Ο νέος κύκλος της κρίσης χρέους που σαρώνει την ευρωζώνη φέρνει όλο και πιο κοντά την ελληνική οικονομία με το ενδεχόμενο της πτώχευσης, που θα έχει τη μορφή αναδιάρθρωσης, δηλαδή είτε χρονικής επέκτασης των ομολόγων, είτε με περικοπή (haircut) της αξίας τους. Η επιτυχία του ελληνικού σχεδίου διάσωσης της οικονομίας, όπως αυτό αποτυπώνεται στο Μνημόνιο, στηρίζεται σε πολλά «αν». Κρισιμότερα «αν» το πώς θα κινηθεί η πραγματική οικονομία και η πορεία των εσόδων. Η κοινή εμφάνιση των υπουργών Περιφερειακής Ανάπτυξης και Οικονομικών, κ.κ. Χρυσοχοϊδη και Παπακωνσταντίνου την Τρίτη, μετά την συνάντηση που είχαν με τη διοίκηση της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, απογοήτευσε και αποκάλυψε το αδιέξοδο. Η περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ψαλιδίζει τις όποιες αναπτυξιακές παρεμβάσεις στην κατεύθυνση της αύξησης των επενδύσεων και της ζήτησης στην πραγματική οικονομία. Η περικοπή του ΠΔΕ περιορίζει τις δυνατότητες απορρόφησης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ και ο κ. Χρυσοχοίδης υποχρεώθηκε να ανακοινώσει ένα νέο σχήμα παρέμβασης στην αγορά, το Ελληνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης. Το ΕΤΕΑΝ (που θα αντικαταστήσει μάλιστα το ΤΕΜΠΜΕ) βασίζεται σε ένα σωστό σκεπτικό, της δανειοδότησης επιχειρήσεων και όχι της απευθείας χορήγησης ενισχύσεων. Το κακό είναι ότι δεν υπάρχει χρόνος για τέτοιες πολυτέλειες. Επιπρόσθετα η σημερινή ελληνική μικρή και μικρομεσαία επιχείρηση , με οικογενειακά χαρακτηριστικά, είναι ανίκανη να λειτουργήσει με σύγχρονος όρους, ώστε να μπορεί να συνεργαστεί με τους χρηματοπιστωτικούς ή επενδυτικούς φορείς που θα αναλάβουν, ύστερα από διαγωνισμό, να τρέξουν τις δράσεις του ΕΤΕΑΝ.
Σε ότι αφορά τα έσοδα η έξυπνη κάρτα, για την καταχώρηση των συναλλαγών, είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο, αλλά είναι αμφίβολο αν θα λειτουργήσει. Είναι μια τεχνολογική λύση που θα ταίριαζε στη Φιλανδία, αλλά στα Κατάπολα της Αμοργού η εικόνα του ψαρά που πάει με την κάρτα στο χέρι στο καφενείο για να πιει τον καφέ του είναι κάτι που δεν θα δούμε!
Αγοράζουμε χρόνο
Προς τι, λοιπόν, όλα αυτά; Η κυβέρνηση προσπαθεί να κερδίσει χρόνο. Ανακοινώνει σχέδια για να δείξει στην τρόικα ότι προσπαθεί, προσπαθεί να κλείσει τρύπες για να μη λάβει νέα έκτακτα μέτρα (βλέπε περαίωση) και πιέζεται να προβεί σε θεαματικές «ψυχολογικές» κινήσεις (συμφωνία με Κατάρ και πιθανότατα θα ανακοινωθεί σύντομα είσοδος ξένου επενδυτή στον ΟΣΕ) που θα φέρουν τους επόμενους μήνες πραγματικές επενδύσεις στην χώρα και άρα ανάπτυξη.
Το ναυάγιο των μικρομεσαίων
Οι κινήσεις αυτές μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση έχει καταλήξει ότι η ανάπτυξη δεν μπορεί να έρθει από την μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα. Δυστυχώς σημαντικό τμήμα του ελληνικού επιχειρείν είναι προϊόν των συνθηκών που έφεραν την Ελλάδα στο σημερινό χάλι. Επί χρόνια οι κυβερνήσεις κοιτούσαν αδιάφορα το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών να διευρύνεται και δεν έκαναν τίποτα. Η μείωση του ελλείμματος, δηλαδή η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και η προσαρμογή των μισθών στα επίπεδα της παραγωγικότητας, απαιτούσε αλλαγή νοοτροπίας. Κανείς δεν ήθελε να επωμιστεί το κόστος. Ούτε η Πολιτεία, ούτε και οι πολίτες. Μέχρι την είσοδο της Ελλάδας στο ευρώ μια υποτίμηση (που ισοδυναμεί με χρεοκοπία) διόρθωνε τα πράγματα. Από το 2002 και μετά αυτή η επιλογή χάθηκε. Σήμερα, οχτώ χρόνια μετά, η άρρωστη νοοτροπία της πραγματικής οικονομίας (ακόμη και τώρα η έκδοση αποδείξεων δεν έχει λάβει καθολικά χαρακτηριστικά) δεν μπορεί να σπρώξει το κάρο. Η βοήθεια πρέπει να έρθει από έξω γι' αυτό και έχουμε αυτές τις σαρωτικές αλλαγές. Το ερώτημα είναι αν υπάρχει χρόνος για να αποδώσουν όλα αυτά. Αν η οικονομία τρέξει ταχύτερα το δημόσιο χρέος μπορεί να αποκλιμακωθεί μέσα σε δέκα χρόνια κάτω από το 80%. Ωστόσο η απάντηση τείνει προς το όχι.
Ακόμη και η Ιρλανδία, που πήρε έγκαιρα σκληρά μέτρα, σήμερα βλέπει ότι αυτό δεν αρκεί. Η Financial Times έγραψαν ότι Το πρόβλημα της Ιρλανδίας είναι πως πήρε πολύ νωρίς υπερβολικά μέτρα λιτότητας που έπνιξαν την ανάπτυξη, δυσχεραίνοντας τη μείωση χρέους.
Το ΔΝΤ θα ήθελε να δει το μνημόνιο να επεκτείνεται άλλα πέντε ή επτά χρόνια. Η Γερμανία δεν θα το επιτρέψει. Η καγκελάριος Μέρκελ θεωρεί ήδη μεγάλη παραχώρηση και την ύπαρξη του μνημονίου. Την Τρίτη ξεκαθάρισε ότι η Γερμανία δεν θα συμφωνήσει στην επέκταση των μέτρων στήριξης των υπεχρεωμένων χωρών της ευρωζώνης. Η κυρία Μέρκελ πρόσθεσε ότι χρειάζονται «άλλες διαδικασίες» για τις ευρωπαϊκές χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα με την εξυπηρέτηση των χρεών τους. Όταν η Γερμανίδα καγκελάριος αναφέρεται σε «άλλες διαδικασίες» εννοεί αυτά που έγραψε προ ημερών ο υπουργός Οικονομικών Β.Σόιμπλε, σε επιστολή του προς τους Ευρωπαίους ομολόγους του.
Ο κ. Σόιμπλε πρότεινε την αναστολή καταβολής των πόρων από το Αγροτικό και Περιφερειακό Ταμείο της ΕΕ για τις χώρες που συστηματικά παραβιάζουν τους κανόνες περί ελλειμμάτων και χρέους, καθώς και την αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου τους στο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών (Ecofin).
Ο Αντώνης Σαμαράς στη ΔΕΘ είπε ότι όταν χρωστάς πολλά το πρόβλημα το έχει ο δανειστής, όχι ο δανειολήπτης. Η αλήθεια είναι ότι το πρόβλημα το έχουν και οι δύο. Σε πραγματικές συνθήκες μια τίμια λύση είναι το μοίρασμα της ζημιάς.
Η Citigroup δημοσίευσε μια ενδιαφέρουσα ανάλυση με τίτλο «Είναι η κρατική χρεοκοπία περιττή, μη ποθητή και απίθανη για όλες τις προηγμένες οικονομίες;». Στην ανάλυση υπάρχει μια σπουδαία παρατήρηση: η κρατική χρεοκοπία σε προηγμένες οικονομίες δεν αφορά στο «δεν μπορώ να πληρώσω» αλλά στο συλλογικό «δεν θα πληρώσω». Υποστηρίζει μάλιστα πως μια ανάλυση cost-benefit για την κρατική χρεοκοπία, ίσως προβάλλει ως πιο ευνοϊκή προοπτική τη χρεοκοπία, για τις περισσότερες υψηλά χρεωμένες χώρες.
Ακόμη, εκτιμά ότι η πολιτική οικονομία του καταμερισμού του δημοσιονομικού φορτίου, απαιτεί ότι οι κρατικοί πιστωτές μοιράζονται «τον πόνο» με τους φορολογούμενους και τους δικαιούχους των δημοσίων δαπανών.
Σε ό,τι αφορά στην περίπτωση της Ελλάδας, η Citigroup υποστηρίζει πως η χρεοκοπία δεν αποτελεί απλώς ένα ενδεχόμενο, αλλά μια μεγάλη πιθανότητα.
Και εξηγεί, τονίζοντας πως το μέγεθος της απαιτούμενης προσαρμογής για τη σταθεροποίηση μόνο του δημόσιου χρέους, το τελικό ποσό της καταβολής των τόκων για αυτό και η έλλειψη ισχυρής κοινωνικής και πολιτικής συνοχής για τον καταμερισμό του χρέους, καθιστά απίθανο ότι το ελληνικό δημόσιο θα επιβάλλει το κόστος της προσαρμογής στους πολίτες. Αντίθετα, αναμένει ότι οι πιστωτές της χώρας θα κληθούν να μοιραστούν το φορτίο.
Το γεγονός ότι το νορβηγικό επενδυτικό ταμείο αγοράζει ελληνικά ομόλογα θα έπρεπε να μας ανησυχεί και όχι να μας φέρνει ευφορία. Οι τιμές των ελληνικών ομολόγων είναι τόσο χαμηλές (όσο αυξάνεται η απόδοση, πέφτει η αξία) που οι Νορβηγοί έκαναν μια έξυπνη επένδυση. Ακόμη και σε haircut έχουν κερδίσει, γιατί αποκλείεται η μείωση του χρέους να πέσει τόσο χαμηλά! Έξυπνο; Ναι, αλλά αποτελεί μια άλλη ένδειξη της αμυντικής θέσης της αγοράς.
πηγη ellnikioikonomia.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου