Στον αστερισμό της ασύμμετρης ανάπτυξης

Η Γνώση είναι δύναμη.Όποιο Έθνος νομίζει πως ο καπιταλισμός λειτουργεί δίκαια, με ηθικούς παίχτες και κανόνες, κάνει λάθος – εάν δε έχει τη συνήθεια να κατηγορεί τον εαυτό του, ...

Στον πλανήτη, ιδίως στην Κίνα, υπάρχουν δεκάδες φούσκες, ενώ βρέχει κυριολεκτικά χρήματα – κυρίως εκ μέρους των κεντρικών τραπεζών, με στόχο την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης, έτσι ώστε να παραμένει χαμηλό το χρέος ως προς το ΑΕΠ, παρά το ότι σε απόλυτα μεγέθη κλιμακώνεται συνεχώς.

Ανάλυση

Αυτό που «επιδοτούν» τα τελευταία χρόνια οι αγορές, οι επενδυτές για να είμαστε πιο
συγκεκριμένοι, είναι η ανάπτυξη – η άνοδος του τζίρου, το «Growth», με κάθε τρόπο και με κάθε θυσία. 

Αδιαφορούν λοιπόν για τα θεμελιώδη μεγέθη, για τα κέρδη, για τη λογιστική αξία των εταιρειών, για την καθαρή τους θέση κοκ. – οπότε αγοράζουν μετοχές των επιχειρήσεων που αναπτύσσονται ραγδαία ή/και που πιθανολογούν ότι έχουν τέτοιου είδους προοπτικές.

Έτσι οι τιμές των μετοχών των εταιρειών της FANG (Facebook, Amazon, Netflix, Google – γράφημα ανόδου τιμών 2015), καθώς επίσης πολλές άλλες, όπως των κινεζικών μιμητών τους Ali Baba, Baidu κοκ., διαπραγματεύονται κυριολεκτικά σε αστρονομικές τιμές – οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με τα κέρδη ή με τα θεμελιώδη μεγέθη τους. Η αύξηση των τιμών τους σε σχέση με το δείκτη S&P, μόνο για τους πρώτους μήνες του 2017 (επόμενο γράφημα), επιβεβαιώνει τη συνέχιση της τάσης – σε μία εποχή που οι υπερβολές (φούσκες) δεν έχουν σταματημό.

Περαιτέρω, κάτι σχετικά ανάλογο συμβαίνει στην οικονομία της Κίνας, όπου ολόκληρη η χώρα, από την κυβέρνηση και τις τράπεζες έως τον κλάδο των ακινήτων, επικεντρώνεται σχεδόν με μανία σε έναν και μόνο στόχο: στο πώς θα διατηρήσει ή θα αυξήσει το ρυθμό ανάπτυξης, με ακόμη περισσότερες επενδύσεις, ανεξάρτητα από την οικονομική λογική τους.

Υπενθυμίζουμε εδώ ότι, πριν από δύο χρόνια οι αναταράξεις στην κινεζική αγορά συναλλάγματος προκάλεσαν μία μεγάλη διόρθωση στα παγκόσμια χρηματιστήρια – όπου το σοκ που σημειώθηκε τον Αύγουστο του 2015, ακολουθήθηκε από έναν επόμενο πανικό στις αρχές του 2016. Σήμερα όμως έχουν ξεχαστεί τα πάντα, ενώ σύμφωνα με τις εντυπώσεις που επικρατούν η κυβέρνηση έχει ανακτήσει τον έλεγχο – οπότε δεν υπάρχει πια πρόβλημα.

Εν τούτοις η κερδοσκοπία στην αγορά ακινήτων γίνεται όλο και πιο άγρια, ενώ για τη μεσαία τάξη της Κίνας δεν υπάρχει τίποτα σημαντικότερο από το πόσο θα αυξηθούν ακόμη οι τιμές των ακινήτων.
Αυτό που τους απασχολεί είναι το αν θα πουλήσουν μία βίλα που αγόρασαν στο Πεκίνο και η τιμή της αυξήθηκε έκτοτε κατά 40% ή εάν πρέπει να περιμένουν μία ακόμη αύξηση, της τάξης του 60% – γεγονός από το οποίο κατανοούμε πως έχει χαθεί εντελώς το μέτρο.

Για παράδειγμα, στη μικρή βιομηχανική πόλη (Zhuozhou) της επαρχίας Hebei, στην οποία ευρίσκονται τα χαλυβουργεία, όπου η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι τεράστια, το τοπίο εντελώς άγονο και δεν υπάρχει καμία δυνατότητα διασκέδασης, με αποτέλεσμα να μην θέλει να κατοικήσει κανείς, οι τιμές των ακινήτων διπλασιάσθηκαν μέσα σε ένα χρόνο – ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις τριπλασιάστηκαν ή τετραπλασιάστηκαν! (πηγή: A. Stevenson).

Συνεχίζοντας, οι Κινέζοι αγοράζουν στα περίχωρα των μεγάλων πόλεων διαμερίσματα, ιδίως γύρω από το Πεκίνο, «στοιχηματίζοντας» πως θα δημιουργηθούν εκεί καινούργια πληθυσμιακά κέντρα – οπότε οι τιμές θα αυξηθούν.  
Αυτό δεν συμβαίνει μόνο με τους ιδιώτες αλλά, επίσης, με τις επιχειρήσεις – με αποκορύφωμα τον όμιλο ακινήτων «Evergnande» με έδρα το Χονγκ Κονγκ, ο οποίος είναι υπερχρεωμένος, αποτελώντας τη μεγαλύτερη «πυραμίδα Ponzi» που έχει υπάρξει ποτέ στον πλανήτη.

Το επενδυτικό «πορτοφόλι» του ομίλου συμπεριλαμβάνει περίπου 270 συγκροτήματα σε ολόκληρη την Κίνα – εκ των οποίων ελάχιστα κατοικούνται. Εν τούτοις, διοργανώνει εκδηλώσεις που γεμίζουν από νέους ανθρώπους, παρουσιάζοντας πόλεις με ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά και πλούσιους κατοίκους – δίνοντας την εντύπωση πως έτσι θα είναι μελλοντικά οι εγκαταστάσεις του, για να πουλήσει τα διαμερίσματα που διαθέτει.

Ο όμιλος στηρίζεται ουσιαστικά στη μαζική ψευδαίσθηση που καλλιεργεί, αφού σχεδιάζει εγκαταστάσεις που έχουν αποκλειστικά και μόνο σκοπό να εκμεταλλευθούν την κερδοσκοπία του κλάδου των ακινήτων – χωρίς να ελέγχεται από κανέναν. Αντίθετα, η κυβέρνηση βεβαιώνει τους ανθρώπους πως η αγορά ακινήτων εξελίσσεται θετικά – όταν την ίδια στιγμή οργανώνει διασώσεις σε ορισμένες περιοχές, στις οποίες οι τιμές των ακινήτων ξαφνικά καταρρέουν.

Το νομοτελειακό σπάσιμο της φούσκας

Περαιτέρω, ασφαλώς η φούσκα στην Κίνα κάποια στιγμή θα σπάσει – όπως επίσης σε πολλές άλλες χώρες, στις οποίες οι υπερβολές γίνονται όλο και μεγαλύτερες.
 Για να συμβεί όμως κάτι τέτοιο, θα πρέπει προηγουμένως να μεσολαβήσει ένα σημαντικό γεγονός – όπως η χρεοκοπία μίας τράπεζας, ενός μεγάλου κατασκευαστή ακινήτων ή ενός δημοφιλούς επενδυτικού προϊόντος.

Το ότι δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα, οφείλεται κυρίως στη δυνατότητα αναχρηματοδότησης των εταιρειών ακινήτων, η οποία δεν έχει σταματήσει – κάτι που όμως οφείλεται στη συνεχή αύξηση της ποσότητας χρήματος τόσο από την κυβέρνηση, όσο και από τις τράπεζες (ανάλυση).
Εν τούτοις, η αύξηση αυτή θα προκαλέσει αργά ή γρήγορα την υποτίμηση του νομίσματος της Κίνας – αν και μέχρι στιγμής παραμένει σταθερό, επειδή η κυβέρνηση το στηρίζει (ακριβώς το αντίθετο, από ότι συνέβαινε μεταξύ των ετών 2000 και 2014, όπου η ισοτιμία του γουάν διατηρούταν τεχνητά χαμηλή για να επιδοτούνται οι εξαγωγές).

Κάποια στιγμή όμως θα βρεθεί σε δύσκολη θέση, αφού τα συναλλαγματικά της αποθέματα θα μειωθούν επικίνδυνα – παρά το ότι οι εκροές κεφαλαίων έχουν σταματήσει πια, αφενός μεν επειδή οι κυβερνητικοί έλεγχοι έγιναν πιο αυστηροί, αφετέρου λόγω του ότι το δολάριο είναι αδύναμο. Δεν φαίνεται βέβαια σήμερα να μειώνονται τα συναλλαγματικά της αποθέματα, τα οποία κορυφώθηκαν το 2014 περιοριζόμενα το 2015 και το 2016, (γράφημα) – αλλά κανένας δεν είναι σίγουρος πως δεν παραποιεί τις στατιστικές της.
 Σε κάθε περίπτωση όμως, δεν εισρέουν πλέον χρήματα στην Κίνα.

Λόγω των ελέγχων τώρα στις εκροές κεφαλαίων οι Κινέζοι προσπαθούν να βγάλουν χρήματα στο εξωτερικό με διάφορους κρυφούς τρόπους – φοβούμενοι την υποτίμηση του γουάν, καθώς επίσης ένα οικονομικό κραχ τεραστίων διαστάσεων.
 Η κυριότερη μέθοδος που χρησιμοποιούν, με τη βοήθεια των ασφαλιστικών εταιρειών, είναι οι ασφάλειες ζωής – οι οποίες ναι μεν παρουσιάζονται ως τέτοιες, αλλά στην ουσία πρόκειται για επενδυτικά προϊόντα.

Μέσω δε αυτών των «έξυπνων» επενδυτικών προϊόντων των ασφαλιστικών εταιρειών χρηματοδοτούνται εξαγορές άλλων επιχειρήσεων στο εξωτερικό από μεγάλους κινεζικούς ομίλους, όπως είναι η ΗΝΑ – όπου τυπικά δεν ανταλλάσσουν το γουάν με ξένα νομίσματα, αλλά τοποθετούν ως εγγύηση τις τραπεζικές καταθέσεις τους, για να δανεισθούν στο εξωτερικό. Φυσικά η κυβέρνηση προσπαθεί να εμποδίσει αυτού του είδους τις συναλλαγές, αφού δεν επιθυμεί η ρευστότητα που παρέχει η κεντρική της τράπεζα στο εσωτερικό να διοχετευθεί στο εξωτερικό – κάτι που όμως δεν είναι καθόλου εύκολο.

Σε κάθε περίπτωση, μπορεί να πιστεύει κανείς πως στην Κίνα υπάρχει ένας λαός που αγωνίζεται για να πάρει τη θέση που του αξίζει στον πλανήτη, αλλά η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική – αφού στην ουσία μία μικρή μειοψηφία γύρω από την κομματική εξουσία συσσωρεύει τεράστια πλούτη εκμεταλλευόμενη την κερδοσκοπία, καθώς επίσης σπαταλώντας τους πάσης φύσεως πόρους του κράτους για γιγαντιαία προγράμματα υποδομών (όπως σε κάποιο βαθμό είχε συμβεί στο παρελθόν στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων με τη φούσκα του χρηματιστηρίου το 1999).

Φυσικά η χώρα έχει προοδεύσει πάρα πολύ τα τελευταία τριάντα χρόνια, ως αποτέλεσμα της πολιτικής του Μάο (ανάλυση), αλλά το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού εξαπατάται, μέσω της κλοπής του οικονομικού πλούτου του – κάτι που κάποια στιγμή θα φανεί, κοστίζοντας πολύ ακριβά στη μεσαία τάξη της. 

Αυτό όμως δεν σημαίνει πως η οικονομία της θα καταρρεύσει, αφού διαθέτει πολλές ισχυρές εταιρείες – ενώ η κυβέρνηση προωθεί την ιδιωτικοποίηση αρκετών δημοσίων επιχειρήσεων, με στόχο την εξυγίανση τους.

Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, στον πλανήτη υπάρχουν δεκάδες φούσκες, ενώ βρέχει κυριολεκτικά χρήματα – κυρίως εκ μέρους των κεντρικών τραπεζών, με στόχο την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης, έτσι ώστε να παραμένει χαμηλό το χρέος ως προς το ΑΕΠ, παρά το ότι σε απόλυτα μεγέθη κλιμακώνεται συνεχώς (ανάλυση).

Μόνο στην Ελλάδα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο ενώ, σαν να μην έφτανε μόνο αυτό, οι πιστωτές της υπό την ηγεσία του κ. Σόιμπλε υποχρεώνουν τις κυβερνήσεις της αποικίας τους να αυξάνουν τους φόρους των ιθαγενών, μειώνοντας ταυτόχρονα τις δημόσιες δαπάνες – με αποτέλεσμα να στραγγαλίζεται κυριολεκτικά η οικονομία της, καθώς επίσης να οδηγείται στο ικρίωμα η μεσαία τάξη, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η υφαρπαγή των περιουσιακών της στοιχείων.

Παρά το ότι λοιπόν ο πλανήτης ευρίσκεται στον αστερισμό της ασύμμετρης ανάπτυξης, αυτής δηλαδή που επιτυγχάνεται με καταναγκαστικές μεθόδους χωρίς καμία οικονομική λογική, καθώς επίσης χωρίς να είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμη, η Ελλάδα έχει εντελώς αποκοπεί – μαζί με ορισμένες άλλες χώρες, όπως η Βενεζουέλα, για τις οποίες όμως οι αιτίες είναι διαφορετικές.

Ενδεχομένως βέβαια να δημιουργείται η εντύπωση πως όταν συμβεί το επόμενο κραχ, όταν βυθιστεί δηλαδή ξανά η υφήλιος σε μία κρίση, η Ελλάδα θα παραμείνει ανέπαφη, αφού δεν συμμετέχει στο κερδοσκοπικό πάρτι που βιώνουμε – κάτι που όμως δεν είναι σωστό, αφού τυχόν κατάρρευση παρασύρει τους πάντες.

 Ως εκ τούτου, αυτό που πρέπει να μας απασχολεί ακόμη περισσότερο από τη σημερινή μας καταδίκη, είναι το μέλλον μετά το κραχ – για την αντιμετώπιση του οποίου η οικονομία μας δεν είναι καθόλου προετοιμασμένη.

Αντίθετα, όταν θα λήξει η τρίτη δανειακή σύμβαση το 2018, χωρίς να έχει ρυθμιστεί το θέμα του χρέους, αυτό που θα συμβεί δεν θα είναι η έξοδος μας από τα μνημόνια, αλλά η αδυναμία εξυπηρέτησης των ληξιπρόθεσμων χρεών μας – όπου προφανώς κανένας δεν πιστεύει ότι μπορούμε να εξοφλούμε τοκοχρεολύσια άνω των 15-30 δις € ετησίως, ειδικά μετά το 2021, δανειζόμενοι με βιώσιμο επιτόκιο από τις αγορές (γράφημα).

Επομένως αυτό που προβλέπεται, εάν δεν μεσολαβήσει μία παγκόσμια κατάρρευση, θα είναι η υπαγωγή μας ως πρώτη χώρα-πειραματόζωο στο γερμανικό ΔΝΤ – στον ESM του κ. Σόιμπλε, συνεχίζοντας την πολιτική της υποτέλειας και των υποκλίσεων. 

Εναλλακτικά η ανεξέλεγκτη χρεοκοπία μας, εάν δεν λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα από σήμερα – κάτι που ελπίζουμε να μη συμβεί, αλλά δεν είναι καθόλου απίθανο.

απο το  analyst.gr