Απρόσμενη Συρρίκνωση του Αμερικανικού ΑΕΠ
Η μεγαλύτερη έκπληξη ήρθε από τις ίδιες τις ΗΠΑ, όπου το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) μειώθηκε κατά 0,3% το πρώτο τρίμηνο του 2025. Πρόκειται για την πρώτη αρνητική επίδοση από το 2022, όταν η οικονομία ανέκαμπτε από την πανδημία, και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ισχυρή ανάπτυξη της προηγούμενης διετίας (που έφτασε το 2,3% το τέταρτο τρίμηνο του 2024) και τις προβλέψεις των αναλυτών για απλή επιβράδυνση.
Η κύρια αιτία αυτής της απρόσμενης συρρίκνωσης ήταν η εκρηκτική αύξηση των εισαγωγών κατά 51%. Οι αμερικανικές επιχειρήσεις έσπευσαν να γεμίσουν τις αποθήκες τους με προϊόντα πριν την επιβολή των νέων, υψηλών δασμών, προκειμένου να αποφύγουν τις αναμενόμενες αυξήσεις τιμών. Αυτή η μαζική εισροή αγαθών είχε πρωτοφανή αρνητικό αντίκτυπο στο ΑΕΠ, αφαιρώντας περίπου πέντε ποσοστιαίες μονάδες από την ανάπτυξη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, αν και η συζήτηση για τους δασμούς ξεκίνησε αμέσως μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Τραμπ τον Ιανουάριο, τα πρώτα μέτρα τέθηκαν σε εφαρμογή στα τέλη Φεβρουαρίου/αρχές Μαρτίου, ενώ οι σαρωτικοί δασμοί (με μέσο όρο άνω του 20%, επίπεδο πρωτοφανές για έναν αιώνα) ανακοινώθηκαν στις αρχές Απριλίου. Αργότερα, ο Τραμπ περιόρισε προσωρινά τον γενικό δασμό στο 10%, δίνοντας περιθώριο 90 ημερών για διαπραγματεύσεις πριν την εφαρμογή υψηλότερων συντελεστών (π.χ. 20% για την ΕΕ), ενώ ήδη εφαρμόζονταν κλαδικοί δασμοί (π.χ. 25% σε αλουμίνιο/χάλυβα).
Στην αρνητική εικόνα του αμερικανικού ΑΕΠ συνέβαλε επίσης η μείωση των δημόσιων δαπανών (-5,1%) στο πλαίσιο περιστολής του ελλείμματος, καθώς και η επιβράδυνση της καταναλωτικής δαπάνης (+1,8% έναντι +4% το προηγούμενο τρίμηνο). Αντίθετα, οι επενδύσεις αυξήθηκαν (+7,8%), κυρίως λόγω αγορών κεφαλαιουχικού εξοπλισμού (+22,5%), κάτι που πιθανόν αντανακλά επίσης την προσπάθεια των επιχειρήσεων να προλάβουν τους δασμούς.
Παγκόσμιες Επιπτώσεις και Προοπτικές
Η μαζική αποθεματοποίηση στις ΗΠΑ λειτούργησε αρχικά θετικά για τους εμπορικούς εταίρους. Στην Κίνα, η μεταποιητική δραστηριότητα ενισχύθηκε το α' τρίμηνο λόγω των αυξημένων αμερικανικών παραγγελιών. Ωστόσο, μετά την επιβολή των πλέον απαγορευτικών δασμών (που αναφέρονται έως και 145%), οι παραγγελίες μειώθηκαν δραματικά τον Απρίλιο, αυξάνοντας την πίεση στο Πεκίνο για μέτρα στήριξης, αν και αμφισβητείται αν μπορούν να διατηρήσουν την ανάπτυξη κοντά στο 5%. Ορισμένοι οικονομολόγοι προβλέπουν πτώση της κινεζικής ανάπτυξης στο 3,5% φέτος.
Καλύτερη του αναμενομένου ήταν η εικόνα στην Ευρωζώνη, με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,4% το α' τρίμηνο. Αν και η αναλυτική σύνθεση του ΑΕΠ θα ανακοινωθεί αργότερα, είναι πιθανό η αύξηση των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ για κάλυψη των αναγκών αποθεματοποίησης να έπαιξε σημαντικό ρόλο.
Ωστόσο, ο αρνητικός αντίκτυπος των δασμών αναμένεται να γίνει αισθητός στην Ευρώπη από το δεύτερο τρίμηνο και μετά, καθώς οι εξαγωγείς θα έρθουν αντιμέτωποι με τους νέους αμερικανικούς δασμούς (10% ή 25% ανάλογα το προϊόν). Το σοκ στη ζήτηση και η γενικευμένη αβεβαιότητα αναμένεται να πλήξουν και την ευρωπαϊκή οικονομία.
Παρότι η αμερικανική οικονομία δεν έχει εισέλθει (ακόμα) τεχνικά σε ύφεση, η εμπορική πολιτική Τραμπ έχει σαφώς αρνητικές επιπτώσεις και εντείνει την αβεβαιότητα. Ορισμένοι αναλυτές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ύφεσης στις ΗΠΑ στο δεύτερο εξάμηνο του 2025.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου