1. ΚΥΡΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ:
Με τη διατήρηση σχεδόν αμετάβλητης της Πιστωτικής Πολιτικής της ECB( European Central Bank) μέχρι τα τέλη του 2017 γίνονται οι ακόλουθες βασικές εκτιμήσεις:
- Οι ευρωπαϊκές εταιρείες και τα νοικοκυρά θα εξακολουθήσουν να
απολαμβάνουν και το 2017 ένα ευνοϊκό χρηματοοικονομικό περιβάλλον λόγω των χαμηλών επιτοκίων, τα οποία θα ευνοήσουν τη χαμηλότοκη χρηματοδότηση της Ανάπτυξης της Οικονομίας της Ευρωζώνης.
- Οι Μετοχικοί Δείκτες της Ευρωζώνης δεν θα επηρεασθούν με τη διατήρηση για πολλούς ακόμη μήνες των Κεντρικών Επιτοκίων στα σημερινά πολύ χαμηλά επίπεδα. Αντίθετα, με την - εκτός απροόπτου - επικείμενη αύξηση των Επιτοκίων στις ΗΠΑ θα πρέπει να αναμένεται ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ελκυστικότητας των Ευρωπαϊκών Χρηματιστηρίων λόγω της πρόβλεψης για μεγαλύτερη κινητικότητα και ελκυστικότητα των ευρωπαϊκών εισηγμένων που θα έχουν χαμηλότερο κόστος δανεισμού…
- Επιπρόσθετα οι Ευρωπαϊκές Μετοχές θα εξακολουθήσουν να παραμένουν ιδιαίτερα ελκυστικές όχι μόνο λόγω της χαλαρής Πιστωτικής Πολιτικής, αλλά και από τις πολύ χαμηλές αποδόσεις των καταθέσεων και των προσδοκιών για μεγαλύτερη Ανάπτυξη το 2017…
- Η διατήρηση των επιτοκίων της ευρωζώνης σε πολύ χαμηλά επίπεδα θα διευκολύνει τις εκδόσεις νέων κρατικών και εταιρικών ομολογιών με χαμηλό κόστος. Ωστόσο, μια υπερβάλλουσα προσφορά ομολογιών στη δευτερογενή αγορά θα έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω αύξηση των αποδόσεών τους, με ενδεχόμενο τη δημιουργία "υπερπροσφορών" και μελλοντικές υπέρμετρες επιβαρύνσεις των εκδοτών νέων αλλά και παλαιών ομολογιών…
- Η συναλλαγματική ισοτιμία του Ευρώ έναντι του Δολαρίου ΗΠΑ δεν προβλέπεται να βελτιωθεί, ιδιαίτερα όταν μέσα στο 2017 οι εκλογικές αναμετρήσεις στη Γαλλία και Γερμανία, το "προσφυγικό" κλπ θα συντελέσουν στην αύξηση των Πολιτικών Κινδύνων στην Ευρώπη…
- Οι τράπεζες θα επηρεασθούν άμεσα από την πορεία της Ανάπτυξης στο τελευταίο τρίμηνο 2016 και ιδίως μέσα στο 2017… Όμως, η διατήρηση των επιτοκίων σε πολύ χαμηλά επίπεδα δεν θα ευνοήσει την ουσιαστική βελτίωση της κερδοφορίας των ευρωπαϊκών τραπεζών, πολύ περισσότερο εάν σημειωθούν ετήσιοι ρυθμοί ανάπτυξης άνω του +1,5%, με παράλληλη προώθηση ευρειών αναδιαρθρώσεων του Ευρωπαϊκού Τραπεζικού Συστήματος...
- Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα και εάν δεν προωθηθούν μεγάλες μεταρρυθμίσεις στην Ευρωπαϊκή Οικονομία, κατά το 2017 θα εξακολουθήσουν να παραμένουν ιδιαίτερα αυξημένοι οι Χρηματοοικονομικοί Κίνδυνοι , που θα επηρεάζουν τις Ευρωπαϊκές Μετοχικές και Ομολογιακές Αγορές, καθώς και τις Αγορές Συναλλάγματος και Εμπορευμάτων…
2. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Η European Central Bank έχει υιοθετήσει μια Πολιτική Πιστωτικής Χαλάρωσης που στηρίζεται αφενός σε πολύ χαμηλά Κεντρικά Επιτόκια και αφετέρου σε ένα διευρυμένο πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων της ECB. Το σχετικό Πρόγραμμα περιλαμβάνει ομόλογα εκδοθέντα από κεντρικές κυβερνήσεις, ειδικούς φορείς-εκδότες χρεογράφων και ευρωπαϊκούς οργανισμούς της ζώνης του Ευρώ.
Σκοπός του Προγράμματος είναι να ενισχυθεί η Ανάπτυξη και να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα του Αντιπληθωρισμού, διευκολύνοντας την έκδοση νέων ομολόγων και την ομαλή απορρόφησή τους στην πρωτογενή αγορά και από την ECB από τη δευτερογενή, πολιτική η οποία συμβάλλει στη σταθερότητα των τιμών τους. Το Πρόγραμμα αρχικά ήταν για αγορές περιουσιακών στοιχείων μέχρι του συνολικού ύψους των 60 δισεκ. ευρώ μηνιαίως για να επεκταθεί στη συνέχεια στα 80 δισεκ. ευρώ.
Οι αγορές περιουσιακών στοιχείων παρέχουν ένα πλαίσιο χρηματοοικονομικής στήριξης στην Οικονομία της Ευρωζώνης, αφού τα βασικά επιτόκια της ECB έχουν διαμορφωθεί στο κατώτερο όριό τους. Έτσι, μειώνεται το κόστος χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Η πολιτική αυτή - κατά την ECB - τείνει να στηρίζει τις επενδύσεις και την κατανάλωση και, εντέλει, να συμβάλλει στην επάνοδο των ρυθμών πληθωρισμού σε επίπεδα πλησίον του 2%.
Με τις αποφάσεις που έλαβε η ECB στις 8 Δεκεμβρίου 2016 προβλέπεται η βραχυχρόνια μείωση των ορίων αγορών περιουσιακών στοιχείων, όχι όμως και των κεντρικών επιτοκίων. Συγκεκριμένα οι σχετικές αποφάσεις είναι:
- Διατήρηση του βασικού επιτοκίου για διευκολύνσεις αναχρηματοδότησης στο 0%.
- Διατήρηση του Προγράμματος Αγοράς Περιουσιακών Στοιχείων με ρυθμό 80. δισ. ευρώ μηνιαίως μέχρι και το τέλος Μαρτίου 2016, ενώ στη συνέχεια θα περιορισθεί στα 60 δισ. το μηναίο ανώτατο όριο μέχρι και τα τέλη Δεκεμβρίου 2017 ή, εάν χρειασθεί, και πέρα από αυτή την ημερομηνία.
- Σε περίπτωση χειροτέρευσης της κατάστασης ή εάν ο Πληθωρισμός υποχωρήσει η ECB θα αναθεωρήσει την πολιτική της σε όρους μεγέθους αγορών ή χρονικής διάρκειάς τους.
Η εξαγορά ομολογιών από τη δευτερογενή αγορά συμβάλλει στη διατήρηση των τιμών του σε ικανοποιητικά επίπεδα, διευκολύνοντας τη διακράτησή τους από ομολογιούχους επενδυτές.
Σε διαφορετική περίπτωση - δηλαδή εάν η ECB δεν εξαγόραζε μεγάλες ποσότητες κρατικών και ιδιωτικών ομολογιών - οι τιμές τους θα έπεφταν και η σχετική αγορά δεν θα "σήκωνε" άλλες νέες εκδόσεις σε βάρος της Ανάπτυξης και της πολιτικής καταπολέμησης του Αντιπληθωρισμού…
Έτσι, οι οργανισμοί που προέβησαν στην έκδοση και πώληση τίτλων μέσω της πρωτογενούς αγοράς δύνανται να πραγματοποιούν:
- ομαλή αποπληρωμή παλαιότερων ομολογιών που λήγουν και δανείων που πρέπει να εξοφληθούν εμπρόθεσμα,
- αγορές περιουσιακών στοιχείων,
- παροχή πιστώσεων και διευκολύνσεων προς τους πελάτες,
- χρηματοδότηση νέων επενδύσεων εκσυγχρονισμού, κλπ.
Η μερικώς αναθεωρημένη Πολιτική Πιστωτικής Χαλάρωσης αναμένεται να έχει τις ακόλουθες συνέπειες:
- Διατήρηση ενός ευνοϊκού και σταθερού πιστωτικού περιβάλλοντος στις χώρες της Ευρωζώνης (τουλάχιστον) μέχρι και τα τέλη 2017.
- Υποβοήθηση των Οικονομιών - μελών της Ευρωζώνης να στηρίξουν την Ανάπτυξή τους με χαμηλό κόστος χρηματοδότησης και αποπληρωμής παλαιών δανείων και ομολογιών.
- Οι Κίνδυνοι Αγοράς είναι περιορισμένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω χαμηλών επιτοκίων.
- Ενίσχυση του δυναμισμού και της διεθνούς Ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών εισηγμένων λόγω χαμηλού κόστους δανεισμού και αναδανεισμού τους.
- Σοβαρή ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Κτηματαγοράς, καθώς οι κατασκευές νέων κατοικιών, επαγγελματικών ακινήτων κλπ απαιτούν σημαντικές ποσότητες δανειακών κεφαλαίων με χαμηλό κόστος.
- Ενεργός στήριξη της Καταναλωτικής Πίστης και ευρύτερα της Ιδιωτικής Κατανάλωσης.
- Διευκόλυνση των επιχειρήσεων της Ευρωζώνης να παρέχουν σημαντικού ύψους πιστωτικές διευκολύνσεις προς τους πελάτες τους.
- Τα Χρηματιστήρια της Ευρωζώνης θα ευνοηθούν από την Πιστωτική Πολιτική της ECB, λόγω της χρηματοδότησης της Ανάπτυξης με πολύ ευνοϊκούς όρους και της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών εισηγμένων με την εξασφάλιση χαμηλού κόστους δανεισμού.
- Η Αγορά Ομολογιών θα παραμείνει ενισχυμένη παρά τη μείωση του ορίου αγορών της ECB κατά 20 δισ. ευρώ μηνιαίως.
4. ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΙ ΚΛΠ ΚΙΝΔΥΝΟΙ:
Η συνέχιση της Χαλαρής Πιστωτικής Πολιτικής και κατά το 2017 εγκυμονεί όμως και μια σειρά από Κινδύνους:
- Οι Πιστωτικοί Κίνδυνοι θα παραμείνουν αυξημένοι καθώς θα εξακολουθήσουν να χρηματοδοτούνται επιχειρήσεις που έχουν διαρθρωτικά προβλήματα απορροφώντας δανειακά κεφάλαια για αποπληρωμή παλαιών χρεών, χωρίς ωστόσο να είναι διεθνώς ανταγωνιστικές.
- Τα πολύ χαμηλά επιτόκια δεν μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της κερδοφορίας των τραπεζών, αρκετές από τις οποίες αντιμετωπίζουν προβλήματα από μη ομαλή αποπληρωμή παλαιών δανείων. Η κερδοφορία τους θα εξαρτηθεί από τη βελτίωση του όγκου πωλήσεων των επιχειρήσεων πο υ έχουν δανεισθεί μεγάλα ποσά και έχουν δυσχέρειες στην ομαλή αποπληρωμή τους. Συνεπώς, η βελτίωση της ποιότητας των χαρτοφυλακίων δανείων των ευρωπαϊκών τραπεζών θα εξαρτηθεί από τους ρυθμούς ανόδου του ΑΕΠ, που θα πρέπει να ξεπεράσει πάνω από 1,5% το 2017. Η επίτευξη αυτού του στόχου θα εξαρτηθεί και από το εάν και κατά πόσο οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα αναλάβουν πρωτοβουλίες εξαγορών, συγχωνεύσεων και πραγματοποίησης εσωτερικών αναδιαρθρώσεων, ώστε να βελτιώσουν την κερδοφορία τους και τις αποδόσεις του Ενεργητικού τους.
- Μια αποδυνάμωση του Ευρώ έναντι του Δολαρίου θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικές μετακινήσεις κεφαλαίων Ευρωπαίων μεγαλοκαταθετών, αυξάνοντας τους Κινδύνους για τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
- Επίσης, τα χαμηλά τραπεζικά επιτόκια αποτελούν σημαντικό παράγοντα στροφής μεγάλου αριθμού καταθετών προς τις μετοχικές αξίες, προσδοκώντας ότι θα πετύχουν μεγαλύτερες αποδόσεις για τα κεφάλαια που διαθέτουν.
- Η διατήρηση των επιτοκίων σε πολύ χαμηλά επίπεδα επηρεάζει αρνητικά την πορεία των Καταθέσεων και, κατ΄ επέκταση, την πορεία του Παθητικού των τραπεζών (που αποτελείται κυρίως από καταθέσεις) και των δυνατοτήτων τους να διευρύνουν τις χρηματοδοτήσεις τους.
- Η αύξηση του Ενεργειακού Κόστους στην Ευρωζώνη είναι αρκετά πιθανή μέσα στο 2017, λόγω της αρκετά πιθανής περαιτέρω αποδυνάμωσης της ισοτιμίας του Ευρώ προς το Δολάριο και της εκτιμώμενης έναρξης περικοπών της παραγωγής από τις πετρελαιο-εξαγωγικές χώρες από το Μάρτιο του 2017. Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το Κόστος Ζωής και τους ρυθμούς της Ανάπτυξης, παρά την άνοδο του Πληθωρισμού.
- Στους Συναλλαγματικούς Κινδύνους περιλαμβάνονται και αυτοί οι οποίοι δύνανται να ανακύψουν από μια σημαντική αύξηση του Κόστους Πρώτων Υλών που διατίθενται με βάση δολαριακές τιμές.
- Στους Κινδύνους Διεθνών Αγορών συμπεριλαμβάνονται και τα εξής "αρνητικά σενάρια", τα οποία όμως έχουν περιορισμένες δυνατότητες να επαληθευτούν μέσα στο 2017:
- Η μεγάλη αποδυνάμωση του Ευρώ - που αποτελεί το νόμισμα της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο - είναι αρκετά πιθανό να προκαλέσει αρνητικές εξελίξεις στις Αγορές Εμπορευμάτων.
- Το ισχυρό "ρεύμα προστατευτισμού" που έχει καλλιεργηθεί στις ΗΠΑ, εάν αποτελέσει και επίσημη πολιτική της νέας Αμερικανικής Διοίκησης, θα έχει αρνητικές εξελίξεις στις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ Ευρωπαϊκής Ένωσης. "Αρνητικές τριβές" θα μπορούσαν να δημιουργηθούν και στη δραστηριοποίηση ευρωπαϊκών εταιρειών στην αγορά των ΗΠΑ.
- Η τυχόν διεύρυνση του Εμπορικού Ελλείμματος των ΗΠΑ - ήδη υπάρχουν τέτοια στοιχεία πρόσφατα… - μπορεί να φρενάρει την ανάπτυξη της Παγκόσμιας Οικονομίας και τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές.
- Η "στροφή" στα πολύ χαμηλά έως και "αρνητικά" επιτόκια είναι δυνατόν να οδηγήσει σε ένα "νομισματικό πόλεμο".
Παρά τις θετικές συνέπειες που θα έχει για τις Οικονομίες της Ευρωζώνης η "χαλαρή πολιτική" της ECB, εντούτοις υπάρχουν αρκετά "αδύνατα σημεία" που υποσκάπτουν την αποτελεσματικότητα της νομισματοπιστωτικής πολιτικής της Ευρωζώνης.
Συγκεκριμένα:
- Η Ευρωζώνη έχει μεγάλες διαρθρωτικές αδυναμίες και έλλειψη προσαρμοστικότητας των οικονομικών δομών της, όπως προκύπτει και από το υπερδιπλάσιο ποσοστό ανεργίας της σε σχέση με αυτό των ΗΠΑ.
- Πολύ σημαντικές είναι και οι "διαπεριφερειακές ανισότητες" που εντείνουν τις "εσωτερικές τριβές" και τις οικονομικές αντιθέσεις.
- Επομένως, πρέπει να γίνουν σημαντικές Επενδύσεις Εκσυγχρονισμού με έμφαση στις Καινοτομίες, ώστε να καλυφθούν οι "αποστάσεις" που χωρίζουν την Ευρωζώνη από τις ΗΠΑ.
- Οι "κεντρόφυγες δυνάμεις" που αναπτύσσονται μέσω ενός λαϊκίστικου ρεύματος σε συνδυασμό με την άνοδο της ακροδεξιάς δημιουργούν εξαιρετικές δυσκολίες στη δημιουργία ενός "ενιαίου Οράματος για την Ευρώπη". Το 2017 θα είναι μια "δύσκολη χρονιά" λόγω και των εκλογών που θα γίνουν σε Γαλλία και Γερμανία, μετά και του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος στην Ιταλία που πιθανόν να οδηγήσει σε εκλογές... Η καλλιέργεια "κλίματος πολιτικής αστάθειας" αποδυναμώνει τις προσπάθειες οικονομικής και πιστωτικής ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Το πρόβλημα του υπερδανεισμού του Δημόσιου Τομέα ορισμένων χωρών μελών της Ευρωζώνης προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην εσωτερική αξία του Ευρώ, το οποίο είναι περισσότερο ευάλωτο σε διεθνείς κερδοσκοπικές επιθέσεις και "νομισματικούς πολέμους". Τα πολιτικά και τα δημοσιονομικά προβλήματα που αναφέρθηκαν δημιουργούν πολύ μεγάλες δυσχέρειες στην προώθηση και στη χρηματοδότηση μεγάλων Έργων Εκσυγχρονισμού της Ευρωπαϊκής Οικονομίας.
- Η "έξοδος" από την ΕΕ της Βρετανίας - της δεύτερης μεγαλύτερης Οικονομίας της Ευρώπης - "τραυμάτισε την εικόνα" της Ένωσης, ενώ δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη να συζητούνται "φλέγοντα θέματα", όπως είναι οι εμπορικές και οικονομικές σχέσεις μεταξύ των δύο οικονομικών οντοτήτων, η "διείσδυση" βρετανικών τραπεζών στην Ένωση κλπ….
- Οι περικοπές των φορολογιών θα είναι ένα "καυτό θέμα" για την Ευρωζώνη από το 2017 που αναμένεται να ανακύψει από:
- Τις προσπάθειες της Βρετανίας να μετατραπεί σε ένα "φορολογικό παράδεισο", ελκυστικό για πολυεθνικές και για διεθνείς και Ευρωπαίους επενδυτές και αποταμιευτές.
Η Ευρωπαϊκή Οικονομία χρειάζεται να γίνει διεθνώς περισσότερο ανταγωνιστική και εθνικές πολιτικές που συντηρούν τις μεγάλες φορολογίες θα χειροτερεύσουν τις διεθνείς επιδόσεις της.
Παράλληλα, τυχόν μεγάλη μείωση των φορολογιών των επιχειρήσεων στις ΗΠΑ θα μειώσει την ελκυστικότητα της Ευρωζώνης για νέες επενδύσεις ή και θα στρέψει υφιστάμενες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να μεταφέρουν την έδρα τους σε άλλες "φορολογικά πιο ελκυστικές" χώρες.
του Κίμων Στεριώτη(Οικονομολόγου, τέως Διευθυντή Επικοινωνίας της ΔΕΗ ΑΕ)
http://forumegi.gr/euro-area-economy/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου