Η Γεωπολιτική διάσταση του Δημογραφικού...

Η Γεωπολιτική διάσταση του Δημογραφικού...

Αναμφισβήτητα το μέγεθος του πληθυσμού συνιστά στοιχείο ισχύος. Εκτός όμως από την ποσοτική διάσταση, μεγάλη γεωπολιτική σημασία έχει και η ηλικιακή σύνθεση του πληθυσμού. 
Χώρες με γηρασμένο πληθυσμό, εκτός από τα οικονομικά προβλήματα που
συνεπάγεται η έντονη εξάρτηση των ανενεργών ηλικιωμένων από τους ενεργούς νεωτέρους, δίνουν προτεραιότητα στις ανάγκες του παρόντος έναντι του μέλλοντος. 

Μειώνουν τις αμυντικές δαπάνες και την προσπάθεια για την προβολή της χώρας στο εξωτερικό (soft-power), καθώς προέχει να καλυφθούν συντάξεις και δαπάνες για την υγεία. Στην πολιτική ζωή επικρατεί ο συντηρητισμός. Η “γεροντοκρατία” καθιστά τους νέους de facto παραμελημένη μειονότητα.

 Ως αντίδραση, οι νέοι επιλέγουν την εξέγερση ή την μετανάστευση, με αποτέλεσμα να αυξάνει ακόμη περισσότερο το ποσοστό του γηρασμένου πληθυσμού. Η γήρανση, επομένως, του πληθυσμού δημιουργεί προβλήματα τόσο στην “εξωτερική” όσο και στην “εσωτερική” γεωπολιτική και την οικονομία.

Η αντίθετη κατάσταση, δηλαδή η ποσοτική υπεροχή του νεανικού πληθυσμού, δεν δημιουργεί υποχρεωτικά ευνοϊκές γεωπολιτικές συνθήκες. Σε περιόδους κατά τις οποίες εμφανίζεται έντονη νεανική αύξηση, όταν δηλαδή ενηλικιώνονται οι γενεές οι οποίες αντιστοιχούν στη μείωση της παιδικής θνησιμότητας καθώς βελτιώνονται οι υγειονομικές συνθήκες, η πολιτική ηγεσία αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις. Αν δεν κατορθώσει να εντάξει τους νέους πληθυσμούς στην παραγωγική διαδικασία, υπάρχει κίνδυνος για εξεγέρσεις, όπως έγινε πρόσφατα στη Βόρειο Αφρική. 

Για να αποτρέψουν την απειλή στην εξουσία τους, οι ηγεσίες ενδέχεται να στρέψουν την αξόδευτη νεανική ενέργεια σε πολεμικές περιπέτειες, δημιουργώντας κινδύνους για τους γείτονες.

Η σύντομη αυτή παρουσίαση των σχέσεων δημογραφίας και γεωπολιτικής δείχνει τους κινδύνους -εσωτερικούς και εξωτερικούς- για την Ελλάδα που επιφέρει η δημογραφική παρακμή.

 Όμως, οι γενικές παρατηρήσεις δεν μπορούν να εφαρμοστούν, χωρίς να συνεκτιμηθεί η σχετική θέση της χώρας από οικονομική, δημογραφική και γεωγραφική άποψη.

 Har Pap