Η έσχατη ταπείνωση του ελληνικού πανεπιστημίου

Του Δημήτρη Τσαρδάκη

Οι περισσότεροι απλοί άνθρωποι έχουν, υποθέτω, στο μυαλό τους μία ειδυλλιακή εικόνα για τον ρόλο του πανεπιστημίου στην παραγωγή επιστημονικής γνώσης και έρευνας.

Σκέφτονται, συχνά, ότι οι άνθρωποι που δουλεύουν μέσα στα πανεπιστήμια, έχουν μία ανώτερη πνευματική υπόσταση, αφού η δουλειά τους είναι να ασχολούνται με την διδασκαλία και την
επιστημονική έρευνα.
 Έχουν, επιπλέον, στο μυαλό κάτι σεβάσμιους  καθηγητές, οι οποίοι είναι υπεράνω ιδιοτελών συμφερόντων και ότι τα πανεπιστήμια είναι, πάνω απ΄ όλα, "χώροι Ιεροί", όπου συντελούνται οι ύψιστες νοητικές και ερευνητικές λειτουργίες.

Συχνά, όμως, οι άνθρωποι απογοητεύονται, όταν η πραγματικότητα τους διαψεύδει. 

Το ελληνικό πανεπιστήμιο, όπως και το ελληνικό ποδόσφαιρο, είναι η ίδια η εικόνα της κοινωνίας, η οποία παράγει και αναπαράγει μία συγκεκριμένη "αισθητική κουλτούρα" για τα πράγματα. 

Υπάρχουν, αναμφίβολα, άνθρωποι που δουλεύουν μέρα και νύχτα στα εργαστήριά τους και δίνουν κυριολεκτικά την ψυχή τους στην επιστήμη και στην έρευνα. 

Αυτοί, συνήθως, βρίσκονται στην κοινωνική αφάνεια και κανένας δεν ασχολείται μαζί τους, γιατί κάνουν το αυτονόητο. 

Παραδίπλα τους υπάρχουν, συγχρόνως, και οι οργανωμένες "ομάδες συμφερόντων", όπως "συντεχνίες καθηγητών", "φοιτητικές κομματικές παρατάξεις", "συνδικαλιστικές φράξιες" κτλ. ΄

Ολες αυτές οι ομάδες συμφερόντων αποτελούν το μακρύ χέρι των πολιτικών κομμάτων μέσα στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Είναι συνηθισμένοι άνθρωποι, που είναι σκαρφαλωμένοι στο κυνήγι της εξουσίας και του χρήματος. Συχνά, οσμίζονται και κυνηγούν, όπως οι Αλιγάτορες, τα διάφορα ερευνητικά προγράμματα, για να αποσπάσουν το δικό τους "μερίδιο", που προκύπτει από την "υπεραξία" του παραγόμενου ερευνητικού προϊόντος.

 Ειδικότερα, σε περιόδους φοιτητικών εκλογών, όλοι οι χώροι του πανεπιστημίου είναι κατάσπαρτοι με τραπεζάκια και κομματικά συνθήματα. 

Και αυτό, εντέλει, στην κομματική γλώσσα, μεταφράζεται ως "πολιτικοποίηση των φοιτητών". 

Στη δική μου ανάγνωση, αντίθετα, πρόκειται για τη χειραγώγηση του φοιτητικού κινήματος και τον κομματικό εμβολισμό της ελευθερίας της συνείδησης των φοιτητών, έτσι για να μαθαίνουν τα παιδιά και τη διαπλοκή.

Συχνά, η σκέψη που παράγεται μέσα στο ελληνικό πανεπιστήμιο, πρέπει απαραίτητα να έχει κομματική αναφορά και μάλιστα με "προοδευτικό" πρόσημο. 

Κατά την περίοδο της "σοσιαλιστικής ευδαιμονίας" (δεκαετίες ’80 και ‘90), η πανεπιστημιακή "νομενκλατούρα" είχε εγκαθιδρύσει εξαιρετικά δυσδιάκριτους μηχανισμούς χειραγώγησης των πανεπιστημιακών υποθέσεων (αποφάσεις γενικών συνελεύσεων, εκλογές μελών ΔΕΠ, ερευνητικά προγράμματα, πρυτανικές εκλογές κτλ.), που θύμιζαν περίπου μαφιόζικες πρακτικές. 

Όποιος τολμούσε τότε να αντιστέκεται σε τέτοιες πρακτικές και να διαφοροποιείται, έμπαινε αμέσως στη "λίστα των επικηρυγμένων" και ανεπιθύμητων. 

Μία μειοψηφία φοιτητών, στο όνομα μιας κομματικής ιδεολογίας, ή έτσι και για πλάκα, μπορούσε να κάνει κατάληψη στο πανεπιστήμιο και να το κλείσει, που σημαίνει να αναστείλει τις λειτουργίες του και να στείλει την πλειοψηφία των φοιτητών στις καφετέριες. 

Μία άλλη δράκα φοιτητών, μπορούσε να διαλύσει μία γενική συνέλευση Τμήματος, ή Πρυτανικού Συμβουλίου, ή να αδειάσει τις μαύρες σακούλες σκουπιδιών στο γραφείο του πρύτανη, απειλώντας τον, συνάμα, με ομηρία, αν δεν περνούσαν κάποιες "διευκολύνσεις", που ζητούσαν οι φοιτητές. 

Τα περιστατικά των καταλήψεων, των προπηλακισμών και της ομηρίας καθηγητών, είναι πλέον πολύ συνηθισμένα φαινόμενα. 

Στο ελληνικό "πανεπιστήμιο των διευκολύνσεων", και της νομιμοφανούς παραβατικότητας, οι πρυτανικές αρχές ήταν ανίκανες να αντιδράσουν, γιατί συναλλάσσονταν με τις φοιτητικές παρατάξεις, προκειμένου να κερδίσουν τις επόμενες πρυτανικές εκλογές. 

Η αριστερόστροφη μηχανική της κομματικής προπαγάνδας, είχε πάντοτε τη νομιμοποίηση της ακραιφνούς "επιστημονικής άποψης" στα πράγματα.

 Οι κομματικοί "φονταμενταλιστές" (τα μεγάλα αφεντικά) είχαν το πάνω χέρι στις εκλογές και καθόριζαν τους όρους και τις προϋποθέσεις, ποιος θα μπει και ποιος θα φύγει από το πανεπιστήμιο. Έτσι, ανενόχλητα, εξασφάλιζαν τη δική τους κομματική πελατεία και το ακαδημαϊκό τους μέλλον. 

Είναι γεγονός, ότι αυτή η κατάσταση της ανομίας μέσα στα πανεπιστήμια βόλευε και βολεύει και σήμερα σε πολλούς, γιατί ο καθένας, με τον δικό του τρόπο, διεκδικεί το δικό του "μερίδιο" εξουσίας. 

Αυτή η χειραγώγηση των πραγμάτων γίνεται με νομιμοφανείς και ιδιαίτερα εκλεπτυσμένους τρόπους, έτσι ώστε τα πράγματα να είναι δυσδιάκριτα στον έξω κόσμο. 

Και μολονότι στην ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας πολύ συχνά κάθονται πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, αυτοί συνήθως "σφυρίζουν αδιάφορα", αν δεν συναινούν κιόλας, με τις νομοθετικές παρεμβάσεις τους, στη χειραγώγηση των αποφάσεων.

Με αφορμή το πανεπιστημιακό άσυλο, σήμερα τα μεγάλα πανεπιστήμια της χώρας παραδόθηκαν στις λεγόμενες "συλλογικότητες", σε ανθρώπους που διακινούν ναρκωτικά, ή διάφορα εμπορεύματα, ή κατασκευάζουν βόμβες μολότοφ, για τις βραδινές επιχειρησιακές ανάγκες τους. Όλες αυτές οι "συλλογικότητες", με τη σειρά τους, διεκδικούν το δικό τους "μερίδιο" στην ανομία, προκειμένου να εκτονώσουν την κοινωνική τους απώθηση και την ανείπωτη ανία τους. Καθηγητές που αντιστέκονται σ΄ αυτή την κατάσταση της κοινωνικής ανομίας, απειλούνται και, συχνά, στοχοποιούνται, οι δε φοιτητές –όπως οι ίδιοι καταγγέλλουν– φοβούνται τη νύχτα ακόμη και να περάσουν μέσα από τους πανεπιστημιακούς χώρους. 

Γενικό συμπέρασμα: Χάσαμε και την μπάλα. Κατά το πολιτικό και κομματικό μας σύστημα και τα πανεπιστήμιά μας. 

Κατά τα άλλα, ο σκοταδισμός βρίσκεται στο μυαλό όλων εκείνων που τον αναπαράγουν.

* Ο κ. Δημήτρης Τσαρδάκης, είναι διδάκτωρ φιλοσοφίας και ομότιμος καθηγητής του πανεπιστημίου Πατρών

απο το capital.gr