«Όχι» της ΕΣΗΕΑ στην τροποποίηση του άρθρου για την διασπορά ψευδών ειδήσεων

Περιορίζεται συνταγματικά η κατοχυρωμένη ελευθερία του λόγου

Την ανησυχία της εκφράζει η διοίκηση της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) στην τροποποίηση του άρθρου του Ποινικού Κώδικα που αφορά τη διασπορά ψευδών ειδήσεων, ζητώντας από το υπουργείο Δικαιοσύνης να αποσύρει την τροπολογία.

Το συνδικαλιστικό όργανο των δημοσιογράφων επισημαίνει τον κίνδυνο πως με την τροποποίηση του άρθρου 191 του Ποινικού Κώδικα ελλοχεύει ο κίνδυνος «να παρεμβαίνει η Δικαιοσύνη και να περιορίζει τη

συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία του λόγου και την έκφραση απόψεων», ποινικοποιώντας την προσωπική άποψη και κριτική, όπως διατυπώνεται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ή στο διαδίκτυο».

Αφορμή για την αντίδραση της ΕΣΗΕΑ αποτέλεσε η αλλαγή του άρθρου για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων, με άλλοθι τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, περιορίζοντας το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης. Με βάση τον ισχύοντα νόμο, διώκεται «όποιος δημόσια ή μέσω του διαδικτύου διαδίδει ή διασπείρει με οποιονδήποτε τρόπο ψευδείς ειδήσεις με αποτέλεσμα να προκαλέσει φόβο σε αόριστο αριθμό ανθρώπων ή σε ορισμένο κύκλο ή κατηγορία προσώπων, που αναγκάζονται έτσι να προβούν σε μη προγραμματισμένες πράξεις ή σε ματαίωσή τους, με κίνδυνο να προκληθεί ζημία στην οικονομία, στον τουρισμό ή στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή να διαταραχθούν οι διεθνείς της σχέσεις».

Με βάση το άρθρο 36 του προωθούμενου σχεδίου νόμου, το άρθρο 191 του ΠΚ αλλάζει προς το χειρότερο, με πρόσχημα τα «fake news» των αρνητών του κορωνοϊού και με άλλοθι τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας που εισάγεται στο νέο άρθρο. Το άρθρο 36 προβλέπει: «Όποιος δημόσια ή μέσω του διαδικτύου διαδίδει ή διασπείρει με οποιονδήποτε τρόπο ψευδείς ειδήσεις που είναι ικανές να προκαλέσουν ανησυχίες ή φόβο στους πολίτες ή να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στην εθνική οικονομία, στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή στη δημόσια υγεία τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών και χρηματική ποινή. Εάν η πράξη τελέστηκε επανειλημμένα μέσω του τύπου ή μέσω διαδικτύου, ο υπαίτιος τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών και χρηματική ποινή».

Πλέον δεν απαιτείται το αποτέλεσμα του φόβου, αλλά και μόνο η υπόνοια ότι θα προκληθεί ανησυχία ή φόβος πολιτών.

Η ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ

Αντιδρώντας στην προωθούμενη ρύθμιση, η ΕΣΗΕΑ αναφέρει σε ανακοίνωση της:

«Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ εκφράζει τον έντονο προβληματισμό και την ανησυχία του σχετικά με την πρόταση του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την τροποποίηση του άρθρου 191 Π.Κ. που αφορά στην διάδοση και την διασπορά ψευδών ειδήσεων (fake news). Με μία αόριστη διατύπωση, στο τροποποιημένο άρθρο αναφέρεται ο όρος «ψευδείς ειδήσεις που είναι ικανές να προκαλέσουν ανησυχίες ή φόβο στους πολίτες ή να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στην εθνική οικονομία, στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή στη δημόσια υγεία». Δεν προσδιορίζεται όμως πουθενά τι αποτελεί είδηση και η διαφορά της από την έκφραση της άποψης κάποιου επί συγκεκριμένου ζητήματος, που διαμορφώνεται σύμφωνα με την προσωπική κρίση του.

Αυτό υποκρύπτει τον κίνδυνο να βρεθούμε οι δημοσιογράφοι αυτεπάγγελτα υπόλογοι γιατί, εκφράζοντας την άποψή μας, ή ασκώντας κριτική που είναι συστατικό στοιχείο της αποστολής μας, μπορεί να προκαλέσουμε ανησυχίες ή φόβο στους πολίτες.
Δηλαδή, ελλοχεύει ο κίνδυνος να παρεμβαίνει η Δικαιοσύνη και να περιορίζει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία του λόγου και την έκφραση απόψεων για ό,τι συμβαίνει γύρω μας, με την αιτιολογία ότι έτσι διασπείρονται ψευδείς ειδήσεις που προκαλούν ανησυχία στους πολίτες και κλονίζεται η εμπιστοσύνη του κοινού.
Δηλαδή, ποινικοποιείται η προσωπική άποψη, η κριτική και η έκφρασή της στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ή στο διαδίκτυο. Ζητούμε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης να αποσύρει άμεσα το κείμενο της τροποποίησης του σχετικού άρθρου και να διεξαγάγει διάλογο με τις δημοσιογραφικές Ενώσεις».

newsbreak.gr