Το κακό νόμισμα διώχνει το καλό

Το "κακό" χρήμα, διώχνει το "καλό".

Του Λέανδρου Ρακιντζή

Ο sir Thomas Gresham  (1518-1579) Άγγλος χρηματομεσίτης διατύπωσε το νόμο που φέρει  το όνομά του "το "κακό" νόμισμα διώχνει το "καλό".

 Ο οικονομικός αυτός νόμος λειτουργεί όπου κυκλοφορούν παράλληλα δύο ή περισσότερα νομίσματα, οπότε οι
συναλλασσόμενοι προσπαθούν κατά τη συναλλαγή τους να χρησιμοποιήσουν το κακό νόμισμα, εφόσον είναι αυτό δυνατόν από τις συνθήκες της αγοράς ή από το νόμο, οπότε το καλό νόμισμα είτε αποταμιεύεται είτε εξάγεται.
Ο νόμος λειτούργησε εντονότερα όταν κυκλοφορούσαν νομίσματα όχι χαρτονομίσματα, και αφορούσε τα ελιποβαρή νομίσματα ή αυτά που είχαν μικρότερη περιεκτικότητα σε χρυσό ή άργυρο. Άλλωστε και στη χώρα μας μέχρι την δεκαετία του 1960 πολλές συναλλαγές ιδίως αγοραπωλησίες ακινήτων ή παροχές προικών γίνονταν σε χρυσές λίρες Αγγλίας και όχι ιταλικές.

Τελευταία και ιδίως από τον νυν Υπουργό Ανάπτυξης και Οικονομικών Δ. Παπαδημητρίου διατυπώθηκαν -προ της υπουργοποίησής του- ιδέες για την εισαγωγή παραλλήλου νομίσματος, το οποίο και ονοματοδοτήθηκε, σε αναλογία 20% με τα κυκλοφορούντα ευρώ ενταύθα, που θα ήταν δεκτό σε ορισμένες συναλλαγές ιδίως με το Δημόσιο σε ορισμένες αναλογίες.
Είναι παρήγορο ότι ο κ. Υπουργός απεταξάτο το σχέδιο, αλλά ο σπόρος έχει ήδη ριφθεί, και κάποιοι αγκάλιασαν την ιδέα διότι νομίζουν ότι θα απαλλαγούν από τα χρέη τους. Υπάρχει και ιστορικό προηγούμενο: με το ν. 51/1945  του Σβώλου (υπουργός οικονομικών 1945) εκδόθηκαν νέες δραχμές σε αντάλλαγμα 50.000.000.000 παλαιές δραχμές προς μία καινούργια και έτσι τα παλαιά χρέη αποσβήσθηκαν.

Σαφώς το νόμισμα αυτό θα είχε  δύο τιμές, την επίσημη και της μαύρης αγοράς και οι μεν αδύνατοι που δεν μπορούν να επιβάλλουν την πληρωμή τους σε ευρώ, θα πληρώνονται με παράλληλο νόμισμα, αλλά πληρώνοντας τις  υποχρεώσεις τους σε ευρώ, όταν συναλλάσσονται με ισχυρότερο, που θα το προμηθεύονται από τη μαύρη αγορά.

Το  παράλληλο νόμισμα είχε σκοπό να αποκτήσει η χώρα ρευστότητα, ώστε να επιτευχθεί η ανάπτυξη. Είναι σχεδόν βέβαιο, ότι το νόμισμα θα υποτιμούνταν βαθμιαία συνεχώς, τουλάχιστον στη μαύρη αγορά, που ασφαλώς θα λειτουργούσε και συνεπώς καθένας θα προσπαθούσε να το διώξει αμέσως κατά τις συναλλαγές. Αποτέλεσμα; Η επιτάχυνση της υποτιμήσεως.

Το κράτος για να ανταποκρινόταν στις  δημοσιονομικές του δαπάνες και χωρίς τον έλεγχο της ΕΚΤ, θα εξέδιδε όλο και  μεγαλύτερες ποσότητες παραλλήλου νομίσματος και στο τέλος θα δημιουργούνταν πληθωρισμός μεγαλύτερος του συνήθους.  Εξάλλου για να επιτύχουμε οικονομική ανάπτυξη χρειάζονται επενδύσεις είτε από ημεδαπό κεφάλαιο που δεν είναι δυνατόν να σχηματισθεί με πληθωριστικό και υποτιμημένο νόμισμα, είτε από κεφάλαιο από την αλλοδαπή που σημαίνει εξαγορά ελληνικών επιχειρήσεων.

Οι οικονομικοί νόμοι είναι τόσο ισχυροί, όσο και οι φυσικοί, και εάν εισαχθεί το παράλληλο νόμισμα ο νόμος του Gresham θα λειτουργήσει με όλες τις συνέπειες του.
Το ίδιο θα συμβεί σε περίπτωση Grexit και την  εισαγωγή νέου νομίσματος, που για μεγάλο χρονικό διάστημα θα λειτουργεί παράλληλα με το ευρώ.

* Ο κ. Λέανδρος Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης Ε.Τ., πρώην Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης

απο το capital.gr