Τα στατιστικά για τις οικογενειακές επιχειρήσεις διεθνώς είναι μάλλον απογοητευτικά, όπως σημειώνει στη Voria.gr ο συγγραφέας του βιβλίου, καθώς ισχύει ο κανόνας του 3-1-3.
Μόνο το 30% των οικογενειακών επιχειρήσεων επιβιώνουν ώστε να περάσουν στη δεύτερη γενιά, μόνο το 10% τα καταφέρνει μέχρι την τρίτη γενιά και μόλις το 3% φτάνει στην τέταρτη γενιά.
Τι κρύβεται πίσω από αυτά τα ποσοστά;
Το γεγονός ότι η διαδοχή δεν έγινε σωστά, καθώς δεν προηγήθηκε προετοιμασία, σχέδιο, δοκιμή, εκπαίδευση, ώστε να γίνει η επιλογή του σωστού διαδόχου, εξηγεί ο κ. Γεωργίου.
Σημειώνει μάλιστα πως το πιο δύσκολο πέρασμα είναι από τη δεύτερη στην τρίτη γενιά, από τα παιδιά του ιδρυτή δηλαδή στα δικά τους παιδιά, από τα αδέρφια στα ξαδέρφια, αφού εκεί έχουμε πια να κάνουμε με τα διαφορετικά αξιακά συστήματα δύο διαφορετικών οικογενειών.
Η χρυσή δεκαετία και η έγκαιρη προετοιμασία
Ο ιδρυτής μιας οικογενειακής επιχείρησης διανύει τη χρυσή του δεκαετία μεταξύ των 50 και 60 ετών και ακριβώς σε αυτή την περίοδο έχει καθήκον να δημιουργήσει μια δεξαμενή υποψηφίων διαδόχων του -είτε από την ίδια την οικογένεια είτε από την αγορά- ώστε γύρω στα 60 του να επιλέξει κάποιους εξ αυτών, να συνυπάρξει για κάποια χρόνια μαζί τους και στη συνέχεια να παραδώσει τα ηνία στον έναν, αφού έχει προηγηθεί μια προετοιμασία, επισημαίνει το βιβλίο.
Όσο πιο νωρίς γίνει όλη αυτή η διαδικασία τόσο πιο ομαλή θα είναι η διαδοχή. Συναισθηματικά οι ιδρυτές θέλουν ο διάδοχος να είναι ένα από τα παιδιά τους. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που το παιδί ή τα παιδιά δεν θέλουν να ασχοληθούν ή δεν είναι κατάλληλα για την ηγεσία της επιχείρησης;
«Δεν πρόκειται για τη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας, αλλά της ηγεσίας της επιχείρησης. Ο ιδρυτής πρέπει να αποφασίσει ποιος θα γίνει ο νέος… Άτλαντας που θα σηκώσει στις πλάτες του την εταιρεία. Αν ο Άτλαντας αυτός δεν βρίσκεται στο οικογενειακό περιβάλλον, ο ιδρυτής δεν πρέπει να εγκλωβιστεί, αλλά να κοιτάξει και στην αγορά» εξηγεί ο κ. Γεωργίου.
Όσο δε για την επιλογή μέσα από τους κόλπους της οικογένειας αυτή πρέπει να γίνει με επιχειρηματικά κριτήρια, όχι όμως με κριτήρια επιχειρηματικής ισχύος. Αν δύο οικογένειες για παράδειγμα έχουν μια επιχείρηση με ποσοστά 70-30 και ένα από τα παιδιά της οικογένειας με το 30% είναι πιο ικανό, πρέπει αυτό να επιλεγεί.
Η εξασφάλιση της συνέχειας και οι δύο δομές
Το μυστικό, σύμφωνα με τον κ. Γεωργίου, βρίσκεται στο να αντιληφθεί μια οικογενειακή επιχείρηση πως, όταν λέμε διαδοχή, εννοούμε εξασφάλιση της συνέχειάς της.
Αν ο ιδρυτής σκεφτεί έτσι, θα καταλάβει ότι πρέπει να έχει εναλλακτικές και να μην μένει προσκολλημένος στο παραδοσιακό μοντέλο. Προς την κατεύθυνση της εξασφάλισης της συνέχειας, που είναι και η μεγάλη πρόκληση, ο ιδρυτής πρέπει να έχει φροντίσει να φτιάξει, σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή του ΙΝΣΒΕ, δύο πολύ σημαντικές δομές διακυβέρνησης.
Η πρώτη είναι το οικογενειακό συμβούλιο, όπου η οικογένεια με συγκεκριμένους κανόνες συζητά για θέματα τόσο δικά της όσο και της επιχείρησης. Πώς εξασφαλίζεται για παράδειγμα ότι οι γονείς μετά την αποχώρησή τους θα συνεχίσουν να έχουν εισόδημα; Ποια μέλη της οικογένειας θα μπορούν να εργαστούν στην επιχείρηση; Πώς θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες πολιτικές ώστε να προληφθούν τωρινές και μελλοντικές συγκρούσεις;
Η δεύτερη δομή είναι ένα ανεξάρτητο διοικητικό συμβούλιο, που θα είναι λειτουργικό και στο οποίο τουλάχιστον ένα μέλος δεν θα προέρχεται από την οικογένεια. «Συνήθως τα διοικητικά συμβούλια στις οικογενειακές επιχειρήσεις είναι μόνο στα χαρτιά. Όταν όλα τα μέλη τους είναι από την οικογένεια, υπάρχει ο κίνδυνος της πλάνης της εσωστρέφειας. Όταν όμως υπάρχουν και τρίτοι στο δ.σ., περνάμε στην ευφυία της συνύφανσης» λέει ο κ. Γεωργίου, εξηγώντας πως τότε αρχίζουν οι δύο πλευρές, οικογένεια και εξωτερικά μέλη, να... πλέκουν ωραίες, αναπτυξιακές καταστάσεις και να δημιουργούν νέους ορίζοντες.
Ένα από τα πιο μεγάλα προβλήματα στη διαδοχή είναι πως ακόμα κι αν ενδόμυχα οι ιδρυτές βλέπουν πως τα παιδιά τους δεν μπορούν να συνεχίσουν την επιχείρηση, διστάζουν να το εκφράσουν, γιατί μπορεί αυτό να γίνει αφορμή πολέμου. «Εκεί χρειάζεται ένας τρίτος άνθρωπος, ένας σύμβουλος, που θα τους δείξει τεκμηριωμένα τι είναι το καλύτερο για τη συνέχιση της επιχείρησης. Μπορεί ένα παιδί που έχει σπουδάσει οικονομικά να είναι εξαιρετικό για τα λογιστικά, όχι όμως και για τη διοίκηση της επιχείρησης. Αυτό πρέπει να μπορεί να γίνει αντιληπτό» λέει ο κ. Γεωργίου.
Μεταξύ των 77 άρθρων που περιλαμβάνονται στο τελευταίο του βιβλίο, το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις 4Δ, και φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως πλοηγός στη διαδικασία της διαδοχής, περιλαμβάνονται τα «Εγώ θα είμαι δίκαιος με τα παιδιά μου», «Το μυστικό για τη διαδοχή», «Οι επτά συνήθειες των υποψήφιων διαδόχων», «Το μέρος που θα τσακωνόμαστε», «Η δική μου κληρονομιά δεν είναι σπίτια και χρήματα», «Δεν μπορούμε να καταστρέψουμε τους συγγενείς», «Η παγίδα των δύο λαθών» και «Τα θεμέλια της εμπιστοσύνης».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου