Βουβή ένταση
Από την ημέρα που ξέσπασε η σύγκρουση του Ισραήλ με τη Χαμάς, η διεθνής κοινότητα ζει με το φόβο περιφερειακής κλιμάκωσης με εμπλοκή του Ιράν. Τουλάχιστον δύο φορές μέχρι τώρα ένας ιρανο-ισραηλινός πόλεμος έμοιαζε πιο πιθανός από ποτέ. Το περασμένο Σαββατοκυρίακο μετά από μια
ενορχηστρωμένη, όπως φάνηκε εκ των υστέρων, ανταλλαγή χτυπημάτων μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν, τα χειρότερα αποφεύχθηκαν. Προς το παρόν τουλάχιστον.Η αντιπαράθεση τους έχει σφραγίσει τη Μέση Ανατολή. Από τη μια έχουμε μια δύναμη που φιλοδοξεί να καταστεί περιφερειακή δύναμη και από την άλλη η μόνη δημοκρατία της περιοχής περιχαρακώνεται χρησιμοποιώντας την ισχύ και τη συμμαχία της με τις ΗΠΑ.
Η εχθρότητα των δύο χωρών γίνεται καλύτερα κατανοητή μέσα από το πρίσμα της ιδεολογίας και όχι από τη γεωπολιτική. Δεν είναι φυσικοί αντίπαλοι, δεν μοιράζονται σύνορα και δεν έχουν ανταγωνισμό για φυσικούς πόρους, τεχνολογία ή οτιδήποτε άλλο. Η επιθετικότητά τους ξεκίνησε με την άνοδο του Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί, του δογματικού σιίτη κληρικού που ηγήθηκε της επανάστασης του 1979 που μετέτρεψε το Ιράν από συμμαχική μοναρχία των ΗΠΑ σε αντιαμερικανική θεοκρατία.
Προκειμένου να εδραιωθεί στην εξουσία ο Ιρανός θρησκευτικός ηγέτης χρησιμοποίησε το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, καταστώντας τις δύο χώρες ως τον απόλυτο εχθρό. «Πρέπει να διαμαρτυρηθούμε και να ενημερώσουμε τον κόσμο ότι οι Εβραίοι και οι ξένοι υποστηρικτές τους είναι απέναντι στα ίδια τα θεμέλια του Ισλάμ και επιθυμούν να εγκαθιδρύσουν την εβραϊκή κυριαρχία σε όλο τον κόσμο», είχε διαμηνύσει τότε.
Στα χρόνια που ακολουθήσαν αυτή η κοσμοθεωρία έχει ελάχιστα εξελιχθεί. Η εχθρότητα προς το Ισραήλ αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για το κυρίως σιιτικό, περσικό Ιράν, προκειμένου να διεκδικήσει την ηγεσία στην κατά κύριο λόγο σουνιτική, αραβική Μέση Ανατολή.
Πάντως, μια άμεση σύγκρουση ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν δεν θα είναι εύκολη υπόθεση και είναι πολύ πιθανόν πως δεν θα περιοριστεί ανάμεσα σε αυτές τις δύο χώρες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα σπεύσουν να βοηθήσουν τον σύμμαχό τους. Σε ποιο βαθμό θα γίνει αυτό παραμένει άγνωστο. Θα παρέχουν κάθε είδους στρατιωτική αλλά και οικονομική βοήθεια, με μεγάλο ερωτηματικό αν θα τολμήσουν τελικά να στείλουν και στρατεύματα.
Από την άλλη η Τεχεράνη έχει φροντίσει τα τελευταία χρόνια να δημιουργήσει οργανώσεις και παραστρατιωτικές ομάδες στην περιοχή που είναι πρόθυμες να «δουλέψουν» για αυτή. Ο ιρανικός άξονας της αντίστασης περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την πανίσχυρη Χεζμπολάχ στο Λίβανο, τη Χαμάς στα παλαιστινιακά εδάφη, τους αντάρτες Χούθι στην Υεμένη και ένα πλήθος παραστρατιωτικών ομάδων στο Ιράκ. Όλοι αυτοί είναι πρόθυμοι να επιτεθούν στο Ισραήλ ανά πάσα στιγμή και να συνδράμουν με οποιοδήποτε τρόπο μπορούν τις προσπάθειες του σύμμαχού τους να καταστρέψει τον «σιωνιστικό εχθρό».
Το μεγάλο ερώτημα είναι κατά πόσο οι δύο πλευρές επιθυμούν στα αλήθεια ένα μεταξύ τους πόλεμο. Το Ιράν, η Χαμάς, η Χεζμπολάχ και οι Χούθι είναι όλοι ανοιχτοί ως προς τον στόχο τους, που είναι η εξάλειψη του κράτους του Ισραήλ. Οι δολοφονίες και οι βιασμοί της 7ης Οκτωβρίου έδωσαν μια πρόγευση του τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό στο μέλλον για τους Ισραηλινούς. Επομένως, το Ιράν αν προκληθεί δεν θα διστάσει να απαντήσει. Θεωρείται, όμως απίθανο να κάνει εκείνο την πρώτη κίνηση.
Από την άλλη το Ισραήλ γνωρίζει ανοίγοντας ένα δεύτερο μέτωπο από δική του επιλογή, θα έχει να αντιμετωπίσει μια απρόβλεπτη κλιμάκωση, που θα είναι ίσως δύσκολο να διαχειριστεί εξίσου αποτελεσματικά. Το θέμα είναι πως μέσα στο Ισραήλ πολλοί πιστεύουν πως έφτασε ο καιρός για ξεκαθάρισμα λογαριασμών και ότι αυτή είναι ακριβώς η κατάλληλη στιγμή για μια σύγκρουση με το Ιράν και τους αντιπροσώπους του στους οποίους παρέχει εξοπλισμό και οικονομική βοήθεια.
Αυτή η φιλοπόλεμη πλευρά τονίζει πως ενώ η ίδια η Χαμάς μπορεί να μην αποτελεί υπαρξιακή απειλή, η μεγαλύτερη δύναμη με την οποία συνεργάζεται στην Τεχεράνη αποτελεί και δεν θα υπάρξει ποτέ καλύτερη στιγμή για να εξαλειφθεί αυτή η απειλή από ό,τι τώρα. Τα χειρουργικά χτυπήματα με τα οποία το Ισραήλ εξολόθρευσε ηγέτες της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, με αποκορύφωμα τη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια μέσα στο κέντρο της ιρανικής πρωτεύουσας, έχει κάνει όσους συμμερίζονται αυτή την άποψη να πειστούν πως η χώρα διαθέτει στρατιωτική υπεροχή ικανή να ανταπεξέλθει σε πολλά μέτωπα.
Από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής του το Ισραήλ πίστευε ότι έχει «ηθικό» δικαίωμα να ενεργεί μονομερώς όταν αντιμετωπίζει απειλές, υποβαθμίζοντας τα εγκλήματά που διαπράττουν οι δυνάμεις του. Αυτή η πολιτική έγινε γνωστή ως το «δόγμα Mπέγκιν», που πήρε το όνομά του από τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Mεναχέμ Μπεγκίν.
Σύμφωνα με τον ερευνητή στο Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ Αζριέλ Μπερνάντ, υπάρχουν αυξανόμενα ερωτήματα σχετικά με το εάν το δόγμα Begin, που ευνοεί τη μονομερή δράση, εξακολουθεί να είναι επίκαιρο σήμερα. Κάτι που σημαίνει πως αν το Ισραήλ ανοίξει πολλά μέτωπα, ενδεχομένως να μην μπορεί να τα βγάλει πέρα μόνο του, κάτι που θα καταστήσει τη βοήθεια των ΗΠΑ και το κυριότερο και κάποιων αραβικών κρατών της περιοχής, απλώς αναπόφευκτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου