στην Ελλάδα, με πεδίο αντιπαράθεσης τις τηλεπικοινωνίες (δίκτυα 5G, Huawei), τη βιομηχανία (πνευματική ιδιοκτησία, δίκτυα εφοδιασμού), το εμπόριο (δασμοί) και την παγκόσμια υγεία (πανδημία κορονοϊού COVID-19, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κ.ά.).
Το επονομαζόμενο «πίβοτ προς την ΑσίαAmerica’s Pacific Century | Foreign Policy», όπως έχει καθιερωθεί πλέον να ονομάζεται η προσπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών να αναχαιτίσουν την κινεζική γιγάντωση στρέφοντας το κέντρο βάρους του αμερικανικού ενδιαφέροντος προς ανατολάς, δεν ξεκίνησε άλλωστε επί Τραμπ αλλά αρκετά χρόνια νωρίτερα, επί Ομπάμα.
Και εάν ο πραγματικός στόχος του Πεκίνου είναι να προχωρήσει σε μια «ολιστική αναβάθμιση του στρατηγικού επιπέδου των σινοελληνικών σχέσεων […] με το έργο στο λιμάνι του Πειραιά να αποτελεί το “κεφάλι του Δράκου”», όπως είχε διαμηνύσει ο ίδιος ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ τον Νοέμβριο του 2019 μέσα από άρθροΑρθρο Σι Τζινπίνγκ στην «Κ»: Είθε η σοφία των αρχαίων πολιτισμών να φωτίσει το μέλλον | Η Καθημερινή του στην Καθημερινή, τότε η Ουάσιγκτον προφανώς και εξακολουθεί να έχει κάθε λόγο να ανησυχεί.
Οι ΗΠΑ προσεγγίζουν την Ελλάδα
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, πολλά από όσα εμείς εδώ στην Ελλάδα έχουμε τα τελευταία χρόνια επιλέξει να ερμηνεύσουμε ως μηνύματα των ΗΠΑ προς την Τουρκία, θα μπορούσαν ίσως –από αμερικανική σκοπιά– να ερμηνευτούν παράλληλα και ως μηνύματα προς την Κίνα.
Ο Στρατηγικός Διάλογος ΗΠΑ-Ελλάδας, για παράδειγμα, την έναρξη του οποίου εγκαινίασαν Αθήνα και Ουάσιγκτον τον Δεκέμβριο του 2018, θα μπορούσε να ιδωθεί και ως κρούση προς το Πεκίνο.
Οι αιχμές προς την πλευρά της Κίνας δεν λείπουν άλλωστε και από τα Κοινά Ανακοινωθέντα που έχουν δώσει στη δημοσιότητα οι δύο χώρες στο πλαίσιο του εν λόγω διαλόγου (τον Δεκέμβριο του 2018Κοινό Ανακοινωθέν του εναρκτήριου Στρατηγικού Διάλογου ΗΠΑ-Ελλάδας | Ελληνική Δημοκρατία και τον Οκτώβριο του 2019Κοινό Ανακοινωθέν σχετικά με τον Δεύτερο Στρατηγικό Διάλογο ΗΠΑ-Ελλάδας 2019 | Υπουργείο Εξωτερικών).
Τα σχετικά σημεία στα συγκεκριμένα κείμενα, πολλά: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών (σ.σ.: πρωτοβουλία σαφώς ανταγωνιστική του μηχανισμού 17+1 στην Ανατολική Ευρώπη) καθώς και τις σχετικές προσπάθειες για την ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας μεταξύ του ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου […]
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα ανέλαβαν την υποχρέωση να εργαστούν από κοινού προκειμένου να ενισχύσουν την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα […] Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεργαστούν με την Ελλάδα καθώς η τελευταία αναπτύσσει μια διαδικασία ελέγχου επενδύσεων […]».
Όταν βρέθηκε στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 2019 για να υπογράψει τότε μαζί με τον Έλληνα ομόλογό του, Νίκο Δένδια, το Πρωτόκολλο Τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, εξέφρασε δημόσιαSecretary Michael R. Pompeo and Greek Foreign Minister Nikolaos Dendias | U.S. Embassy and Consulate in Greece τις ανησυχίες των ΗΠΑ για τις κινεζικές επενδύσεις σε τεχνολογία και υποδομές.
Κάτι ανάλογο θα έκανε δημόσια και ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Γουίλμπουρ Ρος, τον Νοέμβριο του 2019Southeast Europe & East Med: New strategies, New perspectives, καλώντας την Ελλάδα «να μην πέσει στην παγίδα της Κίνας».
Κι όταν τον περασμένο Μάρτιο η Cosmote ανακοίνωσε πως επρόκειτο να συνεργαστείCOSMOTE Greece selects Ericsson 5G | Ericsson με τη σουηδική Ericsson (κι όχι με την κινεζική Huawei) για την ανάπτυξη του 5G δικτύου της στην Ελλάδα, ο Αµερικανός πρέσβης στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ πανηγύρισε καλωσορίζοντας, μέσω Twitter, την κίνηση της Cosmote ως «µοντέλο για τις τηλεπικοινωνίες παγκοσµίως», το οποίο μάλιστα «διαφυλάσσει και την εθνική ασφάλεια της Ελλάδας».
Αλλά και πέρα από τις όποιες δηλώσεις, η αμερικανική πλευρά εμφανίζεται πλέον να ενισχύει και σε πρακτικό επίπεδο την παρουσία της στην Ελλάδα, υψώνοντας έτσι άμεσα ή έμμεσα αναχώματα στην κινεζική επέκταση, ειδικά σε κλάδους όπως είναι για παράδειγμα αυτός των ναυπηγείων.
Η αμερικανική ONEX Shipyards δραστηριοποιείται, ξεκινώντας από το 2018, στη Σύρο, έχοντας αναλάβει την αναγέννηση-λειτουργία των εκεί ναυπηγείων (Νεώριο). Ως ONEXGreek Shipyards in Syros: Shipbuilding, Repairing and Upgrading | ONEX Neorion Shipyards πια, προχώρησε μάλιστα και στη σύναψη συμφωνίας με την ισραηλινή Israel Shipyards για τη συμπαραγωγή και συνανάπτυξη πλοίων, μεταξύ αυτών και κορβέτας με το όνομα «ΘεμιστοκλήςThemistocles Corvette». Η ONEX ωστόσο πλέον έχει βάλει πλώρη και για τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, τα οποία και διεκδικεί με την υποστήριξη μάλιστα του ιδίου του αμερικανικού κράτους: εν προκειμένω της κρατικής αμερικανικής Εταιρείας Διεθνούς Αναπτυξιακής Χρηματοδότησης (United States International Development Finance Corporation – DFCDFC | Investing in Development). Παράλληλα, η αμερικανική πλευρά
φέρεται να ενδιαφέρεται και για την ιδιωτικοποίηση των Ναυπηγείων ΣκαραμαγκάΕλληνικά Ναυπηγεία Α.Ε. – Υπό Ειδική Διαχείριση (ΕΝΑΕ), η προκήρυξη του διαγωνισμού για την πώληση των οποίων αναμένεταιTέσσερα μεγάλα στοιχήματα της ελληνικής βιομηχανίας και το αβέβαιο μέλλον τους μέσα στο φθινόπωρο του 2020.
«Το όραμα της ΟΝΕΧ, το οποίο μοιράζεται η κυβέρνηση των ΗΠΑ, είναι να καταστήσει την Ελευσίνα το κύριο σημείο υποστήριξης Ελλήνων, Αμερικανών και διεθνών πλοιοκτητών στην Ανατολική Μεσόγειο. Με την επένδυση της ΟΝΕΧ, η Ελευσίνα μπορεί να γίνει πάλι μια εγκατάσταση παγκόσμιας κλάσης, για την υποστήριξη της αυξανόμενης μερίδας πλοίων LNG, του 6ου Αμερικανικού Στόλου, πλωτών δεξαμενών επανυγροποίησης φυσικού αερίου, αμυντικών και εμπορικών πλοίων και πλωτών κατασκευών», θα δήλωνεΔηλώσεις του Αμερικανού Πρέσβη Πάιατ στα Ναυπηγεία Ελευσίνας | Η Αμερικανική Πρεσβεία και το Προξενείο στην Ελλάδα ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ τον Ιούλιο του 2020 σε εκδήλωση στην Ελευσίνα. Περίπου τρεις εβδομάδες αργότερα, ο ίδιος Αμερικανός διπλωμάτης θα επισκεπτόταν και το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, υπογραμμίζοντας ότι για την αμερικανική κυβέρνηση οι ιδιωτικοποιήσεις των λιμένων σε Αλεξανδρούπολη και Καβάλα αποτελούν «στρατηγικές προτεραιότητεςΔηλώσεις του Αμερικανού Πρέσβη Πάιατ στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης | Η Αμερικανική Πρεσβεία και το Προξενείο στην Ελλάδα», με το αμερικανικό επενδυτικό ταμείο Black Summit Financial να εμφανίζεται μάλιστα έτοιμο να υποβάλει προσφορές και για τα δύο προαναφερθέντα λιμάνια.
«Η Αλεξανδρούπολη παίζει στρατηγικό ρόλο στον κοινό στόχο των χωρών μας για την οικοδόμηση ευρωπαϊκής ενέργειακής και περιφερειακής ασφάλειας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Πάιατ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσεγγίζουν πια την Ελλάδα ως κόμβο, προωθώντας έργα που –από τη σκοπιά των αμερικανικών συμφερόντων– θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διαφοροποίηση των ενεργειακών οδών και στη μεγαλύτερη «ασφάλεια» δια της περιφερειακής συνδεσιμότητας, όπως είναι ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου (TAP), ο Διασυνδετήριος Αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB), η πλωτή μονάδα υγροποιημένου φυσικού αερίου της Αλεξανδρούπολης, η υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου της Καβάλας, ο αγωγός φυσικού αερίου Θεσσαλονίκης-Σκοπίων, οι αμερικανικές επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κ.ά.
Παράλληλα ωστόσο, με τις ευλογίες της αμερικανικής πρεσβείας προχωρούν πλέον και οι επενδύσεις (σε κέντρα έρευνας και καινοτομίας) που υλοποιούν στη Θεσσαλονίκη επιχειρηματικοί κολοσσοί των ΗΠΑ όπως είναι η CiscoΈτσι θα Είναι το Κέντρο Καινοτομίας της Cisco στη Θεσσαλονίκη | Voria και η PfizerΔήλωση σχετικά με τη δημιουργία ψηφιακού εργαστηριακού κέντρου στη Θεσσαλονίκη | Pfizer, ενώ με μεγαλύτερο ενδιαφέρον φαίνεται να προσεγγίζουν πλέον την Ελλάδα και άλλες αμερικανικές εταιρείες όπως για παράδειγμα η MicrosoftMicrosoft : Ιδρύει κέντρο ανάπτυξης στην Ελλάδα – Τηλεδιάσκεψη Μητσοτάκη με ιδρυτές επιχειρήσεων τεχνολογίας | Τα Νέα και η Applied MaterialsCompany – Think Silicon S.A..
Από το κάδρο της αμερικανικής παρουσίας δεν θα μπορούσε, φυσικά, να λείπει και η ανάμειξηΣε Total – ExxonMobil – EΛΠΕ τα δύο οικόπεδα νοτίως της Κρήτης | Η Καθημερινή της ExxonMobil στα ενεργειακά κοιτάσματα της Κρήτης, ούτε και οι αμυντικοί εξοπλισμοί που εξακολουθούν «παραδοσιακά», ειδικά σε περιόδους ελληνοτουρκικής έντασης όπως είναι η τρέχουσα, να λειτουργούν ως μέσο πίεσης-leverage υπέρ των ΗΠΑ στις σχέσεις τους με την Ελλάδα, όπως άλλωστε και η διευρυμένη αμερικανική παρουσία (Σούδα, Στεφανοβίκιο, Λάρισα, Αλεξανδρούπολη κ.ά.) εντός των ελληνικών συνόρων, στον απόηχο της υπογραφής του Πρωτοκόλλου ΤροποποίησηςΚύρωση του Πρωτοκόλλου Τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ.
«Το τελευταίο διάστημα το εύρος και ο όγκος, αλλά και η ορατότητα (visibility) των αμερικανικών επενδύσεων έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά, πχ στα ναυπηγεία της Σύρου και της Ελευσίνας, στον τομέα των υψηλών τεχνολογιών κλπ», δηλώνει στο inside story ο Πλάμεν Τόντσεφ, επικεφαλής του Τμήματος Ασιατικών Σπουδών του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΙΔΟΣΙνστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων), και συνεχίζει:
«Η Ελλάδα ασφαλώς λαμβάνει υπόψη της το σημαντικό πολιτικό βάρος του Πεκίνου στην διεθνή σκηνή (πχ ως μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ), αλλά και τις σχετικά περιορισμένες δυνατότητες της Κίνας ως προς την παροχή ασφάλειας στον ταραχώδη περίγυρο της Ελλάδας – ιδίως εν μέσω της σημερινής κρίσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Αντίθετα, οι ΗΠΑ και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, πχ η Γαλλία, είναι ασύγκριτα πιο χρήσιμες στην Ελλάδα ως πάροχοι/εγγυητές ασφάλειας».
Όσο για το μέλλον, ο κ. Τόντσεφ εκτιμά πως «από δω και στο εξής οι κινεζικές επενδύσεις σε υποδομές και στρατηγικής σημασίας δίκτυα θα υφίστανται πολύ αυστηρότερο έλεγχο απ’ ό,τι στο παρελθόν, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει αποκτήσει μηχανισμό αξιολόγησης ξένων επενδύσεων (FDI screening mechanism), τον οποίον διαθέτουν οι περισσότερες χώρες-μέλη της ΕΕ». «Μεγάλες κινεζικές επενδύσεις της κλίμακας του Πειραιά είναι μάλλον απίθανο να επαναληφθούν», καταλήγει ο επικεφαλής του Τμήματος Ασιατικών Σπουδών του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΙΔΟΣ), αναγνωρίζοντας ωστόσο πως «ενδέχεται να αυξηθεί η κινεζική παρουσία στους τομείς της ενέργειας (δίκτυα μεταφοράς, ΑΠΕ) και της διαχείρισης απορριμμάτων, όπως και στην ακίνητη περιουσία και στον τραπεζικό τομέα».
Εν τω μεταξύ βέβαια, οι εξελίξεις στο μέτωπο του σινοαμερικανικού ανταγωνισμού τρέχουν, με τον Διευθυντή της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, Γιανγκ Τσίτσι, να επισκέπτεταιΣυνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Yang Jiechi, μέλος του Πολιτικού Γραφείου και Διευθυντή της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας | Ελληνική Δημοκρατία – Πρωθυπουργός τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην Αθήνα στις 4 Σεπτεμβρίου, λίγο πριν από το τρίτο γύρο του Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ, στέλνοντας δικά του μηνύματα ακόμη στενότερης σινοελληνικής συνεργασίας, κόντρα στις αμερικανικές πιέσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου