 |
Θετικό outlook δίνει στην Ελλάδα η DBRS |
Τι δείχνουν τα στοιχεία και η
στάση των οίκων αξιολόγησης απέναντι στην ελληνική οικονομία, τις
τράπεζες, τα ομόλογα και το χρηματιστήριο. Το στοίχημα της ανάπτυξης και
η σημασία της συνέχισης των μεταρρυθμίσεων.
Σ’ αυτό έχει συντελέσει η εξομάλυνση (ουσιαστική ή θεωρητική, ανάλογα με την οπτική του καθενός) στα θέματα της οικονομίας. Αυτό άλλωστε επισημαίνουν στις εκθέσεις τους και οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης, οι οποίοι αποτιμούν θετικά τόσο τη μέχρι τώρα πορεία της κυβέρνησης όσο και τις προοπτικές που διανοίγονται –πάντα βέβαια υπό την αίρεση των διεθνών εξελίξεων.
Σε κάθε περίπτωση, η αγορά έχει περισσότερους λόγους να αισιοδοξεί. Το αν και πότε αυτό θα αποτυπωθεί πιο έντονα στις τιμές των μετοχών είναι το ερώτημα που περιμένει απάντηση.
Μετά τη Standard & Poor’s (και το θετικό της μήνυμα), η DBRS αρκέστηκε ν βελτιώσει το outlook αλλά όχι την βαθμίδα της χώρας.
Παράλληλα, η επιστροφή του ΟΤΕ στην επενδυτική βαθμίδα, από τη Standard & Poor’s επίσης, έχει ίσως τη σημασία της αφού πλέον ανοίγει ο δρόμος για τη χώρα να εισέλθει και πάλι στο club της «επενδυτικής βαθμίδας» στο αξιόχρεο του επόμενου έτους.
Είναι πλέον φανερό ότι, αν και εφόσον η κυβέρνηση συνεχίσει τις δομικές μεταρρυθμίσεις, ενισχύοντας τις οικονομικές προοπτικές και τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, αλλά και αν η μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των τραπεζών επιταχυνθεί, ο μεγάλος αυτός στόχος θα έρθει πιο κοντά.
Το στοιχείο που εκπλήσσει θετικά την αγορά είναι ότι ο S&P προβλέπει μέση ανάπτυξη 2,5% την τριετία 2019-2022, κυρίως λόγω ανάκαμψης της εγχώριας ζήτησης, ενώ την ίδια στιγμή βλέπει ότι έχουν μειωθεί οι κίνδυνοι για τον προϋπολογισμό μετά τις δικαστικές αποφάσεις για τις συντάξεις του Δημοσίου.
Ο οίκος αναμένει ανάπτυξη περίπου 2% το 2019, με σταδιακή επιτάχυνση ως το 2022. Προβλέπει ακόμη αύξηση των θέσεων εργασίας κατά 2% ετησίως ως το 2022, αν και η πρόσφατη αύξηση στον κατώτατο μισθό ίσως οδηγήσει σε επιβράδυνση των προσλήψεων.
Το στοίχημα του ΑΕΠ
Οι τρέχουσες συγκλίνουσες εκτιμήσεις πάντως για το ΑΕΠ της χώρας είναι πολύ χαμηλότερες, αφού εκτιμάται ότι θα κινηθεί ανοδικά κατά 1,7% φέτος, 2% το επόμενο έτος και μείωση εκ νέου στο 1,6% για το 2021. Ο σημαντικότερος παράγοντας που θα μπορούσε να επιδράσει καταλυτικά στην αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης είναι η πιστωτική επέκταση, η οποία εξακολουθεί να παραμένει σε αρνητικό έδαφος. Η σταδιακή υποχώρηση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα διευκολύνει τις εμπορικές τράπεζες να αυξήσουν τις χορηγήσεις δανείων, με άμεσο θετικό αντίκτυπο στην ιδιωτική κατανάλωση.Αντίστοιχα, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για φέτος η εκτίμηση είναι στο 2% και για το 2020 το «απαιτητικό» ποσοστό του 2,8%, επίδοση που στηρίζεται τόσο στην ιδιωτική κατανάλωση όσο και στον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου. Οι προβλεπόμενοι ρυθμοί μεταβολής για το 2020 αποκλίνουν αισθητά προς τα πάνω σε σχέση με τις αντίστοιχες προβλέψεις που έχουν δημοσιοποιήσει διάφοροι διεθνείς οργανισμοί (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο).
Ο αναπτυξιακός νόμος
Καίριας σημασίας θα είναι η δομή και τα περιεχόμενα του αναπτυξιακού νόμου για την επίτευξη υψηλού ρυθμού μεγέθυνσης, καθώς προβλέπει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και περαιτέρω απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών στο επιχειρείν, όπως επισημαίνει και η Alpha BankΑΛΦΑ -0,05% στο Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων.Η αξιόπιστη εφαρμογή του είναι ακόμη μεγαλύτερης σημασίας. Οι επιχειρήσεις και οι διεθνείς επενδυτές πρέπει να πεισθούν ότι η μεταρρυθμιστική προσπάθεια διαμορφώνει ένα μόνιμο πλέον θεσμικό πλαίσιο κανόνων. Επιπλέον, η επιτάχυνση αδειών και εγκρίσεων για ορισμένα μεγάλα έργα - σε όρους δαπάνης και απασχόλησης - ενισχύει την αξιοπιστία και την προσήλωση σε αυτήν την πολιτική.
Η S&P σε αυτά τα σημεία φαίνεται να εδράζει την αισιόδοξη προσέγγισή της, ενώ προχωρά παραπέρα τονίζοντας ότι, αν δεν υπάρξουν εξωγενή σοκ από εξελίξεις όπως ο αυξανόμενος παγκόσμιος προστατευτισμός ή μια αναπάντεχη ύφεση στην ευρωζώνη, ο ελληνικός εξαγωγικός τομέας είναι σε καλή θέση για να επωφεληθεί από την αυξημένη ανταγωνιστικότητα.
Η εικόνα στο Χ.Α. και τα ομόλογα
Η εγχώρια αγορά των ομολόγων πήρε ανάσα από το report της S&P, χωρίς ωστόσο το ελληνικό 10ετές να υποχωρεί χαμηλότερα από το 1% που είναι από πολλούς στην αγορά των ομολόγων το επόμενο όριο. Από την άλλη, η εν λόγω αναβάθμιση από τη S&P δεν ήταν καθόλου αναπάντεχη.Όσον αφορά το Χρηματιστήριο της Αθήνας, πιο τεχνικά, η επαναφορά πάνω από τις 840-845 μονάδες, που ήταν η πρώτη αντίσταση, είναι σημαντική εξέλιξη και η επόμενη ζώνη με σημασία είναι αυτή των 880 μονάδων. Πλέον η στήριξη των 850 μονάδων μπορεί να αποτελεί το stop των αγοραστών, ενώ οι πιο αργοί θα έχουν ως σημείο αναφοράς το χαμηλό στις 815 μονάδες. Χαμηλότερα, ο απλός κινητός μέσος όρος των 200 ημερών αποτελεί την επόμενη ισχυρή στήριξη στις 785 μονάδες. Στο καλό σενάριο, υψηλότερα, το επίπεδο των 883-890 μονάδων είναι ιδιαίτερα σημαντικό όριο αφού αποτελεί την τελευταία αντίσταση πριν από τα επίπεδα των 900-915 μονάδων και τον τελικό στόχο στα υψηλά του 2015 και τις 946 μονάδες, εφόσον η αγορά παραμείνει σε ανοδική τροχιά.
Η κίνηση του δείκτη των τραπεζών, που εξακολουθεί να υπεραποδίδει το 2019 της αγοράς, συνεχίζει να βρίσκεται εντός ενός εύρους 120 μονάδων (870-998 μονάδες), με κρίσιμα ενδιάμεσα επίπεδα τις 925 μονάδες και τις 940-950 μονάδες. Η πρόσφατη βύθιση στις 730 μονάδες ανέδειξε και πάλι τη σημασία του επιπέδου, αλλά και τους πιθανούς τρόπους των μελλοντικών διορθώσεων όσο η αγορά των τραπεζικών μετοχών παραμένει σε θετικό mode. Η προώθηση πάνω από τις 925 μονάδες με αρωγό τη μετοχή της Εθνικής Τράπεζας, που είναι ο leader από τις αρχές του έτους, ενδέχεται να ενδυναμώσει την κίνηση.
Τέλος, για τον δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης, μετά τη νέα επιβεβαίωση της στήριξης στις 2.030-2.050 μονάδων, οι long έχουν ένα πολύ αξιόπιστο σημείο εξόδου, ενώ όσο η ανοδική κίνηση διατηρείται πάνω από τις 2.140 μονάδες, ενισχύεται το θετικό σενάριο για τις 2.200-2.235 μονάδες. Το επίπεδο των 2.300 μονάδων είναι αντίστοιχης σημασίας με τις 900 μονάδες του Γενικού Δείκτη.
Θετικό outlook δίνει στην Ελλάδα η DBRS
Δεν αναβάθμισε τελικά το ελληνικό αξιόχρεο η DBRS, κρατώντας το rating σε ΒΒ (low), ωστόσο αναβάθμισε το outlook σε θετικό από σταθερό, προϊδεάζοντας για κίνηση στο μέλλον.
O οίκος διατήρησε τη χώρα τρεις θέσεις χαμηλότερα από την επενδυτική βαθμίδα. Σημειώνεται ότι την προηγούμενη εβδομάδα η Standard and Poor's αναβάθμισε το ελληνικό αξιόχρεο κατά μία βαθμίδα, σε ΒΒ-, διατηρώντας θετικό outlook.
Την ίδια στιγμή, η βαθμολογία της Moody’s στην Ελλάδα είναι στο B1, ένα επίπεδο κάτω από αυτή της Fitch, η οποία διατηρεί BB- με σταθερό outlook.
Η επιβεβαίωση του ΒΒ, σημειώνει ο οίκος, αντανακλά το γεγονός ότι η Ελλάδα βγαίνει από τα χρόνια της κρίσης και βρίσκεται στην τρίτη χρονιά ανάπτυξης.
Η χώρα ευθυγραμμίζεται με τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Την ίδια στιγμή, το μεγάλο μαξιλάρι ρευστότητας αντιστοιχεί στις ανάγκες χρηματοδότησης του δημοσίου για δυο χρόνια ενώ τα κόστη χρηματοδότησης είναι σε προ κρίσης χαμηλά.
Ωστόσο, το χρέος παραμένει υψηλό, καθώς εκτιμάται στο 173,3% του ΑΕΠ στα τέλη του 2019. Ωστόσο, το υψηλό χρέος αντισταθμίζεται σε έναν βαθμό από τις μακροχρόνιες ωριμάνσεις και από το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος του.
Σε σχέση με την προηγούμενη αξιολόγηση, έχει σημειωθεί πρόοδος από πολλές απόψεις, οδηγώντας στο θετικό outlook. Υπάρχει νέα κυβέρνηση με ισχυρή δέσμευση και μομέντουμ για να εφαρμόσει το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα. Εχει αποκατασταθεί η πρόσβαση στις αγορές και η Ελλάδα είναι σε τροχιά για να προπληρώσιε 2,7 δισ. ευρώ ακριβών δανείων από το ΔΝΤ. Επίσης, το πρόγραμμα Ηρακλής αναμένεται να στηρίξει τις τράπεζες στην προσπάθεια να απομακρύνουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα από τους ισολογισμούς, ενώ υπήρξε και πλήρης άρση των capital controls το Σεπτέμβριο.
Η DBRS σημειώνει ότι θα υπάρξει αναβάθμιση του ελληνικού rating αν συνεχιστεί η ευθυγράμμιση με τη μεταμνημονιακή εποπτεία, η εφαρμογή δημοσιονομικών και δομικών μεταρρυθμίσεων που θα στηρίξουν τη μελλοντική ανάπτυξη, αν συνεχιστεί η απρόσκοπτη πρόσβαση στις αγορές και οι βελτιώσεις στην "υγεία" των τραπεζών.
Στον αντίποδα, πιθανή αντιστροφή ή πάγωμα των μεταρρυθμίσεων, ενδεχόμενη σημαντική απώλεια των στόχων για τα πλεονάσματα ή νέα αστάθεια στον χρηματοοικονομικό τομέα θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν υποβάθμιση.
Η κυβέρνηση
Υπάρχει μονοκομματική κυβέρνηση μετά από σχεδόν 10 χρόνια και η ΝΔ έχει ισχυρή εντολή να εφαρμόσει το πρόγραμμά της, ενώ θετική είναι και η αποσύνδεση της επιλογής Προέδρου της Δημοκρατίας με τις πρόωρες εκλογές, κάτι που αυξάνει τη σταθερότητα της κυβέρνησης.Η οικονομία
Η ελληνική οικονομία διατηρείται σε αναπτυξιακή τροχιά για τριτο έτος. Η άνοδος του ΑΕΠ επιταχύνθηκε στο 1,9% το 2018 κυρίως λόγω εξαγωγών και ιδιωτικής κατανάλωσης. Μετά από ένα αδύναμο πρώτο τρίμηνο, η οικονομία επιτάχυνε το δεύτερο τρίμηνο φέτος, με άνοδο 1,9%. Οι δείκτες οικονομικού κλίματος είναι σε πολυετή υψηλά και η πραγματική άνοδος του ΑΕΠ αναμένεται να κινηθεί στο 2% φέτος και στο 2,8% το 2020 σύμφωνα με τις προβλέψεις της κυβέρνησης.Το χρέος
Ο δείκτης του χρέους προς το ΑΕΠ αναμένεται να υποχωρήσει φέτος στο 173,3% από 181,1% το 2018 και αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω στο 167,8% το 2020, σύμφωνα με τις προβλέψεις της κυβέρνησης. Το χρέος παραμένει πολύ υψηλό, ωστόσο οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ελέγχουν περίπου το 70%, έχει πολύ μεγάλο ορίζοντα ωρίμανσης, ενώ και τα κόστη χρηματοδότησής του είναι πολύ χαμηλά.Επιπλέον, η Ελλάδα έχει σημειώσει πρόοδο στην πρόσβασή της στις αγορές. Πρόσφατα άντλησε 1,5 δισ. με επανέκδοση 10ετούς σε ιστορικά χαμηλό κόστος κάτι που οφείλεται τόσο στο θετικό κλίμα στις αγορές ομολόγων όσο και στην αυξανόμενη εμπιστοσύνη στην οικονομία. Η DBRS εκτιμά ότι η υλοποίηση φιλοαναπτυξιακών πολιτικών, ενώ διατηρείται η δημοσιονομική πειθαρχία, καθώς και η διατήρηση ενός μαξιλαριού ρευστότητας περίπου στα 30 δισ. ευρώ, ενισχύουν τις προσπάθειες της χώρας να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των αγορών.
Τα πλεονάσματα
Η Ελλάδα προχώρησε σε πρωτοφανή δημοσιονομική προσαρμογή με την βελτίωση σε ότι αφορά το πρωτογενές πλεόνασμα να υπερβαίνει τις 11 ποσοστιαίες μονάδες βάσης έως το 2018. Τη συγκεκριμένη χρονιά, θυμίζει η DBRS, η χώρα πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα 4,3% του ΑΕΠ, πολύ πάνω από το 3,5% που ήταν ο στόχος εξαιτίας στα υψηλότερα των αναμενόμενων έσοδα και την υποεκτέλεση των δαπανών του προϋπολογισμού.Στο προϋπολογισμό του 2020 οι αρχές προβλέπουν πρωτογενές πλεόνασμα 3,7% για το 2019 και 3,6% για το 2020, πάνω δηλαδή από το στόχο.
Ο οίκος θυμίζει τα δημοσιονομικά μέτρα που περιλαμβάνουν τη μείωση του ΕΝΦΙΑ αλλά και των συντελεστών στην φορολογία εταιριών και φυσικών προσώπων.
Σημειώνει ότι αρκετές μεταρρυθμίσεις εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων προσαρμογής και είχαν ως αποτέλεσμα τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος κα την βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης.
Η πρόοδος στις ιδιωτικοποιήσεις είναι ορατή, τονίζει, στην πορεία της επένδυσης στο Ελληνικό, καθώς αίρονται τα γραφειοκρατικά προβλήματα.
Εκτιμά δε, ότι η δέσμευση για ατζέντα δομικών μεταρρυθμίσεων βοηθά στο να περιοριστούν τα ρίσκα σε ότι αφορά την δημοσιονομική εικόνα και να προστατευτεί η Ελλάδα από δυνητικά δημοσιονομικά σοκ.
Οι τράπεζες
Το ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη, στο 43,6% του συνόλου των χορηγήσεων ή περίπου 75 δισ. ευρώ, αλλά η τάση είναι καθοδική με μείωση πάνω από 30 δισ. ευρώ από την κορύφωση τον Μάρτιο του 2016. Παραμένει ωστόσο πρόκληση για την Ελλάδα.Η DBRS στέκεται στην έγκριση του σχεδίου Ηρακλής που έχει στόχο να επιταχύνει τη μείωση των NPEs και εκτιμά ότι μπορεί να ενισχύσει τους ισολογισμούς των τραπεζών αλλά και να βοηθήσει την παροχή πιστώσεων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Εκτιμά ότι η εφαρμογή του σχεδίου θα στηρίξει τις προσπάθειες του τραπεζικού συστήματος να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους και κατά συνέπεια θα στηρίξει την ανάκαμψη της οικονομίας.
Όπως σημειώνει ο οίκος μετά από χρόνια μεγάλων ελλειμμάτων το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά πάνω από 10 ποσοστιαίες μονάδες. Το 2018 ήταν 2,9% του ΑΕΠ από 1,7% το 2017. Αυτό, υποστηρίζει εν μέρει οφείλεται στην αδυναμία σε ότι αφορά την ισορροπία στα αγαθά, η οποία εν μέρει αντισταθμίστηκε από τη βελτίωση στο ισοζύγιο υπηρεσιών. Η ισχυρή επίδοση του κλάδου των υπηρεσιών αποδίδεται στον τουρισμό με τις αφίξεις να σημειώνουν άνοδο σχεδόν 20% μεταξύ 2016-18.
Συνολικά οι ελληνικές εξαγωγές έχουν αυξηθεί σημαντικά εξαιτίας της βελτίωσης στην ανταγωνιστικότητα. Ωστόσο οι καθαρές υποχρεώσεις προς το εξωτερικό παραμένουν υψηλές, στο 143,8% του ΑΕΠ, υψηλότερα δηλαδή του 88,8% του ΑΕΠ το 2011, αντανακλώντας κυρίως το εξωτερικό δημόσιο χρέος. Αναμένεται ότι θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα εξαιτίας του μεγάλου βάθους σε ότι αφορά τις ωριμάνσεις στις πληρωμές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου