Πώς τα πήγε ο Obama στην οικονομία σε σχέση με 5 άλλους Προέδρους

Του Matthew A. Winkler

Καθ 'όλη τη διάρκεια της εκστρατείας του για να γίνει ο 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Donald J. Trump αποκαλούσε την αμερικανική οικονομία ως "η οικονομική καταστροφή Obama". 

Όπως συνήθιζε να λέει ο εκλιπών Γερουσιαστής της Νέας Υόρκης Daniel Patrick Moynihan "Καθένας έχει δικαίωμα στην άποψή του, αλλά όχι στα γεγονότα του". 

Και τα οικονομικά στοιχεία είναι αμείλικτα μπροστά στην
άποψη του Trump.

Οι οικονομολόγοι προσπαθούν να μην αποδίδουν εύσημα ή κατηγορίες στον εκάστοτε Αμερικανό Πρόεδρο για την οικονομία, επειδή η ευημερία εξαρτάται περισσότερο από την τύχη, την ιστορία και τις επιπτώσεις των κυβερνητικών πολιτικών στη διάρκεια πολλών ετών παρά στη χρήση από οποιονδήποτε πρόεδρο των περιορισμένων εργαλείων οικονομικής διαχείρισης.
Ωστόσο, υπάρχει πληθώρα δεδομένων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διαπιστωθεί πόσο έχει (ή δεν έχει) βελτιωθεί η οικονομία κατά τη διάρκεια της θητείας τριών Δημοκρατικών και τριών Ρεπουμπλικάνων που πήραν τα κλειδιά του Λευκού Οίκου από το 1976.

Οι τιμές των διαθέσιμων δεικτών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μέτρηση των εθνικών οικονομικών επιδόσεων. Ακολουθούν 14 δείκτες που συγκέντρωσε το Bloomberg οι οποίοι καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας -από την απασχόληση και την αύξηση των μισθών έως την ευρωστία βασικών τομέων όπως το real-estate και η αυτοκινητοβιομηχανία και την υγεία των μετοχών και των χαρτοφυλακίων ομολόγων που παρέχουν χρηματοοικονομική ασφάλεια σε εργαζόμενους και συνταξιούχους:

Συνολικές καταστάσεις μισθοδοσίας δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα
Θέσεις απασχόλησης στο μεταποιητικό τομέα
Αξία του δολαρίου σε σχέση με τα κύρια νομίσματα
Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν
Ομοσπονδιακό δημοσιονομικό έλλειμμα (ή πλεόνασμα) ως ποσοστό του ΑΕΠ
Διαθέσιμο κατά κεφαλήν εισόδημα
Χρέος των νοικοκυριών ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος
Αγοραία αξία ακινήτων
Πωλήσεις αυτοκινήτων
Ωρομίσθιο
Παραγωγικότητα
Απόδοση της αγοράς ομολόγων
Ο χρηματιστηριακός δείκτης Standard & Poors 500
Η διαφορά απόδοσης μεταξύ των αμερικανικών και παγκόσμιων μετοχών.

Εάν υπολογίσουμε και κατατάξουμε την ετήσια βελτίωση για κάθε ένα από αυτά τα μέτρα κατά τη θητεία καθενός από τους έξι τελευταίους προέδρους, είναι δυνατό να εξαχθεί μια μέση συνολική βαθμολογία για την οικονομική πρόοδο που επετεύχθη. 

Η βαθμολόγηση δίνει ίση βαρύτητα σε κάθε δείκτη, οπότε εάν πιστεύετε πως κάποιος δείκτης θα έπρεπε να έχει μεγαλύτερη στάθμιση επειδή είναι πιο σημαντικός, τότε θα έχετε λόγο να διατυπώσετε ενστάσεις για τη μεθοδολογία. Και πάλι, όμως, είναι ένας λογικός οδηγός, έστω και πρόχειρος.

Βάσει των παραπάνω μέτρων, η οικονομία ενδυναμώθηκε περισσότερο μεταξύ του 1993 και του 2000, όταν ήταν Πρόεδρος ο Bill Clinton, ενώ ακολουθούν τα χρόνια του Obama, από το 2009 έως το 2016. 

Συνεπώς, ό,τι κι αν πιστεύετε για τις επιλογές πολιτικής του Obama, η αμερικανική οικονομία είχε καλύτερη επίδοση όταν βρισκόταν αυτός στο Λευκό Οίκο παρά όλοι οι άλλοι –πλην ενός- πιο πρόσφατοι προκάτοχοί του. 

O Bill Clinton χρησιμοποίησε στην εκστρατεία του το σύνθημα "Είναι η οικονομία, ανόητε" και προέδρευε όταν καταγράφηκε η καλύτερη ετήσια απόδοση των μετοχών του S&P 500 αλλά και η καλύτερη ετήσια άνοδος του ΑΕΠ. 

Η θητεία του στο Λευκό Οίκο συνέπεσε επίσης με τη δεύτερη καλύτερη επίδοση στην ετήσια αύξηση των θέσεων απασχόλησης στο δευτερογενή και τριτογενή τομέα, στην αύξηση του διαθέσιμου κατά κεφαλήν εισοδήματος, στην ανατίμηση του δολαρίου, στην αύξηση της απασχόλησης στο μεταποιητικό τομέα και στην ενίσχυση των ωριαίων αποδοχών. Ο Clinton ήταν ο μοναδικός Πρόεδρος από τους έξι που μετέτρεψε τα πολυετή ελλείμματα σε ετήσια πλεονάσματα.

Ο Obama ανέλαβε τα ηνία στη διάρκεια της χειρότερης ύφεση μετά τη Μεγάλη Ύφεση, με την οικονομία να έχει χάσει 750.000 θέσεις εργασίας και ένα ποσοστό-ρεκόρ 9% του ΑΕΠ. 

Ολοκλήρωσε τις δύο τετραετίες του με τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση στην αξία του δολαρίου, τη μεγαλύτερη ετήσια μείωση του χρέους των νοικοκυριών ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος, καθώς και τις μεγαλύτερες ετήσιες αυξήσεις στις πωλήσεις αυτοκινήτων και στο ωρομίσθιο.

 Η προεδρία του συνέπεσε με τη δεύτερη υψηλότερη ετήσια αύξηση της αγοραίας αξίας των ακινήτων, ενώ έχασε το προβάδισμα μόνο από τον Clinton στη μείωση του ελλείμματος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ενώ οι θέσεις απασχόλησης στο δευτερογενή και τριτογενή τομέα σημείωσαν βραδύτερη ετήσια αύξηση υπό τον Obama από ό,τι στα χρόνια των Jimmy Carter, Clinton και Ronald Reagan, διέγραφαν ανοδική τροχιά για 75 διαδοχικούς μήνες –το μεγαλύτερο ανοδικό σερί από το Φεβρουάριο του 1939.

Η χαμηλότερη επίδοση σημειώθηκε από τον διάδοχο του Clinton, George W. Bush, η θητεία του οποίου έληξε με τη χειρότερη οικονομική κρίση από τη Μεγάλη Ύφεση. Το κραχ του 2008 εγκλώβισε την οικονομία σε δεινή κατάσταση, οδηγώντας σε ελεύθερη πτώση των τιμών των μετοχών, των αξιών ακινήτων και των πωλήσεων αυτοκινήτων αλλά και σε αναιμική απασχόληση και ανάπτυξη. Αλλά ακόμη και πριν την έναρξη της ύφεσης το Δεκέμβριο του 2007, η οικονομική δραστηριότητα υπήρξε πιο υποτονική από ό,τι υπό οποιονδήποτε από τους άλλους πέντε προέδρους. Οι τιμές των μετοχών είχαν αυξηθεί πιο αργά, οι θέσεις απασχόλησης σημείωσαν τη χειρότερη επίδοση, ενώ η αύξηση της αξίας των ακινήτων τη δεύτερη χειρότερη.

Η δεύτερη χειρότερη περίοδος από πλευράς οικονομικών επιδόσεων ήταν μεταξύ 1977-1980, στη διάρκεια της μοναδικής θητείας του Carter στο Λευκό Οίκο. Τα χρόνια αυτά σημειώθηκε η μεγαλύτερη ετήσια πτώση της αξίας του δολαρίου, η μεγαλύτερη ετήσια μείωση των πωλήσεων αυτοκινήτων, η χειρότερη πτώση στο ωρομίσθιο και η μικρότερη ετήσια άνοδος της παραγωγικότητας. Παρά τη δεινή εικόνα, υπήρχαν φωτεινά σημεία οικονομικής ισχύος. Τα χρόνια του Carter περιλάμβαναν τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση των καταστάσεων μισθοδοσίας σε δευτερογενή και τριτογενή τομέα, τη δεύτερη μεγαλύτερη ετησιοποιημένη αύξηση του ΑΕΠ μετά από αυτή του Reagan, τη μεγαλύτερη ετήσια άνοδο της αγοραίας αξίας των ακινήτων αλλά και τη μεγαλύτερη ετησιοποιημένη αύξηση των θέσεων απασχόλησης στο μεταποιητικό τομέα.

Η οικονομική βελτίωση από το 1989 έως το 1992 υπό τον George H.W. Bush ήταν μόνο λίγο πιο ζωηρή από τα χρόνια του Carter. 

Σε αυτά καταγράφηκε η βραδύτερη ετήσια αύξηση στο κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα και η δεύτερη βραδύτερη στις θέσεις απασχόλησης του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Η αγοραία αξία ακινήτων βελτιώθηκε μόνο οριακά, ενώ η απασχόληση στο μεταποιητικό τομέα και οι ωριαίες αποδοχές συρρικνώθηκαν. Ακόμη και μετά την πολιτικά επικίνδυνη αύξηση των φόρων προκειμένου να "χαλιναγωγήσει" τα χρόνια ελλείμματα προϋπολογισμού -η οποία του κόστισε Ρεπουμπλικάνους υποστηρικτές στη ανεπιτυχή προσπάθειά του για δεύτερη θητεία- πέτυχε τη δεύτερη χειρότερη επίδοση στη μείωση του ελλείμματος. 

Παρολ'αυτά, η χρηματιστηριακή αγορά άνθισε με τον S&P 500 να αυξάνεται ταχύτερα από ό,τι στα χρόνια όλων των άλλων προέδρων, πλην του Clinton. Έχοντας ανακάμψει από το κραχ του 1987, οι αμερικανικές μετοχές υπεραπέδωσαν έναντι των παγκόσμιων μετοχών στον δείκτη MSCI World Index με τη μεγαλύτερη διαφορά στο διάστημα των 40 ετών.

Η εκλογή του Reagan το 1980 ακολουθήθηκε από τη χειρότερη ύφεση μεταξύ του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008. Μια θεαματική ανάκαμψη βοήθησε την οικονομία του 40ού Προέδρου να βελτιωθεί με  τον τρίτο ταχύτερο ρυθμό της εξεταζόμενης περιόδου. 

 Σημειώθηκε η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση του κατά κεφαλήν διαθέσιμου εισοδήματος και η ισχυρότερη απόδοση της αγοράς ομολόγων, όπως μετρήθηκε από το Δείκτη Bloomberg Barclays U.S. Aggregate Total Return Value Unhedged USD Index. Η οικονομία Reagan ισοφάρισε την οικονομία του Carter ως προς τη δεύτερη μεγαλύτερη μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ. Αλλά το κραχ του 1987 υπονόμευσε τις συνολικές επιδόσεις της χρηματιστηριακής αγοράς, η οποία είχε τη χειρότερη επίδοση από ό, τι σε οποιαδήποτε προεδρίς μετά το 1976.

Οπότε όχι, Πρόεδρε Trump. Δεν υπάρχει καμία οικονομική καταστροφή Obama. 

Τα γεγονότα είναι πεισματάρικα. Βάσει δεικτών που μετράνε, τα τελευταία οκτώ χρόνια ήταν μια περίοδος σταθερής βελτίωσης, αν και όχι μια περίοδος επιδόσεων-ρεκόρ. Μόνο ένας από τους τελευταίους έξι Προέδρους ηγήθηκε των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια μιας πιο ζωηρής οικονομικής περιόδου. Αυτός ήταν ο Clinton και δίνει στον Obama επιπλέον εύσημα λόγω της οικονομικής κρίσης.

"Ο πρόεδρος Obama ξεκίνησε με μια πολύ πιο ασθενή οικονομία από ό,τι εγώ", είπε ο Clinton στην ομιλία του στο Συνέδριο των Δημοκρατικών το 2012 "Κανένας Πρόεδρος -κανένας Πρόεδρος, ούτε εγώ, ούτε κανείς από τους προκατόχους μου, κανένας μας δεν θα μπορούσε να επιδιορθώσει όλη τη ζημιά που βρήκε μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια".

απο το http://www.capital.gr/story