Ο καλύτερος επενδυτής που έχετε ακούσει: Ένας οπτομέτρης που κόντρα στις πιθανότητες έγινε δισεκατομμυριούχος

Ο Herbert Wertheim, 79 ετών, οπτομέτρης και μικρός επιχειρηματίας, είναι ένας αυτοδημιούργητος δισεκατομμυριούχος, με περιουσία αξίας 2,3 δισ. δολ., σύμφωνα με την εκτίμηση του Forbes -χωρίς να συμπεριληφθούν τα 100 εκατ. δολ. που έχει δωρίσει σε δημόσια πανεπιστήμια της Φλόριντα. 

Η περιουσία του Dr. Herbie, όπως τον αποκαλούν οι φίλοι του, δεν προέρχεται από
κάποια επιχειρηματική διάνοια ή από μια σθεναρή αφοσίωση στην καριέρα του, αλλά από μια ζωή συνετού μακροπρόθεσμου επενδυτή.

Ο Herb Wertheim μπορεί να είναι ο καλύτερος ιδιώτης επενδυτής στον κόσμο. Κοιτάζοντας έγγραφά του, μπορεί κανείς να δει εκατομμύρια δολάρια σε μετοχές όπως της Apple και της Microsoft, τις οποίες αγόρασε πριν από δεκαετίες κατά τη διάρκεια των αρχικών δημόσιων προσφορών τους (IPOs). Μια τοποθέτηση άνω των 800 εκατ. ευρώ στη Heico χρονολογείται πίσω στο 1992. Υπάρχουν δεκάδες άλλες συμμετοχές, από την GE και την Google έως την BP και την Bank of America. Αν υπάρχει κάτι κοινό στις επενδύσεις του, αυτό είναι η προτίμησή του για βιομηχανικές και τεχνολογικές εταιρείες και για όσες καταβάλλουν μερίσματα. 

"Το ζήτημά μου είναι ένα" λέει ο Wertheim αναφερόμενος στην καριέρα του. "Θέλω να μπορώ να έχω ελεύθερο χρόνο. Για μένα, το να έχω χρόνο είναι το πιο πολύτιμο πράγμα”.

Γεννημένος στη Φιλαδέλφεια στο τέλος της Μεγάλης Ύφεσης, ο Wertheim είναι γιος Εβραίων μεταναστών που έφυγαν από τη ναζιστική Γερμανία. 

Το 1945 οι γονείς του μετακόμισαν στο Χόλιγουντ στη Φλόριντα και έμεναν σε ένα διαμέρισμα πάνω από τον φούρνο που είχαν. Δυσλεξικός, ο Wertheim ζορίστηκε πολύ στο σχολείο και σύντομα είδε τον εαυτό του να μην παρακολουθεί μαθήματα. 

Στην εφηβεία του, τη δεκαετία του ‘50, ο σκληρός πατέρας του τον οδήγησε στο να φεύγει κατά διαστήματα. Στα 16 του βρέθηκε ενώπιον δικαστηρίου αντιμετωπίζοντας κατηγορίες για αδικαιολόγητη απουσία από το σχολείο. Ευτυχώς για τον Wertheim, ο δικαστής τον λυπήθηκε και του έδωσε την επιλογή είτε να καταταγεί στο Πολεμικό Ναυτικό είτε να πάει σε κρατικό αναμορφωτήριο. Ο Wertheim κατατάχθηκε στο Ναυτικό το 1956. Ήταν 17 χρονών.

"Εκεί άλλαξε η ζωή μου” λέει. "Σου δίνουν τεστ συνέχεια για να δουν πόσο έξυπνος είσαι και από τους 135 στην τάξη μας, νομίζω ότι ήμουν στην κορυφή -κυρίως στη μηχανική και στην οργάνωση". 

Αποκτώντας αυτοπεποίθηση, σπούδασε φυσική και χημεία στο Ναυτικό, πριν δουλέψει στη ναυσιπλοΐα. Τότε περίπου άρχισε να επενδύει σε μετοχές. 

Ο Dow Jones είχε τελικά ανακάμψει από τις απώλειές του και οι μετοχές της αεροδιαστημικής ηγούνταν στην αγορά.

 Ο Wertheim έκανε την πρώτη του επένδυση στα 18 του αγοράζοντας μετοχές της Lear Jet. 

Ο Wertheim γνώρισε τον ιδρυτή της, τον Bill Lear και οι εφευρέσεις του, όπως τα πρώτα συστήματα αυτόματων πιλότων, του κέντρισαν το ενδιαφέρον.

"Παίρνεις ό,τι κερδίζεις με τον ιδρώτα σου, μετά παίρνεις ένα ποσοστό από αυτό και το επενδύεις στον μόχθο άλλων ανθρώπων" λέει ο Wertheim για τη σχεδόν θρησκευτική του αφοσίωση στο να βάζει μέρος του μισθού του στην αγορά μετοχών. 

Μόλις έφυγε από το Ναυτικό, ο Wertheim άρχισε να πουλάει εγκυκλοπαίδειες από πόρτα σε πόρτα, προτού πάει στο Brevard Community College και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, όπου σπούδασε  μηχανικός, αλλά δεν αποφοίτησε ποτέ. Παράλληλα δούλεψε στη NASA, σε ένα τμήμα που είχε αντικείμενο τη βελτίωση των συστημάτων ελέγχου πτήσης. Αυτό του πυροδότησε το ενδιαφέρον για τα εργαλεία βελτίωσης της όρασης. 

Το 1963 πήρε υποτροφία για το Southern College of Optometry στο Memphis και στη συνέχεια άσκησε το επάγγελμα του οπτομέτρη. Ο Wertheim περνούσε τα βράδια του προσπαθώντας να κάνει εφευρέσεις και το 1969 εφηύρε μια απόχρωση γυαλιών που θα απορροφούσε τις επικίνδυνες ακτίνες UV, βοηθώντας στην αποφυγή του καταρράκτη.

Ο Πόλεμος του Βιετνάμ ήταν σε εξέλιξη και το πλαστικό ήταν η επιλογή για γυαλιά οράσεως και ηλίου. Η ζήτηση για την εφεύρεση του Wertheim αυξήθηκε και την πούλησε έναντι 22.000 δολαρίων. Όμως, λόγω παραβιάσεων της σύμβασης, οι αμοιβές δεν έγιναν ποτέ. 

Έτσι, το 1970 ο αποφάσισε να πάρει πιο πολύ στα σοβαρά τις εφευρέσεις του και να ιδρύσει μια νέα εταιρεία, την Brain Power Inc. 

Την ίδρυσε ως τεχνολογική συμβουλευτική εταιρεία, αλλά σύντομα επέστρεψε στη συνήθεια να αναπτύσσει διάφορες τεχνολογίες που σχετίζονται με την όραση. 

Έναν χρόνο μετά, δημιούργησε ένα χημικό που αποκαθιστά τους φακούς. Αυτό τον έκανε εκατομμυριούχο. Με αυτό το χημικό και με άλλα προϊόντα που εφηύρε για τους φακούς, η BPI βρέθηκε να πουλάει σε εταιρείες όπως η Bausch & Lomb, η Zeiss και η Polaroid. Η εταιρεία άρχισε να κατασκευάζει εργαστηριακό εξοπλισμό και αξεσουάρ για οπτικούς, οπτομέτρες και οφθαλμίατρους. Σήμερα η BPI έχει πάνω από 100 πατέντες και δικαιώματα, 49 εργαζόμενους και ετήσια έσοδα ύψους περίπου 25 εκατ. δολ.

Η BPI ποτέ δεν υπεραναπτύχθηκε, όμως αυτή τη στιγμή έχει καθαρά κέρδη περίπου 10 εκατ. δολ. τον χρόνο, σύμφωνα με τον Wertheim, περισσότερο από αρκετά για το πάθος του να επενδύει και να έχει μια καλή ζωή. 

"Δεν ήθελα να έχω μια μεγάλη επιχείρηση" λέει. "Αλλά σήμερα έχω μια εταιρεία 5 ή 6 ή 8 δισ. δολ. επιχείρηση, της οποίας κατέχω το 10%". 

Με τα μετρητά από την BPI συνέχισε να αγοράζει μετοχές και να εκπονεί μια στρατηγική, που μπορεί να περιγραφεί σαν μίγμα του Warren Buffett και του Peter Lynch, με μια πινελιά από Jack Bogle, με δεδομένο ότι δεν του αρέσουν οι προμήθειες και κυρίως χρησιμοποιεί δύο εταιρείες, τη Fidelity και τη Schwab, για τη διαχείριση του μεγάλου χαρτοφυλακίου του. 

Στα τέλη της δεκαετίας του ‘50, για παράδειγμα, ο Wertheim εξασκούσε την πρακτική του "επενδύω σε αυτό που ξέρω", τη στρατηγική που έχει διάσημη από τον επικεφαλής του Fidelity Magellan Peter Lynch σε βιβλίο που εξέδωσε το 1989. 

Αντί να επικεντρώνεται στις μετρήσεις στις οικονομικές καταστάσεις, ο Wertheim είναι αφοσιωμένος στο να διαβάζει πατέντες.

"Πιο σημαντικό για μένα είναι το εξής: 

 Ποιο είναι το πνευματικό σου κεφάλαιο που μπορεί να μεγαλώσει;" Οι μετοχές στις οποίες επένδυσε και βασίζονται στο εντυπωσιακό χαρτοφυλάκιο από πατέντες περιλαμβάνουν τις IBM, 3M και Intel.

Όπως ο Γουόρεν Μπάφετ, θεωρεί πως αν πιστεύεις στην πνευματική ιδιοκτησία μιας εταιρείας, δεν έχει τόση σημασία αν η αγορά δεν πάει καλά για λίγο -πιστεύει ότι το προϊόν έχει αξία που διαρκεί. 

"Αν σου αρέσει όταν η μετοχή του είναι στα 13 δολάρια, θα πρέπει να σου αρέσει και όταν είναι 12, στα 11 ή στα 10,” λέει ο Wertheim.

 "Αν μια μετοχή συνεχίσει να πέφτει και πιστεύεις σε αυτή και έχεις κάνει την έρευνά σου, τότε αγοράζεις περισσότερες". 

Όταν υπάρχουν, προσθέτει, τα μερίσματα είναι χρήσιμα για να προστατεύσουν από τον πόνο που προκαλεί η πτώση μιας μετοχής. 

"Ο στόχος μου είναι να αγοράζω και σχεδόν ποτέ να μην πουλάω" λέει. "Αφήνω τις μετοχές να πάρουν όση αξία μπορούν και χρησιμοποιώ τα μερίσματα για να προχωρήσω".

 Με αυτόν τον τρόπο, ο Wertheim σπάνια επανεπενδύει τα μερίσματα, αλλά αντίθετα χρησιμοποιεί τις ταμειακές ροές από το χαρτοφυλάκιό του είτε για να χρηματοδοτήσει τον τρόπο ζωής του είτε για να κάνει νέες επενδύσεις. 

Ο Wertheim αναφέρεται στη μετοχή της Microsoft, μια μετοχή που έχει κρατήσει από την IPO της το 1986. "Ήξερα πολλά για τους υπολογιστές και είχα συμμετοχή στην κατασκευή τους" λέει. Η BPI χρησιμοποιούσε Apple, αλλά όταν η Microsoft έβγαλε τα Windows το 1985, ο Wertheim πείστηκε ότι θα κέρδιζε. 

Οι μετοχές της Microsoft που αγόρασε κατά την IPO, που δίνουν μερίσματα από το 2003, τώρα αξίζουν πάνω από 160 εκατομμύρια δολάρια.

 Οι αξίας 1,25 εκατ. δολ. μετοχές της Apple που έχει, κάποιες αγοράστηκαν κατά την IPO της το 1980 και κάποιες όταν η μετοχή της ήταν στα 10 δολάρια το 1990. 

Τώρα έχουν αξία 195 εκατ. δολ.

Δεν πήγαν όμως τόσο καλά οι εκατοντάδες μετοχές που αγόρασε. Έκανε μια μεγάλη επένδυση στην Blackberry. "Πίστεψα στη νέα διοίκηση και στην υπόθεση της αναγέννησης της εταιρείας" λέει ο Wertheim, ο οποίος γενικά πουλάει αν μια τοποθέτησή του αναστραφεί κατά 25%. "Είδα σημαντικά κέρδη να εξαφανίζονται τον έναν μήνα μετά τον άλλον ώσπου είπα φτάνει". 

Ο Wertheim κάποιες φορές χρησιμοποιεί μόχλευση, αλλά κυρίως περιορισμένα όταν αγοράζει μετοχές με υψηλές αποδόσεις. 

Το 1982 ο Wertheim γνώρισε το χτύπημα του margin call αφότου ο επικεφαλής της Federal Reserve Paul Volcker αύξησε τα επιτόκια από το 12% στο 20% και η αγορά βυθίστηκε 20%.

 Το επεισόδιο του κόστισε 50 εκατ. δολ. και του έμαθε ένα μάθημα για τους κινδύνους της μόχλευσης και της αποτίμησης σε τιμές αγοράς. 

Όπως και ο Buffett, ο Wertheim λέει ότι το να βρίσκει εταιρείες και ισχυρή διοίκηση είναι κλειδί για την επιτυχία του. Ένα πολύ καλό παράδειγμα για αυτό είναι η Heico, μια οικογενειακή εταιρεία αεροδιαστημικής και ηλεκτρονικών, με έδρα την ιδιαίτερη πατρίδα του, το Χόλιγουντ στη Φλόριντα.

Ο Wertheim έγινε φίλος με τους Mendelson τη δεκαετία του ‘70. 

Ο Mendelson ήταν ένας επιτυχημένος επενδυτής στο real estate, που είχε συμμετάσχει στη συγγραφή ενός βιβλίου για τις επενδύσεις. 

Οι Mendelson αναζητούσαν μια εταιρεία που ήταν υποτιμημένη και με υποαπόδοση για να εξαγοράσουν.

Αφότου κατέληξαν στην Heico, εκείνη την περίοδο μια μικρή κατασκευάστρια τμημάτων αεροσκαφών, ο Wertheim χρησιμοποίησε τις αεροναυτικές του γνώσεις για να βοηθήσει ανεπίσημα την εταιρεία να κάνει ανάλυση των δραστηριοτήτων της και να αγόρασει μετοχές της -μια "penny stock" που είχε 33 σεντς.

"Εκείνη τη χρονική στιγμή η Heico ήταν μια καταστροφή, αλλά κατάλαβε τι θα το άλλαζε αυτό" λέει ο Mendelson. 

Υπό τη διοίκηση των Mendelson, η Heico επέκτεινε τη γραμμή κατασκευής τμημάτων αεροσκαφών. Αφότου η γερμανική Lufthansa αγόρασε ένα μερίδιο μειοψηφίας στην εταιρεία το 1997, οι κατασκευαστές αεροσκαφών και η Wall Street το παρατήρησαν και η μετοχή της αυξήθηκε σε πάνω από 2 δολάρια. Αυτό όμως ήταν μόνο η αρχή.

 Η Heico ήταν ένας από τους λίγους κατασκευαστές ανταλλακτικών αεροπλάνων που είχαν εγκριθεί από την FAA. Αυτό μεταφράστηκε σε σταθερά αυξανόμενες παραγγελίες, καθώς η εταιρεία επέκτεινε το μίγμα των προϊόντων της και καθώς η ζήτηση για τα αεροπορικά ταξίδια αυξήθηκε. Τα τελευταία 28 χρόνια οι πωλήσεις της Heico έχουν αυξηθεί κατά 16% ετησίως και τα καθαρά της κέρδη κατά 19%.

Σήμερα η μετοχή της Heico είναι υπό διαπραγμάτευση στα 80 δολάρια και ο μακροπρόθεσμος επενδυτής Herbie είναι ο μεγαλύτερος ιδιώτης μέτοχός της.

 Η αρχική του επένδυση ύψους 5 εκατ. δολ. έχει πλέον αξία άνω των 800 εκατ. δολ.

Ο Wertheim έχει δεσμευτεί να δίνει τουλάχιστον το μισό του πλούτου, κυρίως στη δημόσια εκπαίδευση. 

"Δεν θα είχα την εκπαίδευση και τις ευκαιρίες που είχα χωρίς τη βοήθεια του δημόσιου συστήματος εκπαίδευσης" λέει.

Δίνει επίσης χρήματα σε εγχώριες και ξένες μη κυβερνητικές οργανώσεις. 

Πρόσφατα διπλασίασε τις μετοχές του στον βρετανικό ενεργειακό γίγαντα BP και τώρα έχει πάνω ένα εκατομμύριο μετοχές. Στοιχηματίζει στις κυψέλες καύσιμου υδρογόνου, παίρνει μέρισμα 6% και περιμένει την ανάκαμψη της εταιρείας.
"Πηγαίνουμε σε μια οικονομία υδρογόνου" λέει. 

Του αρέσει επίσης η προβληματική μετοχή της General Electric. Κατέχει πάνω από 15 εκατομμύρια μετοχές και αγοράζει κι άλλες. Λέει ότι κάνει μια μακροπρόθεσμη επένδυση στην πνευματική ιδιοκτησία της GE. Η 126 ετών εταιρεία έχει πάνω από 179.000 πατέντες. 

"Δεν μπορείς να κοιτάς πού είναι οι πωλήσεις τους. Δεν μπορείς να κοιτάς τίποτα. Ποιο είναι το μέλλον; Έκαναν ιστορικό χαμηλό χθες και πληγώθηκα. Αλλά νιώθω πολύ, πολύ άνετα με την GE λόγω της τεχνολογίας της". 

Και ο Wertheim δεν βιάζεται καθόλου. Το να παίζει ένα τέτοιο παιχνίδι με διάρκεια είναι αυτό που κάνει καλύτερα από όλα.

capital.gr