Το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο δεν θα είναι ποτέ ξανά το ίδιο

Αυτός θα είναι ο τελευταίος χρόνος που το ποδόσφαιρο θα παραμείνει όπως το ξέραμε. 

Το «ανοιχτό» μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο λειτουργεί εδώ και χρόνια το άθλημα, φτάνει στο τέλος του, και σύντομα θα μετατραπεί σε ένα «κλειστό» μοντέλο αμερικανικού τύπου.

Όλα αυτά εξαιτίας του Οικονομικού Ευ Αγωνίζεσθαι (Financial Fair Play), του νέου κανονιστικού πλαισίου που υιοθετήθηκε από την UEFA –την ευρωπαϊκή ομοσπονδία ποδοσφαίρου- το οποίο θα ισχύσει από του χρόνου. Αντί να μετράνε τα γκολ που

σκοράρουν ή δέχονται οι ομάδες, οι οπαδοί θα πρέπει να μάθουν πολύπλοκους κανόνες σχετικά με την «ισοσκέλιση της βαθμολογίας» και την αδειοδότηση των ομάδων, για να καταλάβουν ποιοι θα είναι οι αντίπαλοί τους. 

Η αθλητική αξία δεν θα είναι πια το μόνο κριτήριο.

Πρόκειται για μία τεράστια αλλαγή για το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, μία καθοριστική πτυχή του οποίου ήταν για πολύ καιρό το γεγονός ότι οποιοσδήποτε, οπουδήποτε, μπορούσε να δημιουργήσει μία ομάδα η οποία θα είχε τη δυνατότητα, μέσω του πυραμιδικού συστήματος ανόδου και υποβιβασμών, να παίξει στο Champions League.

 Όχι ότι αυτό είναι πολύ πιθανό, ωστόσο μπορούσε να συμβεί. Από τις 104 ομάδες που έπαιξαν στα τέσσερις κορυφαίες αγγλικές κατηγορίες κατά την περίοδο 2001 με 2010, μονάχα 26 παρέμειναν στην ίδια κατηγορία για μία δεκαετία• ο ίδιος αριθμός ομάδων έπαιξαν σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες και δύο μόνο ομάδες κατάφεραν να παίξουν και στις τέσσερις κατηγορίες.

Ωστόσο, αυτό το «ανοιχτό» σύστημα έχει προκαλέσει οικονομικό χάος. Η τελευταία φορά που ισχυρίστηκε κανείς ότι τα οικονομικά του αγγλικού ποδοσφαίρου ήταν υγιή ήταν το 1950, όταν οι παίκτες αμείβονταν με ανώτατο όριο τις 20 λίρες την εβδομάδα και λιγότερος από το μισό πληθυσμό είχε τηλεόραση. Το ίδιο ισχύει και για την υπόλοιπη Ευρώπη, όπου πολλοί σύλλογοι έχουν πέσει σε φαύλους κύκλους δαπάνης τεράστιων ποσών, στους οποίου απολάμβαναν προσωρινή επιτυχία η οποία ακολουθούταν από οικονομική καταστροφή, μείωση των εξόδων, συχνές αλλαγές ιδιοκτησιακού καθεστώτος και την εισροή νέων χρημάτων.

Σύμφωνα με την UEFA, το 2011 το 63 τοις εκατό των συλλόγων στα κορυφαία πρωταθλήματα της Ευρώπης ανέφερε λειτουργικές ζημιές και το 55 τοις εκατό καθαρές ζημιές• το 38 τοις εκατό ανέφερε αρνητικά ίδια κεφάλαια και το 16 τοις εκατό των ισολογισμών των συλλόγων περιείχε επιφυλάξεις των ορκωτών ελεγκτών σχετικά με την οικονομική τους βιωσιμότητα. Όλα αυτά, παρά το γεγονός ότι τα έσοδα των ομάδων αυξάνονταν με ετήσιο ρυθμό 5,6 τοις εκατό τα τελευταία πέντε χρόνια.

Έτσι, οι κανονισμοί της UEFA υποχρεώνουν τους συλλόγους να έχουν ισοσκελισμένους ισολογισμούς, ειδάλλως θα αντιμετωπίσουν συνέπειες που θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μέχρι και τον αποκλεισμό από τις επικερδείς διοργανώσεις στις οποίες συμμετέχουν. Ωστόσο, οι κανονισμοί είναι περίπλοκοι, και αφήνουν περιθώρια για προσφυγές από τους δυσαρεστημένους συλλόγους. Οι κανονισμοί θα χάσουν την αξιοπιστία τους αν πολλές από τις μεγάλες ομάδες αποτύχουν εξαρχής να πληρούν όλες τις προϋποθέσεις. Θα αποκλειστούν όλες; Και τι θα γίνει με τα μεγαλύτερα ονόματα; Μπορεί οποιοσδήποτε φίλαθλος που σέβεται τον εαυτό του να δεχθεί τον αποκλεισμό της Μπαρτσελόνα ή της Ρεάλ Μαδρίτης;

Ακόμα κι έτσι, όλα αυτά φέρνουν την Ευρώπη λίγο πιο κοντά στις ΗΠΑ, των οποίων οι κορυφαίοι αθλητικοί σύλλογοι έχουν δημιουργήσει άκρως πετυχημένα πρωταθλήματα, βασισμένα σε μία μεταβαλλόμενη συμφωνία μεταξύ των ιδιοκτητών franchise.

 Οι κανονισμοί για την κατανομή των εσόδων και το όριο στις αμοιβές των παικτών, είναι σχεδιασμένοι με τέτοιο τρόπο ώστε να διατηρούν μία ανταγωνιστική ισορροπία ανάμεσα στις ομάδες.

 Η συμμετοχή είναι αυστηρά περιορισμένη –το να συμμετάσχεις στο National Football League ή το Major League Baseball θα σου κοστίσει περίπου 1 δις δολάρια σήμερα- και οι ανταμοιβές αυτής της αποκλειστικότητας είναι εξίσου τεράστιες. Τα πρωταθλήματα δίνουν στους οπαδούς αυτό που θέλουν και παρουσιάζουν τεράστια κερδοφορία.

Η Ευρώπη δεν έχει φτάσει ακόμη σε αυτό το σημείο. Η UEFA έχει αρνηθεί επιμελώς ότι η επίτευξη της ανταγωνιστικής ισορροπίας μεταξύ των συλλόγων αποτελεί τον στόχο του Financial Fair Play. Το σχέδιό της, αναφέρει, δεν έχει να κάνει με το να δώσει την ευκαιρία στην ταπεινή Κρίσταλ Πάλας να ανταγωνιστεί με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, και αυτό για έναν καλό λόγο: οι νέοι κανονισμοί είναι πιθανότερο να παγιώσουν τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό και να περιορίσουν την πιθανότητα αμφισβήτησης των μεγάλων συλλόγων.

Παρόμοιοι κανονισμοί υιοθετούνται σιγά-σιγά και σε εθνικό επίπεδο. Η αγγλική Premier League έχει πλέον κανονισμό που περιορίζει στις 4 εκατ. λίρες τις αυξήσεις του μισθολογικού κόστους των ομάδων που ήδη ξοδεύουν πάνω από 52 εκατομμύρια. Από τις 20 ομάδες του πρωταθλήματος, οι 14 ξοδεύουν κάτω από αυτό το όριο, ενώ οι έξι μεγάλοι σύλλογοι ξοδεύουν πάνω από 100 εκατ. λίρες. Δεν υπάρχει εύλογος μηχανισμός ώστε να μειώσουν αυτό το κενό οι μικρότεροι σύλλογοι και να μπορέσουν να ανταγωνιστούν τους μεγάλους.

Ωστόσο, τέτοιου είδους κανονισμοί αποτελούν το πρώτο βήμα προς ένα κλειστό σύστημα –στο οποίο υπάρχουν πλεονεκτήματα. Οι αγώνες μεταξύ ισοδύναμων ομάδων είναι συνήθως πολύ πιο ελκυστικοί από ότι οι αγώνες μεταξύ «Δαβίδ και Γολιάθ», όσο κι αν μας αρέσουν τα παραμύθια. Επίσης, σε ένα κλειστό σύστημα, υπάρχει πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα να δεις τους μεγάλους αστέρες να παίζουν συχνά μεταξύ τους –και πιο προσοδοφόρο για τις επενδύσεις- είτε αυτό είναι σε προπονήσεις, γήπεδα ή μεταδόσεις.

Ωστόσο, αυτή δεν είναι ποδοσφαιρική παράδοση. Το ανοιχτό σύστημα υποβιβασμού και ανόδου είναι ρομαντικό και προσφέρει έντονες συγκινήσεις ανταγωνισμού που συχνά λείπουν από τα πρωταθλήματα των ΗΠΑ.

 Επιπλέον, το οικονομικό χάος μπορεί να οδηγεί τους ιδιοκτήτες στο να χάνουν τα λεφτά τους, αλλά σχεδόν ποτέ δεν διαλύονται οι ομάδες. Ως σύστημα, το ανοιχτό μοντέλο είναι σταθερό και ελκυστικό, κυρίως λόγω των ανακατατάξεων των ομάδων. Περιορίζει επίσης τη δυνατότητα των πλούσιων ιδιοκτητών να αποκομίζουν τεράστια κέρδη από το παιχνίδι: κανείς δεν είναι ασφαλής από τον ανταγωνισμό.

Είναι ειρωνικό ότι η UEFA, και πολλοί άλλοι που ασκούν πιέσεις εκ μέρους των οπαδών, αντιμετωπίζουν το αμερικανικό μοντέλο ως ανάθεμα, αλλά μοιάζουν παράλληλα να κάνουν το παν για να διασφαλίσουν την υιοθέτησή του. Η Premier League καλωσόρισε έναν ακόμα Αμερικανό ιδιοκτήτη τον περασμένο μήνα, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό στους έξι. Όλοι αυτοί αντιλαμβάνονται πολύ καλά και τα δύο συστήματα και είναι πλήρως δεσμευμένοι στους νέους κανονισμούς. Αυτοί, τουλάχιστον, γνωρίζουν τι έχουν να αντιμετωπίσουν.

απο το  sofokleous10.gr