Ανοίγουν την πόρτα του φρενοκομείου...

Για πρώτη φορά οι μεγάλες οικονομίες του πλανήτη δεν βρίσκονται σε μια γραμμή πλεύσης υποχωρήσεων και συνεννόησης αλλά ανταγωνισμών και αποκλίσεων

Αν κοιτάξει κάποιος την οικονομική ιστορία τις τελευταίες δεκαετίες θα διαπιστώσει πως κάθε δεκαετία περίπου προκύπτει μια οικονομική κρίση η οποία συνοδεύεται από πτώση των χρηματιστηρίων, οικονομική ύφεση και χρεοκοπία κάποιων επιχειρήσεων και ενίοτε και χωρών..

Αλήθεια είναι επίσης πως μετά το 2000 τα χρηματιστηριακά κραχ και οι υφέσεις έχουν πιο βίαια χαρακτηριστικά και οι
κεντρικές τράπεζες και οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να λαμβάνουν όλο και πιο δραστικά μέτρα προκειμένου να επαναφέρουν την οικονομία σε κάποια ισορροπία. 

Συντονισμένα οι Κεντρικές Τράπεζες μειώνουν τα επιτόκια και βοηθούν στην εξομάλυνση των συναλλαγματικών διαφορών. 

Στην τελευταία κρίση του 2008 επειδή η μείωση των επιτοκίων κοντά στο μηδέν δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα, οι Κεντρικές Τράπεζες προχώρησαν σε προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης (κυκλοφορίας φρέσκου χρήματος). 

Αν και πολλοί σημαντικοί οικονομολόγοι περίμεναν πληθωριστικές πιέσεις λόγω της αύξησης της ρευστότητας αυτές δεν προέκυψαν. 

Η ερμηνεία που δόθηκε ήταν πως η παγκοσμιοποίηση και το ελεύθερο εμπόριο είχαν αποπληθωριστικές συνέπειες. Δηλαδή, πως οι ελεύθερες φθηνές εισαγωγές κράτησαν τις τιμές των προϊόντων χαμηλά.

Καθώς φέτος συμπληρώνουμε μια δεκαετία από το μεγάλο χρηματοπιστωτικό κραχ του 2008 χρήσιμο είναι να έχουμε υπόψη κάποιες διαπιστώσεις.

 Η πρώτη από αυτές είναι πως για πρώτη φορά οι μεγάλες οικονομίες του πλανήτη δεν βρίσκονται σε μια γραμμή πλεύσης υποχωρήσεων και συνεννόησης αλλά ανταγωνισμών και αποκλίσεων.

Επίσης για πρώτη φορά εδώ και πολλές δεκαετίες συζητάμε για μέτρα προστατευτισμού, αντίποινα και εμπορικούς πολέμους. 

Η συνάντηση κορυφής των G7 την περασμένη εβδομάδα ήταν χαρακτηριστική και επεισοδιακή. 

Ιδού μερικά στοιχεία από το σχετικό ρεπορτάζ:

"... Ο  Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε ξαφνικά την υποστήριξή του από το τελικό ανακοινωθέν της διήμερης συνόδου κορυφής που πραγματοποιήθηκε στη Λα Μαλμπέ (Κεμπέκ, ανατολικός Καναδάς) παρά τον συμβιβασμό που εκπονήθηκε έπειτα από μάχη πάνω στα εμπορικά ζητήματα.

Ο Ντόναλντ Τραμπ δικαιολόγησε αυτό το χαστούκι του προς τους συμμάχους των ΗΠΑ επικαλούμενος δηλώσεις του Τζάστιν Τριντό, του οικοδεσπότη της συνόδου, στη συνέντευξη Τύπου που  ο τελευταίος έδωσε στο τέλος της συνάντησης.

Χαρακτήρισε επίσης τον Τζάστιν Τριντό "ανέντιμο και αδύναμο", ενώ την παραμονή είχε πει πως η διμερής σχέση δεν ήταν ποτέ στην ιστορία των δύο χωρών τόσο καλή όσο τώρα.

Μερικές ώρες αργότερα, ενοχλημένος απ' αυτή τη δήλωση, ο δισεκατομμυριούχος έγραψε στο Twitter από το προεδρικό αεροπλάνο Air Force One ότι έδωσε εντολή στους εκπροσώπους του να αποσύρουν την αμερικανική σφραγίδα από το τελικό ανακοινωθέν...”.

Καθημερινά πληθαίνουν οι ενδείξεις πως η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ συνεννοείται καλύτερα με τους κομμουνιστές του Πεκίνου και τους ολιγάρχες μελανοχίτωνες της Μόσχας παρά με τις δημοκρατίες της Δύσης. 

Οι συνοδοιπόροι εταίροι του Αμερικάνου προέδρου στην Ευρώπη είναι η Λεπέν, ο Φάρατζ, η Λέγκα του Βορρά στην Ιταλία. 

Οι εξελίξεις αυτές αποτελούν στρατηγικής σημασίας στροφές όπως ήταν στις αρχές της δεκαετίας του ‘40 η απόφαση των ΗΠΑ να συμμετάσχουν και να ηγηθούν του ελεύθερου κόσμου στον πόλεμο κατά του ναζισμού και αργότερα της αντιπαράθεσης με τον σταλινοκομμουνσιμό. 

Είναι απίθανο οι αλλαγές αυτές να μην έχουν σύντομα επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία. 

Κάποιοι αναφέρουν τα πολύ καλά στοιχεία της πορείας της παγκόσμιας οικονομίας και συμπεραίνουν πως δεν υπάρχουν ενδείξεις πτώσης των χρηματιστηρίων και ύφεσης στον ορίζοντα. 

Όσοι παρακολουθούν τις αγορές από κοντά όμως γνωρίζουν πως τα στοιχεία αυτά συνήθως προκύπτουν μετά το "κρακ” στις αγορές. Συνήθως και την αντιστροφή των αγορών την αντιλαμβανόμαστε μερικούς μήνες αργότερα. 

Ενδεχομένως το πρώτο "κρακ” (κραδασμός) στις διεθνείς αγορές να το ζήσαμε στις αρχές του περασμένου Φεβρουαρίου.

 Ενδεχομένως και όχι...  

Πάντως μετά το Φεβρουάριο παρατηρήθηκαν κάποια σημάδια επιβράδυνσης αλλά όχι αντιστροφής του καλού κλίματος...

Αυτό που έχει ενδιαφέρον στην επόμενη κρίση (χρηματιστηριακό κραχ με ύφεση) είναι αν οι ισχυρές οικονομίες θα καθίσουν όπως πάντα γύρω από ένα τραπέζι και θα συντονίσουν τις πολιτικές που κάνουν την ύφεση να έχει σύντομο χαρακτήρα ή θα πολλαπλασιάσουν τις κινήσεις εμπορικού και νομισματικού πολέμου όλων εναντίων όλων. 

Το τελευταίο έχει τις περισσότερες πιθανότητες  μετά τη δεκαετία του ‘30 να συμβεί... 

Η συνέχεια αναμένεται με ενδιαφέρον... Πάντως η χαραμάδα στην πόρτα του φρενοκομείου συνεχίζει να διευρύνεται...

Του Κώστα Στούπα

capital.gr