Η ώρα της κρίσης

Του Κώστα Στούπα.

Η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Τουρκίας και Συρίας μοιάζει να είναι πλέον θέμα χρόνου και αυτό ανησυχεί ιδιαίτερα την Αθήνα.

Μετά το τουρκολυβικό μνημόνιο, το τουρκοσυριακό αποτελεί άλλη μια παραβίαση του

διεθνούς δικαίου αλλά αυτό φαίνεται να απασχολεί λίγο τη διεθνή κοινότητα η οποία  νιώθει να χάνει το έδαφος της σταθερότητας των τελευταίων δεκαετιών  κάτω από τα πόδια της.

Η εξέλιξη αυτή  έρχεται, μάλιστα, σε μια περίοδο που η Ελλάδα και η Τουρκία τυπικά, βρίσκονται σε μια διαδικασία διερεύνησης των δυνατοτήτων οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Επί της ουσίας η κατάσταση αυτή βολεύει την Τουρκία να διευθετήσει τις επεκτατικές της βλέψεις στην Μέση Ανατολή και μετά χωρίς τις απειλές στα νώτα της, να ασχοληθεί με τις ελληνοτουρκικές διαφορές από ακόμη ισχυρότερη θέση.

Στο εσωτερικό της Ελλάδα κάποιοι ζητάνε τη διακοπή του διαλόγου με την Τουρκία και την επιστροφή στην περίοδο των ανοιχτών απειλών και των εντάσεων στο αέρα και τη θάλασσα.

Αν η Ελλάδα αντέδρασε στο Τουρκολυβικό μνημόνιο με τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο στην περίπτωση μιας Τουρκοσυριακής συμφωνίας δεν φαίνεται να έχει τα περιθώρια για μια παρόμοια αντίδραση παρά μόνο μέσω της Κύπρου σε συντονισμό με το Ισραήλ και την Αίγυπτο.

Η εξελίξεις σε σχέση με τη Συρία βέβαια αποτελούν άλλη μια απόδειξη πως ο τουρκικός αναθεωρητισμός υπονομεύει τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Η Δύση όμως  παρακολουθεί τις εξελίξεις εκ του μακρόθεν έχοντας της ψευδαίσθηση πως αυτές μπορεί να τη συμφέρουν στο βαθμό που επέκταση του τουρκικού τόξου ισχύος περιορίζει την επιρροής της Ρωσίας και του Ιράν στην περιοχή.

Στο εσωτερικό της Τουρκίας ήδη πληθαίνουν οι φωνές που στοχοποιούν το Ισραήλ και την Αίγυπτου ως επόμενους στόχους ενός οιωνοί θρησκευτικού πολέμου εναντίον των κοσμικών καθεστώτων στην περιοχή.

Πλήθος τουρκικών οργανώσεων καλεί τους Τούρκους να συμμετάσχουν την πρωτοχρονιά σε συγκέντρωση στη γέφυρα του Γαλατά στην Κωνσταντινούπολη.  Το βασικό σύνθημα της συγκέντρωσης είναι "Χθες η Αγία Σοφία, σήμερα το τζαμί των Ομαγιάντ, αύριο το Αλ Άκσα" και "Ένας ήλιος ανατέλλει".

Το σύνθημα αναφέρεται στη μετατροπή της Αγίας Σοφίας από μουσείο που το είχαν οι κεμαλιστές σε τζαμί.

Το τζαμί Ομαγιάντ βρίσκεται στη Συρία που μετά τις τελευταίες εξελίξεις έχει περιέλθει στο έλεγχο δυνάμεων φιλικών προς τη Τουρκία.

Το Αλ-Ακσα, βρίσκεται στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ και  είναι ένας από τους ιερότερους τόπους για τους μουσουλμάνους, αλλά ταυτόχρονα και για τους Εβραίους.

Το σύνθημα των τούρκων που διοργανώνουν την συγκέντρωση στη Κωνσταντινούπολη, μεταξύ των διοργανωτών της οποίας μετέχει και ο γιός του προέδρου Ερντογάν, εννοεί πως μετά την "απελευθέρωση" της Συρίας, ακολουθεί και η "απελευθέρωση" του περίφημου τεμένους κάτι που προϋποθέτει αμφισβήτηση της κυριαρχίας του Ισραήλ.

Εν τω μεταξύ υπάρχουν ενδείξεις για υβριδικές επιθέσεις δολιοφθοράς εναντίον του καθεστώτος Σίσι στην Αίγυπτο από δίκτυα της μουσουλμανικής αδελφότητας που συνδέονται άμεσα με την Τουρκία.

Σίγουρα το Ισραήλ και η Αίγυπτος αντιλαμβάνονται τη πίεση των εξελίξεων και ένας βασικός παράγοντας τη ανάσχεσης των τουρκικών επιδιώξεων είναι η ενίσχυση και στήριξη των Κούρδων.

Με τη Γαλλία να βρίσκεται σε περίοδο αδυναμίας λόγω της πολιτικής και οικονομικής κρίσης, την Ε.Ε. ανύπαρκτη και τις ΗΠΑ υπό την αλλοπρόσαλλη στάση της προεδρίας Τραμπ η ευρύτερο περιοχή μοιάζει με "μπαρουταποθήκη" έτοιμη να εκραγεί.

Η Ελλάδα θα κληθεί άμεσα από τις περιστάσεις  να λάβει σαφή και ενδεχομένως ενεργή στάση στις εξελίξεις.

Η ώρα της κρίσης μπορεί να είναι το 2025.

kostas.stoupas@capital.gr

capital.gr