Έργο της ιερουργίας των θείων μυστηρίων είναι η μεταβολή των προσφερομένων δώρων σε σώμα και αίμα Χριστού. Ο δε σκοπός είναι ο αγιασμός των πιστών, οι οποίοι με τη λήψη των μυστηρίων αυτών παίρνουν την άφεση των αμαρτιών τους, την κληρονομία της βασιλείας των ουρανών και τα παρόμοια αγαθά.
Προπαρασκευαστικά και συντελεστικά για το έργο και το σκοπό αυτό είναι, προσευχές, ψαλμωδίες, αναγνώσεις των αγίων Γραφών, και γενικά όλα όσα ιερά γίνονται και λέγονται πριν και μετά τον αγιασμό των τιμίων δώρων. Διότι αν και ο Θεός μάς δίνει δωρεάν όλα τα άγια πράγματα και δεν συνεισφέρουμε προηγουμένως εμείς τίποτε σ’ Αυτόν, αλλά είναι όλα απολύτως δικά Του δωρήματα, εντούτοις απαιτεί αναγκαστικά από εμάς να γίνουμε ικανοί να τα δεχθούμε και να τα φυλάξουμε, και δεν μας κάνει μετόχους του αγιασμού αν δεν έχουμε τέτοια διάθεση.
Έτσι μας δέχεται στο βάπτισμα, έτσι μας δέχεται στο χρίσμα, έτσι μας δέχεται στη θεία κοινωνία και μας μεταδίδει από τη φοβερή θεία τράπεζα.
Αυτό το φανέρωσε ο Θεός στην παραβολή του Σπορέως. Διότι λέγει: «Βγήκε ο Σπορεύς», όχι για να οργώσει τη γη, αλλά «για να σπείρει» (Ματθ. 13:3), δείχνοντας ότι το όργωμα και όλη η προετοιμασία πρέπει να έχουν γίνει από εμάς.
Εφόσον λοιπόν για την απόκτηση των μυστηρίων ήταν τόσο αναγκαίο να είμαστε καλά διατεθειμένοι και ετοιμασμένοι, έπρεπε και αυτή η προπαρασκευή να υπάρχει μέσα στη διευθέτηση της ιερής τελετής, όπως και υπάρχει.
Αυτό το φανέρωσε ο Θεός στην παραβολή του Σπορέως. Διότι λέγει: «Βγήκε ο Σπορεύς», όχι για να οργώσει τη γη, αλλά «για να σπείρει» (Ματθ. 13:3), δείχνοντας ότι το όργωμα και όλη η προετοιμασία πρέπει να έχουν γίνει από εμάς.
Εφόσον λοιπόν για την απόκτηση των μυστηρίων ήταν τόσο αναγκαίο να είμαστε καλά διατεθειμένοι και ετοιμασμένοι, έπρεπε και αυτή η προπαρασκευή να υπάρχει μέσα στη διευθέτηση της ιερής τελετής, όπως και υπάρχει.
Και αυτό πράγματι μπορούν να επιτύχουν σ’ εμάς οι προσευχές, οι ψαλμωδίες και όλα όσα ιερά γίνονται και λέγονται σ’ αυτήν.
Διότι αυτά μας αγιάζουν και μας διαθέτουν, αφενός μεν να δεχθούμε όπως πρέπει τον αγιασμό, αφετέρου δε να διατηρήσουμε τον αγιασμό και να μείνουμε κάτοχοί του.
Μας αγιάζουν δε με δύο τρόπους.
Μας αγιάζουν δε με δύο τρόπους.
Ο ένας είναι ότι ωφελούμαστε από αυτές τις προσευχές, τις ψαλμωδίες και τις αναγνώσεις. Οι προσευχές μάς στρέφουν προς τον Θεό και μας προξενούν την άφεση των αμαρτιών μας, και οι ψαλμωδίες ομοίως κάνουν τον Θεό ευμενή απέναντί μας και έλκουν σ’ εμάς τη βοήθεια από Αυτόν. Διότι λέγει: «Πρόσφερε στον Θεό θυσία δοξολογίας· θα σε λυτρώσω και θα με δοξάσεις» (Ψαλμ. 49:14-15). Οι δε αναγνώσεις των αγίων Γραφών, οι οποίες διακηρύσσουν την αγαθότητα του Θεού και την αγάπη Του προς τους ανθρώπους, αλλά και τη δικαιοσύνη και την κρίση Του, εμπνέουν στις ψυχές μας τον φόβο Του και ανάβουν την αγάπη προς Αυτόν και έτσι βάζουν μέσα μας πολλή προθυμία να τηρούμε τις εντολές Του.
Όλα αυτά, με το να κάνουν πιο καλή και πιο αγία την ψυχή και του ιερέως και του λαού, τους κάνουν ικανούς να δεχθούν και να διατηρήσουν τα τίμια δώρα, πράγμα που είναι και ο σκοπός της θείας λειτουργίας· ιδιαιτέρως δε, κάνουν τον ιερέα άξιο να τελέσει τη θυσία, η οποία είναι το έργο της μυσταγωγίας, όπως έχει λεχθεί.
Όλα αυτά, με το να κάνουν πιο καλή και πιο αγία την ψυχή και του ιερέως και του λαού, τους κάνουν ικανούς να δεχθούν και να διατηρήσουν τα τίμια δώρα, πράγμα που είναι και ο σκοπός της θείας λειτουργίας· ιδιαιτέρως δε, κάνουν τον ιερέα άξιο να τελέσει τη θυσία, η οποία είναι το έργο της μυσταγωγίας, όπως έχει λεχθεί.
Αυτό ακριβώς και περιέχεται σε πολλά μέρη των ευχών, και παρακαλεί ο ιερεύς να μη βρεθεί ανάξιος της λειτουργίας, αλλά με καθαρά χέρια και ψυχή και γλώσσα να υπηρετήσει το Μυστήριο. Και έτσι λοιπόν από το ίδιο το νόημα των λόγων, όσων λέγονται και όσων ψάλλονται, ωφελούμαστε κατά την ιερουργία.
Ο άλλος τρόπος, με τον οποίο αγιαζόμαστε από αυτά, όπως και απ’ όλα όσα γίνονται στην ιερουργία, είναι το ότι, μέσα σ’ αυτά βλέπουμε την αναπαράσταση του Χριστού και των έργων που έκανε για μας και των παθών Του. Διότι μέσα στις ψαλμωδίες και στα αναγνώσματα και σε όλα όσα πράττει ο ιερεύς σε όλη τη διάρκεια της θείας λειτουργίας φανερώνεται η Οικονομία (*) του Σωτήρα.
Το πρώτο μέρος της θείας λειτουργίας φανερώνει τις αρχές αυτής της Οικονομίας, το δεύτερο φανερώνει τη συνέχεια, και το τελευταίο εκείνα που επακολούθησαν στο τέλος. Και έτσι μπορούν οι θεατές να έχουν όλα εκείνα εμπρός στα μάτια τους. Διότι ο αγιασμός των δώρων, η ίδια δηλαδή η θυσία, διακηρύττει τον θάνατό Του και την ανάσταση και την ανάληψη, διότι μεταβάλλει τα τίμια αυτά δώρα σε αυτό τούτο το σώμα του Κυρίου, το οποίο δέχθηκε όλα αυτά, το οποίο σταυρώθηκε, αναστήθηκε και αναλήφθηκε στον ουρανό.
Όσα προηγούνται της θυσίας, φανερώνουν τα γεγονότα που προηγήθηκαν του θανάτου του Κυρίου, δηλαδή την έλευσή Του στον κόσμο, την πρώτη Του εμφάνιση και κατόπιν την τέλεια φανέρωσή Του. Κι εκείνα που είναι μετά τη θυσία φανερώνουν την «επαγγελία του Πατρός», όπως είπε ο ίδιος ο Κύριος (Λουκ. 24:49), δηλαδή την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους και την μέσω αυτών επιστροφή των εθνών στον Θεό και την κοινωνία τους με Αυτόν.
Και όλη η μυσταγωγία είναι σαν κάποια ενιαία απεικόνιση ενός σώματος, το οποίο είναι η ζωή του Σωτήρα. Αυτή θέτει κάτω από τα μάτια μας τα διάφορα μέρη αυτής της ζωής από την αρχή μέχρι το τέλος, σύμφωνα με την τάξη και αρμονία που έχουν μεταξύ τους.
(*) Θεία Οικονομία ονομάζεται από τους Πατέρες το σύνολο των πράξεων, με τις οποίες ο Θεός ενήργησε την απολύτρωση και τη σωτηρία μας: η ενανθρώπηση του Θεού Λόγου, η ζωή, η διδασκαλία, τα πάθη, η σταύρωση, η ανάσταση, η ανάληψή Του, η ίδρυση της Εκκλησίας Του.
Από το βιβλίο: Αγίου Νικολάου Καβάσιλα, Ερμηνεία της Θείας Λειτουργίας. Μετάφραση Αντ. Γαλίτη. Εκδόσεις Το Περιβόλι της Παναγίας, σελ. 21.
Πηγή: https://www.koinoniaorthodoxias.org/
Ο άλλος τρόπος, με τον οποίο αγιαζόμαστε από αυτά, όπως και απ’ όλα όσα γίνονται στην ιερουργία, είναι το ότι, μέσα σ’ αυτά βλέπουμε την αναπαράσταση του Χριστού και των έργων που έκανε για μας και των παθών Του. Διότι μέσα στις ψαλμωδίες και στα αναγνώσματα και σε όλα όσα πράττει ο ιερεύς σε όλη τη διάρκεια της θείας λειτουργίας φανερώνεται η Οικονομία (*) του Σωτήρα.
Το πρώτο μέρος της θείας λειτουργίας φανερώνει τις αρχές αυτής της Οικονομίας, το δεύτερο φανερώνει τη συνέχεια, και το τελευταίο εκείνα που επακολούθησαν στο τέλος. Και έτσι μπορούν οι θεατές να έχουν όλα εκείνα εμπρός στα μάτια τους. Διότι ο αγιασμός των δώρων, η ίδια δηλαδή η θυσία, διακηρύττει τον θάνατό Του και την ανάσταση και την ανάληψη, διότι μεταβάλλει τα τίμια αυτά δώρα σε αυτό τούτο το σώμα του Κυρίου, το οποίο δέχθηκε όλα αυτά, το οποίο σταυρώθηκε, αναστήθηκε και αναλήφθηκε στον ουρανό.
Όσα προηγούνται της θυσίας, φανερώνουν τα γεγονότα που προηγήθηκαν του θανάτου του Κυρίου, δηλαδή την έλευσή Του στον κόσμο, την πρώτη Του εμφάνιση και κατόπιν την τέλεια φανέρωσή Του. Κι εκείνα που είναι μετά τη θυσία φανερώνουν την «επαγγελία του Πατρός», όπως είπε ο ίδιος ο Κύριος (Λουκ. 24:49), δηλαδή την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους και την μέσω αυτών επιστροφή των εθνών στον Θεό και την κοινωνία τους με Αυτόν.
Και όλη η μυσταγωγία είναι σαν κάποια ενιαία απεικόνιση ενός σώματος, το οποίο είναι η ζωή του Σωτήρα. Αυτή θέτει κάτω από τα μάτια μας τα διάφορα μέρη αυτής της ζωής από την αρχή μέχρι το τέλος, σύμφωνα με την τάξη και αρμονία που έχουν μεταξύ τους.
(*) Θεία Οικονομία ονομάζεται από τους Πατέρες το σύνολο των πράξεων, με τις οποίες ο Θεός ενήργησε την απολύτρωση και τη σωτηρία μας: η ενανθρώπηση του Θεού Λόγου, η ζωή, η διδασκαλία, τα πάθη, η σταύρωση, η ανάσταση, η ανάληψή Του, η ίδρυση της Εκκλησίας Του.
Από το βιβλίο: Αγίου Νικολάου Καβάσιλα, Ερμηνεία της Θείας Λειτουργίας. Μετάφραση Αντ. Γαλίτη. Εκδόσεις Το Περιβόλι της Παναγίας, σελ. 21.
Πηγή: https://www.koinoniaorthodoxias.org/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου