Η διαχρονική ψύχωση της κυβέρνησης με τον κ. Στουρνάρα αγνοεί την ουσία των επισημάνσεων του

Του Κώστα Μήλα

Η κυβέρνηση συμπεριφέρεται σαν τον Tom o οποίος έχει διαχρονική ψύχωση με τον Jerry στο cartoon "Tom and Jerry" κάθε φορά που κάνει δηλώσεις ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Στουρνάρας.

 Και τι δήλωσε, αυτή τη φορά, ο κ. Στουρνάρας έτσι ώστε να εξοργίσει τους κυβερνώντες;
Έχοντας υποχρέωση, εκ του θεσμικού του ρόλου, απλώς τους είπε ότι καλό είναι, όταν με το
καλό εισέλθουμε στα "βαθιά νερά" των χρηματοοικονομικών αγορών το 2018, να υπάρχει κάποια στοιχειώδης προληπτική γραμμή στήριξης.

Εκείνο που όμως κάνει αλγεινή εντύπωση είναι ότι ο κ. Στουρνάρας δεν δέχεται φραστικές επιθέσεις από τους αρμόδιους υπουργούς κ.κ. Τσακαλώτο και Χουλιαράκη, αλλά από κάθε λογής κυβερνητικούς παράγοντες, οι οποίοι κάθε άλλο παρά γνωρίζουν την χρηματοοικονομική επιστήμη. 

Σε κάθε περίπτωση, όλοι, μάλλον βολικά (;), αγνόησαν την επισήμανση του κ. Στουρνάρα ότι οι τράπεζες θα πρέπει να ενισχύσουν τις προσπάθειες τους για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. 

Γιατί όμως κρούει, και πάλι, τον "κώδωνα του κινδύνου" ο Διοικητής της ΤτΕ;

Διότι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί αποτελούν προϋπόθεση για την υγιή λειτουργία των ελληνικών τραπεζών ενόψει μάλιστα και των επερχόμενων stress tests. 

Ειδικά μάλιστα εάν αναλογισθεί κανείς ότι, σύμφωνα με το ΔΝΤ, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έφτασαν, το δεύτερο τρίμηνο του 2017, το 36,4% του συνόλου των δανείων.

Μάλιστα, η διεθνής βιβλιογραφία καταγράφει πληθώρα λόγων για τους οποίους θα έπρεπε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να αντιμετωπισθούν. 

Πιο συγκεκριμένα, οικονομικές μελέτες στην Ευρωζώνη αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο συμπεραίνουν τα ακόλουθα:

1) H οικονομική ύφεση αλλά και η συνακόλουθη αύξηση του ποσοστού ανεργίας οδηγούν σε "έκρηξη" των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Μάλιστα, η ετήσια αύξηση της ανεργίας κατά περίπου 7 ποσοστιαίες μονάδες (κάτι το οποίο σημειώθηκε στην Ελλάδα το 2012 όταν το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε στο 24,42% από το 17,85% το 2011) οδηγεί σε μεγάλη αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά περίπου 4 ποσοστιαίες μονάδες επί του συνόλου των δανείων.

2) Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξάνονται επιπλέον και από την μείωση της κερδοφορίας των τραπεζών στο βαθμό που αυτή αντικατοπτρίζει άσχημες επιδόσεις του τραπεζικού management σε θέματα αξιολόγησης, παρακολούθησης αλλά και συνεχούς ελέγχου των νέων δανείων.

 Για την χώρα μας, πρόσφατη μελέτη διαπιστώνει ότι θετικές (ή αρνητικές) επιδόσεις στο τραπεζικό management μειώνουν (ή αυξάνουν) το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων μόνο στην πρόσφατη περίοδο της δημοσιονομικής κρίσης έως και σήμερα, ενώ η πολιτική αβεβαιότητα συμβάλλει στην αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. 

Κάτι που θα έπρεπε να λάβει σοβαρά υπόψιν ο κ. Τσίπρας με την έννοια ότι αντί να αναμειγνύεται ενεργά στο τραπεζικό management (καλώντας, για παράδειγμα, τους "Τραπεζίτες" στο γραφείο του για να τους εξηγήσει πως να "παρακολουθούν" τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια), θα έπρεπε να κάνει ότι περνά από το χέρι του προκειμένου να συμβάλλει (αυτό ισχύει βεβαίως και για τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα) στην διαφύλαξη της πολιτικής σταθερότητας.

3) Η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων οδηγεί σε περίπου ισόποση μείωση των νέων δανείων και περαιτέρω οικονομική επιβράδυνση καθώς "κόβει" από τον ετήσιο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης μέχρι και 2 ποσοστιαίες μονάδες. Κάτι που εξηγεί, ως ένα βαθμό (και πέρα βέβαια από την υπέρμετρη φορολογία), γιατί το "ελατήριο" της οικονομικής ανάπτυξης δεν εκτινάσσεται ακόμα.

4) Εκτιμήσεις του γράφοντος (μαζί με τον διδακτορικό φοιτητή Περικλή Μπουμπάρη από το Πανεπιστήμιο του Liverpool και τον Καθηγητή Θεόδωρο Παναγιωτίδη από το Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας) τις οποίες θα δημοσιεύσουμε σύντομα ως επιστημονική έρευνα, συμπεραίνουν ότι η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων επηρεάζει αρνητικά την πιστοληπτική αξιολόγηση του ελληνικού αξιόχρεου σε χρονικό ορίζοντα 3-ετίας. 

Αυτό εξηγεί, ως ένα βαθμό, γιατί οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης διστάζουν να προχωρήσουν σε μεγάλη αναβάθμιση της Ελλάδας με αποτέλεσμα η αποκλιμάκωση στο (10-ετές) κόστος δανεισμού μας, η οποία παρατηρείται σήμερα, μάλλον θα αποδειχθεί βραχύβια.

Τι σημαίνουν, από πρακτική άποψη όλα τα παραπάνω; 

H μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί μονόδρομο για έξοδο από την σημερινή οικονομική "νηνεμία" και, κατά συνέπεια, απαραίτητη προϋπόθεση για να εκτιναχθεί επιτέλους το "ελατήριο" της οικονομικής ανάπτυξης. 

* Κώστας Μήλας, Καθηγητής και Πρόεδρος του Ερευνητικού Τομέα στο Τμήμα Οικονομικών, Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool

capital.gr