Γιατί έγινε στόχος το Κατάρ

Του Κώστα Μπετινάκη


Στα άκρα οδηγείται η πολιτικο-οικονομική κρίση στη Μέση Ανατολή με την απόφαση της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου, του Μπαχρέιν, της Λιβύης, των Ηνωμένων Εμιράτων, της Υεμένης και των Μαλδίβων να διακόψουν τις σχέσεις τους με το Κατάρ.
Ως πρόφαση προβλήθηκε πως το κρατίδιο του Κόλπου «υποστηρίζει την τρομοκρατία».

Όλα, λοιπόν, τα κράτη που επιχειρούν να απομονώσουν την Ντόχα, ουδέποτε εκμεταλλεύτηκαν για
πολιτικούς στόχους, χρηματοδότησαν ή ενίσχυσαν με εξοπλισμό τα διάφορα ισλαμικά κινήματα τζιχαντιστών που ευθύνονται για πολλαπλά φονικά «χτυπήματα» στη Μέση Ανατολή.
 Την τελευταία διετία η δράση τους έχει επεκταθεί και σε άλλες γεωγραφικές ζώνες, κάτι το οποίο η Ευρώπη το έχει καταλάβει στην πράξη (Παρίσι, Βρυξέλλες, Στοκχόλμη, Λονδίνο, Βερολίνο).

Εκείνο που ενοχλούσε περισσότερο είναι πως το Κατάρ μέσω του τηλεοπτικού δίκτυου Al Jazeera επέτρεπε να ακούγονται «δυσάρεστες» φωνές για την πολιτική των σουνιτικών κρατών -με πρώτη τη Σαουδική Αραβία.
Άλλο «αγκάθι» ήταν και οι σχέσεις που είχε η Ντόχα με την αποκαλούμενη «ριζοσπαστική» οργάνωση των αδελφών Μουσουλμάνων, η οποία προκάλεσε αρκετά προβλήματα στην κυβέρνηση του πραξικοπηματία προέδρου της Αιγύπτου αλ-Σίσι. (Ο ανατραπείς πρόεδρος Μόρσι ανήκε στη Μουσουλμανική Αδελφότητα).
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το Ριάντ κατήγγειλε, επίσης, τις αρχές του Κατάρ ότι «υποστηρίζουν τους ελεγχόμενους από το Ιράν αντάρτες Χούθι στην Υεμένη», τους οποίους και μάχονται δυνάμεις της Σαουδικής Αραβίας σε μια ξεκάθαρη ανάμειξη στις υποθέσεις ενός ξένου κράτους.
Γι’ αυτό και ένα από τα πρώτα μέτρα που πήρε ο οίκος των Σαούντ ήταν να κλείσει τα γραφεία του Al Jazeera στη Σαουδική Αραβία.

Οικονομικός στραγγαλισμός - Βγαίνει μπροστά το Ιράν

Εκτός από την άμεση διακοπή των διπλωματικών σχέσεων, επιχειρείται και οικονομικός στραγγαλισμός του αραβικού κρατιδίου, το οποίο βρίσκεται σε μια μικρή χερσόνησο στον Κόλπο, απέναντι από τις ιρανικές ακτές.
Η ανάκληση των πρεσβευτών συνοδεύτηκε από το κλείσιμο των συνόρων και των εναέριων χώρων, διακόπτοντας κάθε επικοινωνία, καθώς και τροφοδοσία.

Το Ιράν, πάντως, με ανακοίνωσή του διευκρίνισε πως είναι έτοιμο να ανεφοδιάσει με τα απαραίτητα το Κατάρ.

Η Ντόχα έχει στενή συνεργασία με την Τεχεράνη -αρχής γενομένης από την άντληση ενός εκ των μεγαλύτερων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή του Κόλπου -κάτι το οποίο ενοχλεί τον κυριότερο αντίπαλο του Ιράν, τη Σαουδική Αραβία.

Βαθειά στον Κόλπο, ανάμεσα σε Κατάρ και Ιράν, βρίσκονται τα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου έκτασης 9.700 τετραγωνικών χιλιομέτρων, με αποθέματα 43 τρισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων.

Πρόκειται για το γνωστό North Field, τον μεγαλύτερο ασκό φυσικού αερίου που εφοδιάζει με τεράστια κεφάλαια το αραβικό κρατίδιο, το οποίο εξάγει το πολύτιμο καύσιμο και εισάγει σχεδόν τα πάντα.

Τραπεζικό εμπάργκο στο Κατάρ - Πέφτει το πετρέλαιο

Μεταξύ των ενεργειών για τον οικονομικό στραγγαλισμό του Κατάρ, εμπορικές τράπεζες της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων σταματούν να συνεργάζονται με τράπεζες στην Ντόχα, δήλωσαν πηγές του τραπεζικού τομέα στο Reuters. Οι πηγές αυτές, πάντως, αρνήθηκαν να κατονομάσουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα οποία καθυστερούν τις συναλλαγές μέχρις ότου λάβουν κατευθυντήριες γραμμές από τις κεντρικές τράπεζες των χωρών τους.

Αμέσως μετά την ανακοίνωση της διαμάχης που προέκυψε ξαφνικά (;) ανάμεσα σε κράτη του Αραβικού Κόλπου -τα οποία είναι (όλως τυχαίως) από τα κυριότερα πετρελαιοπαραγωγικά του πλανήτη- η τιμή του «μαύρου» χρυσού σημείωσε πτώση στις παγκόσμιες αγορές. Το βαρέλι έπεσε κάτω από τα 50 δολάρια στις κυριότερες ευρωπαϊκές αγορές. Και αυτό μόλις δύο εβδομάδες μετά την απόφαση των χωρών-μελών του OPEC να παρατείνουν τις ισχύουσες περικοπές στην παραγωγή πετρελαίου.

Φυσικά, αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που δημιουργείται διπλωματική κρίση ανάμεσα στα κράτη της περιοχής...

Κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια…

Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, είχαν ανακαλέσει τους πρεσβευτές τους από το Κατάρ για 8 μήνες το 2014. πάλι με την καταγγελία ότι «η Ντόχα ενισχύει ριζοσπαστικά ισλαμικά κινήματα».

Επίσης, στα 1990, οι ηγέτες των χωρών του Κόλπου -που δεν διακρίνονται για τα δημοκρατικά τους αισθήματα (βλ. αποκεφαλισμούς σε δημόσιο χώρο στη Σαουδική Αραβία)- είχαν εκφράσει την ενόχλησή τ ους, όταν ο πρώην εμίρης είχε ανατρέψει τον πατέρα του -κάτι που δεν άρεσε ως τρόπος διαδοχής στην εξουσία στις άλλες βασιλικές οικογένειες της περιοχής.

Τις τελευταίες εβδομάδες, πάλι, τα άλλα κράτη του Κόλπου είχαν ενοχληθεί με τη δήλωση του Εμίρη του Κατάρ ότι «δεν βλέπει τους λόγους να υπάρχει εχθρότητα με το Ιράν». Το Ριάντ, επίσης, έχει ενοχληθεί ιδιαίτερα μετά τη δήλωση του Εμίρη του Κατάρ ότι κατάγεται από τον ιδρυτή του Wahhabi, κλάδου του Ισλάμ.

Το χωριό που αντιστέκεται...

Ο κυριότερος λόγος, πάντως, είναι πως όλες οι χώρες του Κόλπου θα πρέπει να κάνουν ό,τι επιτάσσει ο Οίκος των Σαούντ.
Ωστόσο, το Κατάρ εδώ και τουλάχιστον 15 χρόνια έχει αποφασίσει να χαράξει τη δική του πορεία. Με κυριότερο «αγκάθι» τις σχέσεις του με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, τη Χαμάς και φυσικά το Ιράν.

Οι Σαουδάραβες ηγέτες έχουν επικρίνει επανειλημμένα την ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική που εφαρμόζει το Κατάρ, αποκαλώντας το ως… το χωριό που έχει ξεφύγει! Και όταν, μάλιστα, η οικονομία του σαουδαραβικού Οίκου δεν διανύει τις καλύτερες των εποχών της, με την οικονομική «αιμορραγία» και του πολέμου εναντίον της Υεμένης.

Σε ισχύ η απαγόρευση των πτήσεων

Η Αίγυπτος έχει ήδη κλείσει τον εναέριο χώρο της στα αεροπλάνα του Κατάρ και το ίδιο αναμένεται να κάνουν εντός της ημέρας τόσο η Σαουδική Αραβία όσο και το Μπαχρέιν.

Ως εκ τούτου, τα αεροσκάφη των αερογραμμών του Κατάρ πρέπει να κατευθύνονται προς τη Δύση μέσω ιρανικού εναέριου χώρου. Κάτι που σημαίνει μεγαλύτερη διαδρομή και επιμήκυνση της ώρας πτήσης -με ό,τι αυτό συνεπάγεται στο θέμα του κόστους για τις αεροπορικές εταιρείες.

Όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ σεΐχης Mohammed Bin Abdulrahman al-Thani, στο Al Jazeera , «η χώρα δεν θα μείνει απομονωμένη, καθώς υπάρχουν οι παγκόσμιοι διεθνείς θαλάσσιοι και αεροπορικοί δίοδοι».

Ερντογάν για εκτόνωση της κρίσης

Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν είχε τηλεφωνικές συνομιλίες με τους ηγέτες του Κατάρ, της Ρωσίας, του Κουβέιτ, αλλά και της Σαουδικής Αραβίας σε προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης που έχει προκληθεί μετά την διακοπή των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ αραβικών χωρών και του Κατάρ.

«Η σημασία της περιφερειακής σταθερότητας και ειρήνης, υπογραμμίστηκε στις συνομιλίες, όπως επίσης και η σημασία επικέντρωσης των προσπαθειών στην διπλωματία και τον διάλογο, προκειμένου να αποκλιμακωθεί η ένταση», ανέφεραν σε ανακοίνωσή τους, πηγές της τουρκικής προεδρίας.

Η Τουρκία, διατηρεί καλές σχέσεις με το Κατάρ, αλλά και με αρκετές αραβικές χώρες της ευρύτερης περιοχής του Περσικού Κόλπου, ενώ αξιοποιεί την κατάσταση της έντασης που προκλήθηκε διπλωματικά, προκειμένου ν' αναλάβει διαμεσολαβητικό ρόλο.

CNN: Η διαμάχη με το Κατάρ περιπλέκει τους αμερικάνικους στόχους στη Μ. Ανατολή

Η διαμάχη μεταξύ των στενότερων συμμάχων των ΗΠΑ στην περιοχή του Κόλπου θα μπορούσε να προκαλέσει εμπόδια στη μάχη των ΗΠΑ εναντίον του αποκαλούμενου «Ισλαμικού Χαλιφάτου» (ISIS), ακόμη κι αν η πρώτη αντίδραση της διακυβέρνησης Τραμπ ήταν πως δεν θα υπάρξει άμεση επίπτωση.

Η κρίση έρχεται μόλις δύο εβδομάδες μετά την επίσκεψη Τραμπ στη Σαουδική Αραβία, όπου και είχε εξάρει «την ενότητα του Αραβικού Κόσμου στην περιοχή του Κόλπου», όπως αναφέρει το CNN.

Η Σαουδική Αραβία και οι στενοί σύμμαχοί της, αποφάσισαν τη δραματική κίνησή τους εναντίον του Κατάρ, μετά το ταξίδι που έκανε ο αμερικάνος πρόεδρος τον προηγούμενο μήνα στο Ριάντ, και την υπογραφή συμφωνίας $110 δισεκατομμυρίων με τους Σαουδάραβες και την διακήρυξη Τραμπ εναντίον του Ιράν.



Από την άλλη, ο πρόεδρος Τραμπ και οι αξιωματούχοι του δεν έχουν παύσει να επαινούν το Κατάρ –το μικροσκοπικό εμιράτο των 300.000 κατοίκων «για την εξαιρετική στρατηγική συνεργασία του». Μιας και στο έδαφός του υπάρχει μεγάλη αμερικανική στρατιωτική βάση.

Επαναβεβαιώνοντας τις αμερικανικές υποχρεώσεις προς το Κατάρ, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, δήλωσε χτες, πως «οι σχέσεις της Ουάσιγκτον με το εμιράτο παραμένουν ισχυρές και κάλεσε όλα τα σύμμαχα κράτη του Κόλπου να λύσουν τις διαφορές τους το συντομότερο δυνατόν».

Η πραγματικότητα είναι λίγο διαφορετική:
Οι σχέσεις Κατάρ και ΗΠΑ βρίσκονται σε ένταση τον τελευταίο καιρό, όχι ωστόσο στον στρατιωτικό τομέα.
Οι ΗΠΑ όμως είναι ιδιαίτερα ενοχλημένες από τον τρόπο που καλύπτει τα γεγονότα το μεγάλης επιρροής στον αραβικό κόσμο τηλεοπτικό κανάλι Al Jazeera, ιδιαίτερα με την υποστήριξη της Χαμάς. Της μαχητικής παλαιστινιακής οργάνωσης, σε εκπομπή του καναλιού πριν λίγες ημέρες, επαναβεβαίωνε πως «δεν πρόκειται για εξτρεμιστική οργάνωση».

απο τη zougla.gr