Η δικτατορία του άσχετου

Του Γιώργου Καισάριου

 Ο υπουργός οικονομίας της Γερμανίας, Wolfgang Schaeuble, χτες έκανε την πιο απίστευτη αλαζονική δήλωση που έχω ακούσει από πολιτικό εδώ και πολύ καιρό (έχω να ακούσω τόσο αλαζονική δήλωση από τότε που ο Mr. Colgate –Γιάννος Παπαντωνίου– είπε ότι η νευρικότητα στη Σοφοκλέους έχει ημερομηνία λήξης).

Είπε λοιπόν ο καλός
Γερμανός υπουργός ότι η αγορά ομολόγων κάνει λάθος που έχει ανεβάσει τις αποδόσεις των ισπανικών ομολόγων!!! 

 Έχετε ακούσει ποτέ από τον υπουργό των Οικονομικών της Αγγλίας ή των ΗΠΑ να πει ποτέ ότι η αγορά κάνει λάθος; Όχι, διότι ξέρουν πολύ καλά ότι δεν μπορείς να πεις στην αγορά κάτι τέτοιο, διότι θα σε βάλει στη θέση σου πιο γρήγορα από ό,τι μπορείς να πεις πιτς φιτίλι.
 Ειλικρινά δεν ξέρω με ποιον τρόπο θα βάλει η αγορά στη θέση του τον κύριο Schaeuble, αλλά μπορώ να σας βεβαιώσω ότι δεν θα είναι ευχάριστο. Διότι μια τέτοια δήλωση, εκτός του ότι δείχνει ασχετοσύνη, δείχνει μη σεβασμό στην αγορά, την οποία, όλοι πρέπει να αντιμετωπίζουμε με ταπεινότητα. 

 Η Ελλάδα ίσως να είναι το μοναδικό κράτος στον κόσμο, όπου καθημερινά βλέπουμε καλεσμένους στην τηλεόραση, που δεν έχουν καμία σχέση με τις αγορές ή με οτιδήποτε που να έχει σχέση έστω κατά προσέγγιση με τις αγορές (ηθοποιοί, τραγουδιστές, αθλητές κτλ κτλ), να εκφέρουν άποψη για τις αγορές και για τα τεκταινόμενα περί χρέους και όλοι να τους παίρνουν στα σοβαρά.

 Ερώτηση:
  Έχετε δει ποτέ στην ελληνική τηλεόραση ή σε κάποια άλλη χώρα, να έχουν προσκεκλημένους οικονομολόγους και traders να σχολιάζουν το θέατρο, τις νέες τάσεις στο τραγούδι, ή τις εξελίξεις στον ελληνικό αθλητισμό;
 Και ενώ όλοι αυτοί δεν ξέρουν τη διαφορά μεταξύ stock και livestock (Gordon Gekko), διαμορφώνουν άποψη με την παρουσίασή τους στην τηλεόραση. 

Προσωπικά δεν μπορώ να εμπλακώ σε μια συζήτηση με ιατρικό θέμα, διότι δεν ξέρω πολλά (για να μην πω τίποτα) για το αντικείμενο.
 Πως θα σας φαινόταν δηλαδή αν σε μια συζήτηση με ιατρούς επέμενα σε ορισμένα θέματα, που οι γιατροί ήξεραν πολύ καλά ότι δεν είναι έτσι;
 Από ποιο σημείο και μετά δηλαδή θα έπρεπε να με διάολο-στείλουν;
 Και θα είχαν άραγε άδικο, αν εγώ επέμενα σε ορισμένα θέματα τα οποία αυτοί ξέρουν πολύ καλά ότι δεν είναι έτσι; 

 Χτες ήμουν σε μια καφετέρια και ξαφνικά αρχίζει μια συζήτηση στο διπλανό μου τραπέζι, περί του γιατί έφτασε η Ελλάδα εδώ που έφτασε.

 Για κάποιον που δεν ξέρει και πολλά, θα νόμιζε ότι οι συμπολίτες μας ήταν βραβευμένοι με Νόμπελ οικονομίας! 
Δεν χρειάζεται να σας πω ότι επί 15 λεπτά (πριν αποφασίσω να εμπλακώ στη συζήτηση) αναγκάστηκα να υποστώ όλη τη νεοελληνική θεωρία των πραγμάτων: 
για όλα φταίνε οι κακές αγορές, το ότι υπάρχει κάποιο κέντρο εξουσίας κάπου που παίρνει όλες τις αποφάσεις, η τάδε λέσχη και think tank φταίει για όλα, οι Αμερικανοί, οι Μασόνοι, οι Εβραίοι, οι Άγγλοι, Γάλλοι και Πορτογάλοι κτλ κτλ κτλ.

 Όταν αποφάσισα να επέμβω και να δώσω μια διαφορετική νότα στη συζήτηση, ειλικρινά νόμιζαν ότι ήμουν από άλλο πλανήτη.
 Δεν είχαν ακούσει ποτέ κάποιον να τους λέει κάτι το διαφορετικό από αυτό που οι ίδιοι υποστήριζαν.
 Όχι μόνο απέρριψαν σχεδόν το οτιδήποτε τους είπα, αλλά θεωρούσαν ότι είμαι βαλτός κάποιου κέντρου εξουσίας που θέλει να κάνει πλύση εγκεφάλου στον μέσο πολίτη και να τους πουλήσει στα σκλαβοπάζαρα των αγορών. 

Δεν μπορούσαν να κατανοήσουν πως ένας απλός άνθρωπος θα μπορούσε να έχει τέτοιες απόψεις. 

 Αυτό που θέλω σήμερα να πω είναι ότι τις αποφάσεις για μας, δυστυχώς τις παίρνουν άνθρωποι που φαινομενικά δείχνουν ότι ξέρουν τι λένε, αλλά στην πραγματικότητα δεν ξέρουν και πολλά. Και δυστυχώς πάρα πολλοί από αυτούς εκφέρουν άποψη δημοσίως και λαμβάνονται σοβαρά υπόψη. Το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στην Ελλάδα, αλλά αφορά όλη την Ευρώπη. 
Διότι σε αντίθεση με την Αμερική για παράδειγμα, δεν μπορεί να γίνει υπουργός Οικονομίας κάποιος που δεν κατανοεί τις αγορές. 

 Δεν μπορείς να λύσεις το πρόβλημα της Ευρώπης νομίζοντας ότι οι αγορές είναι ο εχθρός. Όποιος πορεύεται με αυτό τον τρόπο, όχι μόνο δεν θα λύσει κανένα πρόβλημα, αλλά είναι και επικίνδυνος.

 Ένας από τους λόγους που δεν με ανησυχεί και πολύ μην δούμε δραχμές, είναι διότι το κόστος (αλλά και το ρίσκο) για την Ευρώπη είναι τεράστιο.

 Το πρόβλημα όμως είναι ότι, ναι μεν εγώ το γνωρίζω αυτό, άλλα το γνωρίζει αυτό ο πολιτικός που θα πάρει την απόφαση; 

Δυστυχώς η Ευρώπη σήμερα είναι μια απέραντη δεξαμενή από άσχετους προς τις αγορές ανθρώπους, που νομίζουν ότι οι αγορές είναι ο εχθρός, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι το πρόβλημα είναι οι ίδιοι και οι αποφάσεις τους. 

 Και αν αυτό δεν αντιστραφεί, πολύ φοβάμαι ότι δεν θα λυθεί κανένα πρόβλημα. 

Ερώτηση κρίσεως: Πόσες φορές θα είχε μηδενίσει η Αμερική στην πρόσφατη κρίση, αν, αντί για τον Henry Paulson και Bernanke είχαν δυο Ευρωπαίους πολιτικούς;

 george.kesarios@capital.gr 

 1 ΣΧΟΛΙΟ 

Αρχικά ένα μπράβο για το σημερινό κείμενο. Απλά μερικές επισημάνσεις.

 Επισημανση 1η

 Σε συζήτηση που είχα με φίλο της Ενωσης Τραπεζών, στην ερώτηση -"Μα καλά γιατί δεν πάτε στα κανάλια να εξηγήσετε στον κοσμο τι συμβαίνει?" η απάντηση του ήταν αφοπλιστική -"Γιατί, και να πάμε, δεν θα μας αφήσουν να μιλήσουμε. Θα πουν ο καθένας τα δικά του και στο τέλος θα τα παρουσιάσουν αλλιώς" Καλή ή κακή η στάση του φίλου, δεν μπορώ να την κρίνω, από την άλλη όμως δεν μπορώ να πω ότι δεν τον καταλαβαίνω κιολας. Οσοι είμαστε στην αγορά και λέμε κάτι που ξενίζει το σύνολο την ίδια απάντηση παίρνουμε...

 Επισήμανση 2η 

Το κακό με τις αγορές δεν είναι το πως αντιδρουν αλλά το οτι τους λείπει έλεγχος. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια, έχουμε ξεφύγει απο το μοντέλο παραγωγής και χρηματοδότησης της παραγωγικής διαδικασίας και έχουμε πάει στο άλλο άκρο της ανεξέλεγκτης κερδοσκοπίας με κάθε είδους χρηματοοικονομικά προιόντα τα οποία λίγο συνεισφέρουν στην ανάπτυξη. (Συγγνώμη, για τους οπαδούς της Ελεύθερης Αγοράς που τους την χαλάω άλλά ειμαι οπαδός της μικτής οικονομίας) 

 Επισήμανση 3η και βασικότερη

 Επιτέλους, βλέπω έναν άνθρωπο της αγοράς να παραδέχεται (έστω και των υστέρων) το γεγονός ότι έξοδος και δραχμή θα έχει ανεξέλεγκτα αποτελέσματα για τους ευρωπαίους - ενα πολύ ισχυρό χαρτί στην διαπραγματευτική διαδικασία το οποίο δυστυχώς όλες οι πλευρές παλεύουν πως να κάψουν. Γενικό συμπέρασμα, Πολύ καλό το άρθρο σου Γιώργο για την σύγχρονη νοοτροπία του Ελληνα, ο οποίος είναι:
 -Οικονομολόγος
 -Προπονητής
 -Ιστορικός 
-Γιατρος και
 όλα αυτά καταφαίρνει να τα κάνει όλα μαζί...